Hợp xướng Việt Nam từ năm 2000 đến nay

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 59 - Thaùng 7/2018 
111 
Hợp xướng Việt Nam từ năm 2000 đến nay 
Vietnamese Choir from the Year 2000 to the Present Time 
ThS.NCS. Nguyễn Xuân Chiến, 
Trường Đại học Sài Gòn 
Nguyen Xuan Chien, M.A., Ph.D. Student, 
Saigon University 
Tóm tắt 
Bài viết tổng quan về tình hình hợp xướng tại Việt Nam, trong đó có sự tổng hợp và đúc kết một số 
chương trình biểu diễn hợp xướng gần đây; đồng thời khẳng định giá trị, ý nghĩa của hợp xướng đối với 
việc giáo dục phẩm chất của con người, đáp ứng nhu cầu xã hội ngày nay thích hợp với xu thế phát triển 
thế giới và tạo được sự hứng thú cho người nghe, góp phần nâng cao dân trí, hướng thị hiếu tốt cho 
thanh thiếu niên, tạo nguồn tài năng âm nhạc trẻ. 
Từ khoá: hợp xướng Việt Nam từ năm 2000. 
Abstract 
The article provides an overview of the situation of choir in Vietnam with the summary and collection 
of some recent choir performances. In addition, the article also confirms the value and meaning of choir 
in teaching good human qualities, meeting the needs of the society in line with the trend of world 
development, creating interests for audiences, raising people's knowledge and good taste for young 
people, and contributing to the creation of young music talents. 
Keywords: Vietnamese choir from 2000. 
1. Đặt vấn đề 
Hợp xướng là một loại hình nghệ thuật 
trình diễn bằng giọng hát, có nhiều bè, 
nhiều giọng. Qua tác phẩm hợp xướng, có 
thể diễn tả những vấn đề lớn của xã hội. 
Với đặc điểm là thể hiện âm nhạc bằng 
giọng hát, hợp xướng có điều kiện dễ phổ 
cập và gần gũi với quần chúng. Người 
tham gia sinh hoạt hợp xướng không chỉ 
được nâng cao về tư tưởng, tình cảm, khiếu 
thẩm mĩ, mà còn được rèn luyện về tính kỉ 
luật và đạo đức. 
Sinh hoạt âm nhạc ở nước ta đến nay 
chủ yếu vẫn là mảng ca khúc. Các ca khúc 
đơn lẻ, tuy đã đạt đến những thành tựu rất 
cao, nhưng vẫn chưa thể nói lên hết mọi 
tâm tư tình cảm của con người. Đã đến lúc 
chúng ta cần nghiên cứu để có thể sáng tác 
và trình diễn được nhiều tác phẩm hợp 
xướng. Các tác phẩm hợp xướng hiện có, 
chẳng những số lượng ít, mà hiệu quả tiếp 
nhận trong lòng người nghe cũng đang rất 
hạn chế. Đối với giới trẻ thường say sưa 
mảng ca khúc theo phong cách phương 
Tây, đặt nặng nội dung lãng mạn lứa đôi, 
thì hợp xướng đang là một nhu cầu lớn 
HỢP XƯỚNG VIỆT NAM TỪ NĂM 2000 ĐẾN NAY 
112 
nhưng chưa được thoả mãn. Các chương 
trình biểu diễn hợp xướng hiện còn nhiều 
hạn chế về chuyên môn, cách thức tổ chức 
và sự quan tâm của truyền thông do ảnh 
hưởng của cơ chế kinh tế thị trường. Tổ 
chức hội diễn hợp xướng thường tốn kém 
vì số lượng diễn viên tham gia đông, hầu 
như không mang lại lợi nhuận kinh tế, vì 
vậy giới doanh nghiệp ít quan tâm đến thể 
loại này. Thể loại ca nhạc hợp xướng đồ 
sộ, ít phù hợp với xu thế mới của nền kinh 
tế thị trường hiện nay nên chậm phát triển, 
nhưng phong trào quần chúng ở một số nhà 
thờ, nhà văn hóa, nhạc viện, các trường đại 
học vẫn dựng hợp xướng ở quy mô vừa và 
nhỏ. Những lần tham gia hội diễn chào 
mừng Quốc hội, Đại hội Đảng.., nhờ đó 
hợp xướng được duy trì và tồn tại từ trước 
đến nay. 
2. Giải quyết vấn đề 
2.1. Các tổ chức hợp xướng tại 
Việt Nam 
Hát hợp xướng, một nghệ thuật biểu 
diễn tập thể, một nghệ thuật của quảng đại 
quần chúng, qua đó có khả năng liên kết, 
thống nhất tình cảm, ý chí và tư tưởng con 
người, có sức ảnh hưởng lớn trên phương 
diện giáo dục và văn hoá. Bất kỳ tác phẩm 
hợp xướng nào khi đến với công chúng đều 
phải thông qua biểu diễn tập thể. Biểu diễn 
hợp xướng có nhiều hình thức, thông 
thường có hợp xướng chuyên nghiệp, hợp 
xướng bán chuyên nghiệp và hợp xướng 
không chuyên nghiệp. 
Hợp xướng chuyên nghiệp: 
Trên thực tế, hợp xướng chuyên 
nghiệp là kết quả phát triển tự nhiên của 
phong trào văn nghệ đã được nâng cao. 
Hợp xướng chuyên nghiệp là biểu diễn của 
một tập thể có khoảng 80% đến 90% các 
ca sĩ, diễn viên đã tốt nghiệp chuyên ngành 
thanh nhạc. Hợp xướng chuyên nghiệp có 
trình độ chuyên môn cao và số lượng diễn 
viên lớn; trong đó có thể chia mỗi bè ra 
làm hai, ba nhóm. Với tầm cỡ rộng như 
thế, loại hợp xướng này có đầy đủ khả 
năng để trình diễn những tác phẩm của 
nhiều tác giả thuộc các trào lưu và khuynh 
hướng khác nhau. 
Trong nhiều năm trước đây, ở miền 
Bắc nước ta đã có một số dàn hợp xướng 
được thành lập. 
Dàn hợp xướng Đoàn Văn công Tổng 
cục Chính trị được hình thành khoảng cuối 
thập niên 50 của thế kỷ trước, chủ yếu biểu 
diễn những tác phẩm đơn giản. Vào những 
năm 1960, dàn hợp xướng này được các 
chuyên gia nước ngoài giúp đỡ, nhiều tác 
phẩm hợp xướng trong và ngoài nước đã 
biểu diễn rất thành công. Nhưng đến giai 
đoạn chiến tranh phá hoại, do điều kiện 
khách quan nên dàn hợp xướng được phân 
công chia nhỏ ra để phục vụ chính trị, biên 
chế không được như cũ và nay chỉ còn số 
diễn viên đủ để hát tốp ca nam nữ. 
Dàn hợp xướng Đoàn Ca nhạc Đài 
tiếng nói Việt Nam được thành lập vào 
năm 1949 với nhiệm vụ cổ vũ, truyên 
truyền đối với cuộc kháng chiến. Ngày 
15/12/1949 cũng được lấy là ngày thành 
lập Đoàn Ca nhạc Đài tiếng nói Việt Nam. 
Đây được xem là đoàn hợp xướng đại diện 
cho văn hóa Việt Nam, đón tiếp và giao 
lưu âm nhạc với nước ngoài. Điểm mạnh 
của đoàn này là, các diễn viên được học 
trường lớp, thị tấu rất nhanh, đã biểu diễn 
rất nhiều chương trình thành công và 
nhiệm vụ chính của đoàn là thu âm cho 
Đài tiếng nói Việt Nam. 
Nhà hát Giao hưởng hợp xướng Nhạc 
Vũ Kịch Việt Nam. Ngày 6-8-1959, Bộ 
Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và 
Du lịch) ra quyết định thành lập Dàn Nhạc 
giao hưởng, tiền thân của Nhà hát Nhạc vũ 
NGUYỄN XUÂN CHIẾN 
113 
kịch Việt Nam. Đến ngày 7-5-1964, Bộ 
Văn hóa lại có quyết định thành lập Nhà 
hát giao hưởng hợp xướng Nhạc vũ kịch 
Việt Nam với biên chế 4 bè đủ để tập và 
biểu diễn những tác phẩm lớn, tiếp đó do 
điều kiện chiến tranh một số diễn viên 
được phân bổ về nhiều địa phương để phục 
vụ chính trị. Sau năm 2000, dàn hợp 
xướng này có những chuyển biến mạnh mẽ 
về chất lượng và số lượng, các tác phẩm 
kinh điển được dàn dựng trở lại để phục vụ 
công chúng trong và ngoài nước. 
Dàn hợp xướng Nhà hát Giao hưởng - 
Nhạc Vũ Kịch Thành phố Hồ Chí Minh 
thành lập theo Quyết định số 955/QĐ-UB 
của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí 
Minh, ký ngày 21/6/1993 với tên gọi ban 
đầu là “Nhà hát Giao hưởng và Thính 
phòng”, sau đổi thành “Nhà hát Giao 
hưởng và Vũ Kịch Thành phố Hồ Chí 
Minh”. Ngày 09/9/2006 được sự chấp 
thuận của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân, Sở 
Văn hóa Thông tin Thành phố Hồ Chí 
Minh, Nhà hát được đổi tên thành: “Nhà 
Hát Giao Hưởng - Nhạc, Vũ Kịch Thành 
Phố Hồ Chí Minh” là nơi có chức năng 
xây dựng và tổ chức các chương trình biểu 
diễn chuyên nghiệp nhằm phục vụ nhu cầu 
trong nước và quốc tế. 
Hợp xướng tư nhân tự tổ chức 
“Saigon Lady” là nơi quy tụ những diễn 
viên chuyên nghiệp đã tốt nghiệp ở các 
trường đào tạo âm nhạc đến tập và biểu 
diễn, là dàn hợp xướng đồng giọng nữ. 
Đây là hiện tượng mới tại Thành phố Hồ 
Chí Minh, đa số diễn viên là giảng viên 
thanh nhạc tại Nhạc viện Thành phố Hồ 
Chí Minh và các trường nghệ thuật. 
Hợp xướng bán chuyên nghiệp: 
Một trong những đặc điểm của dàn 
hợp xướng bán chuyên nghiệp là hầu hết 
những người tham gia biểu diễn đã có một 
trình độ nhất định, được học tập và sinh 
hoạt hợp xướng tại các trường đào tạo về 
âm nhạc chuyên nghiệp. Hình thức hợp 
xướng bán chuyên nghiệp cũng thường duy 
trì việc luyện tập đều đặn. Tuy nhiên, trình 
độ của loại hình hợp xướng này chưa đảm 
bảo biểu diễn được tất cả các loại tác phẩm 
của các tác giả trong từng thời đại, trường 
phái âm nhạc khác nhau. 
Dàn hợp xướng Học viện Âm nhạc 
Quốc gia Việt Nam được kết hợp từ Khoa 
Thanh nhạc và nhiều khoa khác chưa sinh 
hoạt thường xuyên, thỉnh thoảng có tham 
dự kết hợp với một số đội hợp xướng khác 
để biểu diễn những chương trình lớn. Sau 
năm 2000, dàn hợp xướng này đã có những 
bước phát triển đáng kể về chuyên môn, 
tham gia và biểu diễn nhiều chương trinh 
lớn như Đại lễ 1000 năm Thăng Long – 
Hà Nội, Giao hưởng số 9 của L.V. 
Beethoven 
Dàn hợp xướng Đại học Sư phạm 
Nghệ thuật Trung ương được thành lập 
năm 2006. Do chương trình đào tạo của 
Trường có môn hợp xướng nên dàn hợp 
xướng này được duy trì đến nay và đã tham 
gia phục vụ trong các dịp lễ lớn như Đại lễ 
1000 năm Thăng Long – Hà Nội, Ngày âm 
nhạc Việt Nam lần thứ nhất 
Dàn hợp xướng “Hanoi Harmony” 
của Hội Âm nhạc Hà Nội. Năm 2011 Hội 
Âm nhạc Hà Nội đã thành lập Trung tâm 
khuyến nhạc Hà Nội và dàn hợp xướng 
“Hanoi Harmony”, nhằm nâng cao trình độ 
thưởng thức âm nhạc đích thực cho công 
chúng, đồng thời góp phần xây dựng đời 
sống văn hóa thanh lịch của Hà Nội và 
cả nước. 
Dàn hợp xướng Nhạc viện Thành phố 
Hồ Chí Minh được thành lập sau năm 
1975. Trong chương trình đào tạo của 
Nhạc viện có môn hợp xướng, nên dàn hợp 
HỢP XƯỚNG VIỆT NAM TỪ NĂM 2000 ĐẾN NAY 
114 
xướng này luôn được duy trì và tổ chức 
sinh hoạt đều. Đến nay dàn hợp xướng đã 
đóng góp và biểu diễn nhiều chương trình 
cho Thành phố Hồ Chí Minh, tham gia các 
ngày lễ lớn của đất nước. 
Saigon choir được hình thành vào 
năm 2016 là dàn hợp xướng quy tụ các em 
học sinh, sinh viên đang theo học khoa 
Thanh nhạc tại Nhạc viện Thành phố Hồ 
Chí Minh, Chỉ huy và dàn dựng thầy 
Huỳnh Quang Thái, trợ lý thầy Nguyễn 
Minh Khoa. Tham gia Liên hoan hợp 
xướng và hội thi hợp xướng Quốc tế tại 
Việt Nam lần thứ 5 năm 2017, Saigon 
choir đã dành được huy chương vàng ở thể 
loại thính phòng. 
Dàn hợp xướng Trường Đại học Sài 
Gòn do Khoa Nghệ thuật của Trường thành 
lập và tổ chức biểu diễn. Khoa chuyên đào 
tạo giáo viên âm nhạc phổ thông và trong 
chương trình đào tạo có môn hợp xướng 
được học mỗi tuần, nên đội hợp xướng 
luôn được duy trì và thường được các 
chuyên gia mời tham dự các chương trình 
lễ lớn. 
Tháng 11 năm 2007, Thủ tướng Chính 
phủ đã có quyết định thành lập Học viện 
Âm nhạc Huế trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể 
thao và Du lịch. Dàn hợp xướng của Học 
viện là sự tập hợp của nhiều học sinh, sinh 
viên của nhiều khoa đã tham gia và biểu 
diễn giành huy chương vàng Hội thi Liên 
hoan hợp xướng Quốc tế lần thứ 4 do Hiệp 
hội Interkultur (Đức) phối hợp với UBND 
thành phố Hội An (Quảng Nam) tổ chức. 
Hợp xướng không chuyên nghiệp: 
Loại hợp xướng này đòi hỏi có sự 
tuyển chọn diên viên, có yêu cầu quy định 
thành phần tham gia và có tổ chức tập 
luyện ở mức độ nhất định. Thông thường 
hợp xướng không chuyên nghiệp được tổ 
chức trong các cơ sở trường học, nhà máy, 
xí nghiệp, cơ quan, đoàn thể Số lượng 
hợp xướng không đều về chất lượng giữa 
các bè và thường chỉ có khoảng 10% đến 
20% là chuyên nghiệp. Hợp xướng không 
chuyên nghiệp hiện có khá nhiều và rất đa 
dạng. Trong số đó, có nhiều dàn hợp xướng 
phục vụ sinh hoạt tôn giáo và đoàn thể. 
Hợp xướng của các nhà thờ Công giáo 
(ca đoàn) thường xuyên tập luyện và phục 
vụ nghi thức trong nhà thờ, tiêu biểu như 
dàn hợp xướng Trùng Dương, dàn hợp 
xướng Pio X, dàn hợp xướng Suối Việt, 
dàn hợp xướng Giáo lý, dàn hợp xướng 
Quê hương 
Hợp xướng của các nhà thờ Tin lành 
thường tổ chức vào các dịp lễ Giáng sinh, 
Phục sinh, không sinh hoạt thường xuyên. 
Hợp xướng phục vụ các chương trình 
của Phật giáo, không có sinh hoạt thường 
kỳ mà được tổ chức khi có những đại lễ 
như Phật đản, Vu lan 
Hợp xướng học đường (ở các trường 
đại học không có đào tạo Âm nhạc, các 
trường trung học phổ thông) thường được 
tập luyện và tổ chức biểu diễn vào dịp có 
các hội thi, liên hoan hợp xướng, kỷ niệm 
thành lập trường 
Hợp xướng quận, huyện thường tập 
luyện và biểu diễn vào các dịp có lễ lớn 
như mừng Đảng mừng xuân nhằm phục vụ 
công tác và tuyên truyền. 
Hợp xướng của các câu lạc bộ, hội 
thường tổ chức sinh hoạt, hát ca khúc ôn lại 
kỷ niệm, chủ yếu là hát một bè hoặc 2 bè. 
Hợp xướng xướng của thiếu nhi 
thường không sinh hoạt đều, chủ yếu tập 
những bài hát đơn giản, không quá khó, 
mục đích phục vụ cho các cuộc thi về 
hợp xướng. 
Hợp xướng xướng có sự tham gia của 
người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam 
(Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh). 
NGUYỄN XUÂN CHIẾN 
115 
2.2. Thực trạng biểu diễn hợp xướng 
ở Việt Nam 
Thế kỷ XXI là thế kỷ giao lưu với các 
nền âm nhạc trên thế giới ngày càng được 
mở rộng và quá trình tiếp biến văn hóa 
vẫn không ngừng diễn ra, trong đó việc 
tiếp thu những thành tựu khoa học kỹ 
thuật tiên tiến của thế giới và sự giao lưu 
với các nước khu vực châu Á – Thái Bình 
Dương (đặc biệt là với các nước Đông 
Nam Á) được đẩy mạnh. 
Các chương trình chuyên nghiệp: 
Liên hoan hợp xướng và hội thi hợp 
xướng Quốc tế tại Việt Nam đã được tổ 
chức 4 năm liên tiếp từ năm 2011 đến 2015 
và lần thứ 5 vào năm 2017. 
Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ Kịch 
Thành phố Hồ Chí Minh đã biểu diễn tổ 
khúc dân ca tại Festival nghệ thuật Giai 
điệu mùa Thu, trong đó nhạc sĩ Trần Mạnh 
Hùng đã chọn lọc 21 bài dân ca thuộc 3 
miền Bắc, Trung, Nam và của một số dân 
tộc thiểu số như Xá, Nhắng.., và kết nối 
thành nội dung như một vở kịch mang tên 
“Dòng chảy”. Trần Mạnh Hùng cho rằng: 
“Dòng đời của mỗi con người được ví như 
một dòng chảy của thời gian... Dòng chảy 
tự nhiên ấy là một hành trình của Suối - 
Sông - Biển mà ở đó tuổi thơ sẽ trong như 
suối, ngày trưởng thành cuộn đỏ như dòng 
sông và lúc về già hãy rộng rãi bao dung 
như biển”. Tổ khúc này sẽ được trình diễn 
với các hình thức đơn ca, song ca, tứ ca, 
hợp xướng.., cùng dàn nhạc giao hưởng. 
Các chương trình bán chuyên nghiệp: 
Thành phố Vinh tổ chức Chương 
trình giao lưu nghệ thuật với dàn hợp 
xướng thanh, thiếu nhi Thành phố 
Namyangju - Hàn Quốc. Đây là lần thứ 2, 
Chương trình được tổ chức với sự tham gia 
của gần 80 thanh, thiếu niên đến từ Thành 
phố Namjangju (Hàn Quốc) và Thành phố 
Vinh (Nghệ An). Trong thời gian khoảng 
120 phút, các đơn vị đã đem đến 11 tiết 
mục văn nghệ được dàn dựng công phu, 
mang màu sắc văn hóa của hai dân tộc. 
Trong đó, gây ấn tượng nhất là phần thể 
hiện ca khúc “Bèo dạt mây trôi”, một bài 
hát trên làn điệu dân ca nổi tiếng của Việt 
Nam. Ngoài ra, đoàn hợp xướng cũng biểu 
diễn nhiều bài hát bằng các nhạc cụ truyền 
thống đặc sắc của đất nước Hàn Quốc như 
“Dân ca cung Kyong Buk”, “Chu cheon 
ga”, “Dân ca sông Hàn”. 
Liên hoan hợp xướng “Những bài ca 
dâng Đảng” chào mừng Đại hội Đảng toàn 
quốc lần thứ XI đã diễn ra vào ngày 
10/01/2011. 
Liên hoan hợp xướng “Việt Nam đất 
nước anh hùng” do Hội Liên hiệp Thanh 
niên Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh 
phối hợp với Nhà Văn hóa Thanh niên và 
Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh tổ 
chức nhằm chào mừng 57 năm ngày truyền 
thống của Hội. Cuộc thi Liên hoan hợp 
xướng do Trung tâm Văn hóa Thành phố 
Hồ Chí Minh tổ chức hai năm một lần. Liên 
hoan hợp xướng “Những bài ca dâng Đảng” 
lần 2. Chương trình hợp xướng kỷ niệm 40 
năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, 
thống nhất đất nước vào ngày 30/4/2015. 
Chương trình trong chuỗi các hoạt động kỷ 
niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám 
(19/8/1945 - 19/8/2015) và hướng đến chào 
mừng Quốc khánh nước CHXHCN Việt 
Nam (02/09/1945 - 02/09/2015). Dàn hợp 
xướng “Hanoi Harmony” trong chương 
trình biểu diễn kỷ niệm Ngày Âm nhạc Việt 
Nam lần 2 năm 2011. 
Các chương trình không chuyên nghiệp: 
Liên hoan hợp xướng dành cho đội 
viên, thiếu nhi Thành phố Hồ Chí Minh 
năm 2016, chủ đề “75 mùa hoa, Đội ta lớn 
lên cùng đất nước”. 
HỢP XƯỚNG VIỆT NAM TỪ NĂM 2000 ĐẾN NAY 
116 
Liên hoan hợp xướng lần 2 – năm 
2015, chủ đề “Tôi yêu tổ quốc tôi” đã diễn 
ra tại Nhà hát Đài Truyền hình Thành phố 
Hồ Chí Minh. Đây là một trong những hoạt 
động thiết thực do Nhà Văn hóa Thanh 
niên phối hợp cùng Đài Truyền hình Thành 
phố Hồ Chí Minh tổ chức nhằm chào mừng 
kỷ niệm 70 năm Quốc khánh nước Cộng 
hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và 59 năm 
ngày truyền thống Hội Liên hiệp Thanh 
niên Việt Nam, chào mừng Đại hội Đại 
biểu Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần 
thứ 10, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 
XII của Đảng. 
2.3. Đào tạo hợp xướng ở Việt Nam 
Xét về mặt lịch sử, hợp xướng đã xuất 
hiện ở nước ta cách đây khá lâu, theo tác 
giả Nguyễn Đức Lữ đó là vào “Năm 
Nguyên hoà đời Vua Lê Trang Tôn 
(1533)” [5, tr.181] do các tu sỹ nước ngoài 
đưa vào Việt Nam. Cho đến nay, hợp 
xướng Việt Nam đã trải qua các thời kỳ với 
những thăng trầm khác nhau. Sự nghiệp 
phát triển hợp xướng Việt Nam từ năm 
1960 đến nay đã trải qua gần 60 năm và đạt 
được những thành tựu đáng kể; trong đó 
quan trọng nhất là đã góp phần tạo ra các 
thế hệ nguồn nhân lực âm nhạc có ảnh 
hưởng. Tuy nhiên, trong giai đoạn đổi mới 
và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng 
hiện nay, nền âm nhạc hợp xướng của nước 
ta còn bộc lộ những bất cập và hạn chế. 
Trong đào tạo, mặc dù những năm qua 
đã có nhiều cố gắng đổi mới, cải tiến nội 
dung, song nhìn chung so với một số nước 
trong khu vực và trên thế giới, nền giáo 
dục âm nhạc của nước ta vẫn còn hạn chế. 
Phần lớn nội dung và chương trình giáo 
dục âm nhạc hiện nay ở nước ta đều được 
biên soạn hoặc chịu ảnh hưởng bởi nội 
dung, chương trình giáo dục của các nước 
xã hội chủ nghĩa trước đây, đặc biệt nền 
giáo dục Xô viết. Trong một thời gian dài, 
những nội dung và chương trình giáo dục 
này khá phù hợp với nước ta và đã mang 
lại một số thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, 
trong bối cảnh đổi mới và hội nhập quốc tế 
hiện nay, nội dung chương trình giáo dục 
âm nhạc nước ta cần được thay đổi, bổ 
sung cho phù hợp với xu thế phát triển 
nhanh của xã hội. Điều này cần được coi 
trọng ở các trường có đào tạo về hợp 
xướng như Học viện Âm nhạc Quốc gia 
Việt Nam, Nhạc viện Thành phố Hồ Chí 
Minh, Học viện Âm nhạc Huế, Trường Đại 
học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương và cả 
ở Trường Đại học Sài Gòn, Đại học Văn 
hóa nghệ thuật Quân đội 
Tại các cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên 
nghiệp này, những kiến thức về hợp xướng 
cần được phổ cập một cách đầy đủ cho sinh 
viên về sáng tác, chỉ huy và âm nhạc học. 
Họ cần được trang bị toàn diện để hiểu rõ 
hơn về nghệ thuật hợp xướng, ví dụ như 
tính năng giọng hát, khái niệm cơ bản về 
hợp xướng, phương pháp phối hợp xướng 
Riêng sinh viên chỉ huy hợp xướng và 
thanh nhạc cần phải tham gia hát hợp 
xướng trong suốt quá trình đào tạo, để lĩnh 
hội đúng đắn về âm hưởng hợp xướng, 
củng cố thẩm mỹ âm nhạc hợp xướng, biết 
cách hát hợp xướng chuẩn mực. 
3. Kết luận và kiến nghị 
Để phát huy vai trò của âm nhạc hợp 
xướng cũng như tạo nguồn cho tương lai 
có được những đội hợp xướng chuyên 
nghiệp, phục vụ công chúng và giao lưu 
quốc tế, chúng tôi kiến nghị một số giải 
pháp sau: 
- Các cơ sở đào tạo âm nhạc cần có 
các môn học về phối hợp xướng, tính năng 
giọng hát, chỉ huy phổ thông, kỹ thuật hát 
hợp xướng. 
- Đưa hợp xướng vào thực hiện ở mọi 
NGUYỄN XUÂN CHIẾN 
117 
bậc học, đặc biệt ở bậc trung học phổ 
thông, nhằm tăng cường khả năng biểu 
diễn âm nhạc mang tính học thuật và đại 
chúng cho học sinh. Nhà trường cần tạo 
điều kiện cho giáo viên học tập nâng cao 
trình độ chuyên môn, lập kế hoạch đào tạo 
các chương trình dài hạn ở nước ngoài; tận 
dụng hỗ trợ quốc tế trong trao đổi kinh 
nghiệm, đào tạo chuyên gia, cung cấp 
phương tiện và dụng cụ âm nhạc. Tăng 
cường đào tạo các lớp ngắn hạn. Các cơ sở 
đào tạo cần bổ sung thêm nội dung về chỉ 
huy hợp xướng, kĩ thuật hát hợp xướng, 
phối hợp xướng, tính năng giọng hát cho 
giáo viên phổ thông. 
- Xây dựng chương trình âm nhạc hợp 
xướng cho các cấp học phổ thông, tăng 
cường cơ sở vật chất và các hoạt động 
ngoại khóa về hợp xướng cho học sinh. 
- Tổ chức sinh hoạt hợp xướng cho 
học sinh lồng ghép vào các buổi sinh hoạt. 
- Giáo dục thẩm mỹ cho học sinh qua 
các buổi sinh hoạt hợp xướng với các bài 
hát từ đơn giản đến phức tạp. 
- Tổ chức thường xuyên hơn các liên 
hoan hợp xướng cho các quận, huyện, 
thành phố. 
- Mời các công ty, báo, đài, cơ quan 
truyền hình trung ương và địa phương 
tham gia và đưa tin từ đó tạo sân chơi rộng 
rãi và lành mạnh cho học sinh. 
Thời công nghệ thông tin và truyền 
thông phát triển mạnh mẽ, ngày càng hiện 
đại làm cho sự giao lưu văn hóa, âm nhạc 
mở rộng hơn bao giờ hết và điều đó đã làm 
cho hợp xướng trở nên có vai trò quan 
trọng. Hy vọng trong tương lai không xa, 
chúng ta sẽ có nhiều đội hợp xướng chuyên 
nghiệp mang tầm cỡ quốc tế. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Minh Cầm (1982), Chỉ huy và biểu diễn hợp 
xướng, Vụ Đào tạo – Bộ Văn hóa và Thông 
tin, Hà Nội. 
2. Trần Trọng Đăng Đàn (2011), Ca nhạc Việt 
Nam thưởng thức – Bình luận, Nxb Văn hóa – 
Văn nghệ. 
3. Tuấn Giang (2007), Thành tựu ca nhạc Việt 
Nam thời kỳ đổi mới, Nxb Thanh Niên. 
4. Lê Vinh Hưng (2016), Nghệ thuật hợp xướng 
trong sự phát triển nền âm nhạc Việt Nam, 
Luận án tiến sĩ Âm nhạc học, Học viện Âm 
nhạc Quốc gia Việt Nam. 
5. Thụy Loan (1993), Lược sử âm nhạc Việt 
Nam, Nxb Âm nhạc, Hà Nội. 
6. Nguyễn Đức Lữ (2008), Lý luận về tôn giáo và 
chính sách tôn giáo ở Việt nam Nxb Tôn giáo. 
7. Đoàn Phi (2007), Chỉ huy dàn dựng Hợp 
xướng, Nxb Đại học Sư phạm. 
8. Viện âm nhạc (2003), Hợp tuyển tài liệu 
Nghiên cứu – lý luận – phê bình Âm nhạc Việt 
Nam thế kỷ XX, Nxb Âm nhạc Hà Nội.
Ngày nhận bài: 08/10/2017 Biên tập xong: 15/7/2018 Duyệt đăng: 20/7/2018