Tái cấu trúc thị trường chứng khoán - Một nhu cầu bức xúc hiện nay

3Tái cấu trúc . . .
TÁI CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN - 
MỘT NHU CẦU BỨC XÚC HIỆN NAY
Đỗ Linh Hiệp (*) 
Trần Thanh Vũ (**)
TÓM TẮT
Trong bối cảnh kinh tế quốc tế và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay, một 
trong những chủ đề nóng bỏng đã và đang thu hút sự quan tâm theo dõi sâu sắc của cơ quan quản lý 
vĩ mô, cũng như tất cả những nhà đầu tư tài chính, đó chính là tình trạng “sức khỏe” của Thị trường 
chứng khoán (TTCK). Hơn 12 năm qua, TTCK Việt Nam đã có những thành tựu nhất định trong việc 
phát huy vai trò quan trọng của kênh huy động vốn đầu tư tăng trưởng kinh tế và góp phần hoàn 
thiện hệ thống thị trường tài chính Việt Nam. Bên cạnh những thành tựu đạt được, TTCKVN cũng 
còn bộc lộ không ít những vấn đề bất cập về mọi mặt, gây nên tình trạng phát triển thiếu bền vững 
và không ổn định của thị trường. Vì vậy việc xem xét đánh giá một cách khách quan, cụ thể và chính 
xác những vấn đề tồn tại và nguyên nhân của chúng là việc làm hết sức cần thiết để có thể củng cố 
và tăng cường “sức mạnh” cho TTCK Việt Nam trong những năm tiếp theo.
* PGS.TS. Phó Hiệu Trưởng, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Bình Dương 
** ThS. Phó hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Bình Dương 
Kinh tế - Xã hội
1. Thấy gì từ chặng đường ngắn của 
một thị trường chứng khoán non trẻ
1.1. Thành tựu bước đầu đáng khích lệ
Trong nền kinh tế thị trường, thị trường 
chứng khoán (TTCK) là một định chế tài 
chính bậc cao và cũng là một bộ phận cấu 
thành quan trọng của thị trường tài chính nói 
chung.
Thông qua các chức năng vốn có của 
mình, TTCK trở thành một trong những kênh 
huy động vốn trung và dài hạn chủ yếu, đáp 
ứng nhu cầu đầu tư tăng trưởng kinh tế.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã 
được thành lập và chính thức đi vào hoạt động 
từ tháng 07/2000. Hơn 12 năm hoạt động, tuy 
phải trải qua nhiều khó khăn với những bước 
thăng trầm sóng gió, song TTCK Việt Nam 
cũng đã gặt hái được những thành tựu khả 
quan đáng khích lệ và đang từng bước khẳng 
định vị trí quan trọng của mình trong cơ cấu 
đồng bộ của thị trường tài chính Việt Nam.
Tuy với chặng đường lịch sử còn rất 
ngắn ngủi, song TTCK Việt Nam cũng đã 
góp phần quan trọng vào sự nghiệp ổn định 
và tăng trưởng nền kinh tế Việt Nam thời 
gian qua. Có thể ghi nhận những đóng góp 
quan trọng của TTCK qua một số biểu hiện 
sau đây:
 y Hoạt động của TTCK bước đầu đã tạo 
ra một sân chơi mới, một kênh đầu tư tài 
chính khá sôi động và hấp dẫn, có sức thu hút 
mạnh mẽ đối với mọi thành phần, bao gồm 
các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, đến từ 
trong nước cũng như ngoài nước. Cho đến 
nay đã có hơn 1,5 triệu tài khoản của các nhà 
đầu tư trong nước và gần 16.000 tài khoản 
của các nhà đầu tư nước ngoài đăng ký giao 
dịch tại các công ty chứng khoán. Thị trường 
4Taïp chí Kinh teá - Kyõ thuaät
chứng khoán chính thức đi vào hoạt động với 
quy mô được mở rộng, tính thanh khoản gia 
tăng cuốn hút ngày càng nhiều nhà đầu tư 
tham gia, từ đó thu hẹp thị phần giao dịch 
trên thị trường chứng khoán “chợ đen”. 
 y Số lượng các công ty niêm yết trên cả 
hai sàn giao dịch chứng khoán Hà nội và 
thành phố Hồ Chí Minh cũng gia tăng nhanh 
chóng, tạo ra một khối lượng hàng hóa khá 
dồi dào, phong phú cho thị trường. Như vậy 
ngày đầu khai trương giao dịch của TTCKVN 
chỉ có 2 công ty niêm yết, với tổng giá trị vốn 
hóa 444 tỷ đồng. Tính đến tháng 6 năm 2012, 
tại sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội đã có 
398 công ty niêm yết với giá trị vốn hóa đạt 
104.618 tỷ đồng và tại sàn giao dịch chứng 
khoán TP.Hồ Chí Minh có 315 công ty niêm 
yết với giá trị vốn hóa đạt 671.386 tỷ đồng.
 y Với lộ trình xây dựng và phát triển khá 
ổn định, TTCK đã và đang dần từng bước 
khẳng định sự hiện diện của một kênh huy 
động vốn ngày càng có ý nghĩa quan trọng, 
tạo điều kiện giúp Chính phủ cũng như các tổ 
chức kinh tế huy động vốn đầu tư, xây dựng 
cơ sở hạ tầng, mở rộng hoạt động sản xuất 
kinh doanh. Sự hiện diện của TTCK đã trở 
thành một yếu tố không thể thiếu, trong quá 
trình triển khai thực hiện chủ trương cổ phần 
hóa, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước 
và tái cấu trúc nền kinh tế. 
 Thời gian qua, gần 700 ngàn tỷ 
đồng cổ phần thuộc các doanh nghiệp nhà 
nước đã được đấu giá thành công, thông qua 
các đợt cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, 
cổ phiếu và chứng chỉ quỹ đầu tư được phát 
hành thông qua TTCK. TTCKVN cũng đã 
thu hút được luồng vốn đầu tư gián tiếp nước 
ngoài tham gia thị trường, có thời điểm cao 
nhất lên đến 12 tỷ USD, góp phần cân bằng 
cán cân thanh toán quốc tế, góp phần quảng 
bá môi trường đầu tư Việt Nam với các nhà 
đầu tư quốc tế.
 Trong những năm qua, TTCK cũng 
đã đóng góp vai trò tích cực trong việc huy 
động hơn 600 ngàn tỷ đồng trái phiếu Chính 
phủ và trái phiếu công ty, góp phần chia sẻ 
gánh nặng cho các ngân hàng thương mại, bổ 
sung nguồn vốn cho mục tiêu ổn định và tăng 
trưởng kinh tế. 
 y Nhìn nhận về một TTCK đang từng 
bước phát triển, không thể bỏ qua vai trò quan 
trọng của một hệ thống các định chế trung 
gian tài chính, với chức năng cầu nối giữa 
các nhà đầu tư với nhau, giữa các nhà đầu 
tư với thị trường trong quá trình hoạt động 
kinh doanh chứng khoán. Các tổ chức kinh 
doanh dịch vụ chứng khoán đã được trưởng 
thành trong 12 năm qua, cả về số lượng, quy 
mô hoạt động, trình độ kỹ thuật nghiệp vụ,
Đến nay đã có 105 công ty chứng khoán với 
tổng số vốn chủ sở hữu 38 ngàn tỷ đồng và 47 
công ty quản lý quỹ hoạt động với số vốn chủ 
sở hữu gần 2.700 tỷ đồng. Tuy còn những vấn 
đề bất cập về quy mô, số lượng, chất lượng 
sản phẩm dịch vụ cung ứng,của các công 
ty chứng khoán, song cũng cần đánh giá đúng 
mức, những đóng góp tích cực của tổ chức 
kinh doanh chứng khoán vào thành tựu chung 
của TTCKVN thời gian qua. 
 y Đánh dấu sự trưởng thành của TTCK 
Việt Nam, nhìn từ góc độ mô hình tổ chức 
có thể thấy, xuất phát từ nhu cầu thực tế của 
công tác quản lý, lần lượt hai Trung tâm giao 
dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh và 
Hà Nội đã được cấu trúc lại, nâng cấp thành 
hai Sở Giao dịch chứng khoán theo mô hình 
doanh nghiệp nhà nước. Hoat động lưu ký 
và thanh toán bù trừ sau giao dịch được tách 
riêng do Trung tâm lưu ký chứng khoán đảm 
nhiệm. Việc kiện toàn hệ thông cơ cấu của thị 
5Tái cấu trúc . . .
trường giúp cho TTCK hoạt động hiệu quả 
hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế hơn.
 y Trên giác độ vĩ mô, khi đánh giá từng 
bước trưởng thành của TTCK, cần thấy được 
một trong những nhân tố quan trọng giúp cho 
thị trường phát triển trong ổn định, đó là sự 
hoàn thiện của khung pháp lý cơ bản đối với 
TTCK. Năm 2000 TTCK chính thức hoạt 
động trên nền tảng của những văn bản chỉ 
đạo dưới luật. Sau 6 năm (năm 2006) Luật 
Chứng khoán được ban hành và 4 năm sau 
(năm 2010) Luật này được bổ sung sửa đổi 
hoàn thiện thêm, tạo hành lang pháp lý cơ 
bản, nền tảng vô cùng quan trọng cho sự hoạt 
động ổn định của TTCKVN.
1.2. Những vấn đề cần quan tâm, không 
thể bỏ qua
Bên cạnh thành tựu bước đầu đạt được 
rất đáng khích lệ, TTCKVN cũng còn bộc 
lộ không ít những vấn đề tồn tại cần được 
nghiên cứu để có biện pháp khắc phục trong 
thời gian tới. Có thể điểm qua một số vấn đề 
nổi cộm sau đây:
 y Một là: chất lượng hàng hóa trên thị 
trường chưa cao, chưa đa dạng và thiếu ổn 
định.
Trong thời gian qua, số lượng công ty 
niêm yết tăng nhanh kéo theo số lượng chứng 
khoán đăng ký niêm yết tăng mạnh. Tuy 
nhiên, trong số các công ty niêm yết có tới 
gần 50% là các doanh nghiệp loại vừa và nhỏ, 
quản lý và hoạt động kinh doanh kém hiệu 
quả. Đặc biệt trong những năm gần đây, trước 
những khó khăn chung của nền kinh tế, nhiều 
công ty làm ăn thua lỗ ảnh hưởng tới chất 
lượng cổ phiếu niêm yết, khả năng rủi ro tiềm 
ẩn cao, tính thanh khoản giảm xuống rõ rệt. 
Theo thống kê sơ bộ, tính riêng 9 tháng năm 
2012 đã có tới 143 công ty niêm yết lâm vào 
tình trạng thua lỗ và 438 doanh nghiệp trong 
tình trạng lợi nhuận sụt giảm so với các năm 
trước, làm xuất hiện hàng loạt cổ phiếu có 
mức giá giao dịch chỉ vài ngàn đồng; một số 
công ty niêm yết phải rời sàn vì không còn đủ 
khả năng duy trì điều kiện niêm yết.
Các loại chứng khoán niêm yết còn thiếu 
đa dạng. Ngoài cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu 
tư và một số ít loại trái phiếu, trên thị trường 
chưa có các loại sản phẩm phái sinh cũng 
như các công cụ đầu tư khác, còn thiếu vắng 
những công cụ phòng ngừa rủi ro cho nhà đầu 
tư.
 y Hai là: Nhà đầu tư tham gia thị trường 
chủ yếu là cá nhân, vốn ít, thiếu kiến thức và 
kinh nghiệm tham gia thị trường.
Thời gian qua, các nhà đầu tư có tổ chức 
như các công ty đầu tư chứng khoán, các 
công ty quản lý quỹ, các quỹ mở,tham gia 
thị trường còn quá ít, với tỷ trọng rất thấp; lực 
lượng chủ yếu thuộc thành phần nhà đầu tư 
cá nhân với tỷ trọng hơn 95%. Nhìn chung, 
những đối tượng này tham gia thị trường với 
số vốn rất kiêm tốn và nhiều người trong số 
họ vốn kiến thức chuyên môn cũng rất hạn 
chế, kinh nghiệm lại càng thiếu. Vì vậy nguy 
cơ xẩy ra hiện tượng rủi ro “bày đàn” trong 
khi tham gia thị trường là khá phổ biến. 
 y Ba là: Chất lượng của các tổ chức kinh 
doanh chứng khoán chưa đáp ứng yêu cầu.
Với quy mô hoạt động giao dịch của 
TTCKVN như hiện nay, sự hiện diện của 105 
công ty chứng khoán đã bộc lộ hiện tượng 
mất cân đối, thể hiện mức độ dư thừa khá rõ 
rệt của loại chủ thể cung cấp địch vụ kinh 
doanh chứng khoán trên thị trường. 
Hơn nữa, nhiều công ty chứng khoán 
trong tình trạng năng lực tài chính yếu, năng 
lực nghiệp vụ hạn chế, kiểm soát nội bộ và 
quản trị rủi ro chưa tốt, hiệu quả kinh doanh 
thấp. Tính riêng trong năm 2012 đã có trên 
6Taïp chí Kinh teá - Kyõ thuaät
50% số công ty chứng khoán bị lỗ, trên 70% 
số công ty có lỗ lũy kế. Nghiêm trọng hơn, 
đến nay Ủy Ban Chứng khoán Nhà nước đã 
phải đặt 11 công ty chứng khoán vào tình 
trạng “kiểm soát đặc biệt”; một số có nguy 
cơ phá sản.
 y Bốn là: Khâu tổ chức điều hành hoạt 
động của TTCK còn nhiều bất cập.
Mười hai năm qua hoạt động của 
TTCKVN không ổn định, trong đó có thời kỳ 
thị trường phát triển nóng, giá trị giao dịch 
lên tới gần 1.100 tỷ đồng/phiên (năm 2007). 
Ngược lại, có thời kỳ giá trị giao dịch lại 
giảm thấp đáng kể, chỉ đạt gần 600 tỷ đồng/
phiên (năm 2011). 
Tình trạng thăng trầm của thị trường 
xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm cả 
khách quan của nền kinh tế trong cũng như 
ngoài nước và nguyên nhân chủ quan trong 
tổ chức điều hành hoạt động thị trường. Hãy 
khoan nói tới những yếu tố khách quan có 
ảnh hưởng xấu tới thị trường như thế nào. Ở 
đây trước hết hãy điểm qua những nguyên 
nhân chủ quan, bao gồm những yếu tố chủ 
yếu như: 
- Hàng hóa trên thị trường: Với quan 
điểm nôn nóng muốn tăng nhanh lượng hàng 
hóa trên trong những năm đầu khai trương 
TTCK, hiện tượng châm trước giảm nhẹ điều 
kiện, tiêu chuẩn phát hành, niêm yết chứng 
khoán và yêu cầu về quản trị đối với các công 
ty niêm yết, dẫn tới một số chứng khoán chất 
lượng yếu và ngày càng yếu hơn. 
Mặt khác, công tác kiểm tra thông tin báo 
cáo của các tổ chức niêm yết chưa tốt, do vậy 
không phát hiện kịp thời, đầy đủ những chứng 
khoán kém chất lượng để “thanh lý” kịp thời 
đầy đủ chúng ra khỏi các sàn giao dịch.
- Với quy mô của TTCKVN còn rất 
khiêm tốn, việc tổ chức và duy trì hoạt động 
của 2 Sở Giao dịch chứng khoán thành phố 
Hồ Chí Minh và Hà Nội là không hợp lý, gây 
lãng phí nguồn lực vật chất cũng như nguồn 
nhân lực quốc gia, đem lại hiệu quả kinh tế 
thấp. Hơn nữa với những quy định về kỹ 
thuật nghiệp vụ giao dịch có những nội dung 
không thống nhất giữa 2 sàn giao dịch đã gây 
ra những phiền hà nhất định cho nhà đầu tư. 
Một điều cần suy nghĩ là trong khi các 
quốc gia trên thế giới có TTCK phát triển lâu 
đời đã thực hiện xu hướng quy tụ, hợp nhất từ 
nhiều sở giao dịch chứng khoán thành ít và từ 
ít thành một sở giao dịch lớn, với nhiều loại 
sản phẩm giao dịch đa dạng phong phú, có 
sức hấp dẫn cao đối với các nhà đầu tư. 
- Khung pháp lý về tổ chức và điều 
hành hoạt động của TTCK đã được nghiên 
cứu hoàn thiện từng bước, trong đó có sự 
kiện tiêu biểu là hoàn thành bổ sung sửa đổi 
Luật Chứng khoán năm 2010. Mặc dù đây 
là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, song chưa 
đủ để TTCK có thể vận hành trong kỷ cương 
pháp luật. Do vậy hoạt động quản lý giám 
sát của cơ quan quản lý nhà nước đối với thị 
trường (Bộ Tài chính, Ủy Ban Chứng khoán 
Nhà nước) có ý nghĩa rất quan trọng. 
Tuy nhiên, thời gian qua hoạt động này 
còn bộc lộ những thiếu sót nhất định, chậm 
phát hiện và ngăn chặn kịp thời những hiện 
tượng tiêu cực nẩy sinh trên thị trường như 
hiện tượng “làm giá”, “mua bán nội gián”, 
cung cấp số liệu báo cáo, thông tin sai sự thật 
của các tổ chức tham gia thị trường như công 
ty niêm yết, công ty chứng khoán,Hoặc với 
một số vụ việc vi phạm đã phát hiện, song 
việc xử lý các vi phạm còn chậm, với chế 
tài áp dụng chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa 
nguy cơ tái phạm. 
 Tóm lại, nhìn nhận đánh giá một cách 
khách quan và toàn diện TTCKVN 12 năm 
7Tái cấu trúc . . .
qua, bất kỳ ai cũng có thể nhận ra rằng, những 
diễn biến thăng trầm của thị trường chịu tác 
động rất nhiều vào tình hình kinh tế vĩ mô. 
Cụ thể thời kỳ 2006-2007 các yếu tố kinh 
tế vĩ mô thuận lợi, nền kinh tế tăng trưởng 
nhanh, lạm phát được kiềm chế ổn định, xuất 
siêu liên tục, dự trữ ngoại hối tăng, ,các 
nhà đầu tư kỳ vọng nhiều vào kênh đầu tư 
mới đầy hấp dẫn này, thị trường phát triển 
rất nóng. 
Tuy nhiên, từ 2009 đến 2011, kinh tế thế 
giới - một nhân tố tác động rất quan trọng 
đến kinh tế Việt Nam - vẫn chưa thoát khỏi 
tình trạng suy thoái và còn nhiều diễn biến 
phức tạp, chưa có những dấu hiệu phục hồi rõ 
rệt. Tình hình kinh tế vĩ mô càng trở nên khá 
ảm đạm: tốc độ tăng trưởng thấp, lãi suất tín 
dụng và lạm phát cao, hoạt động của hệ thống 
ngân hàng xuất hiện nhiều yếu kém, nợ xấu 
trong nền kinh tế ở mức rất cao (Theo báo 
cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các 
khoản nợ xấu được các tổ chức tín dụng cơ 
cấu lại đến tính đến 10/2012 khoảng 250.000 
tỷ đồng. Tuy nhiên, theo TS.Trần Đình Thiên-
Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, con số 
này lên tới 400 ngàn tỷ đồng); thị trường bất 
động sản đóng băng triền miên, nhiều doanh 
nghiệp làm ăn thua lỗ, phá sản,
Năm 2012 vừa qua, trước những động 
thái tích cực của Chính phủ trong điều hành 
chính sách kinh tế vĩ mô, phần nào tạo được 
sự hưng phấn nhất định cho các nhà đầu tư, 
khiến cho TTCK có dấu hiệu chuyển biến 
tích cực tuy không vững chắc. Đồng thời 
UBCK đã cho vận hành một số điều chỉnh 
về kỹ thuật giao dịch, như kéo dài thời gian 
giao dịch, áp dụng lệnh thị trường,tạo 
điều kiện gia tăng tính thanh khoản trên thị 
trường. Chỉ số Vn-Index tính chung cả năm 
tăng hơn 17%; quy mô giao dịch bình quân 
mỗi phiên đạt trên 2.000 tỷ đồng, tăng 55% 
so với 2011.
Tuy nhiên, tình trạng chung của nền 
kinh tế với bao khó khăn vẫn còn đó, làm 
ảnh hưởng rõ rệt tới hoạt động của TTCK và 
TTCK-quả thật như người ta nói- nó chính là 
cái “phong vũ biểu” đang thông báo về “cơn 
bão” đầy khó khăn của nền kinh tế. Những 
dấu hiệu điển hình cho thấy là các chỉ số 
chứng khoán trên cả hai sàn giao dịch trong 
tình trạng tìm đáy mới, niềm tin của nhà 
đầu tư với thị trường giảm sút trầm trọng và 
nhiều người đã lặng lẽ giã từ thị trường, giá 
trị cổ phiếu của nhiều công ty niêm yết giảm 
nghiêm trọng, lượng giá trị giao dịch trong 
mỗi phiên giảm rõ rệt. 
Mặc dù vẫn đang phải đối mặt với những 
khó khăn, cam go thách thức như vậy, song 
không ai phủ nhận TTCK Việt Nam vẫn có 
sự trưởng thành nhất định. Việc đảm bảo thị 
trường vận hành an toàn, ổn định và liên tục 
trong thời điểm khó khăn nhất như hiện nay 
là điều mà không phải bất kỳ TTCK non trẻ 
nào cũng có thể làm được. Tuy nhiên, cũng 
không nên coi rằng đây đã là “kỳ tích” để rồi 
thiếu những giải pháp mang tính chiến lược, 
đồng bộ, kịp thời và có hiệu quả nhằm khắc 
phục những vấn đề nổi cộm mang tính hệ 
thống của TTCKVN hiện nay.
2. Giải pháp nào cho thị trường chứng 
khoán đảo chiều-đi lên 
2.1. Vì sao phải tái cấu trúc thị trường 
chứng khoán trong thời điểm hiện nay?
Vừa qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước 
(UBCKNN) đã trình Bộ Tài chính, Chính 
phủ ban hành chiến lược phát triển TTCK 
đến năm 2020, đồng thời thực hiện tái cấu 
trúc TTCK và doanh nghiệp bảo hiểm. Theo 
đó, định hướng chiến lược trước mắt cũng 
như trong dài hạn, nhằm tập trung vào tái cấu 
8Taïp chí Kinh teá - Kyõ thuaät
trúc 4 yếu tố chủ yếu, có ảnh hưởng quyết 
định đến sự phát triển của TTCK, bao gồm 
: hàng hóa trên TTCK, nhà đầu tư chứng 
khoán, công ty chứng khoán và sở giao dịch 
chứng khoán. 
Thực ra, vấn đề tái cấu trúc TTCK VN 
không phải là tư duy mới hình thành. Các nhà 
nghiên cứu, các cơ quan quản lý TTCK, kể 
cả những nhà đầu tư chứng khoán tâm huyết, 
cũng đã nhen nhóm ý tưởng này từ vài năm 
nay. Tuy nhiên, tính bức xúc của vấn đề này 
ngày càng gần đỉnh điểm hơn, khi dấu hiệu 
đi xuống quá sâu của thị trường trong những 
năm gần đây. 
Khi những tồn tại của TTCK không được 
khắc phục, chậm khắc phục hoặc khắc phục 
không triệt để, những dấu hiệu đi xuống của 
thị trường trở nên rõ rệt và kéo dài thì một 
kết cục tồi tệ nhất cũng có thể xuất hiện, đó 
là nguy cơ xụp đổ thị trường sẽ không thể 
tránh khỏi. Khi đó hậu quả để lại cho toàn bộ 
hệ thống kinh tế-tài chính, cho xã hội, cũng 
như cho tất cả các chủ thể có liên quan sẽ vô 
cùng to lớn.
Có thể coi tái cấu trúc như giải pháp trị 
bệnh tổng hợp nhằm khắc phục những tồn 
tại, yếu kém của TTCK hiện nay, nhằm ổn 
định và nâng cao chất lượng cũng như hiệu 
quả hoạt động của thị trường. Trên cơ sở đó 
tăng cường thu hút đầu tư, luân chuyển vốn 
và đảm bảo quản trị rủi ro, an toàn hệ thống 
tài chính, phát huy vai trò kênh huy động vốn 
đầu tư chủ lực cho nền kinh tế. 
2.2. Những mục tiêu định hướng của tái 
cấu trúc TTCKVN
Tái cấu trúc TTCK được coi là con đường 
cần thiết để đi đến mục tiêu lành mạnh hóa 
hoạt động của thị trường. Điều đó có lẽ ai 
cũng hiểu và đồng tình. Tuy nhiên những mục 
tiêu định hướng cụ thể của tái cấu trúc TTCK 
là gì? Bằng cách nào để đạt được những mục 
tiêu đề ra? Các chủ thể có liên quan và trách 
nhiệm của họ? Lộ trình thực hiện ra sao?...
là những nội dung rất phức tạp đòi hỏi các 
nhóm giải pháp trong chương trình tái cấu 
trúc TTCK phải có câu trả lời cụ thể, chính 
xác, có đầy đủ căn cứ lý luận, thực tiễn và 
tính khả thi.
Có lẽ câu trả lời tổng tổng quát về mục 
tiêu định hướng của tái cấu trúc TTCKVN 
đợt này là nhằm khắc phục những yếu kém 
của thị trường, tạo điều kiện cho thị trường 
hoạt động an toàn và đạt hiệu quả cao. Có thể 
quy tụ trong 4 mục tiêu chính sau đây:
a/ Về hàng hóa trên thị trường: có thể 
thấy đây là yếu tố vô cùng quan trọng của 
thị trường, bởi lẽ nó chính là lý do xuất hiện 
và tồn tại thị trường. Bởi vậy chất lượng, 
số lượng (mà trước hết là chất lượng) hàng 
hóa sẽ là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới khối 
lượng giao dịch trên thị trường. Các loại cổ 
phiếu, trái phiếu chứng chỉ quỹ đầu tư là hàng 
hóa chủ yếu trên TTCK. Các loại hàng hóa 
này do các doanh nghiệp và quỹ đầu tư phát 
hành. Vậy nếu các tổ chức này có kết quả 
hoạt động sản xuất kinh doanh không tốt, tình 
hình tài chính thiếu lành mạnh, chắc chắn sẽ 
ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cổ phiếu 
trái phiếu của họ.
Vì vậy, các giải pháp tái cấu trúc TTCK 
phải nhằm tác động tới các khâu nhằm nâng 
cao chất lượng quản trị, bảo đảm tính minh 
bạch công khai thông tin, áp dụng các thiêu 
chuẩn và thông lệ quốc tế về kế toán, kiểm 
toán, quản trị rủi ro, bảo vệ lợi ích nhà đầu 
tư và củng cố lòng tin đối với thị trường.
b/ Về các tổ chức kinh doanh chứng 
khoán: Lực lượng chủ yếu trong thành phần 
này trên TTCKVN hiện nay là các công ty 
chứng khoán. Họ là những chủ thể cung cấp 
9Tái cấu trúc . . .
các dịch vụ liên quan tới hỗ trợ hoạt động 
đầu tư chứng khoán của các nhà đầu tư. Với 
số lượng quá đông đảo so với nhu cầu như 
hiện nay, với chất lượng hoạt động yếu, hiệu 
quả thấp, không đáp ứng yêu của thị trường. 
Do vậy việc tinh giảm về số lượng, kiện toàn 
về mô hình tổ chức hoạt động, nâng cao chất 
lượng quản trị về mọi mặt theo thông lệ quốc 
tế cũng chính là mục tiêu định hướng của các 
giải pháp tái cấu trúc cần đạt được.
c/ Về các chủ thể tham gia đầu tư chứng 
khoán: Có hai loại nhà đầu tư bao gồm nhà 
đầu tư cá nhân và nhà đầu tư có tổ chức. Với 
nhà đầu tư cá nhân, nếu hai mục tiêu trên đã 
đạt được, lòng tin với thị trường sẽ gia tăng, 
việc tích cực tham gia thị trường của họ chỉ 
còn là vấn đề nguồn vốn ra sao mà thôi. Tuy 
nhiên với các nhà đầu tư có tổ chức,như quỹ 
đầu tư, quỹ hưu trí, bảo hiểm,cần có những 
biện pháp thích hợp để kích thích, khuyến 
khích họ tham gia thị trường.
d/ Về tổ chức hoạt động của thị trường: 
Cần đảm bảo cho TTCK có được một mô 
hình tổ chức với cơ chế vận hành trên nguyên 
tắc minh bạch, lành mạnh, vững chắc, an 
toàn, chính xác, chuyên nghiệp theo thông 
lệ và chuẩn mực quốc tế. Việc tái cấu trúc 
hai sở giao dịch chứng khoán hiện nay nên 
theo hướng trên TTCKVN chỉ có một sở giao 
dịch chứng khoán với bộ máy quản lý và điều 
hành cả hai sàn giao dịch hiện nay.
Những mục tiêu định hướng tái cấu trúc 
TTCKVN nêu trên chỉ có thể đạt tới, khi xây 
dựng được các nhóm giải pháp với luận cứ 
khoa học và thực tiễn có tính khả thi cao. 
(Tiếp theo kỳ sau: Giải pháp tái cấu trúc 
Thị trường chứng khóan Việt Nam) 
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
[1]. Công ty chứng khoán tìm “cửa” hồi sinh – Hà Anh; tạp chí Tài chính số 10/2012.
[2]. Tái cấu trúc và đích 2015 – Hữu Tâm; tạp chí Tài chính số 11/2012.
[3]. Sự kiện chứng khoán – PV, tạp chí Tài chính số 12/2012.
[4]. Thị trường chứng khoán: vượt khó khăn, tạo tiền đề mới phát triển – TS.Vũ Bằng; tạp chí Tài chính 
số 01/2013.
[5]. Các trang thông tin điện tử: WWW.baomoi.com; WWWtinnhanhchungkhoan.vn; WWW.ckvn.
com; WWW.doanhnhan.net; WWW.stockchart.com.vn;...