Giáo trình Trồng mới điều

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN 
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN 
TRỒNG MỚI ĐIỀU 
Mã số: MĐ02 
NGHỀ TRỒNG ĐIỀU 
Trình độ: Sơ cấp nghề 
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN: 
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được 
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. 
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh 
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 
MÃ TÀI LIỆU: MĐ02 
LỜI GIỚI THIỆU 
Cây điều thuộc nhóm cây công nghiệp có dầu, sống lâu năm. Các sản phẩm 
thu hoạch và chế biến từ cây điều rất phong phú, đa dạng và trên hết là nhân hạt 
điều là mặt hàng xuất khẩu lớn của đất nước. Từ năm 1996 đến nay Việt Nam luôn 
là nước đứng đầu về xuất khẩu điều nhân. Tuy nhiên nguyên liệu đầu vào cho các 
nhà máy chế biến điều luôn thiếu hụt và phải nhập điều thô hàng năm từ các nước 
khác. 
Cây điều là loại cây có thể trồng được trên nhiều loại đất và khí hậu khác nhau 
và được coi là cây “xóa đói giảm nghèo” cho nhiều vùng sản xuất nông nghiệp. 
Nhưng để sản xuất bền vững và có hiệu quả kinh tế cao hơn người trồng điều cần 
được đào tạo dạy nghề theo các chương trình phù hợp. 
Chương trình đào tạo nghề “Trồng điều” cùng với bộ giáo trình được biên 
soạn đã tích hợp những kiến thức, kỹ năng cần có của nghề, đã cập nhật những tiến 
bộ của khoa học kỹ thuật và thực tế sản xuất tại vườn điều các địa phương có khí 
hậu nhiệt đới hai mùa mưa nắng có thể coi là cẩm nang cho người đã, đang và sẽ 
tiếp tục hành nghề trồng điều. 
Bộ giáo trình gồm 5 quyển: 
1) Nhân giống điều 
2) Trồng mới điều 
3) Chăm sóc điều 
4) Phòng trừ sâu bệnh hại điều 
5) Thu hoạch và bảo quản hạt điều 
Để hoàn thiện bộ giáo trình này chúng tôi đã nhận sự hợp tác, giúp đỡ của 
Phòng Nghiên cứu Cây Công nghiệp thuộc Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp 
Miền Nam, đồng thời chúng tôi cũng nhận được các ý kiến đóng góp của các nhà 
khoa học, cán bộ kỹ thuật của các Trường khối nông nghiệp, Ban Giám Hiệu và các 
thầy cô giáo Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc. Chúng tôi xin được 
gửi lời cảm ơn đến Vụ Tổ chức cán bộ – Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục dạy 
nghề, Ban lãnh đạo các Viện, Trường, các cơ sở sản xuất, các nhà khoa học, các cán 
bộ kỹ thuật, các thầy cô giáo đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến quý báu, tạo điều 
kiện thuận lợi để hoàn thành bộ giáo trình này. 
Bộ giáo trình là cơ sở cho các giáo viên soạn bài giảng để giảng dạy, là tài liệu 
nghiên cứu và học tập của học viên học nghề “Trồng điều”. Các thông tin trong bộ 
giáo trình có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế và tổ chức giảng dạy các mô đun 
một cách hợp lý. Giáo viên có thể vận dụng cho phù hợp với điều kiện và bối cảnh 
thực tế trong quá trình dạy học. 
Giáo trình mô đun“Trồng mới điều” giới thiệu các kiến thức về điều kiện khí 
hậu, đất đai với cây điều, các yêu cầu kỹ thuật cần có trong các bước trồng mới điều 
và chăm sóc ngay sau trồng nhằm đảm bảo cho cây điều có sức sinh trưởng, phát 
triển tốt về sau. 
Trong quá trình biên soạn chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, chúng tôi 
mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, các cán bộ kỹ thuật, 
các đồng nghiệp để giáo trình hoàn thiện hơn. 
Xin chân thành cảm ơn! 
THAM GIA BIÊN SOẠN 
1. Phan Quốc Hoàn (chủ biên): giảng Trường Cao Đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo 
Lộc; 
2. Nguyễn Viết Thông: giảng Trường Cao Đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc; 
3. Đặng Thị Hồng: giảng Trường Cao Đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc 
4. Nguyễn Văn Tân: giảng Trường Cao Đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc; 
5. Trịnh Thị Vân: giảng Trường Cao Đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc 
6. Nguyễn Văn Chiến: giảng Trường Cao Đẳng Công nghệ và Kinh tế Bảo Lộc 
MỤC LỤC 
ĐỀ MỤC TRANG 
Bài 1: Yêu cầu sinh thái cây điều 
1. Khí hậu ................................................................................................................ 1 
1.1. Nhiệt độ ............................................................................................................ 1 
1.2. Lượng mưa và độ ẩm ...................................................................................... 2 
1.3. Ánh sáng ........................................................................................................... 2 
2. Đất đai ................................................................................................................. 2 
2.1. Các loại đất ..................................................................................................... 3 
2.2. Địa hình ............................................................................................................ 4 
Bài 2: Chuẩn bị đất 
1. Chọn đất .............................................................................................................. 6 
2. Dọn đất ................................................................................................................ 7 
3. Làm đất ................................................................................................................ 8 
3.1 Mục đích của việc làm đất ................................................................................ 8 
3.2 Yêu cầu kỹ thuật làm đất ................................................................................... 8 
4. Lên liếp rửa phèn trước khi trồng ....................................................................... 9 
4.1. Đào mương lên liếp ................................................................................. 9 
4.2. Kích thước liếp ....................................................................................... 9 
Bài 3: Thiết kế vườn trồng điều 
1. Thiết kế vườn trồng điều .................................................................................. 11 
1.1. Thiết kế hệ thống đường ............................................................................... 11 
1.2. Thiết kế băng chống xói mòn ........................................................................ 12 
1.3. Thiết kế hàng cây chắn gió ............................................................................ 13 
2. Mật độ, khoảng cách ........................................................................................ 13 
2.1. Cơ sở xác định .............................................................................................. 13 
2.2. Mật độ, khoảng cách ..................................................................................... 14 
Bài 4: Trồng mới 
1. Chuẩn bị cây giống ........................................................................................... 15 
2. Thời vụ trồng .................................................................................................... 16 
3. Đào hố .............................................................................................................. 16 
4. Bón phân lót ..................................................................................................... 16 
5. Trồng mới cây điều .......................................................................................... 17 
6. Trồng dặm ........................................................................................................ 19 
7. Trồng xen ......................................................................................................... 19 
HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN ...................................................... 22 
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN ............................................................................... 22 
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN ............................................................................. 22 
1. Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian .................................................... 22 
2. Phương pháp đánh giá ............................................................................. 22 
3. Nội dung đánh giá ............................................................................................ 23 
IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành ........................................ 23 
Bài thực hành số 1 ............................................................................................ 23 
Bài thực hành số 2 ............................................................................................ 26 
Bài thực hành số 3 ............................................................................................ 27 
Bài thực hành số 4 ............................................................................................ 29 
Tài liệu tham khảo ............................................................................................ 32 
MÔ ĐUN: TRỒNG MỚI ĐIỀU 
Mã mô đun: MĐ 02 
Giới thiệu mô đun 
 Mô đun Trồng mới điều là mô đun chuyên môn nghề, mang tính tích 
hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành chăm sóc điều; nội dung mô đun 
trình bày các yêu cầu về ngoại cảnh (khí hậu, đất đai) với cây điều, các bước 
chuẩn bị trồng mới điều và quy trình trồng mới; bên cạnh đó mô đun cũng 
trình bày hệ thống các bài tập, bài thực hành cho từng bài dạy và bài thực 
hành khi kết thúc mô đun. 
Học xong mô đun này, học viên có được những kiến thức cơ bản về các 
yêu cầu khí hậu, đất để trồng điều, các bước trồng mới điều, chăm sóc sau 
trồng và các tiêu chuẩn kỹ thuật. 
Học viên sau khi hoàn thành mô đun có kỹ năng thực hiện đúng các 
bước trồng mới như đánh giá đất trồng, chuẩn bị đất, đào hố, trồng mới, trồng 
xen và trồng dặm. 
Bài 1: Yêu cầu sinh thái cây điều 
Sinh trưởng và phát triển của cây điều có liên quan mật thiết với điều 
kiện ngoại cảnh. Mối liên hệ này có ý nghĩa lớn trong thực tế sản xuất để khu 
vực hóa đất trồng điều và chọn lựa đất trồng phù hợp. Những yếu tố ảnh 
hưởng tới đời sống cây điều là yếu tố khí hậu, đất đai và dinh dưỡng. 
Mục tiêu: 
 - Nêu được các yêu cầu khí hậu, đất đai phù hợp với cây điều. 
 - Quan sát được đặc điểm của loại đất trồng cụ thể và biện pháp cải tạo 
phù hợp. 
 - Xác định được vùng trồng điều thích hợp tại địa phương. 
A. Nội dung: 
1. Khí hậu 
1.1. Nhiệt độ 
 Điều là cây có nguồn gốc nhiệt đới, không thích hợp nhiệt độ thấp, yêu 
cầu nhiệt độ cao quanh năm. Nhiệt độ thích hợp nhất cho cây điều sinh trưởng 
phát triển tốt là từ 24 – 280C. 
 Khi nhiệt độ xuống thấp dưới 180C kéo dài thì cây phát triển chậm lại. 
Nhiệt độ dưới 50C và trên trên 450C cây ngừng sinh trưởng. Chênh lệch giữa 
ngày và đêm lớn không thích hợp cho sự sinh trưởng, phát triển của cây điều. 
 Với yêu cầu nhiệt độ như trên, cây điều chỉ trồng được ở các vùng có 
độ cao dưới 700 m và từ Đà Nẵng trở vào. 
 Cây điều không phát triển được ở các vùng có sương muối và sương 
mù. 
1.2. Lượng mưa và độ ẩm 
 Cây điều thích hợp với những vùng có lượng mưa 1000 mm – 
1800mm/năm. Lượng mưa trên phải được phân bố đều các tháng trong mùa 
mưa. 
 Lượng mưa dưới 1000 mm/năm gây cho cây điều ở tình trạng thiếu 
nước, năng suất hạt kém. Nếu lượng mưa dưới 500mm/năm cây ngừng cho 
trái, chỉ còn tác dụng cung cấp gỗ củi. 
 Ngược lại ở những vùng mưa quá nhiều tới 4000 mm cây điều vẫn sinh 
trưởng nhưng năng suất thấp, chất lượng hạt kém. Mùa điều ra hoa kết trái 
thường kéo dài khoảng 2 tháng, vào giai đoạn này yêu cầu thời tiết phải thật 
khô ráo. 
 Ẩm độ không khí ảnh hưởng nhiều đến sự ra hoa kết trái của cây điều. 
Trong thời gian từ lúc cây trổ hoa đến khi trái chín ẩm độ yêu cầu phải thấp từ 
65 – 70% hoa mới không rụng, thụ phấn mới đầy đủ, tránh cho hạt bị sâu thối 
 Nếu ẩm độ cao, quá trình thụ phấn thụ tinh kém, tỉ lệ đậu quả thấp. 
1.3. Ánh sáng 
 Điều là cây ưa ánh sáng. Yêu cầu tổng số giờ chiếu sáng trên 2000 
giờ/năm, đây là chỉ tiêu cần thiết cho sự sinh trưởng, phát triển và sự ra hoa 
kết quả của cây điều. 
 Cây điều cho hiệu quả kinh tế cao ở những nơi trời quang đãng, ít mây. 
Tán cây xòe rộng và hoa mọc đầu cành nên trồng với khoảng cách đủ rộng để 
cần đủ ánh sáng thì năng suất hạt mới cao, trồng dày quá không có hoặc rất ít 
quả. 
2. Đất đai 
Tính chất lý hóa của đất có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống của 
bộ rễ và năng xuất cây điều, vì đất là nơi chứa nước và các chất dinh dưỡng 
cần thiết cho cây. Cây điều là loại cây lâu năm có bộ rễ khỏe, phàm ăn do vậy 
rễ điều phân bố rộng và ăn sâu nên việc chọn đất trồng điều là việc làm rất 
quan trọng. 
2.2. Các loại đất 
Điều có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau như đất cát, đất thịt, hay 
đất có tầng canh tác mỏng ở các vùng đồi dốc. Tuy nhiên, điều thích hợp với 
các loại đất giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, có hàm lượng hữu cơ cao. Không 
nên trồng điều ở những vùng đất bị úng hay đất nhiễm mặn. 
- Yêu cầu đất phải thoát nước tốt, không bị úng trong mùa mưa. 
- Không bị ảnh hưởng mặn quá nặng. 
- Với những vùng đất bạc màu cần quan tâm bón phân cải tạo đất để 
cây điều phát triển tốt. 
- Vùng đất bị nhiễm phèn muốn trồng điều ta phải lên mô, rửa phèn. 
- Điều sinh trưởng phát triển tốt ở đất có mực nước ngầm sâu từ 3 – 6 
m. 
- Người ta dùng chỉ số đo pH để đánh giá mức độ chua hay kiềm của 
đất. Đất có độ pH 7 gọi là trung tính, lớn hơn 7 là đất kiềm, nhỏ hơn 7 tùy 
theo chỉ số thấp dần mà ta gọi là đất hơi chua, chua vừa, rất chua. Đất trồng 
điều thích hợp có độ pH từ 5 – 6,5. Dụng cụ đo pH đơn giản là máy đo pH 
cầm tay, nếu kiểm tra thấy đất có độ pH quá chua ta cần bón vôi kèm theo 
phân lót trước khi trồng. 
Hình 1.1: Một số dạng máy đo pH cầm 
tay nhãn hiệu HANNA của Italia 
Hình 1.2: Các loại đất vùng đồi núi có thể trồng điều 
2.2. Địa hình 
Địa hình có mối quan hệ chặt chẽ với các yếu tố khí hậu. Địa hình chi 
phối chế độ nhiệt, ẩm độ không khí, chế độ chiếu sáng. 
 Đối với vùng có địa hình bằng phẳng hoặc thấp trũng, có thể trồng điều 
nhưng phải có hệ thống thoát nước tốt, hoặc phải lên mô. 
 Không nên trồng điều ở nơi có độ dốc trên 200. 
B. Câu hỏi và bài tập thực hành 
1. Câu hỏi – đánh dấu vào ý trả lời đúng (a, b, c, d, e ) 
- Cây điều thích hợp với loại khí hậu nào sau đây: a) nhiệt đới b) mát mẻ, trời 
nhiều mây c) khí hậu có 2 mùa mưa và khô rõ rệt d) vùng khí hậu có sương 
nhiều e) cả a và c 
- Đất trồng điều thích hợp với loại đất có pH nào a) Tính kiềm b) rất chua c) 
hơi chua d) nhiễm phèn. 
- Mực nước ngầm thích hợp trồng điều: a) 0,5 m b) 3-6 m c) 7- 10 m 
- Loại đất nào không nên trồng điều: a) phèn nhẹ b) đất bạc mà c) phèn nặng 
d) đất chua vừa 
- Lượng mưa trong vùng thích hợp nhất là: a) 600 mm b) 1000 – 1500 mm c) 
trên 3000 mm 
2. Bài tập: 
- Khảo sát các đặc điểm khí hậu tại một trạm khí tượng trong vùng 
- Khảo sát và đánh giá mức độ thích hợp của lô đất trước khi trồng điều. 
C. Ghi nhớ: 
- Không nên trồng điều ở những cùng có độ cao trên 700 m 
- Điều là cây ưa sáng, không thích hợp với những vùng có nhiều mây, có 
sương muối và sương mù thời gian cây ra hoa 
- Cây điều kém chịu úng, cần khảo sát mức độ thoát nước của vườn trước khi 
quyết định trồng 
Bài 2: Chuẩn bị đất 
Mục tiêu: 
 - Chọn được đất trồng điều thích hợp. 
 - Nêu được các bước chuẩn bị đất trồng điều. 
 - Thực hiện đúng các bước trong khâu chuẩn bị đất. 
A. Nội dung: 
1. Chọn đất 
 Vườn điều phải được đặt ở những vùng có điều kiện tự nhiên đ ... mùn cải tạo đất, mau thu hoạch, chi phí 
đầu tư không cao. 
Các loại cây trồng xen thích hợp: Cây họ đậu (cây lạc, đậu tương, đậu đen), 
4.5-f 
ngoài ra có thể trồng khoai mì, bắp, ngô, dứa. 
 Tùy giống cây trồng xen ta bố trí khoảng cách mật độ cho thích hợp. 
 - Năm thứ 1(trồng mới điều): 
 + Đối với cây ngô lai trồng khoảng cách 20 x 75 cm xen giữa 2 hàng 
điều, cách hàng điều 1 mét, giữa 2 hàng điều trồng 9 hàng ngô lai. 
 + Đối với đậu các loại trồng khoảng cách 25 x 30 cm xen giữa 2 hàng 
điều cách hàng điều 1 mét, giữa 2 hàng điều trồng 21 hàng đậu các loại. 
 + Đối với cây khoai mì trồng khoảng cách 90 x 100 cm xen giữa 2 hàng 
điều, cách hàng điều 2 mét, giữa 2 hàng điều trồng 4 hàng khoai mì. 
 - Năm thứ 2 trở đi (sau năm trồng mới) 
 + Đối với cây ngô lai trồng khoảng cách 20 x 75 cm xen giữa 2 hàng 
điều cách tán điều 1,5 mét. 
 + Đối với đậu các loại trồng khoảng cách 25 x 30 cm xen giữa 2 hàng 
điều cách tán điều 1 mét, 
 + Đối với cây khoai mì trồng khoảng cách 90 x 100 cm xen giữa 2 hàng 
điều cách tán điều 2 mét. 
 Trên các vườn điều có độ dốc lớn có thể trồng các băng cây xen theo 
đường đồng mức để chống xói mòn và rửa trôi đất (dứa, cỏ vetiver, cốt khí). 
Hình 4.6: Xen canh khoai mỳ trong vườn điều 
Hình 4.7: Xen canh dứa trong vườn điều 
B. Câu hỏi và bài tập thực hành 
1. Câu hỏi 
- Kể tên các dụng cụ cần chuẩn bị để trồng điều và nêu các bước tiến 
hành trồng mới cây điều. 
- Chọn cây trồng xen trong vườn điều cần tuân theo những nguyên tắc 
nào?- Nêu các bước trồng điều từ cây con, những điểm cần chú ý khi trồng 
2. Bài tập 
- Thực hành đào hố, lót phân và trồng mới điều 
- Tính toán lượng phân bón lót trước khi trồng mới 3 ha điều với khoảng 
cách trồng 6 × 8 m (bao gồm phân chuồng, lân, vôi) 
C. Ghi nhớ: 
- Để đảm bảo cây điều con sau trồng phát triển tốt việc đa hố, bón phân lót là 
bắt buộc. 
- Cần chọn loại phân chuồng đã hoai để bón 
- Việc trồng xen cần tiến hành ngay sau khi trồng mới để tăng hiệu quả sử 
dụng đất, hạn chế cỏ dại. 
HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN 
 - Vị trí: Mô đun Trồng mới điều là mô đun thuộc khối kiến thức 
chuyên môn nghề trong danh mục các mô đun, mô đun đào tạo bắt buộc của 
nghề Trồng điều được bố trí sau mô đun Nhân giống điều và cũng có thể 
giảng dạy độc lập hoặc kết hợp với một vài mô đun khác theo yêu cầu của 
người học; 
 - Tính chất: Mô đun bố trí tích hợp giữa phần lý thuyết yêu cầu sinh 
thái cây điều với các kỹ năng thực hành trồng mới điều; được giảng dạy tại 
cơ sở đào tạo có đầy đủ máy móc, trang thiết bị cần thiết.. 
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN 
- Nêu được các yêu cầu khí hậu, đất đai với cây điều. 
- Nêu được các bước chuẩn bị đất và thiết kế vườn trồng điều. 
- Trồng mới điều đúng kỹ thuật. 
- Tuân thủ các tiêu chuẩn trong quy trình và các quy định an toàn lao 
động. 
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN 
1. Nội dung tổng quát và phân bổ thời gian 
Mã 
bài 
Tên các bài trong 
mô đun 
Loại 
bài 
dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian(giờ) 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
MĐ2-
01 
Yêu cầu sinh thái 
cây điều 
Tích 
hợp 
Lớp học, 
thực địa 9 1 8 
MĐ2-
02 Chuẩn bị đất trồng 
Tích 
hợp 
Lớp học, 
vườn 18 3 14 1 
MĐ2-
03 
Thiết kế vườn trồng 
điều 
Tích 
hợp
Lớp học, 
vườn 18 3 14 1 
MĐ2-
04 Trồng mới 
Tích 
hợp 
Lớp học, 
vườn 56 6 48 2 
 Kiểm tra hết mô đun 4 4 
 Cộng 105 13 84 8
* Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vào giờ thực hành. 
2. Phương pháp đánh giá 
 * Kiểm tra định kỳ 
Dựa vào sự tham gia đầy đủ các buổi học lý thuyết và thực hành thí 
nghiệm, thông qua các câu hỏi trắc nghiệm, vấn đáp hoặc tự luận tùy theo 
từng bài cụ thể đối với từng học sinh trong quá trình giảng dạy và bài tập kỹ 
năng khi kết thúc một bài. 
* Kiểm tra kết thúc mô đun 
Mỗi học sinh thực hiện một bài tập kỹ năng trong thời gian giáo viên 
quan sát và theo dõi thực hiện đánh giá theo yêu cầu và đối chiếu với tiêu 
chuẩn trong phiếu đánh giá thực hành kỹ năng. 
3. Nội dung đánh giá 
* Phần lý thuyết: 
- Yêu cầu đất trồng điều, dọn đất và làm đất 
- Lượng và loại phân bón lót cho cây điều trồng mới 
* Phần thực hành: 
- Thiết kế vườn trồng điều 
- Đào hố, bón lót phân, trồng cây con 
IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành 
BÀI THỰC HÀNH số 1 
Yêu cầu sinh thái cây điều 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm. 
Mổi nhóm từ 7-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1 Công việc của giáo viên (cán bộ cơ sở) 
Hướng dẫn 
Làm mẫu 
Kiểm tra nhắc nhở 
2.2 Công việc học sinh 
Chú ý lắng nghe, ghi chép theo dõi các thao tác mà giáo viên hướng 
dẫn 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bước Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Giới thiệu 
phần kiến 
thức 
- Diễn giảng 
- Quan sát hình 
và các yêu cầu 
- Trình bày dễ 
hiểu 
- Hình ảnh rõ 
Máy 
chiếu, 
máy vi 
ngoại cảnh cây 
điều 
ràng tính 
2 Thu thập 
số liệu khí 
tượng 
trong vùng 
- Liên hệ trạm khí 
tượng để lấy số liệu 
- Chuẩn bị người 
hướng dẫn 
- Hướng dẫn cách ghi 
chép các số liệu khí 
tượng 
- Cập nhật được số 
liệu khí tượng gần 
đây nhất 
- Đảm bảo đủ các số 
liệu cần thiết như số 
giờ nắng trong năm, 
nhiệt độ bình quân, 
lượng mưa, độ ẩm 
bình quân tháng. 
- Sổ ghi 
chép 
- Phương 
tiện di 
chuyển 
3 Khảo sát 
một lô đất 
chuẩn bị 
trồng 
- Xác định mức độ dốc
- Xem phẫu diện đất 
đánh giá độ dày tầng 
canh tác. 
- Tìm hiều mực nước 
ngầm qua giếng đào 
khu vực xung quanh 
- Đo pH đất 
- Quan sát phải bao 
quát hết khu vực 
- Đánh giá đúng độ 
dày tầng canh tác 
qua nhiều mẫu 
- Đánh giá mức độ 
chua của đất 
- Máy 
khoan 
phẫu 
diện đất 
- Máy đo 
pH cầm 
tay 
- Thước 
chữ A 
4 - Viết thu 
hoạch 
- Điều kiện khí hậu 
trong vùng so sánh đối 
chiếu với yêu cầu trồng 
điều 
- Mức độ phù hợp của 
lô đất để trồng điều 
- Viết rõ ràng, chính 
xác đúng thực tế 
- Những vấn đề gì 
đã học được 
- Nhận xét so sánh 
sơ bộ giữa lý thuyết 
và thực tế 
- bàn 
- Giấy, 
bút 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Trạm khí tượng khu vực, lô đất chuẩn bị trồng điều 
Qui trình thực hiện 
Giấy bút ghi chép 
Trang thiết bị của cơ sở chế biến 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
Kiểm tra, nhắc nhở thường xuyên, uốn nắn kịp thời 
V. NHỮNG LỔI THƯỜNG GẶP 
Không tập trung khi nghe hướng dẫn 
Ghi chép không tỷ mỷ 
Thái độ qua loa, coi nhẹ việc tham quan kiến tập 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Nêu được các điều kiện ngoại 
cảnh phù hợp để trồng điều 
Đối chiếu với bảng câu hỏi 
Ghi chép đầy đủ các tư liệu về khí 
hậu và đất đai trong vùng 
Đủ các số liệu đã hướng dẫn 
Đánh giá thực trạng khí hậu, đất đai 
so sánh với yêu cầu tối ưu trồng 
điều 
Đối chiếu từng yêu cầu cụ thể giữa lý 
thuyết và thực tế 
BÀI THỰC HÀNH số 2 
Chuẩn bị đất trồng 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm 
 Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1. Công việc của giáo viên 
 Hướng dẫn 
 Làm mẫu 
 Kiểm tra nhắc nhở 
2.2. Công việc học sinh 
 Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các ttao tác mà giáo viên hướng 
dẫn. 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bước 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ 
thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Dọn tàn 
dư cây 
trồng 
trước 
- Đào gốc cây lớn, chặt 
cây nhỏ. 
- Đào sạch gốc 
cây lớn, nhỏ. 
Cơ giới 
hoặc thủ 
công 
2 Diệt cỏ - Dùng dao phát cỏ mọc 
nổi. 
- Dùng bình xịt thuốc 
trừ cỏ 
- Diệt cỏ triệt 
để 
Thủ công 
hoặc cơ 
giới 
3 Xử lý tàn 
dư và cỏ 
dại 
- Dọn dẹp thu gom tàn 
dư cây trồng, đá, rác ra 
khỏi vườn trồng. 
- Đốt cỏ 
- Xử lý tàn dư 
và cỏ dại sạch 
sẽ 
Thủ công 
hoặc cơ 
giới 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trên đồng ruộng 
Qui trình thực hiện 
Phiếu thực hành 
Phiếu đánh giá sản phẩm 
Giấy bút ghi chép 
Các loại dụng cụ làm đất. 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thường xuyên, uốn nắn kịp thời. 
V. NHỮNG LỔI THƯỜNG GẶP 
 - Đào gốc cây không triệt để. 
 - Sót cỏ thân ngầm, tàn dư. 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
 Đánh giá qua quan sát, theo dõi, chấm điểm trên các phiếu thực hành. 
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ. 
- Tuân thủ các bước thực hiện. 
- Thao tác cẩn thận, thuần thục. 
- Đáp ứng đúng yêu cầu kỹ thuật. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
-Phát dọn thực bì, chọn biện pháp 
xử lý 
- Biện pháp xử lý phù hợp 
- Dọn sạch tàn dư, cỏ dại Mức độ làm sạch đồng ruộng 
BÀI THỰC HÀNH số 3 
Thiết kế vườn trồng điều 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm 
 Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1. Công việc của giáo viên 
 Hướng dẫn 
 Làm mẫu 
 Kiểm tra nhắc nhở 
2.2. Công việc học sinh 
 Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các ttao tác mà giáo viên hướng 
dẫn. 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bước 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ 
thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Thiết kế 
lô 
- Cắm mốc phân lô. 
- Phân lô hợp 
lý, tiện lợi cho 
việc canh tác, 
vận chuyển, thu 
hoạch 
- Dây, cọc, 
thước, sổ 
ghi chép 
2 Xác định 
hướng 
trồng 
- Xác định hướng Bắc – 
Nam. 
- Dùng thước chữ A xác 
định đường đồng mức 
- Chính xác - thước chữ 
A 
3 Xác định 
mật độ, 
khoảng 
cách 
- Cắm cọc, căng dây xác 
định hàng và hố trên 
hàng. 
- Xác định 
đúng khoảng 
cách 
- Cọc, dây. 
• Bài tập: Tính toán lượng cây giống cần thiết để đầu tư trồng mới 5 
hecta điều với khoảng cách trồng xác định 6 × 8 m. 
• Lời giải: - Đổi 1 hecta ra mét vuông 
1 hecta = 10.000 m2 
5 hecta = 50.000 m2 
- Số cây điều trên diện tích trồng = 50.000: (6×8) = 1042 cây 
- Dự phòng cây trồng dặm 10% = 1042×10/100 = 104 cây 
• Vậy số cây cần mua = 1042 + 104 = 1146 cây 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trên đồng ruộng 
Qui trình thực hiện 
Phiếu thực hành 
Phiếu đánh giá sản phẩm 
Giấy bút ghi chép 
Các loại dụng cụ làm đất. 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thường xuyên, uốn nắn kịp thời. 
V. NHỮNG LỔI THƯỜNG GẶP 
 - Cắm cọc không thẳng. 
 - Phân lô không phù hợp. 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Bài tập tính toán Đúng các bước, đáp số 
Xác định hướng trồng phù hợp Theo độ dốc thực tế của đất 
Xác định khoảng cách trồng phù 
hợp 
Theo điều kiện thực tế đất đai 
BÀI THỰC HÀNH số 4 
Trồng mới 
Nội dung 
I TỔ CHỨC THỰC HIỆN. 
1. Chia nhóm 
 Mỗi nhóm từ 5-10 học sinh 
2. Tổ chức thực hiện 
2.1. Công việc của giáo viên 
 Hướng dẫn 
 Làm mẫu 
 Kiểm tra nhắc nhở 
2.2. Công việc học sinh 
 Chú ý lắng nghe, ghi chép thực hiện các ttao tác mà giáo viên hướng 
dẫn. 
II.QUY TRÌNH THỰC HIỆN 
Thứ 
tự 
Nội dung 
các bước 
Chỉ dẫn công việc Yêu cầu kỹ 
thuật 
Dụng cụ, 
trang bị 
1 Chuẩn bị 
phân bón 
lót 
- tính toán đủ lượng 
phân bón cho diện tích 
trồng 
- Kiểm tra chất 
lượng phân 
Đảm bảo đủ 
lượng phân 10 
– 12 kg phân 
chuồng/hố 
Phân đã hoai 
mục chở ra 
đồng 
Giấy, viết 
Phương 
tiện vận 
chuyển 
2 Kiểm tra 
đào hố 
- Kiểm tra hố theo 3 
chiều và thành hố thẳng 
- Đất mặt tách riêng 
Đúng kích 
thước 
Thước mét, 
cuốc, 
xuổng 
3 Trộn 
phân, lấp 
hố 
- Trộn đất mặt với 
phân 
- Lấp hố 
- Trộn đều phân 
và đất 
Cuốc, 
xuổng 
4 Chuẩn bị 
cây giống 
- Chọn cây giống đúng 
tiêu chuẩn. 
- Vận chuyển cây đến hố 
trồng 
- Chọn cây 
đúng tiêu chuẩn 
và đủ số cây 
- Phương 
tiện vận 
chuyển 
5 Tạo lỗ - Dùng cuốc đào 1 lỗ 
nhỏ ở chính giữa hố 
- Đủ độ sâu, 
đúng chính 
giữa hố, thẳng 
hàng 
- Cuốc 
6 Loại bỏ - Dùng dao sắc cắt bỏ 2 - Không làm vỡ - Dao 
túi bầu – 3 cm dưới đáy bầu. 
- Đặt cây xuống chính 
giữa hố. 
- Dùng dao rạch 1 
đường chiều dọc của bầu 
và kéo túi nilon ra. 
bầu. 
4 Lấp đất - Lấp đất, nén chặt đất 
xung quanh bầu. 
- Không làm vỡ 
bầu. 
Cuốc 
5 Cố định 
cây 
- Dùng cọc cắm sát cây. 
- Dùng dây buộc cố định 
cây vào cọc 
- Không cắm 
trúng bầu đất. 
Cọc, dây 
• Bài tập: Tính toán lượng phân bón lót trước khi trồng mới 3 ha điều với 
khoảng cách trồng 6 × 8 m (bao gồm phân chuồng, lân, vôi) 
• Lời giải: Theo cách tính số cây ở bài 3, 
- Số hố cần bón phân = 30.000/(6 × 8) = 625 hố 
- Lượng phân chuồng tối thiểu cần có = 625 × 10 kg = 6250 kg 
- Lượng phân bón mức cao = 625 × 20 kg = 1330000 kg 
- Lượng lân cần chuẩn bị = 625 × 1 kg = 625 kg 
- Lượng vôi cần chuẩn bị = 625 × 1 kg = 625 kg (với đất chua) 
III. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN 
Địa điểm: Thực hiện trên đồng ruộng 
Qui trình thực hiện 
Phiếu thực hành 
Phiếu đánh giá sản phẩm 
Giấy bút ghi chép 
Các loại dụng cụ làm đất. 
IV. RÚT KINH NGHIỆM 
 Kiểm tra, nhắc nhở thường xuyên, uốn nắn kịp thời. 
V. NHỮNG LỔI THƯỜNG GẶP 
 - Làm vỡ bầu. 
 - Nén đất không chặt. 
 - Trồng cây không thẳng hàng. 
VI. CÁCH THỨC VÀ TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH 
 Đánh giá qua quan sát, theo dõi, chấm điểm trên các phiếu thực hành. 
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ. 
- Tuân thủ các bước thực hiện. 
- Thao tác cẩn thận, thuần thục. 
- Đáp ứng đúng yêu cầu kỹ thuật. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Bài tập tính toán Đúng các bước, đáp số 
- Đào hố Theo kích thước quy định 
- Trồng cây Đúng độ sâu, cây không nghiêng ngả, 
thẳng hàng 
- Dọn vệ sinh đồng ruộng Không để sót rác, bao bì sau trồng 
Tài liệu tham khảo 
[1]. Phạm Văn Biên, Nguyễn Thanh Bình và ctv., Các giống điều có 
triễn vọng ở vùng Đông Nam Bộ. 
[2]. Phạm Văn Biên. Nguyên Thanh Bình. Nguyên Duy Đức. Đào 
Hữu Hiền. Hồ Huy Cường. Trần Doãn Sơn. Động Văn Tư, Hoàng Vôn 
Tám. Là Phạm Lán và Thái Xuân Du. 2005. Báo cáo tổng kết khoa học kỹ 
thuật đề tài "Nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ và thi trường 
đê phát triển vùng diều nguyên liệu phục vụ chế biến và xuất khâu' 
[3]. Phạm Văn Biên. Nguyễn Thanh Bình. Đặng Đức Hiền. Đặng Vôn 
Từ Trán Kim Kinh và Hà Thi Minh. 2000. Kết quà nghiên cứu điều năm 
1999-2000. Hội nghi Khoa học, Bộ Nông nghiệp và PTNT. 
[4]. Đường Hồng Dật. Cây điều kỹ thuật trồng và triển vọng phát 
triển 
[5]. Vũ Triệu Mân và ctv., 2004. Thành phần bệnh hại cây điều tại 
vườn điều giống quốc gia Cát hiệp – Phù cát – Bình Định. Nhà xuất bản 
Nông nghiệp, 1999. 
[6]. Phạm Văn Nguyên, 1991. Cây đào lộn hột. Tổng công ty 
Vinalimex. 
[7]. TS. Nguyễn Thanh Phương và ctv., 2008. Kết quả nghiên cứu 
ảnh hưởng của một số chế phẩm ức chế sinh trưởng đến khả năng ra hoa 
đậu trái và năng suất của cây điều. 
[8]. Các tư liệu về cây điều thu thập từ website 
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG 
 CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
NGHỀ: KỸ THUẬT TRỒNG ĐIỀU 
(Theo Quyết định số 2744/QĐ-BNN-TCCB 
ngày 15 tháng 10 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT) 
 1. Nguyễn Đức Thiết Chủ nhiệm 
 2. Phùng Hữu Cần Phó chủ nhiệm 
 3. Nguyễn Văn Tân Thư ký 
 4. Phan Quốc Hoàn Ủy viên 
 5. Đặng Thị Hồng Ủy viên 
 6. Phan Hải Triều Ủy viên 
 7. Nguyễn Thị Thoa Ủy viên 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU CHƯƠNG TRÌNH, 
GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
(Kèm theo Quyết định số 3495 /BNN-TCCB ngày 29 tháng 12 năm 2010) 
 1. Bùi Đình Ninh Chủ tịch 
 2. Hoàng Ngọc Thịnh Thư ký 
 3. Lưu Thị Thanh Thất Ủy viên 
 4. Nguyễn Thành Công Ủy viên 
 5. Trần Minh Đức Ủy viên