Bài giảng Phân tích Báo cáo tài chính - Chương 1: Giới thiệu hệ thống Báo cáo tài chính - Đoàn Thị Thu Trang

Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 1
GIỚI THIỆU HỆ THỐNG BÁO CÁO TÀI CHÍNH
CHƯƠNG 1
NỘI DUNG
Giới thiệu về báo cáo tài chính1
Hệ thống báo cáo tài chính Việt Nam2
Đọc và hiểu các báo cáo tài chính3
2
GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.1. KHÁI NIỆM:
 BCTC là báo cáo kế toán định kỳ , bao gồm 
những báo cáo phản ánh các mặt khác nhau 
trong hoạt động kinh tế - t ài chính của doanh 
nghiệp nhằm phục vụ yêu cầu quản lý đa dạng 
ở cấp độ vĩ mô lẫn vi mô.
 BCTC được nhà nước quy định thống nhất về 
danh mục hệ thống các chỉ tiêu, phương pháp 
tính toán xác lập từng chỉ tiêu cụ thể
1
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 2
GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.2. MỤC ĐÍCH BÁO CÁO TÀI 
CHÍNH
 BCTC dùng để cung cấp thông tin về tình hình 
tài chính, tình hình kinh doanh v à các luồng tiền 
của doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu:
- Quản lý của chủ doanh nghiệp.
- Cơ quan nhà nước.
- Những người sử dụng trong việc đưa ra các 
quyết định kinh tế.
1
GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.3. ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG THÔNG TIN 
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
 Đối tượng bên ngoài:
- Các nhà đầu tư
- Chủ nợ
- Cơ quan nhà nước
 Đối tượng bên trong:
- Người quản lý
- Nhân viên
1
GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.4. NGUYÊN TẮC LẬP VÀ TRÌNH BÀY BCTC
1
CHUẨN 
MỰC KẾ 
TOÁN 
SÔ 21
HOẠT 
ĐỘNG 
LIÊN 
TỤC
CƠ SỞ 
DỒN 
TÍCH
NHẤT 
QUÁN
TRỌNG 
YẾU 
&
 TẬP 
HỢP
BÙ TRỪ
CÓ THỂ 
SO 
SÁNH 
ĐƯỢC
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 3
NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG LIÊN TỤC
 BCTC được lập trên giả thiết rằng doanh nghiệp 
đang hoạt động liên tục v à sẽ tiếp tục hoạt động 
trong một tương lai có thể thấy được , hay nói 
các khác DN không có dự định hoặc không cần 
phải giải thể, hay thu hẹp đáng kể quy mô hoạt 
động của mình
 Trường hợp DN dự định hay cần phải l àm vậy 
thì có thể lập trên cơ sở khác, v à khi đó cần 
phải khai báo về cơ sở n ày
NGUYÊN TẮC CƠ SỞ DỒN TÍCH
 Mọi nghiệp vụ kinh tế, t ài chính của doanh 
nghiệp liên quan đến t ài sản, nợ phải trả, nguồn 
vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải được 
ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh , không 
căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế 
chi tiền hoặc tương đương tiền. Báo cáo t ài 
chính lập trên cơ sở dồn tích phản ảnh tình hình 
tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ, hiện 
tại và tương lai.
NGUYÊN TẮC NHẤT QUÁN
 Các chính sách và phương pháp kế toán doanh 
nghiệp đã chọn phải được áp dụng thống nhất 
ít nhất trong một kỳ kế toán năm . Trường 
hợp có thay đổi chính sách và phương pháp kế 
toán đã chọn thì phải giải trình lý do và ảnh 
hưởng của sự thay đổi đó trong phần thuyết 
minh báo cáo tài chính.
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 4
NGUYÊN TẮC TRỌNG YẾU & TẬP HỢP
 Trọng yếu: theo nguyên tắc n ày nếu có những 
sai sót nhỏ, không trọng yếu có thể chấp nhận 
được nếu các khoản mục n ày không làm ảnh 
hưởng đến tính trung thực v à hợp lý của BCTC 
 Thông tin cung cấp phải dựa trên cơ sở tập hợp 
đầy đủ, không phân tán rải rác l àm nhiễu thông 
tin cho người đưa ra quyết định
NGUYÊN TẮC BÙ TRỪ
 Khi ghi nhận các giao dịch kinh tế để lập BCTC 
không được bù trừ t ài sản và công nợ, mà phải 
trình bày riêng riêng tất cả các khoản mục t ài 
sản, công nợ trên báo cáo t ài chính
 Bù trừ doanh thu, thu nhập khác v à chi phí 
được bù trừ theo quy định tại một chuẩn mực kế 
toán khác
 Giao dịch ngoài hoạt động kinh doanh thông 
thường của doanh nghiệp thì được bù trừ 
NGUYÊN TẮC CÓ THỂ SO SÁNH
 Các BCTC phải trình b ày số liệu so sánh theo 
từng chỉ tiêu tương ứng được lập v ào cuối kỳ kế 
toán năm trước gần nhất
 Để đảm bảo nguyên tắc so sánh, số liệu “năm 
trước” trong các BCTC phải điều chỉnh lại trong 
các trường hợp:
- Áp dụng chính sách kế toán khác với năm trước
- Phân loại chỉ tiêu khác với năm trước
- Kỳ kế toán năm báo cáo d ài hoặc ngắn hơn 
năm trước
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 5
GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.5. CÁC ĐẶC ĐIỂM CHẤT LƯỢNG VÀ GIỚI 
HẠN CỦA BCTC
1
CHẤT 
LƯỢNG 
CỦA 
BCTC
CÓ THỂ 
HIỂU 
ĐƯỢC
THÍCH 
HỢP
ĐÁNG 
TIN CẬY
CÓ THỂ 
SO 
SÁNH 
ĐƯỢC
CÓ THỂ HIỂU ĐƯỢC
 Thông tin trên BCTC phải trình b ày sao cho 
người đọc có thể hiểu được chúng
 Người đọc: người có những kiến thức tương 
xứng về doanh nghiệp, các hoạt động kinh tế v à 
kế toán, có thiện chí nghiên cứu thông tin trên 
BCTC
 Những thông tin phức tạp cần phải trình b ày 
trên BCTC vì chúng liên quan đến việc ra quyết 
định kinh tế
THÍCH HỢP
 Thông tin trên BCTC phải thích hợp với nhu cầu 
đưa ra quyết định của người đọc .
 Tính thích hợp của thông tin phụ thuộc v ào nội 
dung và tính trọng yếu.
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 6
ĐÁNG TIN CẬY
 Thông tin không bị sai sót hay thiên lệch một 
cách trọng yếu.
 Thông tin đáng tin cậy đòi hỏi những yêu cầu 
sau:
- Phản ánh trung thực
- Nội dung quan trọng hơn hình thức
- Khách quan
- Thận trọng
- Đầy đủ
GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.6. CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI THÔNG TIN 
TRONG BCTC
1
YÊU CẦU
TÍNH MINH 
BẠCH
TRUNG 
THỰC 
& 
CHÍNH XÁC
ĐẦY ĐỦ 
&
 KỊP THỜI
HỆ THỐNG BCTC HỢP NHẤT 
Bảng cân đối kế toán – Mẫu số B01- DN/HN
Báo cáo kết quả kinh doanh – Mẫu số B02 – DN/HN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số B03 – DN/HN
Thuyết minh báo cáo tài chính – Mẫu B09 – DN/HN
2
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 7
HỆ THỐNG BCTC GiỮA NIÊN ĐỘ 
DẠNG ĐẦY ĐỦ
Bảng cân đối kế toán – Mẫu số B01a- DN
Báo cáo kết quả kinh doanh – Mẫu số B02a – DN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số B03a – DN
Thuyết minh báo cáo tài chính – Mẫu B09a – DN
2
HỆ THỐNG BCTC GIỮA NIÊN ĐỘ 
DẠNG TÓM LƯỢC
Bảng cân đối kế toán – Mẫu số B01b- DN
Báo cáo kết quả kinh doanh – Mẫu số B02b – DN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số B03b – DN
Thuyết minh báo cáo tài chính – Mẫu B09b – DN
2
ĐỌC & HIỂU CÁC BCTC3
ĐỌC
&
HIỂU
BẢNG 
CÂN ĐỐI 
KẾ 
TOÁN
BÁO 
CÁO 
KẾT 
QUẢ 
HOẠT 
ĐỘNG 
SXKD
BÁO 
CÁO 
LƯU 
CHUYỂN 
TIỀN TỆ
THUYẾT 
MINH 
BÁO 
CÁO TÀI 
CHÍNH
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 8
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
q KHÁI NIỆM:
 Bảng cân đối kế toán l à một BCTC tổng hợp phản ánh 
tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn vốn 
hình thành tài sản đó của DN tại một thời điểm nhất định
• HÌNH THỨC: Khi trình bày BCTC tiêu đề tổng quát 
được thiết kế:
- Tên công ty
- Tên báo cáo
- Ngày lập báo cáo
- Đơn vị tính
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
TÀI SẢN Mã 
số
Số 
đầu 
năm 
Số 
cuối 
kỳ
NGUỒN 
VỐN
Mã 
số
Số 
đầu 
năm
Số 
cuối 
kỳ
A. Tài sản 
ngắn hạn
A. Nợ phải 
trả
B. Tài sản 
dài hạn
B. Vốn chủ 
sở hữu
Tổng TS Tổng NV
q KẾT CẤU: 
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
TỔNG TÀI SẢN = TÀI SẢN NGẮN HẠN + TÀI SẢN DÀI HẠN 
TỔNG NGUỒN VỐN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU
TỔNG TÀI SẢN = TỔNG NGUỒN VỐN
TỔNG TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HŨU
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 9
Đặc điểm :
-Tổng TS = Tổng nguồn vốn
-Tính thời điểm=>Đánh giá tình hình biến động của 
TS và nguồn vốn
-Giá trị các khoản trên báo cáo l à giá trị sổ sách
-Được phản ánh bằng giá trị nên có thể đánh giá 
tổng hợp
– TS
Pháp lý : Số TS thuộc quyền quản lý & sử dụng
Kinh tế : Phản ánh qui mô & kết cấu giá trị TS
– NV
Pháp lý : Trách nhiệm pháp lý với các đối tượng 
vốn
Kinh tế : Phản ánh qui mô & kết cấu các nguồn tài 
trợ
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
 ĐỌC & HIỂU:
Tài sản - Nguồn lực kinh tế được sở hữu bởi công ty
- Kỳ vọng cung cấp lợi ích tương lai cho công ty
Nợ phải trả - Khoản nợ hay nghĩa vụ nợ của công ty
- Tuân thủ nguyên tắc thực tế phát sinh
Vốn chủ sở 
hữu
- Quyền của chủ sở hữu đối với tài sản
- Phản ánh sự thay đổi về vốn góp và lợi nhuận 
giữ lại.
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG 
SXKD
q KHÁI NIỆM:
 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh l à BCTC tổng 
hợp về tình hình và kết quả kinh doanh cũng như tình 
hình thực hiện nghĩa vụ của DN đối với nhà nước trong 
một kỳ báo cáo.
• HÌNH THỨC: Tiêu đề tổng quát được thiết kế:
- Tên công ty
- Tên báo cáo
- Ngày lập báo cáo (kỳ báo cáo TC v à ngày cuối cùng của 
kỳ kế toán)
- Đơn vị tính
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 10
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG 
SXKD
q KẾT CẤU: CHỈ TIÊU
Mã 
số
Năm 
nay
Năm 
trước
DOANH THU THUẦN
GIÁ VỐN HÀNG BÁN 
LÃI GỘP 
CHI PHÍ KINH DOANH 
LỢI NHUẬN TRƯỚC THUẾ VÀ LÃI 
LÃI VAY 
LỢI NHUẬN THUẦN HAY LNTT 
THUẾ THU NHẬP 
LỢI NHUẬN RÒNG HAY LNST
LỢI NHUẬN GIỮ LẠI
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG 
SXKD
q ĐỌC & HIỂU
- Số liệu trên BCKQHĐKD để kiểm tra, phân tích v à đánh 
giá tình hình thực hiện mục tiêu đặt ra về chi phí, giá 
vốn, doanh thu từ hoạt động kinh doanh; tình hình chi 
phí, thu nhập của các hoạt động khác của doanh nghiệp 
sau một kỳ kế toán
- Kiểm tra tình hình thực hiện nghĩa vụ của DN đối với 
nhà nước
- Đánh giá, dự đoán xu hướng phát triển của DN
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ
q KHÁI NIỆM:
 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ l à báo cáo trình bày tình 
hình số dư tiền mặt đầu kỳ , các dòng tiền thu vào, chi ra 
và tình hình số dư tiền mặt cuối kỳ của DN, tình hình
• HÌNH THỨC: Tiêu đề tổng quát được thiết kế:
- Tên công ty
- Tên báo cáo
- Ngày lập báo cáo (kỳ báo cáo TC v à ngày cuối cùng của 
kỳ kế toán)
- Đơn vị tính
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 11
CHỈ TIÊU SỐ TIỀN
Hoạt động kinh doanh (I):
 Lợi nhuận ròng 
 Điều chỉnh
 Dòng lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động KD 
Hoạt động đầu tư (II):
 Tăng, giảm tài sản cố định 
 Tăng, giảm tài sản cố định khác
 Dòng lưu chuyển tiền tệ từ h.động đầu tư 
Dòng ngân lưu = Dòng thu – Dòng chi
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (BC NGÂN LƯU)
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (Tiếp)
CHỈ TIÊU SỐ TIỀN
Hoạt động tài chính(III):
 Vay dài hạn 
 Nợ khác
 Vốn chủ sở hữu
 Chia cổ tức 
 Dòng lưu chuyển tiền tệ từ h.động TC
Tổng cộng ngân lưu ròng (I+II+III)
 Tiền tồn đầu kỳ
 Tiền tồn cuối kỳ
 Thay đổi trong tiền mặt tồn quỹ
CHỈ TIÊU SỐ TIỀN
Hoạt động kinh doanh (I):
 Dòng tiền vào (Dòng thu)
 Dòng tiền ra (Dòng chi)
Hoạt động đầu tư (II):
 Dòng tiền vào (Dòng thu)
 Dòng tiền ra (Dòng chi)
Hoạt động tài chính (III):
 Dòng tiền vào (Dòng thu)
 Dòng tiền ra (Dòng chi)
Tổng cộng ngân lưu ròng (I+II+III)
 Tiền tồn đầu kỳ
 Tiền tồn cuối kỳ
 Thay đổi trong tiền mặt tồn quỹ
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 12
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ
 Cung cấp thông tin về việc tạo ra tiền v à sử 
dụng tiền trong kỳ.
Dòng tiền vào Dòng tiền ra Tiền thuần tăng 
(giảm) trong kỳ
THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
q KHÁI NIỆM:
 Là một phần thiết yếu của BCTC, cung cấp những 
thông tin bổ sung về tình hình t ài chính của công ty
• HÌNH THỨC:
- Mô tả các nguyên tắc v à chuẩn mực được áp dụng 
trong BCTC
- Chi tiết các khoản mục trong BCTC
- Công khai các nội dung không được trình b ày trong 
BCTC
THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
q KẾT CẤU:
- Đặc điểm hoạt động của DN
- Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán
- Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng
- Các chính sách kế toán áp dụng
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong 
BCĐKT
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong 
BCKQHĐKD
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong 
BCLCTT
- Những thông tin khác
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 13
THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
q KẾT CẤU:
- Đặc điểm hoạt động của DN
- Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán
- Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng
- Các chính sách kế toán áp dụng
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong 
BCĐKT
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong 
BCKQHĐKD
- Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong 
BCLCTT
- Những thông tin khác
MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BCTC
TÀI SẢN
-TSNH: tiền, khoản phải thu, 
hàng tồn kho
- TSDH
Nguồn vốn
- Nợ phải trả: ngắn hạn, d ài hạn
- Vốn chủ sở hữu:vốn góp, lợi 
nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ
Báo cáo thu nhập
Doanh thu
Chi phí 
Lợi nhuận trước thuế
Thuế TNDN
Lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH
MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BCTC
BẢNG CÂN ĐỐI 
KẾ TOÁN
(năm trước)
BẢNG CÂN ĐỐI 
KẾ TOÁN
(năm nay)
BÁO CÁO 
KẾT QUẢ 
KINH DOANH
BÁO CÁO 
LƯU CHUYỂN 
TIỀN TỆ
Lãi (Lỗ)
Tăng 
(Giảm) 
nguồn vốn
Thay đổi kết cấu 
Tiền
Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính
ThS Đoàn Thị Thu Trang 14
Kết thúc chương 1