Bài giảng Địa lý Việt Nam - Bài 7: Đất nước nhiều đồi núi (Tiếp theo) - Trường THPT An Lão

letaihoan@gmail.com 
THPT An Lao- Binh Đinh 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
Cao nguyên đá Đồng Văn-Hà Giang 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
1. Đặc điểm chung của địa hình 
2 . Các khu vực địa hình 
Khu vực đồi núi 
b. Khu vực đồng bằng 
Em hãy cho biết nước ta có những ĐB lớn nào ? 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
1. Đặc điểm chung của địa hình 
2 . Các khu vực địa hình 
Khu vực đồi núi 
Dựa vào lược dồ , em hãy cho biết vị trí và đặc điểm của ĐBSH? 
b. Khu vực đồng bằng 
-ĐB sông Hồng : 
+ Vị trí : Giáp vùng trung du miền núi BB, BTB, vịnh BB. 
+ Đặc điểm : 
 Diện tích : 15 000 km2 
 Bồi đắp bởi hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình . 
 Cao phía TB, thấp dần phía ĐN. 
 Bề mặt bị chia cắt nhiều ô trũng . 
 Hai loại đất phù sa 
Vị trí, diện tích 
Đồng bằng sông Hồng trải rộng từ 19°53´B (huyện Nghĩa Hưng ) đến 21°34´B (huyện Lập Thạch ), từ 105°17´Đ (huyện Ba Vì ) đến 107°7´Đ (trên đảo Cát Bà). 
Phía bắc và tây bắc là Vùng Đông Bắc (Việt Nam) , phía tây và tây nam là vùng Tây Bắc , phía đông là vịnh Bắc Bộ và phía năm vùng Bắc Trung Bộ . Đồng bằng thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, từ các thềm phù sa cổ 10 - 15m xuống đến các bãi bồi 2 - 4m ở trung tâm rồi các bãi triều hàng ngày còn ngập nước triều. 
Đồng bằng còn có nhiều hồ ao vốn là các lòng sông cũ cũng như các vùng đất trũng úng. Dọc bờ biển là những dải cồn cát, mỗi dải đánh dấu một đường bờ biển cũ có thời kỳ sông lấn biển. Đây là điều kiện để có thể phát triển một nền nông nghiệp có truyền thống lâu đời. 
Toàn vùng có diện tích: 15.000 km², chiếm 4,5% diện tích của cả nước. 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Hồng 
Tài nguyên thiên nhiên 
Các tiểu vùng miền Bắc 
Diện tích đất nông nghiệp khoảng 760.000 ha, trong đó 70% là đất phù sa màu mỡ, có giá trị lớn về sản xuất nông nghiệp. Đất nông nghiệp chiếm 51,2% DT vùng. 
Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh làm cho cơ cấu cây trồng đa dạng. 
Tài nguyên nước phong phú, có giá trị lớn về kinh tế là hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình . Ngoài ra còn có nước ngầm, nước nóng, nước khoáng. 
Tài nguyên biển: bờ biển dài 400 km, vùng biển có tiềm năng lớn để phát triển nhiều ngành kinh tế (đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản, giao thông, du lịch) 
Khoáng sản không nhiều, đáng kể nhất là trữ lượng than nâu trữ lượng dự tính là 8,8 tỉ tấn. Khí thiên nhiên đươc thăm dò và khai thác ở Tiền Hải – Thái Bình . Tuy nhiên, khoáng sản làm vật liệu xây dựng khá phong phú như đá vôi hàng tỉ tấn 
(Theo Internet) 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Hồng 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Sông Hồng chảy vào địa phận nước ta ở tỉnh Lào Cai 
Sông Hồng chảy qua Yên Bái 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Sông Hồng và khúc cua chữ S trên đất Tổ Phú Thọ 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Việt Trì nơi sông Hồng hợp với sông Lô 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Cầu Thăng Long vắt ngang sông Hồng 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Hồ Tây tím lịm bên dòng sông Đỏ 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Cầu Long Biên và cầu Chương Dương cùng vắt ngang sông Hồng 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Huyền thoại Long Biên 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Sông Hồng chia nhánh sông Đuống 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Cánh đồng lúa được phù sa sông Hồng bồi đắp 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Sông Hồng chảy qua tỉnh Hưng Yên 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Sông Hồng uốn lượn qua Thái Bình -Nam Định 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Tuyệt tác sông Hồng hòa vào biển ở cửa biển Ba Lạt-Giao Thủy -Nam Định 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Toàn cảnh các cửa biển nơi Rồng Đỏ hòa mình vào đại dương mênh mông 
Những bức ảnh đẹp nhất về sông Hồng 
Một số hình ảnh về ĐBSH 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
1. Đặc điểm chung của địa hình 
2 . Các khu vực địa hình 
Khu vực đồi núi 
Khu vực đồng bằng 
 -ĐB sông Hồng 
Dựa vào lược đồ và kiến thức SGK, em hãy cho biết vị trí và đặc điểm của ĐBSCL? 
-ĐB sông Cửu Long 
 + Vị trí : giáp ĐNB, CPC, biển 
+ Đặc điểm : 
 Diện tích : 40 000 km2 
 Do hệ thống sông Cửu Long 
bồi đắp . 
 Địa hình thấp và bằng phẳng 
 Hệ thống sông ngòi , kênh rạch chằng chịt . 
 Ba loại đất chủ yếu : phèn , phù sa , mặn . 
Vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam , còn gọi là Vùng đồng bằng Nam Bộ hoặc miền Tây Nam Bộ hoặc theo cách gọi của người dân miền Nam Việt Nam ngắn gọn là Miền Tây , có 12 tỉnh và 1 thành phố : 
An Giang 
Bến Tre 
Bạc Liêu 
Cà Mau 
Thành phố Cần Thơ 
Đồng Tháp 
Hậu Giang 
Kiên Giang 
Long An 
Sóc Trăng 
Tiền Giang 
Trà Vinh 
Vĩnh Long 
Theo kết quả điều tra dân số ngày 01/04/2009, dân số vùng Đồng bằng sông Cửu Long là 17.178.871 người 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Cửu Long 
Địa lý tự nhiên 
26´(xã Mĩ Đức, Thị  Các điểm cực của đồng bằng trên đất liền, điểm cực Tây 106 xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang 48´(xã Tân Điền, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền  ), cực Đông ở 106 1´B (xã Lộc Giang, huyện Đức Hoà, tỉnh Long An) cực Nam ở  Giang), cực Bắc ở 11 33´B (huyện Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau). Ngoài ra còn có các đảo  8 tiền tiêu của Tổ Quốc như quần đảo Phú Quốc , quần đảo Thổ Chu , đảo Hòn Khoai. 
Đồng bằng sông Cửu Long là một bộ phận của châu thổ sông Mê Kông có diện tích 39 734km². Có vị trí nằm liền kề với vùng Đông Nam Bộ, phía Bắc giáp Campuchia, phía Tây Nam là vịnh Thái Lan, phía Đông Nam là Biển Đông. Vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam được hình thành từ những trầm tích phù sa và bồi dần qua những kỷ nguyên thay đổi mực nước biển; qua từng giai đoạn kéo theo sự hình thành những giồng cát dọc theo bờ biển. Những hoạt động hỗn hợp của sông và biển đã hình thành những vạt đất phù sa phì nhiêu dọc theo đê ven sông lẫn dọc theo một số giồng cát ven biển và đất phèn trên trầm tích đầm mặn trũng thấp như vùng Đồng Tháp Mười , tứ giác Long Xuyên – Hà Tiên, tây nam sông Hậu và bán đảo Cà Mau . 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Cửu Long 
Cách đây khoảng 8.000 năm, vùng ven biển cũ trải rộng dọc theo triền phù sa cổ thuộc trầm tích Pleistocen từ Hà Tiên đến thềm bình nguyên Đông Nam Bộ . Sự hạ thấp của mực nước biển một cách đồng thời với việc lộ ra từng phần vùng đồng bằng vào giai đoạn cuối của thời kỳ trầm tích Pleistocen. Một mẫu than ở tầng mặt đất này được xác định bằng C14 cho thấy nó có tuổi tuyệt đối là 8.000 năm (Ngộ, 1988). Sau thời kỳ băng hà cuối cùng, mực mước biển dâng cao tương đối nhanh chóng vào khoảng 3–4 m trong suốt giai đoạn khoảng 1.000 năm (Blackwelder và những người khác, 1979), gây ra sự lắng tụ của các vật liệu trầm tích biển ở những chỗ trũng thấp của châu thổ; tại đây những sinh vật biển như hàu ( Ostrea ) được tìm thấy và việc xác định tuổi tuyệt đối của chúng bằng C14 cho thấy trầm tích này được hình thành cách đây khoảng 5.680 năm (Ngộ, 1988). 
Đồng cỏ ở Đồng Tháp Mười 
Dưới những ảnh hưởng của môi trường biển và nước lợ, thực vật rừng ngập mặn dày đặc đã bao phủ toàn vùng này, chủ yếu là những cây đước ( Rhizophora sp.) và mắm ( Avicennia sp.). Những thực vật chịu mặn này đã tạo thuận lợi cho việc giữ lại các vật liệu lắng tụ, làm giảm sự xói mòn do nước hoặc gió, và cung cấp sinh khối cho trầm tích châu thổ (Morisawa M., 1985), và rồi những đầm lầy biển được hình thành. Tại vùng này, cách đây 5.500 năm trước công nguyên, trầm tích lắng tụ theo chiều dọc dưới điều kiện mực nước biển dâng cao đã hình thành những cánh đồng rộng lớn mang vật liệu sét. Sự lắng tụ kéo dài của các vật liệu trầm tích bên dưới những cánh rừng Đước dày đặc đã tích lũy dần để hình thành một địa tầng chứa nhiều vật liệu sinh phèn . 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Cửu Long 
Mực nước biển dâng cao, bao phủ cả vùng như thế hầu như hơi không ổn định và bắt đầu có sự giảm xuống cách đây vào khoảng 5.000 năm (Pons L. J. và những người khác, 1982). Sự hạ thấp mực nước biển dẫn đến việc hình thành một mực nước biển mới, sau mỗi giai đoạn như thế thì có một bờ biển mới được hình thành, và cuối cùng hình thành nên những vạt cồn cát chạy song song với bờ biển hiện tại mà người ta thấy ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Một cồn cát chia cắt vùng Đồng Tháp Mười và vùng trầm tích phù sa được xác định bằng C14 cho thấy có tuổi tuyệt đối vào khoảng 4.500 năm (Ngộ, 1988). 
Sự hạ dần của mực nước kèm theo những thay đổi về môi trường trong vùng đầm lầy biển, mà ở đây những thực vật chịu mặn mọc dầy đặc ( Rhizophora sp., Avicinnia sp.) được thay thế bởi những loài thực vật khác của môi trường nước ngọt như tràm ( Melaleuca sp.) và những loài thực thực vật hoang dại khác ( Fimbristylis sp., Cyperus sp.). Sự ổn định của mực nước biển dẫn đến một sự bồi lắng trầm tích ven biển khá nhanh với vật liệu sinh phèn thấp hơn (Pons L. J. và những người khác, 1989). 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Cửu Long 
Tài nguyên 
Khu vực có các triển vọng về dầu khí trong thềm lục địa như bể trầm tích Nam Côn Sơn khoảng 3 tỉ tấn dầu quy đổi,[ cần dẫn nguồn ] Thổ Chu – Mã Lai. Ngoài ra đồng bằng còn có các khoáng sản vật liệu xây dựng như sét gạch ngói, cát sỏi. 
Khí hậu 
Đây là vùng có khí hậu cận xích đạo vùng nên thuận lợi phát triển ngành nông nghiệp ( mưa nhiều , nắng nóng ) đặc biệt là phát triển trồng lúa nước và cây lương thực . 
(Theo Internet) 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
Tư liệu tham khảo về ĐB sông Cửu Long 
Một số hình ảnh về ĐB sông Cửu Long 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
1. Đặc điểm chung của địa hình 
2 . Các khu vực địa hình 
Khu vực đồi núi 
Khu vực đồng bằng 
 - ĐB sông Hồng 
 - ĐB sông Cửu Long 
 - ĐB ven biển 
Em có nhận xét gì về ĐB ven biển nước ta ? 
 Diện tích 15 000 km2 
 Hẹp chiều ngang , bị chia cắt thành nhiều ĐB nhỏ như ĐB Thanh Hóa , ĐB Nghệ An, ĐB Quảng Nam, Tuy Hòa  
 Đất nghèo dinh dưỡng 
Video F:\ YouTube - Huế Của Tôi - by KHÊ KINH KHA.flv 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
3. Những thế mạnh và hạn chế của đồi núi và đồng bằng nước ta 
Bàn 1,2,3: Những thế mạnh của vùng đồi núi 
Bàn 4,5,6: Những hạn chế của vùng đồi núi 
Bàn 7,8,9: Những thế mạnh của vùng đồng bằng 
Bàn 10,11,12: Những hạn chế của vùng đồng bằng 
THẢO LUẬN: riêng lẻ từng em ghi nội dung thảo luận ra tờ giấy nhỏ , sau đó nhóm trưởng tập hợp lại và ghi những nội dung cơ bản trên tờ giấy A4 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
Những thế mạnh của vùng đồi núi 
1 
2 
3 
4 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
Những hạn chế của vùng đồi núi 
Địa hình bị chia cắt , nhiều sông suối => khó khăn cho giao thông , khai thác tài nguyên , giao lưu KT 
Nhiều mưa , độ dốc lớn => dễ xảy ra thiên tai như lũ quét , xói mòn , trượt lở đất 
Những hạn chế của vùng đồi núi 
Thiên tai: lốc , mưa đá , sương muối , rét hại . 
=> gây thiệt hại về người và của . 
Những hạn chế của vùng đồi núi 
Thế mạnh nông nghiệp 
Những thế mạnh của vùng đồng bằng 
Thế mạnh công thương , vận tải 
Những thế mạnh của vùng đồng bằng 
Những hạn chế của vùng đồng bằng 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Câu 1. ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long được hình thành trong giai đoạn nào ? 
Giai đoạn Tiền Cambri 
Giai đoạn Tân kiến tạo 
Giai đoạn Cổ kiến tạo 
Giai đoạn trước Tiền Cambri 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Câu 2. Đồng bằng nào có diện tích đất phèn và mặn 
 lớn nhất nước ta ? 
a. ĐB sông Cửu Long 
b. ĐB Bắc Trung Bộ 
c. ĐB sông Hồng 
d. ĐB duyên hải Nam Trung Bộ 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Câu 3. Hạn chế lớn nhất về tự nhiên của ĐB sông Cửu Long là : 
Diện tích nhỏ hẹp 
Ngập nước vào mùa mưa 
Thiếu nước ngọt vào mùa khô 
Hệ thống sông ngòi , kênh rạch nhiều 
Bài 7. Đất nước nhiều đồi núi ( tt ) 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Câu 4. Câu nào sau đây không đúng 
ĐB sông Hồng và ĐB sông Cửu Long đều được hình thành trong giai đoạn Tân kiến tạo . 
ĐB sông Cửu Long có khí hậu cận xích đạo , ĐB sông Hồng có một mùa đông lạnh . 
ĐB ven biển có diện tích bằng diện tích ĐB sông Hồng . 
ĐB sông Hồng cao phía ĐB, thấp dần về phía TN. 
Dặn dò 
Trả lời câu hỏi và làm bài tập cuối bài . 
Chuẩn bị bài 8: Thiên nhiên chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển 
Bài học đến đây là hết chào tạm biệt và 	 hẹn gặp lại !