Bài giảng Thi công cơ bản và an toàn lao động - Chương IV: Thi công đào đất thủ công - Đặng Xuân Trường

© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 97
CHƯƠNG IV:
THI CÔNG ĐÀO ĐẤT THỦ CÔNG
I. Các công cụ đào đất thủ công
 Thi công đất thủ công là phương pháp thi công
truyền thống. Dụng cụ dùng để đào đất bằng
thủ công gồm: xẻng, cuốc, mai, kéo cắt đất,
cuốc chim, xà beng, choòng ..vv. Tùy theo nhóm
đất mà chọn dụng cụ cho thích hợp.
 Để vận chuyển đất người ta dùng quang gánh,
xe đẩy tay, xe súc vật kéo 
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 98
II. CÁC NGUYÊN TẮC THI CÔNG
1. Lựa chọn dụng cụ thi công thích hợp tùy
theo từng loại đất.
 Xúc đất dùng xẻng vuông, xẻng cong.
 Đào đất dùng xẻng tròn, xẻng thẳng.
 Đất cứng dùng cuốc chim, xà beng.
 Đất lẫn sỏi, đá dùng chòong, cuốc chim.
 Đất mềm, dẻo dùng kéo cắt, mai đào.
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 99
2. Có biện pháp giảm thiểu khó khăn cho thi
công:
 Khi đào đất mà gặp đất quá cứng thì ta phải làm
mềm đất trước khi đào bằng cách tưới nước hay
dùng xà beng, chòong , để làm tơi trước.
 Khi đang thi công mà gặp trời mưa hay gặp mực
nước ngầm phải có biện pháp tiêu nước mặt, hạ
mực nước ngầm 
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 100
3. Tổ chức thi công hợp lý
 Phải phân công các tổ, đội theo các tuyến làm
việc, tránh tập trung nhân công tại một vị trí.
 Tổ chức vận chuyển hợp lý, thông thường hướng
đào và hướng vận chuyển thẳng góc với nhau
hoặc ngược chiều nhau.
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 101
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THI CÔNG
 Nếu hố đào sâu thì chia ra làm nhiều đợt, chiều dày đào
đất của mỗi đợt tương ứng với dụng cụ thi công. Có thể
mỗi đợt do một tổ đào, các tổ đào cách nhau sao cho mái
dốc của hố đào nhỏ hơn độ dốc tự nhiên của đất.
 Tổ đào đất cuối cùng đi đến đâu thì công việc cũng hoàn
tất, không còn người, phương tiện đi lại làm phá vỡ cấu
trúc của đất.
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 102
 Khi đào đất ở khu vực có nước hoặc trong mùa mưa, để
đề phòng nước chảy tràn trên mặt công trình, ta cần tạo
rãnh sâu thu nước vào một chỗ để bơm thoát đi. Rãnh
thu nước luôn thực hiện trước mội đợt đào.
 Khi đào đất gặp cát chảy, bùn chảy ta phải làm hố có
tầng lọc ngược để gạn lấy nước trong rồi mới bơm nước
đi. Không được bớm trực tiếp nước có cát vì sẽ làm rỗng
đất, phá vỡ cấu trúc nguyên của đất xung quanh gây hư
hỏng các công trình lân cận. Đối với hố đào rộng, có bùn
chảy phải làm hàng cọc chống, lót phên và rơm để ngăn
không cho cát chảy xuống phía dưới. Nếu đào sâu thì cần
làm theo dạng bậc thang.
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 103
Hình 4.1. Đào hố khi có nước ngầm hay trong mùa mưa
I, II, III : Rãnh tiêu nước
1, 2, 3, 4 : Thứ tự lớp đào
© 2017 BY 
Đặng Xuân Trường 104
Hình 4.2. Đào đất nơi có bùn, cát chảy
(1) Cọc tre hay gỗ, (2) Phên nứa, (3) Rơm