Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin - Chương VII: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cách mạng xã hội chủ nghĩa

PHAÀN THÖÙ BA
LYÙ LUAÄN CUÛA CHUÛ NGHÓA 
MAÙC – LEÂNIN VEÀ CHUÛ NGHÓA XAÕ HOÄI
CHƢƠNG VII: SỨ MỆNH LỊCH SỮ CỦA GIAI CẤP
CÔNG NHÂN VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
CHƢƠNG VIII: NHỮNG VẤN ĐỀ CHÍNH TRỊ- XÃ HỘI
CÓ TÍNH QUY LUẬT TRONG TIẾN TRÌNH CÁCH
MẠNG XHCN.
CHƢƠNG IX: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI HIỆN THỰC VÀ
TRIỂN VỌNG
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tài liệu tham khảo
1. Bộ Giáo dục Đào tạo Ban chỉ đạo biên soạn giáo trình. Những 
nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa M-LN. Nxb CTQG năm 
2012
2. Bộ Giáo dục Đào tạo Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa 
học Nxb CTQG Hà nội năm 2006
3. Đại học Quốc gia Hà nội, PGS.TS Nguyễn Danh Tốn. GS.TS 
Đỗ Thế Tùng đồng chủ biên. Một số chuyên đề về những 
nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa M-LN T3. Nxb Lý luận 
chính tri, Hà nội năm 2008.
4. Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa M-LN (các 
chuyên đề) Nxb ĐHKT Quốc dân Hà nội năm 2008
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. Tại sao giai cấp công nhân có sứ mệnh
lịch sử thủ tiêu CNTB và xây dựng CNXH,
CNCS.
2. Vai trò của GCCN Việt nam trong quá
trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước.
CHỦ ĐỀ THẢO LUẬN 
3. Tại sao các nước khi đi lên CNXH phải trải
qua thời kỳ quá độ? Việt nam lựa chọn con
đường quá độ nào? Tại sao?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Hiểu thế nào về văn hóa và neàn vaên hoùa ? Noäi
dung vaø phöông thöùc xaây döïng neàn vaên hoùa XHCN.
Liên hệ với việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc ở Việt Nam?
5. Phân tích những nội dung cơ bản của
“cương lĩnh dân tộc” của chủ nghĩa Mác-
Lênin. Vận dụng để tìm hiểu vấn đề dân tộc ở
Việt Nam hiện nay?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. Phân tích những đặc trưng cơ bản của giai cấp
công nhân và điều kiện khách quan quy định sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân. Vai trò sứ mệnh lịch sử
của GCCN Việt nam hiện này.
TRAO ĐỔI 
2. Tại sao các nước khi đi lên CNXH phải trải qua 
thời kỳ quá độ? Việt nam lựa chọn con đường quá độ 
nào? Tại sao? Đặc điểm, nội dung. Biện pháp rút ngắn 
thời kỳ quá độ. 
3. Hiểu thế nào là văn hóa và neàn vaên hoùa ? Noäi 
dung vaø phöông thöùc xaây döïng neàn vaên hoùa 
XHCN. Liên hệ với việc xây dựng nền văn hóa tiên 
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc ở Việt Nam?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
- Nắm được tính tât yếu khách quan và nội
dung sứ mệnh của giai cáp cộng nhân, vai
trò sứ mệnh của ĐCS trong quá trình thực
hiện sứ mệnh lịch sử và xu hướng tất yếu
của sự ra đời hình thái kinh tế - xã hội
CSCN cùng với các giai đoạn phát triển của
hình thái KT-XH đó
- Hiểu và nhận thức được vai trò sứ mệnh
của GCCN và xu hướng phát triển kinh tế -
xã hội của Việt Nam
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
III
III
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử 
của giai cấp công nhân
a.Khái niệm giai cấp công nhân.
- Là giai cấp không có TLSX
- Là giai cấp phải bán sức lao động.
- Là giai cấp bị bóc lột giá trị thặng dư.
- Là giai cấp sản phẩm của nền đại công nghiệp.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
C.Mác và Ph. Ăngghen căn cứ vào 2 đặc trưng
cơ bản để chỉ GCCN:
- Về phương thức lao động, phương thức sản
xuất:
Đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp
vận hành các công cụ sản xuất có tính chất công
nghiệp ngày càng hiện đại và có tính chất xã hội hóa
cao.
- Về vị trí trong quan hệ sản xuất:
Đó là những người lao động không có tư liệu sản
xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị nhà
tư bản bóc lột về giá trị thặng dư.CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Câu hỏi: Những thay đổi về chất lượng của GCCN
trong xã hội TB hiện nay có làm thay đổi sứ mệnh LS
của GCCN không? Tại sao?CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
GCCN là giai cấp của những tập đoàn người lao
động được hình thành và phát triển cùng với nền sản
xuất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa
cao, là giai cấp đại biểu của lực lượng sản xuất và
phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện
nay, có sứ mệnh lịch sử lãnh đạo và tổ chức nhân
dân lao động tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa,
xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa,cộng sản chủ
nghĩa.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Laø ngöôøi ñaõ cuøng
nhaân daân lao ñoäng
laøm chuû nhöõng tö
lieäu saûn xuaát chuû
yeáu vaø cuøng nhau
hôïp taùc vì lôïi ích
chung cuûa xaõ hoäi
trong ñoù coù lôïi ích
chính ñaùng cuûa baûn
thaân hoïCuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Trong mỗi thời kỳ chuyển biến của lịch sử 
từ XH này sang XH khác. Lich sử bao giờ 
cũng giao phó cho một giai cấp đứng ra làm 
trung tâm có nhiệm vụ chuyển XH phát triển 
này sang XH phát triển khác cao hơn. Nhiệm 
vụ chuyển này gọi sứ mệnh lịch sử của một 
giai cấp, hay vai trò lịch sử của một giai cấp
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Nội dung SMLS của GCCN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đó là một qúa trình cách mạng lâu 
dài và sáng tạo, gồm hai giai đoạn
G. đoạn1: GCCN và chính đảng của mình tiến hành cuộc
đấu tranh giành chính quyền, trở thành giai cấp thống trị
G. đoạn 2: GCCN thực hiện liên minh chặt chẽ với quãng
đại quần chúng nhân dân do Đảng của GCCN lãnh đạo
tiến hành xây dựng CNXH & CNCS
Tóm lại: Có thể khái quát sứ mệnh lịch sử của GCCN là: thủ
tiêu CNTB và tiền tư bản, từng bước xây dựng xã hội mới –
XHCN và CSCN; xóa bỏ áp bức, bóc lột, giải phóng mình đồng
thời giải phóng toàn nhân loạiđó là nội dung cơ bản bao trùm
trong sứ mệnh lịch sử của GCCN.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
GCCN là con đẻ của nền SX coâng nghiệp
hiện đại
Coù lôïi ích cơ bản thống nhất với đại 
đa số quần chuùng nhaân daân lao động
Trong CNTB, GCCN hoàn toàn khoâng
coù hoặc coù raát ít TLSX, là ngƣời lao 
động làm thueâ
2. Những điều kiện khách quan quy định 
sứ mệnh lịch sử của GCCN
Điều kiện làm việc và điều kiện sống rèn luyện
tri thức, tính TC, kỷ luật và tinh thần đoàn kết 
Cho GCCN
Những 
căn cứ 
khách 
quan 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đặc điểm Chính trò -Xaõ hoäi 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Những điều kiện khách quan quy định sứ 
mệnh lịch sử của GCCN.
 GCCN là giai cấp tieân tiến và có tinh thần 
cách mạng triệt để nhất 
- Đại diện cho LLSX hiện đại có trình độ XHH 
cao, sản xuất ra tuyệt đại bộ phận của cải cho XH. 
Là LLXH đại diện cho PTSX tiến bộ.
- Do yêu cầu khách quan của việc không ngừng 
đổi mới công nghệ , đội ngũ GCCN ngày càng được 
tri thức hóa.
- Cuộc đấu tranh chống áp bức, vì dân sinh dân 
chủ, cải thiện ĐK làm việc đã tôi luyện họ, cung cấp 
những tri thức XH-CT để lãnh đạo các GC, tầng lớp 
LĐ khác trong cuộc đấu tranh xóa bỏ CNTB xây 
dựng CNCS.
Đặc điểm Chính trò -Xaõ hoäi
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Giai cấp công nhân có tính tổ chức kỷ luật cao.
Trong nền đại công nghiệp với ĐK sản xuất 
tập trung và trình độ kỹ thuật công nghệ hiện đại, 
cơ cấu tổ chức sản xuất tinh vi, chặt chẽ, hệ thống 
cơ sở hạ tầng kinh tế- xã hội không ngừng được 
hoàn thiện đã tôi luyện cho GCCN tính tổ chức, 
kỷ luật cao mà các giai cấp khác không có được. 
Đặc điểm Chính trò -Xaõ hoäi
2. Những điều kiện khách quan quy định sứ 
mệnh lịch sử của GCCN.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Giai cấp công nhân coù bản chất quốc tế.
- Giai cấp công nhân ở các nước TBCN đều có địa vị KT-
XH giống nhau, họ là người làm thuê, đối tượng áp bức, bóc lột
của CNTB. Họ có MT chung là xóa bỏ áp bức, bóc lột.
- Giai cấp TS là một lực lượng quốc tế, để duy trì địa vị
thống trị của mình giai cấp này đã thực hiện sự liên minh trên
phạm vi quốc tế để chống lại GCCN và các dân tộc bị áp bức.
- Trong nền đại công nghiệp, tính chất LĐ sản xuất của
GCCN là thống nhất cả về hình thức, nội dung, không phân
biệt quốc gia, thể chế CT. nhất xu hướng toàn cầu hóa làm cho
GCCN trên toàn thế giới xích lại gần nhau, cùng nhau thống
nhất trong một tập thể lao động.
Đặc điểm Chính trò -Xaõ hoäi
2. Những điều kiện khách quan quy định sứ 
mệnh lịch sử của GCCN.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Mác: Trong tất cả các giai cấp hiện đang đối
lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô
sản là thực sự cách mạng. Các giai cấp
khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự
phát triển của đại công nghiệp; giai cấp vô
sản, trái lại, là sản phẩm của bản thân nền
đại công nghiệp.
(Mác-Ăngghen:Tuyển tập t1 Nxb ST Hn 1980 tr554)
->Chỉ duy nhất GCCN có SMLS xóa bỏ
CNTB, từng bƣớc xây dựng CNXH, CNCS
trên phạm vi toàn thế giới.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Những điều kiện khách quan quy định 
sứ mệnh lịch sử của GCCN.
 Giai cấp công nhân Việt Nam.
Câu hỏi: GCCNVN có những đặc điểm CT-XH như thế nào?
- Giai cấp công nhân VN ra đời từ một nước thuộc địa nửa
PK, bị nhiều tầng áp bức bóc lột, lại kế thừa truyền thống đấu
tranh kiên cường bất khuất của dân tộc.
- Vừa mới ra đời GCCNVN đã thành lập được chính đảng
của mình để lãnh đạo sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng
giai cấp.
- Giai cấp công nhân VN đa số xuất thân từ nông dân, có
mối liên hệ mật thiết với GCND hình thành khối liên minh công
–nông bền vững.
- Giai cấp công nhân VN gắn bó mật thiết với phong trào
của GCCN và nhân dân lao động thế giới.CuuDuongThanCo g.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khái niệm về Đảng Cộng 
sản
- Đảng Cộng sản là tổ
chức cao nhất của
GCCN, đảm bảo vai trò
lãnh đạo của GCCN (Từ
điển CNCS khoa học).
- Đảng Cộng sản mang 
bản chất giai cấp công 
nhân.CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
ĐCS = CN MÁC + PTCN
Xâm nhập
PTCN
Bộ phận
tiên tiến
Đảng Cộng sản
Đ.tranh
tự phát
Đ.tranh
tự giác
Lãnh đạo
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Mối quan hệ giữa ĐCS với GCCN được biểu hiện:
- Đảng xa rời giai cấp công nhân thì Đảng
không còn nguồn gốc và bản chất chính trị của
mình
- Giai cấp công nhân xa rời Đảng, không có sự
lãnh đạo của Đảng thì chỉ là lực lượng tự phát
không thể hoàn thành sứ mệnh lịch sử của
mình.
- Các dân tộc không có sự lãnh đạo của GCCN
thông quan Đảng Cộng sản thì không thể làm
cách mạng để tiến lên giải phóng mình.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sù l·nh ®¹o
cña ĐCS
lµ nh©n tè
quyÕt ®Þnh
ĐCS mang bản chất giai cấp công nhân
ĐCS đã thể hiện vai trò lãnh đạo thông
qua việc thực hiện các nhiệm vụ
* Vì sao sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định?
* Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản được thể hiện như thế nào?
Sự lãnh 
đạo của
Đảng 
Cộng sản
Đề ra đường lối
Tuyên truyền, vận động đưa đường lối vào 
thực tiễn cuộc sống
Tổ chức thực hiện đường lối
Gương mẫu thực hiện đường lối
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Theo nghĩa hẹp: Cách mạng 
xã hội chủ nghĩa là thời điểm 
mà giai cấp công nhân và 
nhân dân lao động giành 
được chính quyền, thiết lập 
nhà nước của giai cấp công 
nhân
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Theo nghĩa rộng: Cách 
mạng xã hội chủ nghĩa là 
cả giai đoạn sau khi 
giành chính quyền, giai 
cấp công nhân và nhân 
dân lao động tiến hành 
cải tạo xã hội cũ và xây 
dựng xã hội mới trên tất 
cả các lĩnh vực của đời 
sống xã hội, đến khi chủ 
nghĩa xã hội đã được xây 
dựng xong.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kinh tế
Xã hội mới
PTSX
Quan hệ
Sản xuất
PTSX 
mới
Quan hệ
Sản xuất
mới
Giai 
Cấp
Thống 
trị
mới
Giai cấp 
Thống trị
Lực lượng 
Sản xuất
Giai cấp
bị trị
Nguyên 
nhân của 
cách mạng 
XHCN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Liên minh giai cấp công nhân, nông dân, trí thức và những 
người lao động tạo động lực cơ bản của cách mạng XHCN. 
Bên cạnh đó còn có các động lực khác, ví dụ: Phong trào 
đấu tranh vì sự tiến bộ xã hội của nhân dân thế giới.
Đồng bào miền Nam đấu tranh chống chế độ Mỹ - DiệmCuuDuongTha Cong.com ttps://fb.com/tailieudientucntt
Đồng bào miền Nam tiến hành Đồng Khởi và phá ấp chiến lược
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đấu tranh chính trị ở Sài Gòn
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sự ủng hộ của nhân dân thế giới đối với Việt Nam
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sự ủng hộ của nhân dân thế giới đối với Việt Nam
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Giành chính quyền về tay GCCN
Xây dựng nền dân chủ XHCN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đưa NDLĐ làm chủ 
những TLSX các giá trị 
tinh thần.
Đưa nhân dân lao động 
lên địa vị người chủ 
hưởng thụ các giá trị văn 
hóa tinh thần
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Liên minh giữa giai cấp công nhân với giai 
cấp nông dân và các tầng lớp lao động 
khác trong cách mạng XHCN
Tại sao GCCN phải liên minh với GCND 
và các tầng lớp lao động khác trong cách 
mạng xã hội chủ nghĩa?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. LIÊN MINH CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG CÁCH MẠNG 
XHCN VÀ THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN XHCN
a. TÍNH TẤT YẾU VÀ CƠ SỞ KHÁCH QUAN CỦA
LIÊN MINH
 Tính tất yếu
- Trong điều kiện đã phát triển cao của CNTB, để
thực hiện được cách mạng XHCN thì cần thiết phải
liên minh giai cấp.
- Để xây dựng thành công CNXH, đặc biệt là trong
TKQĐ ở các quốc gia trên thực tế (các nước nông
nghiệp) thì thực hiện liên minh không chỉ đối với
công nhân, nông dân và trí thức mà còn đối với mọi
tầng lớp trong XH.
- Đây là điều kiện để giai cấp công nhân giữ vai trò
lãnh đạo chính trị trong XH XHCN.CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
a. Tính tất yếu vaø cô sôû khaùch quan của liên 
minh 
• Ñeàu laø ngöôøi bò boùc loät
• Trong XH, coâng nghieäp vaø noâng
nghieäp vaãn laø hai ngaønh chính
• Ñaây laø löïc löôïng chính trò to lôùn ñeå
xaây döïng vaø baûo veä chính quyeàn
Cô sôû khaùch quan
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. LIÊN MINH CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN 
XHCN
b. NỘI DUNG VÀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH CÔNG NÔNG
TRÍ THỨC TRONG TKQĐ LÊN CNXH
THỰC HiỆN LỢI ÍCH CÁC GIAI CẤP 
VÀ MỤC TIÊU NHIỆM VỤ CỦA CNXH
XÃ HỘI
VĂN HÓA
KINH TẾ
CHÍNH TRỊ
LIÊN MINH
CÔNG NÔNG
TRÍ THỨC
. NỘI DUNG 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. LIÊN MINH CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN 
XHCN
b.NỘI DUNG VÀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH
CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG TKQĐ LÊN CNXH
+ Liên minh về chính trị:
- Nhu cầu và lợi ích chính trị của công nhân, nông dân, trí
thức là độc lập dân tộc và CNXH.
- Liên minh về chính trị không phải là dung hòa lập trường
tư tưởng của các giai cấp.
- Trong cách mạng XHCN thì liên minh chính trị của các giai
cấp phải đứng trên lập trường chính trị của giai cấp công
nhân.
- Nguyên tắc về chính trị của liên minh là do Đảng của giai
cấp công nhân lãnh đạo.
. NỘI DUNG 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. LIÊN MINH CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG THỜI KỲ QUÁ 
ĐỘ LÊN XHCN
b. NỘI DUNG VÀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH
CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG CNXH.
 NỘI DUNG
+ Về kinh tế:
- Đây là nội dung cơ bản, quyết định nhất, là cơ sở vất chất
kỹ thuật vững chắc của liên minh trong CNXH.
- Nội dung trọng tâm là kết hợp đúng đắn các lợi ích kinh tế
của các giai cấp. Điều này đƣợc xác định bởi nhu cấu kinh
tế của các chủ thể lợi ích và các điều kiện thực nó.
“Cơ cấu kinh tế chung của Việt Nam trong TKQĐ là: “công –
nông nghiệp – dịch vụ”.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. LIÊN MINH CÔNG NÔNG TRÍ THỨC TRONG THỜI KỲ QUÁ 
ĐỘ LÊN XHCN
b. NỘI DUNG VÀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH CÔNG NÔNG
TRÍ THỨC TRONG CNXH.
. NỘI DUNG
Về văn hóa, xã hội:
- Nếu nhƣ nôi dung chính trị là nội dung có tính nguyên tắc,
nội dung kinh tế là cơ bản và có tính quyết định, thì nội
dung văn hóa xã hội là mục đích của liên minh.
- Tăng trƣởng về kinh tế gắn liền với công bằng xã hội, giữ
gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ môi
trƣờng sinh thái.
- Phục vụ mục tiêu dân giàu nƣớc mạnh, xã hội dân chủ,
công bằng, văn minh, thỏa mãn những cấu vật chất và tinh
thần cho toàn xã hội.
=> Trong quá trình xây dựng CNXH, liên minh công, nông, trí 
thức dưới góc độ kinh tế giữ vai trò quyết định. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nguyeân taéc xaây döïng khoái lieân minh
• Phaûi ñaûm baûo vai troø laõnh ñaïo cuûa
giai caáp coâng nhaân
• Phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc töï nguyeän
• Keát hôïp ñuùng ñaén caùc lôïi ích
b. Noäi dung vaø nguyeân taéc cô baûn cuûa lieân
minh giöõa GCCN vaø GCND vaø caùc taàng lôùp
lao ñoäng khaùc trong CM XHCN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chiếm hữu
nô lệ
Phong kiến Tƣ bản
chủ nghĩa
Xã hội 
chủ nghĩa
Cộng sản
chủ nghĩa
Cộng sản 
nguyên 
thuỷ
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Khái niệm:
- Hình thái kinh tế- xã hội?
Là một phạm trù cơ bản của CNDVLS dùng để chỉ xã
hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu QHSX
đặc trưng cho XH đó phù hợp với một trình độ nhất định
của LLSX và với một kiến trúc thượng tầng tương ứng
được XD trên nhửng QHSX ấy.
- Hình thái kinh tế - xã hội CSCN?
+ Là một hình thái dựa trên chế độ công hữu về tư liệu
sản xuất,
+ Là hình thái mà sự phát triển toàn diện, không hạn
chế của mỗi người đang trở thành mục đích trực tiếp
của sự phát triển của nóCuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Các giai đoạn của hình thái kinh tế xã 
hội CSCN
Tư tưởng của Mác Ăng ghen:
* Một là, hình thái kinh tế xã hội CSCN
phát triển qua 2 giai đoạn:
giai đoạn đầu - CNXH
giai đoạn cao - CNCS
* Hai là, giữa xã hội TBCN và xã hội
CSCN là một thời kỳ quá độ từ xã hội
nọ sang xã hội kia.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư tưởng của Lênin
Trong taùc phẩm ”Chủ nghĩa Mác về vấn đề 
nhà nước” Lênin cho rằng:
I- Những cơn đau đẻ kéo dài và đau đớn
II- Giai đoạn thấp
III- Giai đoạn đoạn cao.
Lênin nhấn mạnh: cần phải có một TKQĐ 
từ CNTB lên CNXH
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Thời kỳ qúa độ:
Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là thời kỳ cải
biến cách mạng sâu sắc toàn bộ các lĩnh vực đời sống xã
hội, bắt đầu từ khi giai cấp công nhân và nhân dân lao
động giành được chính quyền Nhà nước cho đến khi tạo
ra được những cơ sở của chủ nghĩa xã hội trên các lĩnh
vực đời sống xã hội.
Mác: Khi nói TKQĐ cần phải hiểu rõ: vị trí, trình độ,
ND, tính chất và đặc điểm của nó.
Lênin: đặt ra 3 câu hỏi
1. Thời kỳ quá độ bắt đầu từ đâu? 2. Đến đâu? 3. bao
giờ bắt đầu, bao giờ kết thúc?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
a. Thôøi kyø quaù ñoä töø CNTB leân CNXH
Tính taát yeáu cuûa TKQÑ töø CNTB leân CNXH
 CNTB vaø CNXH khaùc nhau veà baûn chaát
 CNXH ñöôïc xaây döïng treân neàn saûn xuaát
ñaïi coâng nghieäp coù trình ñoä cao
 Caùc quan heä xaõ hoäi cuûa CNXH khoâng töï
phaùt naûy sinh trong loøng CNTB, chuùng laø
keát quaû cuûa quaù trình xaây döïng vaø caûi taïo
XHCN.
 Quá trình xây dựng CNXH là một việc
làm mới mè, khó khăn phức tạp
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phân loại: dựa vào điểm xuất phát của các nước khi
đi lên CNXH
+ Quá độ trực tiếp
+ Quá độ gián tiếp
Đặc điểm nổi bật của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội là những nhân tố của xã hội mới và tàn tích của xã
hội cũ tồn tại đan xen lẫn nhau, đấu tranh với nhau
trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, văn hoá, xã
hội, tư tưởng, tập quán của xã hội.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
* Ñaëc ñieåm vaø thöïc chaát cuûa TKQĐ töø CNTB 
leân CNXH
 Lónh vöïc kinh teá:
Toàn taïi neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn
Caùc thaønh phaàn kinh teá naøy toàn taïi trong
moái quan heä thoáng nhaát vaø ñaáu tranh vôùi
nhau.
 Xaùc laäp treân cô sôû khaùch quan nhieàu loïai
hình sôû höõu veà tö lieäu saûn xuaát
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Lónh vöïc chính trò
* Keát caáu GC XH ña daïng phöùc taïp
* Caùc giai caáp, taàng lôùp vöøa hôïp taùc, vöøa ñaáu tranh 
* Trong moät giai caáp , taàng lôùp cuõng coù nhieàu boä 
phaän coù trình ñoä, yù thöùc khaùc nhau.
 Lónh vöïc tö töôûng vaø vaên hoùa
* Toàn taïi nhieàu yeáu toá tö töôûng vaø VH khaùc nhau
* Caùc yeáu toá VH cuõ vaø môùi thöôøng xuyeân ñaáu tranh
vôùi nhau.
* Cuoäc ñaáu tranh giai caáp vôùi nhöõng noäi dung, hình
thöùc môùi,
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
* Noäi dung cuûa TKQÑ leân CNXH
 Lónh vöïc kinh teá:
Thöïc hieän saép xeáp, boá trí laïi caùc löïc
löôïng saûn xuaát hieän coù cuûa xaõ hoäi
 Caûi taïo QHSX cuõ, xaây döïng QHSX
môùi
 Ñoái vôùi caùc nöôùc chöa qua TBCN taát
yeáu phaûi tieán haønh coâng nghieäp hoùa,
hiện đại hóa
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Lónh vöïc chính trò
 Ñaáu tranh choáng laïi nhöõng theá löïc thuø
ñòch, choáng phaù söï nghieäp xaây döïng CNXH
Xaây döïng neàn daân chuû XHCN
 Xaây döïng Ñaûng coäng saûn ngaøy caøng trong
saïch, vöõng maïnh
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Trong lónh vöïc tö töôûng - vaên hoaù
Phoå bieán nhöõng tö töôûng khoa hoïc vaø caùch
maïng cuûa GCCN trong toaøn xaõ hoäi
 Khaéc phuïc nhöõng tö töôûng vaø taâm lyù cuõ.
 Xaây döïng moät neàn vaên hoùa môùi xaõ hoäi chuû
nghóa
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Trong lónh vöïc xaõ hoäi 
 Phaûi khaéc phuïc nhöõng teä naïn do xaõ
hoäi cuõ ñeå laïi
 Töøng böôùc giaûm söï cheânh leäch giaøu
ngheøo trong xaõ hoäi.
 Xaây döïng moái quan heä toát ñeïp giöõa
ngöôøi vôùi ngöôøi
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
•b. Xaõ hoäi xaõ hoäi chuû nghóa
 Nhöõng ñaëc tröng cô baûn cuûa xaõ hoäi XHCN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
c. Giai đoạn cao của HTKT – XH CSCN
 Kinh tế:
• LLSX phát triển vô cùng mạnh mẽ
• Lao động con người được giảm nhẹ
• Ý thức con người được nâng cao
• Của cải xã hội dồi dào
• Phân phối theo nhu cầu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Xã hội:
• Trình độ xã hội ngày càng phát triển
• Con người có điều kiện phát triển toaøn 
dieän
• Không có sự khác biệt giữa thành thị và 
nông thôn
• Nền dân chủ và nhà nước tiêu vong
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những cơ sở khách quan:
- Nền kinh tế chưa phát triển nhưng đã có một số cơ sở
kỹ thuật do chế độ cũ để lại và một phần do xây dựng
mới
- Thời đại ngày nay không một nước nào “một mình”
có thể phát triển kinh tế, đây là điều kiện khách quan
vừa thuận lợi, thách thức để các nước đi sau “đón đầu”,
đuổi kịp các nước tiên tiến về khoa học- công nghệ, kinh
tế.
Tiềm năng kinh tế của đất nước, con người Việt Nam
dồi dào, khá toàn diện và có khả năng khơi dậy nhiều
mặt.
Về chính trị: Đảng cộng sản lãnh đạo thành công
Cách mạng giải phóng dân tộc và tiếp tục lãnh đạo xây
dựng CNXH là một tất yếu lịch sử.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những cơ sở chủ quan
Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo xã hội với
đường lối đúng đắn, sáng tạo, có kết quả được
nhân dân tin cậy
Nhà nước Việt Nam là nhà nước xã hội chủ
nghĩa của dân, do dân, vì dân Có hệ thống
chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Kết hợp đúng đắn các nguồn lực, tạo sức
mạnh xây dựng chủ nghĩa xã hội
Cảnh giác, đấu tranh với những biểu hiện
tiêu cực, phá hoại của mọi kẻ thù.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phân tích những nội dung cơ bản của 
“cương lĩnh dân tộc” của chủ nghĩa Mác-
Lênin? Vận dụng để tìm hiểu vấn đề dân 
tộc ở Việt Nam hiện nay?
Đề tài 3:
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kiểm tra
Dựa trên cơ sở nào để khẳng định
rằng Việt Nam quá độ lên chủ nghĩa
xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ
nghĩa là một tất yếu khách quan?
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những điều kiện khách quan:
- Nền kinh tế chưa phát triển nhưng đã có một số cơ sở
kỹ thuật do chế độ cũ để lại và một phần do xây dựng
mới
- Thời đại ngày nay không một nước nào “một mình”
có thể phát triển kinh tế, đây là điều kiện khách quan
vừa thuận lợi, thách thức để các nước đi sau “đón đầu”,
đuổi kịp các nước tiên tiến về khoa học- công nghệ, kinh
tế.
Tiềm năng kinh tế của đất nước, con người Việt Nam
dồi dào, khá toàn diện và có khả năng khơi dậy nhiều
mặt.
Về chính trị: Đảng cộng sản lãnh đạo thành công
Cách mạng giải phóng dân tộc và tiếp tục lãnh đạo xây
dựng CNXH là một tất yếu lịch sử.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những điều kiện chủ quan
Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo xã hội với
đường lối đúng đắn, sáng tạo, có kết quả được
nhân dân tin cậy
Nhà nước Việt Nam là nhà nước xã hội chủ
nghĩa của dân, do dân, vì dân Có hệ thống
chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Kết hợp đúng đắn các nguồn lực, tạo sức
mạnh xây dựng chủ nghĩa xã hội
Cảnh giác, đấu tranh với những biểu hiện
tiêu cực, phá hoại của mọi kẻ thù.
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Caâu hoûi thuyeát trình
1. Phân tích söù meänh lòch söû cuûa giai caáp coâng 
nhaân. 
2. Tại sao GCCN phải liên minh với GCND và các 
tầng lớp lao động khác trong cách mạng xã hội chủ 
nghĩa? 
3. Tính taát yeáu khaùch quan, ñaëc ñieåm vaø noäi dung 
cuûa thôøi kyø quaù ñoä leân chuû nghóa xaõ hoäi. 
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Kiểm tra
Điền vào chỗ trống những đoạn, từ thích hợp:
1. Trong CNTB giai cấp công nhân thường được gọi là  và 
là lực lượng . Chủ yếu của giai cấp tư sản.
2. Làm cách mạng GCCN không mất gì ngoài ....... trói buộc 
mà lại được cả .......... về mình.
3. Đảng cộng sản là ....... cao nhất của GCCN, đảm bảo vai trò 
......... của GCCN. 
4. ....... chỉ ra rằng, đảng là sự kết hợp phong trào công nhân 
với ........... khoa học.
5. Nguyên tắc cao nhất của ........ là duy trì .......... giữa giai cấp 
vô sản và nông dân để giai cấp vô sản có thể giữ được ......... và 
chính quyền nhà nước
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đáp số
1. GCVS; đối lập
2. Xiềng xích; thế giới
3. Tổ chức; lãnh đạo
4. Lênin; CNXH.
5. CCVS; khối liên minh; vai trò lãnh đạo
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt