Bài giảng Cấu tạo Trái đất

THÁI DƯƠNG HỆ 
Hệ mặt trời là một hệ thống trong vũ trụ mà trung tâm là một ngôi sao, ngôi sao đó là mặt trời. Hệ mặt trời gồm có 09 hành tinh chuyển động quanh mặt trời theo những quỹ đạo xác định. Đó là:      
1. THỦY TINH ( MERCURY )    
2. KIM TINH    ( VENUS ) 
3. TRÁI ĐẤT   ( EARTH ) 
4. HỎA TINH   ( MARS ) 
5. MỘC TINH  ( JUPITER ) 
6. THỔ TINH   ( SATURN ) 
7. THIÊN VƯƠNG TINH ( URANUS ) 
8. HẢI VƯƠNG TINH   ( NEPTURE ) 
9. DIÊM VƯƠNG TINH ( PLUTO ) 
Trái đất 
Elipxoit - Sferoit (dạng phỏng cầu) được đặc trưng bởi các thông số: 
	- a - bán trục lớn (bán kính xích đạo), 
	- b - bán trục bé (bán kính cực) 
	- Độ co (độ dẹt) của Trái Đất 
	- Bán kính trung bình: 6371,22km 
	- Độ dài đường xích đạo: 40075,696km 
	- Bề mặt trái đất: 510.000.000km 2 
	- Bề mặt lục địa: 149.000.000km 2 
	- Bề mặt nước: 361.000.000km 2 
Cấu tạo Trái Đất 
Hình dạng: elipxoit, bán kính trung bình 6371km. 
Vỏ Trái Đất (crust) 
Phần lục địa dày 15-75km 
Phần đại dương dày 5-10km 
Manti (mantle), dày khoảng 2900 km gồm 02 tầng: 
Manti trên 
Manti dưới 
Nhân chia làm 02 phần 
Nhân ngoài (chất lỏng gồm Fe, Ni, và S) – dày 2270km 
Nhân trong (rắn) – dày 1216km 
Vỏ Trái Đất 
Vỏ trái đất gồm một phức hệ đá nằm trên mặt Môkhôrôvich. Đây là mặt phân chia vỏ trái đất với quyển manti mang tên nhà khoa học Nam Tư, người đề xuất vào năm 1909 ( gọi tắc là mặt Môkhô ). 
VỎ TRÁI ĐẤT 
Vỏ trái đất chiếm khoảng 1% thể tích và 0,5% khối lượng của Trái Đất, gồm 03 lớp: 
Lớp trầm tích : bề dày từ 0 - 20km; gồm cát, sét, đá vôi,.... tốc độ sóng dọc vào khoảng 4 - 5km/s. 
Lớp Granit : bề dày thay đổi từ 0 - 40km, núi (40km), đồng bằng (10km), đại dương (0km), thành phần gồm đá gơnai, phiến thạch, đá hoa, granit,... tốc độ sóng dọc 5,5 - 6,5km/s. 
Bên dưới lớp granit là lớp đá bazan , cấu tạo bởi đá macma bazơ và một phần ở lục địa bằng đá biến chất chặt sít giàu manhê và sắt. Bề dày của lớp bazan có thể tới 20 - 25km ở vùng đồng bằng 15 - 20km ở vùng núi; dưới đại dương lớp bazan rất mỏng. Tốc độ sóng dọc trong lớp bazan 6,5 - 7,2km/giây. 
VỎ TRÁI ĐẤT 
Người ta chia ra một số kiểu vỏ trái đất : 
Kiểu vỏ lục địa, 
Kiểu vỏ đại dương, 
Kiểu vỏ á lục địa, 
Kiểu vỏ á đại dương. 
Thành phần vật chất của lớp granit và bazan chủ yếu là oxi, silic và nhôm, nên vỏ Trái Đất có tên gọi là Sial 
Manti 
Quyển này chiếm 82% thể tích, 67% khối lượng trái đất và nằm từ ranh giới vỏ trái đất xuống tới độ sâu 2900km. 
Quyển manti được cấu tạo bằng đá siêu bazơ, nghèo silic nhưng giàu sắc và manhe vì thế quyển này có tên là quyển pêriđôtít hay quyển sima . 
Manti 
Quyển manti chia làm 3 lớp : B, C, D. (Theo K. E. Bulen) 
Hai lớp B và C tạo nên quyển manti trên (80 - 900km), 
Còn lớp D - quyển manti dưới nằm trong khoảng độ sâu từ 900 - 2900km. Quyển này có tính chất một vật thể rắn ở trạng thái kết tinh, đặc trưng bởi thành phần giống nhau, chủ yếu là oxit manhe, oxit silic, và oxit sắt. 
Lớp B xuống tới độ sâu 400km và đặc trưng bởi sự tăng dần sóng địa chấn. 
Nhân Trái Đất 
Nhân trái đất chiếm 17% thể tích và gần 33% khối lượng trái đất 
Gồm 3 lớp: nhân ngoài (lớp E), lớp chuyển tiếp (lớp F), và nhân trong (lớp G) 
Quyển mềm 
Ởđộ sâu 100 - 250km dưới lục địa 
và 50 - 400km dưới đại dương là đới có tốc độ sóng địa chấn hạ thấp, độ nhớt và tỉ trọng vật chất giảm ( quyển mềm ). 
Quyển mềm là đới hoạt động của trái đất, gây nên sự sửa đổi lại cấu trúc và thành phần của vỏ trái đất. 
Quyển mềm, đới hoạt động TĐ 
Quyển mềm, đới hoạt động TĐ 
Hội tụ giữa hai mảng gây chuyển động thăng trầm bề mặt 
Hoạt động núi lửa trên bề mặt 
Hoạt động núi lửa 
Quyển mềm, đới hoạt động TĐ 
Hội tụ giữa hai mảng gây chuyển động thăng trầm bề mặt 
Hoạt động động đất dưới bề mặt 
Hoạt động động đất 
Sự không ổn định của lớp vỏ TĐ 
Sự không ổn định của lớp vỏ TĐ 
Sự không ổn định của lớp vỏ TĐ 
Sự không ổn định của lớp vỏ TĐ 
QUÁ TRÌNH KiẾN TẠO 
Hình A, bề mặt TĐ cách đây 200 triệu năm 
HìnhB, bề mặt TĐ cách đây 100 triệu năm 
Hình C, bề mặt TĐ cách ngày nay 
QUÁ TRÌNH KiẾN TẠO 
QUÁ TRÌNH KiẾN TẠO 
Thay đổi bề mặt TĐ qua các thời kỳ địa chất 
Xác định ranh giới quyển 
Khả năng truyền sóng trong TĐ 
Mô hình 
Đặc điểm mô hình TĐ 
Phân mảnh 
Thành phần hoá học của vỏ Trái Đất 
 VẬT CHẤT – KHOÁNG VẬT – ĐẤT ĐÁ 
- Vật chất cấu tạo bởi các nguyên tố hay hợp chất hóa học. 
- Vật chất: chất rắn, lỏng, khí,..đất, đá. 
- Đối với đất đá , tập hợp các nguyên tố hay hợp chất hóa học thành tạo khoáng vật . 
- Tập hợp các khoáng vật tạo thành đất đá . 
Thành phần vật chất cấu tạo vỏ Trái Đất 
Gồm: 
Đá macma 
Xâm nhập: nông, sâu (3-5km), mạch; 
Phun trào: kiểu cổ, kiểu mới 
Đá trầm tích: 
Vụn cơ học 
Sinh hoá 
Đá biến chất