Bài giảng Thuốc điều trị suy tim - Mạnh Trường Lâm

THUỐC ĐIỀU TRỊ
SUY TIM
Ths.Ds Mạnh Trường Lâm
Chuyên ngành Dược lý_dược lâm sàng
Đối tượng: Dược liên thông 
Thời gian: 2 tiết
Email: thstruonglam@gmail.com
Cell Phone: 0918079623
1
2
Mục tiêu
1. Định nghĩa và phân loại suy tim
2. Trình bày nguyên tắc điều trị
3. Phân tích cơ chế tác dụng từng
nhóm thuốc điều trị suy tim
ĐỊNH NGHĨA
Suy tim là tim mất khả năng duy trì cung lượng
tim đầy đủ để đáp ứng nhu cầu chuyển hóa cơ thể.
PHÂN LOẠI SUY TIM
- Suy tim cấp: phù phổi cấp, sốc tim, đợt mất
bù cấp của suy tim mạn.
PHÂN LOẠI SUY TIM
- Suy tim mạn:
+ Suy chức năng tâm thu xảy ra khi khả
năng tống máu của tim giảm (phân suât tống
máu (EF) giảm).
+ Suy chức năng tâm trương khi độ đàn
hồi của buồng thất giảm, do đó nhận máu
kém.
PHÂN LOẠI SUY TIM
ĐỊNH NGHĨA
Biểu hiện lâm sàng của suy tim
Các T/C của giảm CL tim: 
- Mệt mõi, 
- Chịu đựng gắng sức kém, 
- Giảm tưới máu ngoại biên, 
- Suy tim nặng giảm tưới máu cơ quan sinh
tồn; 
- Giảm tưới máu thận, 
- Giảm tưới máu não cuối cùng dẫn đến
choáng.
Biểu hiện lâm sàng của suy tim
Biểu hiện lâm sàng của suy tim
Biểu hiện của sung 
huyết phổi và tĩnh mạch
hệ thống: 
- Khó thở khi nằm,
- Khó thở khi gắng sức,
- Cơn khó thở kịch phát
về đêm, 
Biểu hiện lâm sàng của suy tim
Biểu hiện của sung 
huyết phổi và tĩnh
mạch hệ thống: 
-Phù ngoại biên, 
tĩnh mạch cổ nổi, 
tràn dịch màng phổi, 
màng tim, ứ máu ở 
gan, cổ chướng.
CHẨN ĐOÁN SUY TIM
Tiêu chuẩn chẩn đoán suy tim ứ huyết của Framingham
Tiêu chuẩn chính Tiêu chuẩn phụ
- Cơn khó thở kịch phát về đêm
- Tĩnh mạch cổ nổi
- Rales ở phổi
- Tim to
- Phù phổi cấp
- Ngựa phi T3
- Gia tăng áp lực tĩnh mạch
(> 16cm H2O)
- Phản hồi gan tĩnh mạch cổ (+)
Phù chi
Ho về đêm
Khó thở khi gắng sức
Gan to
Tràn dịch màng phổi
Dung tích sống giảm 1/3 so với
bình thường
Tim nhanh (> 120/phút)
Chính hoặc phụ Sụt cân 4,5kg trong 5 ngày điều trị
(Phân độ suy tim theo chức năng của Hội Tim mạch New York 
(NYHA) được SD dựa vào triệu chứng cơ năng 
và khả năng gắng sức) 
Đại học tim mạch
Hoa Kỳ (American college 
of cardiology - ACC),
Mục đích điều trị
- Ngăn chặn sự tiến triển của
bệnh.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Kéo dài thời gian sống của BN.
Mục tiêu điều trị
- Kiểm soát ứ nước và muối natri.
- Tăng sức co bóp cơ tim.
- Giảm công tim.
- Giảm sung huyết phổi và tĩnh
mạch hệ thống.
Điều trị cụ thể
Không dùng thuốc:
Giảm công cho tim:
Hạn chế hoạt động của cơ thể:
- Giảm công tim, giảm tiêu thụ Oxy cơ tim.
- Giảm cung lượng tim, chỉ số tim, giảm HA động
mạch, tăng lượng nước tiểu. 
- Nghỉ ngơi hợp lý tùy theo mức độ suy tim, tránh
nguy cơ huyết khối tĩnh mạch
- Tập thể dục nhẹ nhàng (đi bộ, .).
Điều trị cụ thể
Không dùng thuốc:
- Ăn nhẹ mỗi lần ăn một ít, ăn nhiều
lần.
- Giảm cân nặng ở BN béo phì, làm
giảm sức cản ngoại biên và nhu cầu
tiêu thụ Oxi.
- Giữ yên tĩnh tinh thần.
- Ngưng thuốc lá, tránh uống rượu.
Điều trị cụ thể
Không dùng thuốc:
- Hạn chế muối ăn: (6g/ ngày):
- Hạn chế nước: (< 1,5lít / ngày)
- Thở Oxy trong trường hợp khó thở
trầm trọng
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
-Thuốc dãn mạch
- Kiểm soát ứ muối và nước
- Tăng sức co bóp thất trái. 
Nguyên
tắc chung
Thuốc dãn mạch
là nền tảng điều trị BN suy tim.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc
ƯCMC
CƠ CHẾ TÁC DỤNG CỦA ACEI
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc
ức chế
men 
chuyển
- Giảm đột tử, cải thiện KN gắng sức.
- Hiệu quả dãn ĐM # dãn TM.
- Các thuốc ƯCMC làm ↓ áp lực đổ
đầy thất trái và làm ↓ sức cản ngoại
biên do đó làm ↑ CLT mà không làm
thay đổi tần số tim.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc
ức chế
men 
chuyển
- Nên bắt đầu bằng liều test 
(liều test nên cho vào buổi
tối) sau đó tăng dần liều lên.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc
ức chế
men 
chuyển
TDP:
- Suy thận ở BN có bệnh lý hẹp động
mạch thận 2 bên.
- Nổi ban, phù dị ứng.
- Mất cảm giác vị giác.
- Tiểu đạm.
- Hạ huyết áp.
- Tăng Kali huyết. 
- Giảm bạch cầu hạt.
- Ho khan.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc
ức chế
men 
chuyển
Chống chỉ định:
- Suy thận nặng: creatinin huyết > 
500mmol/l.
- Tăng Kali huyết.
- Giảm thể tích tuần hoàn.
- Giảm Natri huyết.
- Hẹp động mạch chủ .
- Mang thai, cho con bú..
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc ƯC 
thụ thể
Angiotensin
II
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc
ƯC thụ
thể
Angiotensin
II
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc ƯC 
thụ thể
Angiotensin
II
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Thuốc ƯC 
thụ thể
Angiotensin
II
- Thuốc nhóm này có thể thay
cho ƯCMC (bệnh nhân không
dung nạp được ƯCMC ) hoặc
kèm với ức chế ƯCMC .
- TDP, ngoại ý cũng tương tự
như ƯCMC, ngoại trừ ho khan.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Nitrat
- Giãn TM là chủ yếu do đó
làm giảm T/C sung huyết ở 
phổi và TM, 
- Giảm TMCT do làm giảm
áp lực đổ đầy thất và dãn trực
tiếp động mạch vành.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Tên thuốc Đường cho Liều lượng Bắt đầu t/d Hiệu quả kéo dài
Nitroglycerin Ngậm DL 0,3 - 0,6mg 30 giây 15 - 30 phút
Nitroglycerin Uống 2,5 - 6,6mg 1 giờ 2 - 4 giờ
Nitroglycerin
Thoa
dán
2,5 - 5cm
10 - 60cm
1giờ 6 - 24 giờ
Isosorbid dinitrate Uống 10 - 60mg 30 phút 4 - 6 giờ
Isosorbid mononitrate Uống
10 – 40 -
60mg
30 phút 8 - 21 giờ
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Nitrat TDP:
- Đau đầu, bừng mặt.
- Tim nhanh phản xạ.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức
chế
Canxi
Ức
chế
Canxi
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức
chế
Canxi
- Dãn ĐM nhiều hơn TM.
- Ưu điểm của ức chế canxi:
+ Giảm TMCT.
+ Giảm hậu tải.
+ Thư giãn tâm trương cơ tim.
- Không được dùng Diltiazem và
Verapamil trong điều trị suy tim.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Lợi
tiểu
Lợi
tiểu
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Lợi
tiểu
- Phối hợp với sự tiết giảm muối
nước, lợi tiểu là thuốc điều trị
bước đầu cơ bản trong suy tim,
lợi tiểu được SD khi có dấu hiệu
ứ dịch.
-Theo dõi hạ Natri và kali bằng
điện giải đồ.
- Theo dõi Urê, Creatinin máu.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Digitalis
Tên thuốc
Hấp thu
DD- ruột
Bắt đầu
tác dụng
T/2 Đào thải Liều tải (mg)
Liều duy
trì
Digoxin 55- 75%
15-
30phút
36- 48 
giờ
Thận và
một ít ở 
DD, ruột
- U: 1,25 mg-1,5 mg
0,25 mg x 2/ngày
X 2 ngày
- TM: 0,75mg- 1g
0,125mg-
0,375 mg
Digitoxin 90-100%
25-
120phút
4-6 ngày Gan
- U: 0,7mg-1,2mg
0,3mg/ngày x
3 ngày
- TM: 1mg
0,07mg-
0,1mg
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Digitalis
Cơ chế tác dụng của Digoxin:
Ức chế TD của men ATPase Na+K+ ở màng TB cơ tim
→ ức chế bơm Natri → Natri trong TB nhiều hơn, đồng
hành với sự tăng Ca++ trong TB dẫn đến tăng sức co cơ
tim.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Digitalis
Chỉ định:
- Suy tim kèm rung nhĩ.
- Một số loạn nhịp trên thất.
Chống chỉ định:
- Bệnh cơ tim phì đại tắc nghẽn (trừ phi có rung nhĩ).
- Ngộ độc digoxin.
- Suy thận nặng.
- Rối loạn nhịp thất nặng.
- Trước khi phá rung (tránh loạn nhịp thất sau phá rung).
- Tình trạng nhạy cảm với digoxin.
có thể cải thiện T/C và chất lượng cuộc sống của
BN suy tim chứ không TD trên tiến triển của bệnh.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức chế
bêta
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức chế
bêta
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức chế
bêta
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức chế
bêta
- Thuốc ức chế bêta giao
cảm đã được CM có thể
giảm nhẹ T/C và cải thiện
tình trạng LS và kéo dài thời
gian sống của BN suy tim.
Thuốc điều trị suy tim chuyên biệt
Ức chế
bêta
- Thuốc ức chế bêta giao
cảm đã được CM có thể
giảm nhẹ T/C và cải thiện
tình trạng LS và kéo dài thời
gian sống của BN suy tim.
Dopamin, 
dobutamin
thường dùng
từng đợt (2-4 
ngày) trong suy
tim trơ hoặc suy
tim cấp nặng
Các thuốc tăng sức co bóp cơ tim
có hoạt tính giống giao cảm
Rung nhĩ mới
(phá rung bằng shock điện)
Sốc điện rất nguy hiểm, chỉ dùng trong những
trường hợp đe dọa tính mạng BN khi
các biệp pháp khác thất bại