Giáo án Điện dân dụng THPT - Bài: Sử dụng và bảo dưỡng quạt điện

Giáo án điện dân dụng THPT - SỬ DỤNG VÀ 
BẢO DƯỠNG QUẠT ĐIỆN 
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
1. Kiến thức: 
 - Nêu được tên một số loại quạt điện thông 
dụng. 
 - Sử dụng và bảo dưỡng được quạt điện. 
 - Biết được một số hư hỏng thường gặp và biện 
pháp khắc phục. 
2. Kĩ năng: 
 Biết được một số hư hỏng thường gặp và biện 
pháp khắc phục. 
3. Thái độ: 
 Học tập nghiêm túc 
II. chuẩn bị bài giảng 
 - Nghiên cứu bài 17-SGK . 
 - Đọc tài liệu tham khảo liên quan đến bài giảng. 
 - Các thông tin có liên quan đến động cơ 
 - Giáo viên: nghiên cứu SGK, TLTK, hình vẽ, sơ 
đồ và một số loại quạt điện.. 
 - Học sinh:Tìm hiểu SGK, một số loại quạt điện 
trong gia đình 
 - Vật mẫu: Quạt bàn 
III/ Nội dung bài giảng: 
1. ổn định lớp: 2 phút 
Điểm danh kiểm tra sĩ số 
2. Kiểm tra bài cũ: 3 phút 
Câu hỏi: Em hãy giải thích nguyên lý làm việc của 
sơ đồ quạt bàn vòng chập? 
3. Nội dung bài giảng 125’ 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
Hoạt động 1: Tìm 
hiểu một số loại 
quạt điện thông 
dụng 
GV? Hãy kể tên một 
số loại quạt điện 
thông dụng mà em 
biết? 
Hãy cho biết một vài 
thông số kỹ thuật của 
loại quạt đó? 
Đặc điểm của từng 
loại quạt đó ra sao? 
HS thảo luận theo 
nhóm trả lời 
20’ I/ Tìm hiểu một số loại 
quạt điện thông dụng 
 1. Quạt bàn 
 Là loại qạt thông dụng có 
kích thước gọn nhẹ, thuận 
tiện đặt trên bàn, trên 
tủ.Quy cách sải cánh cỡ 
200mm; 230mm; 250mm; 
300mm;350mm; 400mm. 
2. Quạt cây 
 Đặt trên mặt nền nhà có 
thể điều chỉnh được độ cao - 
thấp.Quy cách sải cánh 
300mm; 350mm; 400mm; 
500mm; 600mm. 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
*GV: giới thiệu một 
số quạt điện và thông 
số kỹ thuật của nó. 
HS chú ý theo dõi 
GV? Quạt hộp tản 
gió có gì khác so với 
các quạt đã nêu ? 
HS trả lời 
*GV nhấn mạnh: 
Hiện nay quạt điện 
rất đa dạng: quạt có 
3. Quạt tường 
 Giống như quạt bàn, song 
có bộ phận để gắn vào 
tường, đồng thời có dây giật 
tốc độ và chuyển hướng gió. 
4. Quạt trần 
 Sải cánh lớn, lượng gió 
lớn, được lắp vào 
trần,không chiếm diện tích 
sàn nhà.Cánh quạt có loại 
bằng nhựa hoặc kim loại.Có 
loại 2 cánh, 3cánh, 4cánh, 
5cánh.Quy cách sải cánh 
700; 900; 1050; 1400; 1500; 
1800mm. 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
đèn màu; quạt có gắn 
rađiô, đồng hồ điện 
tử, máy tăng âm, hẹn 
giờ; quạt gắn thêm 
một bộ máy nén làm 
lạnh nhỏ để thổi ra 
luồng gió lạnh... 
5. Quạt hộp tản gió 
 Là loại quạt có dạng hình 
hộp, có thiết bị để dẫn 
hướng gió..Quy cách sải 
cánh thường là 230 ; 300 ; 
350mm. 
Hoạt động 2: Tìm 
hiểu cách ử dụng và 
bảo dưỡng quạt 
điện 
* GV: Theo em sử 
dụng quạt điện như 
thế nào có hiệu quả? 
Khi sử dụng cần chú 
45’ II/ Sử dụng và bảo dưỡng 
quạt điện 
1. Sử dụng quạt điện 
 - Quạt mới trước khi sử 
dụng phải bóc lớp chống gỉ 
ở đầu trục bỏ đi.Sau đó cho 
một vài giọt dầu nhờn vào 
trục.Quạt cũ trước khi dùng 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
ý những gì? 
* HS: Thảo luận theo 
nhóm và trả lời 
*GV: Tóm tắt các ý 
kiến trả lời, và phân 
tích phương pháp sử 
dụng quạt điện. 
Câu hỏi : Khi khởi 
động quạt,ta nên ấn 
nút tốc độ nào ? 
HS trả lời 
*GV hỏi: Để bảo 
phải tra dầu vào các lỗ tra 
dầu ở các bộ phận chuyển 
động. 
 - Quạt đang hoạt động có 
mùi khét hoặc bốc khói đen 
chứng tỏ quạt bị hỏng nặng 
phải cắt điện ngừng sử dụng 
và kiểm tra sửa chữa. 
 - Nên để quạt ở nơi khô, 
thoáng gió. 
 - Quạt chạy lâu nên cho 
nghỉ ít phút để nhiệt độ hạ 
xuống,sau đó mới cho hoạt 
động tiếp. 
 - Khi khởi động nên ấn 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
dưỡng quạt điện ta 
phải làm như thế 
nào? 
* HS Thảo luận theo 
nhóm và trả lời 
* GV hướng dẫn HS 
cách bảo dưỡng quạt 
điện. 
GV? Khi sử dụng 
quạt điện ta cần chú ý 
những gì? 
HS trả lời 
nút tốc độ cao để thời gian 
khởi động ngắn,. 
2.Bảo dưỡng quạt điện 
 - Giữ gìn cho quạt sạch 
sẽ.Nếu quạt bị dây dầu mỡ 
thì phải tẩy sạch,sau đó 
dùng giẻ khô lau sạch,không 
dùng xăng hoặc cồn để lau 
chùi quạt vì nó sẽ làm hỏng 
chất sơn bóng của quạt. 
 - Khi không dùng quạt cần 
phải làm vệ sinh, dùng vải 
mềm lau sạch bụi bẩn và 
dầu mỡ bẩn.Nhỏ một vài 
giột dầu sạch vào lỗ tra dầu 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
GV hướng dẫn HS 
cách sử dụng quạt 
điện. 
HS chú ý theo dõi 
và bôi một lớp mỡ mỏng 
vào quanh trục để chống gỉ. 
* Khi sử dụng quạt: 
+ Hộp tản gió quạt không 
được để tựa lưng vào nơi có 
riđô, mảnh vải, màn... vì khi 
quay, cánh quạt sẽ hút cuốn 
các thứ đó kẹt vào cánh quạt 
gây sự cố. 
+ Hộp tản gió không dựa 
vào tường,vì quạt sẽ không 
hút được gió, lưu lượng gió 
kém. 
+ Khi không muốn cho lá 
dẫn gió hoạt động thì tắt 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
công tắc cho nó ngừng 
quay, 
Hoạt động 3: Tìm 
hiểu 1 số hư hỏng và 
cách khắc phục 
GV? Kể tên một số 
hư hỏng thường gặp 
ở quạt điện và biện 
pháp khắc phục 
những hư hỏng đó? 
HS thảo luận theo 
nhóm và trả lời 
GV? Khi đóng điện 
vào quạt nhưng quạt 
không quay, nguyên 
60’ III. Một số hư hỏng và 
cách khắc phục 
1. Hiện tượng 1: Đóng điện 
vào quạt, quạt không quay. 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
- Mất điện nguồn. 
- Phích cắm và ổ điện tiếp 
xúc kém. 
- Đứt dây nguồn ở ổ cắm. 
- Đứt dây nối điện của quạt 
( thường bị ở đoạn gần 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
nhân là do đâu? 
HS trả lời 
phích cắm hoặc gần quạt). 
- Công tắc chuyển mạch tốc 
độ hỏng hoặc tiếp xúc xấu. 
- Cuộn điện kháng ở hộp tốc 
độ bị hỏng. 
- Tụ điện bị hỏng. 
- Cuộn dây stato của động 
cơ bị đứt hoặc cháy. 
GV? Em hãy nêu 
nguyên nhân của hiện 
tượng đóng điện vào 
quạt, quạt khởi động 
 2. Hiện tượng 2: Đóng điện 
vào quạt, quạt khởi động 
khó khăn. 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
Trong trường hợp nguồn 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
khó khăn? 
HS trả lời 
điện bình thường, các dây 
quấn stato không bị chập 
mạch, ấn các số đều khó 
khởi động, hiện tượng này 
thường do trục bị kẹt hoặc 
bánh xe răng bị kẹt. 
- Kiểm tra trục, bạc và điều 
chỉnh độ đồng tâm của lỗ 
bạc trước và sau. 
GV? Em hãy nêu 
nguyên nhân của hiện 
tượng đóng điện vào 
quạt, quạt lúc quay, 
lúc không? 
HS trả lời 
 3. Hiện tượng 3: Đóng điện 
vào quạt, quạt lúc quay lúc 
không. 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
- Các tiếp điểm trong mạch 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
GV? Để khắc phục 
các hiện tượng trên ta 
phải làm thế nào? 
HS trả lời 
điện không tốt, dẫn đến lúc 
có điện lúc không. 
- Dây dẫn vào bị lỏng hoặc 
đứt chập chờn lúc tiếp xúc, 
lúc không. 
- Mối hàn trong động cơ 
không tốt, 
- Các dây quấn stato có chỗ 
bị đứt, lúc thông mạch, lúc 
không.Công tắc chuyển tốc 
độ, công tắc định giờ tiếp 
xúc không tốt. 
- Dùng vạn năng kế kiểm tra 
tìm ra chỗ tiếp xúc xấu để 
sửa chữa hoặc hàn lại. 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
GV? Tại sao trong 
một số trường hợp bộ 
chuyển tốc lại không 
hoạt động? 
HS trả lời 
GV? Để khắc phục 
 4. Hiện tượng 4: Bộ chuyển 
tốc độ không hoạt động 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
- Bộ phím hỏng thường do 
mối hàn, phím nhấn thay 
đổi tốc độ tiếp xúc xấu.Cần 
hàn lại cho chắc chắn.Nếu 
không sửa được thì thay bộ 
phím mới. 
- Bộ điện kháng bị chập 
mạch hoặc đứt mạch.Làm 
cho một tốc độ nào đó 
không hoạt động hoặc tốc 
độ của các mức đều như 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
được các nhược điểm 
đó cần phải làm gì? 
HS trả lời 
nhau, cần phải thay bộ điện 
kháng. 
- Loại động cơ thay đổi tốc 
độ bằng cách thay đổi số 
vòng dây của dây quấn 
stato.ở loại động cơ này cần 
xem có cuộn dây nào đó bị 
đứt mạch hoặc chập 
mạch.Nếu đứt hỏng ở bề 
mặt ngoài dễ sửa thì hàn bọc 
lại để dùng tiếp,nếu hỏng 
nặng thì cần phải thay cuộn 
dây của động cơ. 
GV? Nêu nguyên 
nhân của hiện tượng 
 6. Hiện tượng 6: cánh quạt 
tuột, chạy ra chạy vào 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
cánh quạt tuột, chạy 
ra chạy vào? 
HS trả lời 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
- Chưa vặn chặt cánh quạt 
với trục,.cần kiểm tra và vặn 
chặt vít cố định của cánh 
quạt, 
GV? Khi nhiệt độ 
của môi trường quá 
nóng, nếu để quạt 
làm việc quá lâu thì 
sẽ xảy ra hiện tượng 
gì? 
HS trả lời 
GV? Em hãy nêu 
cách khắc phục hiện 
 7. Hiện tượng 7: Động cơ 
điện quá nóng. 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
- Nhiệt độ môi trường quá 
nóng, 
- Đường thông gió của quạt 
bị tắc, dầu mỡ bẩn, bụi bám 
quá nhiều. Cần phải lau 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
tượng động cơ quạt 
quá nóng? 
HS trả lời 
GV? Em hãy nêu các 
nguyên nhân khác 
vừa nêu của hiện 
tượng động cơ điện 
quá nóng? 
HS trả lời 
sạch dầu mỡ, bụi bẩn. 
- Điện áp của nguồn điện 
quá cao hoặc quá thấp vượt 
ra ngoài phạm vi cho phép. 
- Các dây quấn trong động 
cơ bị chập mạch, làm cho 
dòng điện tăng,.Cần phải 
tháo dây quấn ra để quấn 
lại. 
- Trục mòn quá hoặc quá 
thiếu dầu bôi trơn làm cho ổ 
trục nóng.Cần thay trục mới 
hoặc lau sạch ổ và cho đủ 
dầu vào ổ trục. 
Gv: Em hãy nêu 8. Hiện tượng 8: Quạt bị rò 
Hoạt động của thầy 
và trò 
Tg Nội dung bài giảng 
nguyên nhân? 
HS: trình bày 
GV: hệ thống lại 
điện 
Nguyên nhân và cách khắc 
phục: 
- Kiểm tra riêng rẽ từng 
phần tử của mạch điện : 
IV. Tổng kết bài học: 5’ 
- Nhắc lại nội dung chính của bài học và công việc 
chuẩn bị cho bài sau 
V. Bài tập và hướng dẫn tự học 
Câu hỏi 1: Nêu tên một số loại quạt điện thông dụng? 
Câu hỏi 2: Khi sử dụng quạt điện cần chú ý gì? 
Câu hỏi 3: Nêu những công việc bảo dưỡng quạt 
điện? 
VI. Tự đánh giá và rút kinh nghiệm