Giải pháp kỹ thuật xử lý cắt đá nâng nền lò chợ cơ giới hóa vỉa 14.5 tại mỏ Khe Chàm III

56 Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Mỏ - Địa chất Tập 59, Kỳ 2 (2018) 56-59 
Giải pháp kỹ thuật xử lý cắt đá nâng nền lò chợ cơ giới hóa vỉa 
14.5 tại mỏ Khe Chàm III 
Đinh Thị Thanh Nhàn*, Trần Văn Thanh 
Khoa Mỏ, Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Việt Nam 
THÔNG TIN BÀI BÁO TÓM TẮT 
Quá trình: 
Nhận bài 18/02/2018 
Chấp nhận 11/3/2018 
Đăng online 27/4/2018 
 Hiện tượng không đồng nhất về vị trí trụ vỉa, trụ vỉa thay đổi nổi lên mặt 
gương khai thác khiến công tác khấu than tại lò chợ gặp rất nhiều khó 
khăn, đặc biệt đối với các lò chợ cơ giới hóa. Tại lò chợ cơ giới hóa vỉa 
14.5 mỏ than Khe Chàm III đá trụ nổi lên tại vị trí các giàn chống từ 20 
đến 40 và từ 71 đến 75 khiến cho lò chợ tại khu vực này không đảm bảo 
các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật. Để khắc phục hiện tượng trên, cần phải xử 
lý nâng nền lò chợ để khấu than. Bài báo đề xuất và nêu ra trình tự khấu 
chống nâng nền lò chợ, tạo điều kiện cho lò chợ cơ giới hóa hoạt động 
liên tục, hiệu quả, đồng thời đưa ra giải pháp có thể phát triển và áp dụng 
cho các điều kiện tương tự tại các mỏ than hầm lò tại Quảng Ninh cũng 
như các nước trên thế giới. 
© 2017 Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Tất cả các quyền được bảo đảm. 
Từ khóa: 
Khe Chàm III 
Khai thác than hầm lò 
Sự cố 
Giải pháp xử lý 
1. Đặt vấn đề 
Mỏ than Khe Chàm III sẽ đạt công suất thiết 
kế 2,5 triệu tấn/ năm trong thời gian tới. Chính vì 
vậy, cơ giới hóa đồng bộ trong khai thác lò chợ đã 
và đang được công ty Khe Chàm - TKV đặt làm 
mục tiêu số 1 trong quá trình sản xuất kinh doanh, 
phát triển công ty. Để thực hiện mục tiêu trên, hiện 
nay công ty đang khai thác một lò chợ cơ giới hóa 
đồng bộ thu hồi than nóc tại vỉa 14.5, công suất 
600.000 tấn/năm(Tiểu luận lò chợ cơ giới hóa vỉa 
14.5 tại mỏ Khe Chàm III - Phòng kỹ thuật, công ty 
than Khe Chàm, 2017). Trong quá trình khai thác 
vận hành lò chợ đã xảy ra một số hiện tượng làm 
ảnh hưởng đến quá sản xuất như:Giàn chống bị 
nghiêng, giàn chống bị lún, nén sâu vào trụ vỉa và 
giàn chống bị trượt lên vách vỉa. 
Phần lớn các hiện tượng đã nêu trên là do ảnh 
hưởng của lớp đá trụ. Theo cập nhật điều kiện địa 
chất gương lò chợ 14.5-5 ngày 11 tháng 05 năm 
2017 tại lò chợ 14.5-5 đang khấu chống trong điều 
kiện cắt đá trụ từ giàn 20 đến giàn 40 và từ giàn 71 
đến giàn 75 với chiều cao Htb là 1,2 m,giàn chống 
bị nén mạnh, lún sâu đi vào trụ vỉa (Tài liệu địa 
chất, phòng kỹ thuật địa chất, công ty than Khe 
Chàm, 2017). 
Để giảm tỉ lệ cắt đá trụ tại lò chợ ta phải tiến 
hành khấu chống nâng nền tại lò chợ 14.5, cụ thể 
như sau: 
- Tổ chức khấu nâng nền lò chợ 14.5-5 từ giàn 
20 đến giàn 40 đến giàn 71 và từ giàn 71 đến giàn 
75 với chiều cao lò chợ cần nâng nền Htb là 
____________________ 
*Tác giả liên hệ. 
E-mail: dinhthithanhnhan@humg.edu.vn 
Đinh Thị Thanh Nhàn và Trần Văn Thanh/Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Mỏ - Địa chất 59 (2), 56-59 57 
0,12 ÷ 0,15 m/luồng. 
- Dự kiến lò chợ 14.5-5 khấu nâng nền được 4 
luồng khấu tương ứng với 2,5 m chiều dài theo 
phương thì lò chợ sẽ giảm tỉ lệ cắt đá trụ tại lò chợ 
từ 1 m xuống 0,4 m. 
2. Giải pháp kỹ thuật và trình tự khấu chống 
nâng nền (Trần Văn Thanh, 2011) 
Để thực hiện nâng nền lò theo yêu cầu cần 
thực hiện các bước sau: 
- Bước 1: Củng cố lò chợ, khoan nổ mìn om 
phần đá trụ(Hình 1, 2). 
- Bước 2: Di chuyển máy khấu để vét, tải than, 
đất đá theo hướng từ dưới lên trên, trong quá 
trình di chuyển máy để vét than, đá (tang khấu 
phía sau theo hướng di chuyển của máy khấu) cắt 
than, đá nền cao hơn 15cm so với đáy máng cào. 
- Bước 3: 
+ Khoảng không gian giữa các dầm tiếng 
gương chống đỡ nóc lò của 2 giàn liền kề 
Hình 2. Bảng lý lịch nổ mìn cho 1 lần nổ tại lò chợ 14.5-5 đoạn khấu cắt đá trụ nổi. 
Hình 3. Tổ chức chèn gỗ và đẩy máng cào. 
Hình 1. Hộ chiếu khoan nổ mìn (Vũ Đình 
Tiến, Trần Văn Thanh, 2005). 
58 Đinh Thị Thanh Nhàn và Trần Văn Thanh/Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Mỏ - Địa chất 59 (2), 56-59 
phải được chèn kích bằng tấm chèn ván gỗ kết hợp 
với tấm chèn cót ép đảm bảo kín khít và chắc chắn 
không để tụt than, đất đá xuống lò chợ. 
+ Tấm đỡ chắn gương lò chợ phải đảm bảo ép 
sát gương than (Vũ Đình Tiến, 2006). 
- Bước 4: (Hình 3) 
+ Tổ chức dùng gỗ chèn, gỗ đoản lót dưới đáy 
máng cào tạo mặt phẳng nghiêng giúp công tác 
đẩy máng cào thuận lợi. 
+ Tổ chức đẩy máng cào sang luồng mới theo 
trình tự từ dưới lên trên. 
- Bước 5: (Hình 4) 
+ Sau khi đẩy xong toàn bộ máng cào sang 
luồng gương tiến hành kê kích lót gỗ đoản dưới đế 
giàn chống tạo mặt phẳng di chuyển giàn nâng nền 
thuận lợi. 
+ Tiến hành di chuyển giàn chống sang luồng 
mới theo trình tự từ trên xuống dưới, khi di 
chuyển giàn phải dùng các kích để điều chỉnh giàn 
chống cho cân bằng. Hoàn thiện chu kỳ khấu nâng 
nền. 
Để đảm bảo quá trình cắt đá nâng nền lò chợ 
cần phải thực hiện một số công tác kỹ thuật và an 
toàn sau: 
+ Khao cậy than đất đá om trên gương một 
cách triệt để 
Khoan lỗ mìn khấu gương lò chợ: Trước khi 
thực hiện công tác khoan lỗ mìn gương lò chợ, 
phải kiểm tra toàn bộ gương lò chợ và đoạn lò 
dự kiến khoan nổ mìn, khao cạy om, củng cố chắc 
chắn vị trí làm việc. Xác định đánh dáu các lỗ mìn 
cần khoan nổ theo tình trạng thực tế của gương lò 
chợ. Sau đó bố trí người làm công tác khoan, tiến 
hành khoan lần lượt các lỗ theo hướng dốc của 
gương lò chợ ở từng đoạn. Khi khoan xong thổi 
sạch phoi khoan, sau đó dùng gỗ đánh dấu lỗ 
khoan để người nạp mìn dễ thấy và không bị than 
chèn lấp mất lỗ khoan. 
+ Trước khi vào vị trí xúc hạ nền lò chợ phía 
luồng gương yêu cầu phải củng cố chắc chắn vị trí 
làm việc như: Khao cậy than, đất đá om trên 
gương, nóc lò, cài chèn gỗ kết hợp với tấm chèn cót 
ép các vị trí khe hở đầu giàn. Đối với vị trí bị rỗng 
nóc phải chèn kích đảm bảo bằng gỗ cũi, tấm chèn 
cót ép và tấm chèn ván gỗ. Trường hợp lở gương 
phải tiến hành cược gương đảm bảo bằng lưới 
thép B50 kết hợp với gỗ đoản, tấm chèn ván gỗ để 
ngăn không cho than, đất đá rơi vào người trong 
quá trình làm việc. Chỉ khi đảm bảo an toàn mới 
được phép vào vị trí làm việc. 
+ Khi đẩy máng cào sang luồng mới phải 
thẳng, tiến độ 0,63m/luồng và lên được 
0,12÷0,15m/luồng thì mới dừng công tác đẩy 
máng cào. 
+ Bật tấm chắn gương, nâng xà trước che chắn 
phần tiết diện than ở gương để hạn chế và để 
phòng lở gương đột ngột.
Hình 4. Lò chợ sau khi xử lý nâng nền. 
Đinh Thị Thanh Nhàn và Trần Văn Thanh/Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Mỏ - Địa chất 59 (2), 56-59 59 
+ Đối với vị trí bị rỗng nóc phải chèn kích đảm 
bảo gỗ bằng gỗ cũi, tấm chèn cót ép và tấm chèn 
ván gỗ, những vị trí giữa các giàn chống có khoảng 
hở rộng, có nguy cơ bị tụt lở than, đất đá, tiến hành 
dùng tấm chèn cót ép kết hợp với tấm chèn gỗ 
đảm bảo an toàn. 
+ Đối với những vị trí gương than mềm yếu, 
bở rời, bị lở trước gương, tổ chức chèn lò bằng tấm 
chèn lưới thép B50 kết hợp với gỗ đoản (hoặc dầm 
sắt CBII-22, L=2,5m/dầm) trong quá trình khấu 
chống, cược gương đảm bảo bằng lưới thép B50 
kết hợp với gỗ đoản, tấm chèn ván gỗ. Quá trình 
chèn lò yêu cầu thực thực hiện nghiêm túc theo 
“Biện pháp kỹ thuật an toàn trong quá trình khấu 
chống lò chợ 14.5-5 chèn lò bằng lưới thép B50 kết 
hợp với gỗ đoản hoặc dầm sắt CBII-22 đã ban 
hành. 
4. Kết luận 
Sau khi thực hiện biện pháp cắt đá theo đúng 
trình tự như trên, lò chợ tại vỉa 14.5 Khe Chàm III 
đã được nâng nền theo yêu cầu, giảm tỷ lệ cắt đá 
xuống còn 0,4m sau 2,5m khấu theo phương và 
công tác nâng nền được thực hiện cho tới khi 
không còn đá trụ. Giải pháp kỹ thuật trên đây đã 
đem lại thành công tại vỉa 14.5 và có thể được vận 
dụng tốt cho các trường hợp khác có điều kiện 
tương tự. 
Tài liệu tham khảo 
Tiểu luận lò chợ cơ giới hóa vỉa 14.5 tại mỏ Khe 
Chàm III, 2017. Phòng kỹ thuật, công ty than 
Khe Chàm. 
Tài liệu địa chất, phòng kỹ thuật địa chất, 2017. 
Công ty than Khe Chàm. 
Trần Văn Thanh, 2011. Công nghệ tiên tiến trong 
khai thác mỏ hầm lò. Đại học Mỏ - Địa chất. 
Vũ Đình Tiến, Trần Văn Thanh, 2005. Công nghệ 
khai thác than hầm lò. Nhà xuất bản Giao 
thông Vận tải. 
Vũ Đình Tiến, 2006. Áp lực mỏ hầm lò. Nhà xuất 
bản Giao thông Vận tải. 
ABSTRACT 
Technical solution to cutting rock for raising floor at the mechanised 
face Seam 14.5 Khe Cham III coal mine 
Nhan Thanh Thi Dinh, Thanh Van Tran 
Faculty of Mining, HanoiUniversity of Mining and Geology, Vietnam. 
The inconsistence of floor level where a floor may raise up to the face causes many difficulties for coal 
extraction, especially in the mechanised longwall faces. At the mechanised face Seam 14.5 Khe Cham III coal 
mine, rock floor heaves at locations of supports No. 20 - 40 and 71 - 75, decreasing the economic-technical 
norms of the face. The problem can be addressed by raising the level of floor. This paper proposes a 
sequence for cutting and raising the floor level, facilitating a continuous and efficient face operation. 
Simultaneously, the paper presents technical solutions that can be developed and applied for the similar 
geo-mining conditions in Quang Ninh coal field as well as in the world.