Tạo lập tính cách con người (Phần 2)

“Có vè như điều đó đáng để thử.” Albert đáp lại. Anh
tự mình ghi nhớ trong đầu để có thể phác họa lại ý tưởng
trên máy tính khi trở về nhà. Đây là những gì mà anh đã
hình dung.
“Nói cho ta biết cháu đang nghĩ gì vậy?” − Đô đốc
thúc giục.
“Cháu đang nghĩ về sự khác biệt giữa cách cháu
luôn tiến hành công việc với điều ông nói.”
“Khác như thế nào?”
“Cháu luôn lao mình vào dự án trước tiên. Cháu
luôn cống hiến hết mình cho đến khi phần lớn ý tưởng
được hình thành. Sau đó cháu bắt đầu giảm hứng thú.
Cháu háo hức chuyển mục tiêu vào thử thách lớn tiếp theo.
Cháu chưa bao giờ nghĩ về điều này trước đó, nhưng quả
thật là nó khiến những người cùng làm chung dự án khó
chịu. Nó khiến Jennifer phát điên lên.”
36 Tạo lập tính cách con người
“Cô ấy không theo cách đó ư? Đô đốc tiếp tục.
“Hoàn toàn không. Cháu luôn nghĩ cô ấy sống quá
theo khuôn khổ − rằng cô ấy quá chú ý đến tiểu tiết.”
“Nhưng điều đó đâu chỉ là chú ý đến tiểu tiết thôi đâu
đúng không?”
“Vì vậy có lẽ một vài người khi quan sát mọi việc kết
luận rằng cả hai cháu đều có ý tưởng hay và làm việc tốt,
nhưng Jennifer lại đạt kết quả tốt hơn,” Đô đốc nhận xét.
“Và theo ta nghĩ thì những cố gắng đặc biệt của Jennifer có
thể tạo ra nhiều thay đổi hơn là cháu tưởng. Điều này dựa
vào kết quả hơn là dựa vào hoạt động. Nhiệt huyết của
Jennifer khiến cô đạt được kết quả tốt hơn, chứ không chỉ
là vận dụng nhiều chi tiết hơn vì ích lợi công việc được giải
quyết cặn kẽ, tỉ mỉ hơn.”
“Ồ,” Albert nói. “Cháu chưa bao giờ nghĩ như vậy về
nó cả. Cháu chỉ nghĩ rằng cả hai đều thực hiện công việc
tốt theo những cách khác nhau thôi. Nhưng còn một điều
37Dick Lyles
khác nữa. Cô ấy dường như cũng giỏi hơn cháu ở phần bí
quyết nên là người đến trước và ra về sau.”
“Nghĩa là sao?”
“Cô ấy luôn ở trong số những người đầu tiên xuất
hiện ở bất cứ nơi đâu và những người cuối cùng rời khỏi
đó. Chúng cháu thậm chí đi làm bằng hai ô tô khác nhau
bởi vì cháu thường đi muộn và không thích phải đợi tới lúc
đến giờ trở về nhà.”
“Vì vậy xuất hiện câu hỏi, nếu cháu ở vị trí quản lý
cấp cao hơn trong tổ chức và phải chọn lựa hoặc cháu,
hoặc Jennifer được thăng chức, cháu sẽ chọn ai?”
“Vì cháu quan tâm nhiều hơn đến kết quả, cháu sẽ
chọn Jennifer.
Phải, Albert nghĩ. Nó có ý nghĩa thật đấy nhưng nó
có thể tạo nên sự khác biệt lớn đó ư?
Ngay sau đó, Đô đốc quay bánh lái và nói lớn: “Sẵn
sàng tiến lên phía trước! Lái thuyền theo hướng gió!” khi
con thuyền xoay theo chiều gió với cánh buồm bay phần
phật. Trong một khoảng thời gian ngắn Đô đốc đã đổi
hướng vào bến du thuyền.
38 Tạo lập tính cách con người
Albert miên man suy nghĩ, không trả lời.
“Thậm chí Albert Einstein cũng đồng ý với điều đó.”
“Einstein?” Albert hỏi. Ông ấy sở hữu một trong
những bộ óc tuyệt diệu nhất từ trước đến nay.
“Phải, Einstein,” Đô đốc đáp. “Khi ông ấy còn sống,
mọi người luôn hỏi Einstein về trí thông minh của ông: Ông
có nó như thế nào, ông kế thừa nó từ ai và giống ai. Tất cả
những suy đoán đó làm phiền ông bởi ông tin rằng trí thông
minh − hay sức mạnh trí óc bẩm sinh − đóng góp rất ít trong
thành công của mình.”
“Ông ấy tin như vậy ư?”
“Chắc chắn là vậy. Ông đã nói về điều đó theo nhiều
cách khác nhau với nhiều kiểu người khác nhau nhưng
ông nói về nó một cách hùng biện nhất trong lá thư mà ông
viết cho một người bạn là nhà vật lý có tên Hans Musan.”
“Ông ấy đã nói gì ạ?”
“Musan đã viết thư cho Einstein, cũng như rất nhiều
người đã làm, hỏi Einstein về tổ tiên của ông và người mà
ông đã được thừa hưởng thiên tài. Einstein đáp lại bằng
39Dick Lyles
cách viết rằng không có ai biết nhiều về tổ tiên và các bậc
tiền bối có mối liên hệ với ông, và nếu họ có nhiều tài năng
hay những nét tiêu biểu đặc biệt, thì những điều đó cũng
không thể hiện rõ ràng với bất cứ ai biết về họ, Sau đó ông
tiếp tục viết, và ta trích lại, 
Tôi bit khá rõ r*ng, t bn thân tôi không có nhng tài
năng đc bi"t. S ham hiu bit, đam mê cháy bng, kiên trì
nhn ni kt hp v
i s t phê bình đã to cho tôi nhng sáng
kin.
“‘Ham hiểu biết, đam mê cháy bỏng, kiên trì nhẫn
nại kết hợp với tự phê bình,’ ” Albert nhắc lại.
“Cháu không thể tìm được ai thành công trên bất cứ
lĩnh vực nào mà không có một lòng ham hiểu biết vô bờ về
lĩnh vực mà họ làm. Đam mê cháy bỏng đơn thuần là giữ
vững sự tận tâm nồng nhiệt. Sự kiên trì nhẫn nại vô cùng
quan trọng để giúp cháu vượt qua tất cả những khó khăn
trở ngại chắc chắn sẽ cản đường cháu. Nhưng cái mà hầu
hết mọi người còn thiếu đó là sự tự phê bình, và nó chắc
chắn là yếu tố quan trọng nhất.”
“Nhưng để thực hiện nó thì không phải lúc nào cũng
dễ,” Albert đáp.
“Ta đồng ý. Nhưng đúng là cháu đã bắt đầu rất tốt
bằng cách xem xét bản thân trước thói quen đầu tiên, và
cũng tự kiểm điểm mình khi nhìn nhận những điểm mạnh
của Jennifer thật sự có lợi. Hầu hết mọi người đều làm
40 Tạo lập tính cách con người
ngược lại. Họ nhìn vào điểm mạnh của họ, điểm yếu của
một ai đó và sau đó thấy bứt rứt với câu hỏi “Tại sao lại là
mình?” hoặc “Tại sao lại không phải là mình?”
“Đó là câu cháu tự hỏi mình rất nhiều lần cách đây
không lâu,” Albert thừa nhận.
“Và vì vậy sức lực của cháu đã hướng vào sự khó
chịu, khiển trách và chán nản, hơn là vào việc thực hiện
những thay đổi cần thiết.”
“Hãy đổi hướng rồi tiến tới cảng.” Ngài Đô đốc nói
khi quay thuyền lại lần nữa và hướng mũi thuyền thẳng
tiến tới lối vào của bến cảng. “Ta sẽ nói cho cháu bí quyết
thứ hai trên đường đi và sau đó chúng ta sẽ sắp xếp thời
gian để gặp nhau thêm lần nữa.”
Albert cúi xuống khi sào căng buồm quay rất trơn tru
phía bên trên buồng lái. Chỉ chốc lát họ đã trên đường
thẳng tiến tới cầu phao tại lối vào của bến cảng.
“Bí quyết thứ hai cũng gần như bí quyết thứ nhất,”
Đô đốc giải thích.
41Dick Lyles
“Cháu đang lắng nghe đây ạ.” Albert nói.
“Nó giống bí quyết thứ nhất nhưng trong nhiều
phương diện, để luyện tập nó khó khăn hơn nhiều. Ít nhất
là đối với ta.”
Albert ngạc nhiên khi thấy có thứ gì đó lại có thể
khiến Đô đốc cảm thấy khó khăn để thực hiện.
“Bí quyết thứ hai là ‘Không bao giờ đổi kết quả lấy
những lời bào chữa.’ ”
“Tại sao nó lại khó khăn đến vậy ạ?” Albert hỏi.
“Không phải cháu thiếu tôn trọng hay có điều gì khác,
nhưng hình như mọi người đều muốn có kết quả hơn là
những lời bào chữa.”
“Đặt nó vào thực tiễn mỗi ngày thật sự khó khăn. Nó
có nghĩa là không bao giờ chấp nhận một lời bào chữa nào
cho việc cháu đã làm. Nó có nghĩa là luôn vui lòng để nói
với chính cháu và cả những người khác về những nỗ lực
của cháu rằng không một lời bào chữa nào có thể thay thế
kết quả. Đơn giản cháu chỉ cần phát triển thói quen nói câu
‘Không có lời bào chữa nào cả.’”
“‘Không có lời bào chữa nào cả’?” − Albert hỏi.
“Khi ta học nó, chúng ta nói ‘Không có lời bào chữa
nào cả, thưa ngài’. Nhưng cháu chỉ cần nói ‘Không có lời
bào chữa nào cả’.”
42 Tạo lập tính cách con người
“‘Không có lời bào chữa nào cả’,” Albert nhắc lại.
“Nói thì thật dễ, nhưng thực sự cháu không hiểu lắm.”
“Thỉnh thoảng nói thôi cũng không hoàn toàn dễ
dàng đâu. Đó là lý do tại sao cháu cần luyện tập và đảm
bảo rằng nó sẽ trở thành thói quen. Như vậy, khi thời khắc
khó khăn đến, cháu vẫn nói được câu đó mà không phải
băn khoăn.
Albert cảm thấy không được dễ chịu. “Cháu không
hề có ý bất kính thưa ngài, nhưng cháu không chắc là cháu
sẽ làm được theo ngài.”
“Đó là một bí quyết đáng giá nữa mà ta đã học tại
Học viện. Mặc dù sự mơ hồ, rối rắm mà chúng ta phải chịu
đựng thật buồn cười, nhưng phần nào nó cũng mang lại
một mục đích có giá trị − có rất nhiều bài học quan trọng
cần phải học. Bí quyết này là một bài học vô giá ta đã học
ở đó”
Albert tiếp tục lắng nghe.
“Trong suốt thời kỳ khó khăn đấy, chúng ta được yêu
cầu làm một số việc. Vào mỗi bữa ăn, chúng ta ngồi với
bốn sinh viên năm thứ nhất và tám chỉ huy. Những người
chỉ huy này nêu ra rất nhiều câu hỏi cho chúng ta và những
sinh viên năm nhất. Hầu hết các câu hỏi đều tập trung vào
những điều chúng ta chưa biết, nhưng lại cần phải biết.
Chúng ta không thể trả lời ‘Tôi không biết.’ Chúng ta cũng
không thể đoán. Nếu chúng ta không biết câu trả lời chính
43Dick Lyles
xác, câu trả lời duy nhất được chấp nhận là ‘Tôi sẽ tìm ra,
thưa ngài’. Sau đó chúng ta được yêu cầu tìm ra câu trả lời
cho tất cả các câu hỏi mà chúng ta chưa trả lời được vào
bữa ăn tiếp theo hoặc sẽ bị phạt. Điều khó nhất là tìm ra
đáp án trong khoảng thời gian giữa bữa sáng và bữa trưa,
giữa bữa trưa và bữa tối, bởi vì chúng ta phải đi tới lớp,
phải tham gia các môn thể thao, và làm cả tá các công việc
khác dọc đường. Lúc nào cũng vậy, chúng ta quên mất câu
hỏi hoặc không thể tìm ra đáp án trong thời gian cho phép.
Nhưng những chỉ huy lại chẳng bao giờ quên. Vì vậy, khi
họ nêu ra câu hỏi một lần nữa vào bữa ăn tiếp đó và chúng
ta vẫn không có câu trả lời, chúng ta lại nói ‘Tôi sẽ tìm ra’.
Họ đáp lại bằng cách nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta đã
trả lời như vậy trong bữa ăn trước rồi, và sau đó họ nói
tiếp ‘Vậy thì tại sao các bạn không tìm ra?’. Cho dù lí do
của cháu có lý thế nào đi chăng nữa, cháu cũng không thể
đưa ra một lời bào chữa. Câu trả lời duy nhất được chấp
nhận là ‘Không có lý do bào chữa nào cả, thưa ngài’.”
“Có vẻ không công bằng,” Albert nói.
“Đầu tiên chúng ta cũng nghĩ như vậy,” Đô đốc đồng
ý.
“Điều gì sẽ xảy ra nếu ông thật sự có một lý do bào
chữa?”
“Chúng ta vẫn phải trả lời rằng không có lý do bào
chữa nào cả.”
44 Tạo lập tính cách con người
“Nhưng nếu lí do đó là hoàn toàn chính đáng? Nếu
có một lí do, liệu nó có phải là một lời bào chữa không ạ?”
Albert hỏi.
“Nhưng điều đó vẫn xảy ra đấy chứ ạ,” Albert nói.
“Đúng vậy,” Đô đốc đồng ý. “Nhưng cháu có thấy
rằng những người để điều đó cản đường sẽ chẳng bao giờ
đến được đỉnh cao. Những người thành công là những
người luôn tận tâm với công việc.”
“Nhưng nó có vẻ quá phi thực tế,” Albert nói.
“Hồi đó chúng ta cũng nghĩ vậy. Nhưng khi chúng ta
đã phát triển thành thói quen, câu nói đó đã mãi mãi thay
đổi cách chúng ta suy nghĩ về sự tận tâm.”
“Thay đổi như thế nào ạ?”
“Trước hết, nó khiến chúng ta tự nhìn lại đã bao
nhiêu lần chúng ta không làm một việc gì đó đã hứa và
viện cớ một cách hời hợt cho sự rút lui này. Thứ hai, chúng
45Dick Lyles
ta nhận thức được liệu chúng ta có thể làm được những
điều đã hứa hay không nếu tỉnh táo hơn, quản lý thời gian
tốt hơn. Thường thì câu trả lời là có.”
“Nhưng phải có những việc thực sự không thể làm
được chứ ạ!”
“Hẳn rồi. Nhưng chẳng có vấn đề gì hết. Nếu cháu
không làm, mọi lời bào chữa trên thế giới này đều chẳng
có nghĩa lý gì. Thực tế là cháu đã không đạt được những
gì mà cháu đề ra. Những lời bào chữa chẳng bao giờ có
thể thay thế kết quả được cả. Chấm hết.”
“Điều đó lại một lần nữa tập trung vào kết quả,” Al-
bert nói.
“Có vẻ vẫn có một chút gì đó tàn nhẫn,” Albert nhận
xét.
“Chỉ là lúc đầu thôi,” Đô đốc đồng ý. “Nhưng một khi
cháu chấp nhận tiền đề đó và tạo thành thói quen không
chấp nhận những lời bào chữa, cháu sẽ thấy thực hiện mọi
thứ hoàn toàn dễ dàng hơn nhiều. Ví như, đã bao lần cháu
không hoàn thành công việc đúng kế hoạch hoặc không
đạt được mục tiêu dự án bởi những điều mà dường như là
lời bào chữa chính đáng, rồi sau đó nhìn lại và cảm thấy
46 Tạo lập tính cách con người
hối tiếc khi đã chấp nhận chính lời bào chữa đó vì kết quả
bị bỏ lỡ lại có ý nghĩa vô cùng lớn?”
Albert trầm ngâm trong giây lát. “Ồ, khi ông nói đến
đó, cháu lại nghĩ tới một trường hợp xảy ra vài tuần trước
đây.”
“Kể cho ta nghe đi,” Đô đốc giục.
“Đó là một kế hoạch đề xuất mà chúng cháu thực
hiện cho một khách hàng mới. Chúng cháu biết là phải
cung cấp một số bản mẫu của những lần thực hiện trước
để làm ví dụ, nhưng mạng máy tính hoạt động quá kém và
chúng cháu không thể tiếp cận những mẫu đó một cách
dễ dàng. Cháu đã ghi chú trong bản kế hoạch là sẽ cung
cấp bản mẫu sau này nếu cần thiết,nhưng vẫn không thể
vì máy tính lại gặp trục trặc. Cháu nghĩ rằng lý do bào chữa
đó đủ thuyết phục. Nhưng chúng cháu không ký được hợp
đồng. Đối thủ của chúng cháu − những người có toàn bộ
kế hoạch không tốt bằng − lại nhận được công việc đó bởi
họ đã cung cấp đầy đủ mọi thông tin cần thiết. Sau đó,
chúng cháu cảm thấy rất hối hận vì chỉ cần cố gắng thêm
chút nữa và có được những bản mẫu bằng cách vượt qua
những trục trặc của máy tính, chúng cháu đã có thể thành
công.”
“Ví dụ được đấy!” − Đô đốc thốt lên. “Vậy thì cháu có
thể nhận ra mọi thứ sẽ khác biết bao nếu cháu tạo được
thói quen nói ‘Không có lời bào chữa nào cả’ và sau đó làm
bất cứ điều gì cần thiết để đạt được những dự định mà
47Dick Lyles
cháu đã vạch ra để có được một kế hoạch đề xuất thành
công.”
“Cháu chắc chắn là cháu có thể,” Albert nói. “Trong
thực tế thậm chí cháu còn viện cớ cho việc tìm kiếm lý do
bào chữa! Cháu nói là sức ép thời gian đã khiến cho chúng
cháu không kịp xem lại trục trặc của máy tính, nhưng thực
tế, chúng cháu đã cố gắng làm mọi thứ theo cách dễ
dàng”.
“Luôn luôn có sự thúc bách khiến cháu làm điều sai
mà dễ dàng hơn là làm điều đúng nhưng khó khăn, Albert
ạ. Nhưng tạo thành thói quen nói ‘Không có lời bào chữa
nào cả”sẽ khiến cho việc chọn lựa những điều đúng nhưng
khó khăn dễ dàng hơn nhiều trong tương lai. Và kết quả
của cháu sẽ được cải thiện không ngờ đấy.”
Thật ngạc nhiên, Albert nghĩ. Xét theo nhiều khía
cạnh nó thật sự đơn giản, nhưng chắc chắn rằng nó khác
xa những cái mình đang làm.
Nhưng hơn là tự hỏi tại sao điều đó lại tạo nên sự
khác biệt lớn đến vậy, Albert hình dung cách trình bày bí
quyết đó trên máy tính khi anh về tới nhà.
48 Tạo lập tính cách con người
Đầu óc của Albert lảo đảo khi Đô đốc đưa con
thuyền tuyệt mĩ quay lại cột neo một cách khéo léo. Trước
khi anh nhận ra, con thuyền đã được cột dây bảo đảm và
giấu gọn. Albert gặp Đô đốc khi họ cùng đứng trên bến tàu.
“Cháu đang nghĩ gì thế, Albert?”
“Cháu vừa nghĩ tới một vài thay đổi cháu phải làm,
chắc chắn vậy.” Albert đáp lại. “Nhưng hình như ông nói
có nhiều hơn hai thói quen cháu nên học cơ mà.”
“Quả thật là vậy,” Đô đốc nói. “Nhưng hiện tại thì hai
là đủ rồi. Cháu hãy thực hiện những bí quyết đó trong vòng
một tháng. Đó là khoảng thời gian thích hợp để cháu tạo ra
bước tiến mới cho chính mình với hai điều đó. Sau đó
chúng ta sẽ gặp lại và xem xem cháu đã làm được những
gì. Nếu cháu sẵn sàng học thêm nữa, ta sẽ nói cho cháu
thêm. Cháu biết đấy, Albert, chỉ học những điều đó thôi thì
chưa đủ; cháu phải áp dụng chúng vào cuộc sống hằng
ngày, nếu không chúng sẽ chẳng giúp cháu tiến bộ. Đó là
lý do tại sao sự rèn luyện mà ta trải nghiệm từ lúc trai trẻ
lại có ích đến vậy. Chúng ta phải làm theo những thói quen
hoặc từ bỏ chúng.”
“Có vẻ giống dự đoán của cháu lúc này.”
“Mọi người đều phải đối mặt với nó sớm hay muộn,”
Đô đốc đồng ý. “Vậy hãy tiến lên phía trước với lòng quyết
tâm, nhưng đừng cố gắng lao vào nó. Ta muốn cháu theo
dõi xem trong tháng tới cháu có bao nhiêu lần lựa chọn
49Dick Lyles
hành động tuân theo những thói quen đó hoặc đạt được
một điều gì khác.”
“Cháu có nên ghi lại không ạ?” Albert hỏi.
“Vào mỗi ngày,” Đô đốc đáp. “Hãy ghi nhật kí. Cứ
cuối mỗi ngày, cháu dành một vài phút để nhìn nhận và ghi
lại những lần cháu áp dụng những t ... nước cuộn sóng ở phía dưới.
Họ đi ngủ khi đã quá nửa đêm và cả hai cảm thấy
mệt nhoài. Đó là một trong những giấc ngủ bình yên nhất
mà họ có thể nhớ được.
106 Tạo lập tính cách con người
Yên bình: Sóng gió:
Lịch trình hôm sau: 
Tháng tiếp theo quả thực là thử thách đối với họ.
Trong tuần đầu tiên, dường như bất cứ điều gì có thể trở
nên tồi tệ đều đã xảy ra. Dự án của Albert bị hủy bỏ bởi sự
thay đổi những ưu tiên của khách hàng. Hai người trong
nhóm của Jennifer bỏ đi − một người tới một công ty ở
bang khác bởi vì vợ của anh ta phải chuyển công tác, còn
người kia được chỉ định tới một nhóm khác, nơi cô sẽ làm
việc hiệu quả hơn. Một ngày cuối tuần lại đến, cả Albert
lẫn Jennifer đều cảm thấy không gặt hái được nhiều tiến
triển thông qua hai thói quen mới kia.
Họ làm việc hầu như suốt cả ngày lễ cuối tuần và
nhận ra rằng sự thất vọng là hoàn toàn tự nhiên và có thể
tiên đoán được.
“Thật ngạc nhiên, phải không?” Jennifer nhận xét.
“Cả anh và em đều nói chúng ta không thể thất vọng được,
vậy mà chúng ta lại đang trong hoàn cảnh ấy đây. Nó chắc
chắn là khiến cho rất nhiều người từ bỏ nỗ lực thay đổi
mình.”
“Đây là lần thứ hai nó khiến anh muốn từ bỏ cố
gắng,” Albert nhận xét.
“Ồ, em đoán chúng ta sẽ quen dần với nó thôi,” Jen-
nifer nói.
“Và đừng để nó lấy đi nỗ lực lớn nhất của chúng ta.
Bởi sau khi lắng nghe Đô đốc và tất cả những điều ông
làm được, anh không có ý định từ bỏ lúc này.”
107Dick Lyles
“Em cũng thế,” Jennifer nói. “Nhưng có lẽ chúng ta
nên làm gì đó để đưa nó ra khỏi đầu trong chốc lát. Chúng
ta sẽ không từ bỏ nhưng việc thư giãn ít lâu có lẽ sẽ khiến
chúng ta cảm thấy thoải mái.”
“Tại sao chúng ta không sắp xếp một kỳ nghỉ cuối
tuần dài và đi cắm trại như chúng ta dự định nhỉ?”
“Chúng ta đã nói về nó nhiều rồi. Tại sao chúng ta
không thực hiện chứ?”
“Em nghĩ sao về kỳ nghỉ cuối tuần tới?” Albert hỏi.
“Em không biết liệu em có kịp hoàn thành đề án em
đang thực hiện không Tiếc quá! Có vẻ như em đang đổi
kết quả lấy những lời bào chữa vậy. Em chắc chắn sẽ hoàn
thành vào chiều thứ năm dù có vấn đề gì chăng nữa,
chúng ta có thể đi nghỉ vào thứ sáu và trở về nhà vào tối
chủ nhật. Anh nghĩ như thế nào?”
“Thống nhất vậy nhé. Chúng ta có thể tới Cuya-
maca, như vậy sẽ không mất cả ngày để lái xe. Chuyến
tham quan trong rừng lần nữa sẽ thú vị lắm đây.”
Jennifer vùi đầu vào dự án của cô để đảm bảo rằng
nó sẽ hoàn thành đúng thời hạn.
Tối thứ năm, trong khi Jennifer phải kết thúc công
việc muộn, Albert mua rau quả và đồ dự trữ mà họ cần cho
chuyến đi rồi chất lên xe.
108 Tạo lập tính cách con người
Họ thức dậy từ mờ sáng ngày thứ sáu, đặt Digger
ngồi ở ghế sau và khởi hành. Họ đến bãi cắm trại đầu tiên
nên Albert và Jennifer thoải mái chọn địa điểm thích hợp.
Họ cùng lựa chọn khu vực tách biệt ở phía sau để có thể
cảm thấy thật sự yên bình và tĩnh lặng.
“Đây là lần đầu tiên chúng ta ‘đến trước’ ở bãi cắm
trại đấy,” Jennifer nói.
“Anh biết, và hãy nhìn vị trí tuyệt vời mà chúng ta
có,” Albert trả lời. “Có lẽ bí quyết ‘đến sớm nhất, về muộn
nhất còn phát huy tác dụng ở ngoài công sở nữa.”
“Hãy nghĩ về nó. Từng chút những gì chúng ta làm
trong gia đình hay để thư giãn cũng quan trọng như chúng
ta làm việc vậy. Vì vậy, nếu chúng ta áp dụng các thói quen
trong công việc, tại sao chúng ta lại không áp dụng chúng
cho mọi thứ mà chúng ta làm?”
“Nên lắm chứ. Thật sự chúng ta đã thực hiện và đã
nhận thấy nó phát huy tác dụng như thế nào.”
Họ cùng dựng trại lên và đi thăm dò xung quanh.
Thời tiết rất lý tưởng và một ngày tươi sáng đang
đến. Digger thấy vô cùng hứng thú và nó khiến cho chuyến
đi vui vẻ hơn rất nhiều đối với cả Jennifer và Albert. Đêm
đó họ nấu ăn bên ánh lửa trại, sau đó chế giễu một vài tập
tục và cùng lục lại trí nhớ khi họ cố gọi tên những chòm sao
khác nhau mà cả hai nhìn thấy trên bầu trời đầy sao.
109Dick Lyles
Ngày hôm sau hai vợ chồng quyết định men theo rìa
con đường mòn dẫn tới khối đá khổng lồ mà họ muốn thám
hiểm.
Sau bốn mươi lăm phút đi bộ thật nhanh, họ đến chỗ
khối đá. Một vài tảng đá cuội ở đó trông còn lớn hơn cả
những ngôi nhà.
Digger bắt đầu đánh hơi xung quanh khi Jennifer và
Albert đi dạo vòng quanh để tìm chỗ trèo lên khối đá.
Jennifer tìm thấy một khe núi có ba mặt nhô ra phía
trên đầu cô và háo hức leo lên. Cô chống tay vào một mặt
để đủ lực với tay lên cao trên đỉnh.
Cô cố gắng nắm lấy một chỗ có thể bám tay trên
đỉnh của rìa đá. Jennifer không biết rằng nơi cô đang bám
tay chỉ cách cái hang của con rắn chuông hoa rô dài bốn
mươi inch màu đỏ khoảng vài inch mà thôi.
Jennifer kêu lên và bước lùi ra khỏi khe núi. Cô ngã
xuống đất khi chiếc răng của con rắn vẫn còn cắm vào tay.
Albert và Digger vội vã chạy tới.
Không chần chừ, Albert tóm lấy ngay đoạn đuôi ở
phía trước vòng sừng của con rắn, kéo mạnh nó ra. Anh
110 Tạo lập tính cách con người
quăng nó như quăng một sợi dây theo bản năng, đập đầu
con rắn vào cạnh của tảng đá. Sau đó anh quẳng con vật
đang hấp hối vào bụi rậm gần đó rồi chạy tới để cứu Jen-
nifer.
“Em nhức lắm,” cô nói. Bây giờ, Jennifer đang ngồi
dậy gần tảng đá, tay kia giữ lấy cổ tay bị rắn cắn. Vết răng
tạo thành hình ô-van chứ không phải hình tròn do cách mà
Albert đã giật con rắn ra.
Một chút máu và một vài giọt chất lỏng màu vàng rỉ
ra từ vết thương.
“Hãy để nó chảy ra càng nhiều càng tốt,” Albert nói.
“Nó sẽ đẩy bớt nọc độc ra ngoài.”
“Em đau lắm. Chúng ta có thể nhờ giúp đỡ bằng
cách nào đây?”
Albert với chiếc ba lô đằng sau và kéo ra ngoài dụng
cụ phòng rắn cắn. Anh nhanh chóng mở nó và lấy chiếc
cốc hút ra ngoài.
“Đây. Em ngồi dựa vào tảng đá. Dùng chiếc cốc hút
này để lấy nọc độc ra khỏi hai vết răng càng nhiều càng tốt.
Để anh xem điện thoại có bắt được sóng ở đây không.”
Cô bắt đầu bơm chiếc cốc nhanh hết mức có thể
trong khi Albert rút điện thoại trong ba lô và gọi 911.
“Trung tâm tuần tra cứu hộ xa lộ đây,” người điều
vận trả lời.
111Dick Lyles
Albert giải thích tình trạng hiện nay.
“Anh chờ máy một lát nhé trong khi tôi liên lạc với
một số bộ phận cần thiết. Đừng bỏ đi đâu cả,” người điều
vận hướng dẫn.
“Tôi sẽ ở đây,” Albert nói. Sau đó anh quay sang
Jennifer: “Em thấy thế nào rồi?”
“Vẫn đau lắm, nhưng em đang cố hút nọc độc ra.”
“Còn những chỗ khác?”
“Tốt cả, em đoán vậy,” cô nói.
Albert lấy ra một chai nước trong ba lô. “Đây, em
uống nước đi.”
Jennifer tu một ngụm. Sau đó Albert đổ nước lên
những vết thương để rửa chúng cho sạch và Jennifer có
thể dùng cốc hút dễ dàng hơn.
“Được rồi, tôi trở lại đây,” Giọng của người điều vận
văng vẳng trong điện thoại.
“Tôi vẫn ở đây,” Albert trả lời.
“Tốt. Chúng tôi không muốn cô ấy đi đâu cả. Một giờ
đi bộ là quá xa. Số lượng hoạt động sẽ đẩy nhanh quá trình
thâm nhập nọc độc vào cơ thể cô ấy. Những người bảo vệ
công viên nói là có một bãi đất trống đủ chỗ đậu cho một
chiếc máy bay lên thẳng cách con đường mòn chừng vài
trăm thước. Máy bay Cứu hộ sẽ cất cánh trong khoảng ba
bốn phút nữa, nhưng tìm được các bạn và bãi đất trống đó
112 Tạo lập tính cách con người
là cả một vấn đề đấy. Người bảo vệ công viên đang tới từ
đoạn đầu con đường mòn, nhưng họ sẽ đến đích sau máy
bay cứu hộ.”
“Anh thấy thế nào nếu tôi đi tới bãi đất trống và vẫy
họ?” Albert hỏi.
“Đó đúng là điều chúng tôi cần anh làm và nhớ giữ
liên lạc với tôi để ta có thể trao đổi bất cứ thông tin nào.”
“Yên tâm,” Albert trả lời.
“À, tiện thể,” người điều vận nói. “Pin điện thoại của
anh thế nào?”
“Đã được sạc đầy,” Albert đáp. “Đó không phải là
vấn đề.”
Albert động viên Jennifer uống thêm nước rồi sau
đó, anh đặt chai nước cạnh cô. Những giọt mồ hôi toát ra
ở môi trên của cô. Mặt cô đỏ bừng lên. Anh để Digger bên
cạnh cô rồi chạy về phía đường mòn.
Ngay khi tới bãi đất trống, anh nghe thấy âm thanh
động cơ của chiếc trực thăng càng lúc càng lớn hơn qua
những tán cây.
“Tôi đang ở bãi đất trống và tôi có thể nghe thấy
tiếng trực thăng, nhưng không thể nhìn thấy nó,” Albert
thông báo cho nhân viên điều vận.
“Tiếng động có giống như nó đang tiến gần hơn
không?
113Dick Lyles
“Rõ ràng là nó đang hướng về chỗ tôi. Nhưng tôi vẫn
chưa nhìn thấy nó. Tôi đang đi tới giữa bãi đất trống.”
Vào lúc đó chiếc trực thăng bay vù qua những ngọn
cây và bãi đất trống một cách thật ngoạn mục và huyên
náo. Albert vẫy cả hai tay và nhảy tới nhảy lui khi anh phi
công vẫy tay lại và bay thành vòng tròn để tìm chỗ hạ cánh.
Albert lùi tới mép rìa của của khu đất trống khi anh
phi công nhẹ nhàng hạ chiếc trực thăng xuống giữa bãi cỏ.
Ngay khi chiếc trực thăng hạ cánh, một bác sĩ và
một phụ tá nhảy ra ngoài. Họ khom lưng xuống để tránh
những cánh quạt vẫn đang quay và lao tới chỗ Albert. Bác
sĩ mang một túi thuốc và người phụ tá thì vác một chiếc
cáng nhẹ làm bằng nhôm và vải bạt.
“Họ gần đây thôi và đang ngồi dưới đất!” Albert hét
to với người điều vận để át tiếng của chiếc trực thăng.
“Chúng tôi sẽ đi tới chỗ Jennifer.”
Không nói câu nào, Albert vẫy hai người kia đi theo
anh. Cả ba hối hả chạy xuôi theo con đường mòn tới chỗ
Jennifer.
Khi họ tới nơi, Albert nhận thấy tình trạng của cô có
vẻ xấu đi nhiều. Da cô nhợt nhạt và tím tái.Trông cô rất
mệt mỏi, gần như lả đi. Bác sĩ ngay lập tức quỳ xuống bên
cạnh cô và bắt đầu xem xét vết cắn.
“Chào cô. Tôi là bác sĩ Goodbody. Trông như cô đã
làm tốt công việc cố gắng hút nọc độc ra khỏi vết cắn đấy.”
114 Tạo lập tính cách con người
“Cám ơn ông,” Jennifer nói.
“Khi chúng tôi tiêm thuốc chữa rắn cắn cho cô, nọc
độc sẽ nhanh chóng bị loại bỏ. Nhưng phải đưa cô tới
phòng cấp cứu, chúng tôi mới có thể thực hiện công việc
đó. Còn bây giờ chúng tôi bắt đầu truyền dịch và đưa cô tới
bệnh viện nơi chúng tôi có thể kiểm soát tình hình tốt hơn.
Rất may là cô mang theo chiếc cốc để có thể bắt đầu hút
nọc độc ra ngoài càng sớm càng tốt. Càng ít nọc độc ở vết
thương, những vấn đề mà chúng ta phải đương đầu sẽ
càng ít đi.”
Ông lau mặt trong của khuỷu tay cô và gài một ống
truyền được nối với một chai nước muối.
“Nào, bây giờ cô nằm lên chiếc cáng này và chúng
tôi sẽ đưa cô tới trực thăng. Nếu cô có thể giữ chiếc cốc
trên cả quãng đường thì nó sẽ giúp ích rất nhiều đấy.”
Jennifer đứng dậy và nằm lên cáng, tiếp tục cố gắng
giữ chiếc cốc.
Albert và người phụ tá khiêng cáng trong khi bác sĩ
đi kế bên và cầm chiếc túi truyền dịch. Vài phút sau họ tới
chỗ chiếc trực thăng, động cơ của nó đã tạm dừng hoạt
động. Họ nhanh chóng đặt Jennifer vào trong và buộc chặt
cô vào cáng. Viên phi công khởi động động cơ thậm chí
trước khi họ buộc Jennifer vào cáng xong, rất nhanh
chóng, chiếc trực thăng thẳng tiến tới phòng cấp cứu với
một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
115Dick Lyles
Tuy nhiên, vì không còn chỗ cho Albert và Digger
nên họ phải ở lại. Albert ngay lập tức gọi điện cho bà
O’Reilly. Bà tỏ ra rất sốt sắng và quan tâm khi nghe được
tin của anh. Không chần trừ, bà liên lạc với Đô đốc rồi cả
hai đến bệnh viện thăm Jennifer.
Albert và Digger quay lại con đường mòn với một
tốc độ kỷ lục. Vào lúc Albert dỡ trại và chất mọi thứ vào
trong ô tô, bà O’Reilly và Đô đốc đã tới bệnh viện. Albert
được thông báo tình hình mới nhất qua điện thoại. Jennifer
đã được tiêm thuốc chữa rắn cắn và một liều thuốc giảm
đau, cô đang nghỉ ngơi thoải mái.
Albert lái xe trở về nhà, thả Digger ra và chạy thẳng
tới bệnh viện. Anh tới nơi khoảng giữa trưa.
Không lâu sau khi Albert tới, bác sĩ bước ra từ
phòng của Jennifer để thông báo tin tức.
“Dường như mọi thứ diễn ra theo đúng bài bản, vì
vậy chúng tôi để cô ra viện trong một giờ hoặc khoảng
chừng như vậy. Chúng tôi muốn giữ cô lại một chút nữa để
đảm bảo rằng không có phản ứng phụ nào làm chậm tác
dụng thuốc chữa rắn cắn cả. Đây hoá ra lại là một trường
hợp tương đối đơn giản để xử lý vì cô đã sử dụng chiếc
cốc hút từ khá sớm.”
“Em rất ngạc nhiên về chuyện đó,” Jennifer nói. “Em
không hề biết anh đã chuẩn bị dụng cụ phòng rắn cắn
trong ba lô, Albert ạ.”
116 Tạo lập tính cách con người
“Anh vẫn chưa làm như thế mãi cho tới gần đây.
Nhưng có một bài báo vào Chủ Nhật tuần trước nói rằng
thời gian này rắn bắt đầu hoạt động, và anh nghĩ về chuyến
đi của chúng mình cũng như tầm quan trọng của việc giải
quyết trước vấn đề, vì vậy khi đi mua đồ, anh đã chọn một
cái. Đó cũng là lúc anh quyết định để điện thoại trong ba lô.
Mang theo điện thoại cũng rất tiện.”
“Đó là những quyết định sống còn đấy, Albert ạ,” bà
O’Reilly nói.
“Rõ ràng là vậy đấy,” bác sĩ nói. “Mọi người thường
chết bởi những vết cắn như thế. Và vết cắn này có vẻ như
từ một con rắn khoẻ, vết răng của nó khá sâu, vì vậy chắc
chắn là nó tốn một lượng nọc độc lớn đấy. Hút nọc độc ra
khỏi vết thương nhanh chóng là yếu tố quan trọng trong
việc điều trị hiệu quả. Và dĩ nhiên việc máy bay cứu hộ đến
kịp thời cũng là điều làm nên sự khác biệt lớn.”
“Đô đốc, có lẽ những bí quyết được ông chia sẻ
đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống
cũng như công việc của chúng cháu,” Jennifer nói.
“Trước ngày nghỉ cuối tuần này, chúng cháu cảm
thấy khá thất vọng,” Albert thêm vào. “Nhưng nếu có một
điều gì đó dạy chúng cháu phải kiên trì trong việc áp dụng
những thói quen đó, thì chắc hẳn phải là lần trải nghiệm
này.”
117Dick Lyles
Khuôn mặt Đô đốc và bà O’Reilly cùng ngời lên
niềm tự hào.
Sau đó, Albert và Jennifer rất kiên trì thực hiện các
thói quen. Họ cùng tập trung và ủng hộ lẫn nhau, trong cả
việc tạo dựng sự nghiệp và củng cố các mối quan hệ.
Thực tế, Albert và Jennifer tập trung đến nỗi hiếm
khi họ suy nghĩ xem liệu có ai đó nhận ra sự thay đổi nào
đã xảy ra trong thói quen của họ không. Một vài tháng sau
chính Albert và Jennifer cũng không còn nhận ra chúng
nữa. Lý do là những thói quen mới này đã trở thành một
phần tự nhiên trong cuộc sống của họ − chúng thật sự đã
trở thành thói quen bởi cả hai cùng luyện tập áp dụng
những hành vi mới vô cùng kiên nhẫn và không cần một nỗ
lực có ý thức nào trong mỗi việc mà họ làm. Những thói
quen này thật sự có ích với họ trong mọi lĩnh vực của đời
sống.
Một năm sau đó Albert nhận được hai cơ hội thăng
tiến chỉ trong cùng một tháng!
Lời mời đầu tiên khiến anh rất ngạc nhiên vì anh
đang mải mê làm việc và không có một chút ý nghĩ nào
trong việc thăng tiến cá nhân. Ngoài ra, đó lại là một phòng
ban mà anh chưa bao giờ nghĩ là mình sẽ làm ở đó.
118 Tạo lập tính cách con người
Sau khi bàn bạc lời mời làm việc này với Jennifer,
anh từ chối nó. Thậm chí dù cho công việc đồng nghĩa với
một mức tăng lương đáng kể, đó vẫn là nơi mà Albert
không thấy hứng thú lắm. Cả hai sợ rằng nếu anh nhận lời
và không thấy thật sự tâm huyết, rốt cục về lâu dài nó sẽ
dẫn anh tới sự tụt dốc trong sự nghiệp.
Nhưng lời mời thứ hai tới không lâu sau đó, đã đề
bạt anh ở vị trí cao hơn cơ hội thứ nhất.
Đó là một cơ hội thực sự cho Albert theo đúng
hướng anh muốn phát triển sự nghiệp. Không cần bàn luận
lâu họ đồng ý rằng đây là một bước tiến nhảy vọt, vì vậy
anh nhận lời mời này.
Ngày nghỉ cuối tuần sau đó, họ mời Đô đốc và bà
O’Reilly tới nhà hàng đẹp nhất ở San Diego để ăn mừng −
lần đầu tiên trong số rất nhiều buổi ăn mừng sau này mà
Jennifer và Albert cùng chung vui trong cuộc sống dài lâu,
sung túc bên nhau.
119Dick Lyles
120 Tạo lập tính cách con người