Những đề xuất về phát triển đi lên mạng thế hệ mới - Tương lai của mạng viễn thông
Tóm tắt: Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc
của khoa học công nghệ, mọi khía cạnh của cuộc
sống xã hội từ lối sống đến nhu cầu tiêu dùng
hàng ngày đều liên quan đến Internet và truyền
thông. Mạng viễn thông trở thành yếu tố gắn chặt
với sự phát triển của xã hội, đã thâm nhập và thay
đổi lối sống của con người, từ việc làm, tiêu khiển
đến những tác động xã hội. Tuy vậy, Internet hiện
thời vẫn thiếu đi sự linh động, sự trong suốt, vấn
đề chuyển đổi, giao thức không phù hợp. Cho
nên, đến nay rất cần có những nghiên cứu cho
mạng viễn thông tương lai, trên cơ sở xem xét
những khía cạnh của mạng viễn thông hiện tại,
và thiết kế mới với các yêu cầu mới, phù hợp cho
các nhu cầu hiện tại cũng như trong tương lai. Bài
báo đã nghiên cứu tầm nhìn mới về mạng viễn
thông tương lai, các tác động của nó với đời sống
con người và xã hội, các mục tiêu cần đạt được
để thực sự có được mạng thế hệ mới, mạng tương
lai của viễn thông. Bài báo còn đề xuất các hướng
phát triển đi lên mạng thế hệ mới của mạng viễn
thông hiện tại, nhất là của mạng Viễn thông Việt
nam hiện nay
Tóm tắt nội dung tài liệu: Những đề xuất về phát triển đi lên mạng thế hệ mới - Tương lai của mạng viễn thông
NHỮNG ĐỀ XUẤT VỀ PHÁT TRIỂN ĐI LÊN MẠNG THẾ HỆ MỚI - TƯƠNG LAI CỦA MẠNG VIỄN THÔNG Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG50 Số 1 năm 2016 NHỮNG ĐỀ XUẤT VỀ PHÁT TRIỂN ĐI LÊN MẠNG THẾ HỆ MỚI - TƯƠNG LAI CỦA MẠNG VIỄN THÔNG Trần Minh Anh*, Bùi Trung Hiếu+, Nguyễn Chiến Trinh+ * Viễn thông Đà Nẵng + Học Viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông Tóm tắt: Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, mọi khía cạnh của cuộc sống xã hội từ lối sống đến nhu cầu tiêu dùng hàng ngày đều liên quan đến Internet và truyền thông. Mạng viễn thông trở thành yếu tố gắn chặt với sự phát triển của xã hội, đã thâm nhập và thay đổi lối sống của con người, từ việc làm, tiêu khiển đến những tác động xã hội. Tuy vậy, Internet hiện thời vẫn thiếu đi sự linh động, sự trong suốt, vấn đề chuyển đổi, giao thức không phù hợp... Cho nên, đến nay rất cần có những nghiên cứu cho mạng viễn thông tương lai, trên cơ sở xem xét những khía cạnh của mạng viễn thông hiện tại, và thiết kế mới với các yêu cầu mới, phù hợp cho các nhu cầu hiện tại cũng như trong tương lai. Bài báo đã nghiên cứu tầm nhìn mới về mạng viễn thông tương lai, các tác động của nó với đời sống con người và xã hội, các mục tiêu cần đạt được để thực sự có được mạng thế hệ mới, mạng tương lai của viễn thông. Bài báo còn đề xuất các hướng phát triển đi lên mạng thế hệ mới của mạng viễn thông hiện tại, nhất là của mạng Viễn thông Việt nam hiện nay.1 Từ khóa: Internet, mạng, NwGN, thế hệ mới, tương lai. I. GIỚI THIỆU Ngày nay, nhu cầu thông tin và truyền thông trở nên cực kỳ quan trọng, là điều kiện sống còn của Tác giả liên lạc: Trần Minh Anh, email: anhtm.dng@vnpt.vn Đến tòa soạn: 14/3/2016, chỉnh sửa: 28/4/2016, chấp nhận đăng: 30/5/2016. Một phần kết quả bài báo được trình bày tại hội nghị quốc gia ECIT’2015. mọi hoạt động của xã hội, như kinh tế, chính trị, an ninh quốc phòng đến những nhu cầu cần thiết hàng ngày của người dân, của mọi tổ chức, doanh nghiệp. Việc phát triển mạnh mẽ của mạng viễn thông - công nghệ thông tin đã và đang là nền tảng phát triển của xã hội, và cũng là nền tảng của sự phát triển của các dịch vụ hướng đến cộng đồng, hướng đến nhu cầu của toàn xã hội. Vì thế, công nghệ mà nhất là công nghệ ngành Thông tin-Truyền thông phải đi trước một bước phục vụ cho sự phát triển chung đó. Thách thức đang đặt ra cho hạ tầng mạng viễn thông hiện nay đó là hạn chế về tốc độ truy cập, chất lượng dịch vụ suy giảm nhiều khi số lượng kết nối tăng đột biến. Nguyên nhân là việc thiết kế và sử dụng từ những năm 1960 nên tầm nhìn thiết kế, cấu trúc của mạng viễn thông chỉ gói gọn trong việc chuyển tải thông tin, truyền tin trong phạm vi hẹp. Những cải tiến đến nay chỉ giải quyết những hạn chế và nhược điểm cục bộ, chưa có những giải pháp mang tính tổng thể mang tính toàn cầu. Trong khi đó, số lượng nút mạng tăng nhanh, nhu cầu của xã hội gồm cả tổ chức, doanh nghiệp và nhất là các hộ gia đình, các cá nhân lại có xu hướng tăng đột biến. Các thách thức đó đã làm cho mạng viễn thông hiện tại đối mặt với những khó khăn và yêu cầu cần có những giải pháp đồng bộ, căn cơ và đồng thời là sự chung tay toàn cộng đồng. Từ những năm đầu thế kỷ 21, những nước có nền kinh tế phát triển cao như Mỹ, Nhật Bản, châu Âu đã có những bước đi đầu tiên trong việc hoạch định một khung nền cho một mạng mới, mang tính giải pháp dài lâu cho công nghệ viễn Trần Minh Anh, Bùi Trung Hiếu, Nguyễn Chiến Trinh Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG Số 1 năm 2016 51 thông của tương lai. Nhiều dự án nghiên cứu đã được đưa ra nhằm giải quyết căn bản những vấn đề còn tranh cãi, còn gặp phải vướng mắc và nhằm nghiên cứu, thiết kế mạng viễn thông tương lai thay thế cho mạng hiện tại. Phải kể đến các dự án như AKARI, FIND, FP7, New Arch hay các nghiên cứu của ITU-T (nhóm FN) đã hoạch định nên một khung sườn, một hình mẫu của mạng viễn thông tương lai hay mạng thế hệ mới. Mục tiêu hướng đến của những nghiên cứu này bao gồm một kế hoạch dài hạn với việc thiết kế từ đầu, dần hoàn thiện và định hình một mạng viễn thông thế hệ mới (còn được gọi là NwGN). Mạng tương lai này (NwGN) đã và đang là cái hướng đích hướng đến của cộng đồng mạng trong việc xây dựng một thế hệ mạng mang tính mới, tính mở [1, 2, 8], và mang tính định hướng cho toàn cầu về một Internet có tính khả dụng cao, vừa đáp ứng được nhu cầu hiện tại, vừa có tầm nhìn đến tương lai, cho những nhu cầu cần thiết trong tương lai. Các dự án, nghiên cứu trên cụ thể như Hình 1 sau: Hình 1. Các dự án, nghiên cứu về mạng thế hệ mới Các dự án trên đều tập trung nghiên cứu, thiết kế, cấu trúc, cấu tạo mạng của mạng viễn thông thế hệ mới và các mục tiêu nhằm để mạng thế hệ mới có thể đáp ứng tốt được nhu cầu của cộng đồng xã hội cũng như sự phát triển nhanh của xã hội ngày nay. Nhằm nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng mạng thế hệ mới, cũng như định hướng hướng đến mạng thế hệ mới, bài báo tập trung vào phân tích chi tiết các yếu tố liên quan đến NwGN như tầm nhìn chiến lược về NwGN trong giai đoạn tới, từ đó, nêu bật khả năng và những mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của NwGN. Các mục tiêu này chính là đích đến của mọi quốc gia, mọi nhà sản xuất, kinh doanh, khai thác mạng trong tương lai. Trên cơ sở đó, bài báo đề xuất các định hướng mang tính chiến lược, tầm nhìn và tư duy mới về Internet nói riêng, công nghệ nói chung, trong đó, việc đề xuất liên quan đến tiệm cận hoá mạng viễn thông Việt nam hiện tại hướng đến NwGN với mục tiêu đi tắt, đón đầu hiệu quả, ít tốn kém và đảm bảo phát triển lâu dài, bền vững cho nền kinh tế trong thời đại thông tin mới. Phần tiếp theo bài báo gồm các phần như sau. Phần II nói về tầm nhìn mới về NwGN. Phần III mô tả về khả năng và mục tiêu của NwGN. Phần IV là các đề xuất về định hướng phát triển đi lên NwGN của mạng viễn thông nói chung, mạng viễn thông Việt Nam nói riêng. Phần V là phần kết luận của bài báo về tiến trình đi lên NwGN từ mạng viễn thông hiện nay. II. TẦM NHÌN MỚI VỀ MẠNG THẾ HỆ MỚI Xác lập mục tiêu là xây dựng mạng viễn thông thế hệ mới có năng lực vượt trội so với mạng hiện tại, NwGN nhắm đến việc duy trì và tạo lập một mạng mới có khả năng đáp ứng tốt cho một xã hội thông tin trong giai đoạn bùng nổ mới. Tiếp theo các nghiên cứu của các cường quốc hàng đầu thế giới như Mỹ, Nhật Bản đồng thời để xây dựng một khung pháp lý chung, ngay từ năm 2009, tổ chức viễn thông quốc tế (ITU) đã xây dựng một nhóm công tác đặc biệt về vấn đề trên gọi là nhóm FG-FN (Focus Group on Future Network). Nhóm trên đã đề xuất một tầm nhìn mang tính tổng quát và chiến lược cho mạng tương lai như [12], tựu trung ở việc đáp ứng 4 yêu cầu chính: Môi trường, Dịch vụ, Dữ liệu và Kinh tế xã hội, xem Hình 2. NHỮNG ĐỀ XUẤT VỀ PHÁT TRIỂN ĐI LÊN MẠNG THẾ HỆ MỚI - TƯƠNG LAI CỦA MẠNG VIỄN THÔNG Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG52 Số 1 năm 2016 Hình 2. Bốn mục tiêu và mười hai hướng thiết kế mạng tương lai - Nguồn [12] Qua đó, có thể thấy được xu hướng dịch chuyển dịch vụ từ tĩnh sang động, từ cố định sang di động, từ một vài điểm đến khắp nơi đã trở thành xu hướng chung của mạng viễn thông, trong đó việc mạng viễn thông hướng đến quảng đại quần chúng, đa dạng cách thức kết nối và sử dụng dẫn đến số lượng thiết bị viễn thông, chủng loại, loại hình dịch vụ và số lượng người tham gia thị trường mạng ngày càng tăng mạnh mẽ. Không chỉ thụ động hưởng thụ dịch vụ, người sử dụng còn hướng đến các dịch vụ chủ động hơn, thông qua các dịch vụ tương tác trực tiếp hay trực tiếp lựa chọn hệ thống cung cấp tốt hơn khi sử dụng dịch vụ. Từ đó, việc chấp nhận tính đa dạng của nhu cầu con người, hướng đến đáp ứng nhu cầu thực tế của người dùng, NwGN chính là nền móng cho hạ tầng thông tin và truyền thông mới đáp ứng sự phát triển liên tục, mạnh mẽ của xã hội hiện nay, từ nay đến những năm 2020 và các năm tiếp theo. Với tầm nhìn như vậy, trước mắt các định hướng chính về mặt giải pháp và công nghệ cần được thực hiện cụ thể như: NwGN cần hướng đến các mục tiêu và các giá trị thực tiễn của xã hội, chia sẻ nhận thức mới về các giải pháp liên quan đến các vấn đề xã hội trong tương lai, xây dựng một hình ảnh của xã hội truyền thông và thông tin tương lai và xây dựng một mạng thế hệ mới có tầm nhìn hướng xa về tương lai, trong đó yếu tố mọi lúc, mọi nơi, mọi đối tượng được đặc biệt nhấn mạnh ... Bên cạnh đó, việc xây dựng các giá trị của mạng thế hệ mới (NwGN) đóng vai trò quan trọng. Nó hình thành nên tầm nhìn mang tính chiến lược, từ đó, khuyến khích các tổ chức, cá nhân, các nhà nghiên cứu tập trung xây dựng và hình thành. Các giá trị đó, tựu trung là: Giảm thiểu các yếu tố tiêu cực của các vấn đề xã hội hiện tại, tối ưu hoá các yếu tố tích cực, tiềm năng, đóng góp vào việc tổng hoà các giá trị xã hội như [2] đã đề cập. Xem Hình 3. Hình 3. Các yêu cầu về kỹ thuật của NwGN - Nguồn NICT [2] Để hiện thực hoá các giải pháp và tầm nhìn mới về mạng NwGN, việc tận dụng các giải pháp hiện hành bao gồm các giải pháp về các vấn đề xã hội, các vấn đề về viễn cảnh tương lai và các giải pháp cho việc tổng hoà các yếu tố xã hội, trong đó tôn trọng tính đa dạng và khuyến khích sự hợp tác của các thành viên trong xã hội đó. III. KHẢ NĂNG VÀ MỤC TIÊU CỦA MẠNG THẾ HỆ MỚI A. Khả năng của NwGN Với tầm nhìn được xác định như phần II, khả năng của NwGN được xác định là một mạng đem lại những giá trị cơ bản cho xã hội, trong đó thông tin, truyền thông ngày càng đóng vai trò quan trọng, đủ sức giải quyết các thách thức của điều kiện mới. Việc đảm bảo chất lượng dịch vụ, Trần Minh Anh, Bùi Trung Hiếu, Nguyễn Chiến Trinh Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG Số 1 năm 2016 53 đáp ứng tốt hơn về mặt hiệu quả kinh tế, cũng như đảm bảo thích ứng tốt với điều kiện môi trường, giảm công suất điện trên từng byte thông tin để đáp ứng sự phát triển liên tục, mạnh mẽ của xã hội trong giai đoạn từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo, chính là những yếu tố mà khả năng của NwGN phải đạt được. B. Các nhóm mục tiêu của NwGN Để có được những khả năng trên, việc đặt ra các mục tiêu cụ thể của NwGN cũng đóng vai trò quan trọng, nhất là mang tính định hướng, hướng đến một mạng mới, có khả năng đáp ứng mọi nhu cầu thông tin, mọi nơi, mọi lúc, với tốc độ cao, chất lượng tốt. Việc đặt ra các mục tiêu này được định nghĩa bởi nhiều dự án, của nhiều quốc gia, nhiều nhà nghiên cứu như phần I đã đề cập, cụ thể các nhóm mục tiêu chính như: Nhóm mục tiêu mang tính xã hội, nhóm mục tiêu hướng về không gian truy nhập, nhóm mục tiêu định hướng cơ sở hạ tầng, nhóm mục tiêu về môi trường và năng lượng, nhóm mục tiêu về giải pháp kỹ thuật, công nghệ và nhóm mục tiêu bảo an, an ninh, an toàn dữ liệu. Mạng viễn thông ngày càng trở thành một mạng mà tính xã hội đang thể hiện rõ nét. Do đó, mục tiêu xã hội là yếu tố then chốt của NwGN, trong đó mục tiêu cụ thể NwGN phải là một mạng có thể phục vụ hàng tỉ người, từ trẻ em đến cả người già đều có thể trở thành một thành viên của mạng, và qua đó mọi nhu cầu, ứng xử, giao tiếp của thành viên tham gia mạng được xử lý, quản lý phù hợp với tiêu chí của một xã hội thông tin rộng mở như [1, 3, 9] đề xuất. Do đó, NwGN cần được nâng cao vai trò trong việc hỗ trợ các nhu cầu thông tin tuỳ theo lứa tuổi, thu hẹp khoảng cách về năng lực sử dụng mạng đồng thời phát huy tính hòa nhập, thân thiện với môi trường của các thành viên mạng [1, 4, 8], đảm bảo các nguyên tắc kinh tế, thiết kế kỹ thuật, yêu cầu thực tiễn trong hoạch định chính sách [2, 3, 4, 5], tạo điều kiện phát triển, xây dựng sự gắn kết và hỗ trợ nghiên cứu chính sách cộng đồng bằng cách cung cấp diễn đàn và chỉ dẫn phát triển dịch vụ [6]. Để đảm bảo được điều đó, NwGN cần có một không gian truy nhập đặc thù, với khả năng truy nhập mạng mọi nơi, bằng mọi hình thức khả dĩ: di động/cố định, có dây/ không dây trong đó các loại hình dịch vụ đều sử dụng chung hạ tầng mạng. Hình 4. Hội tụ dịch vụ và hạ tầng mạng Khi đó, NwGN cần xây dựng cơ sở hạ tầng (CSHT) đồng bộ, thống nhất, đa năng, đa dạng như [1, 2], với mục tiêu CSHT chất lượng tốt, khả năng đáp ứng tốt được yêu cầu ngày càng cao của các loại hình dịch vụ mới, công nghệ mới, nhằm ngày càng góp phần tạo ra các giá trị thực tiễn cuộc sống, gắn liền với các nhu cầu đích thực của xã hội, như: khám chữa bệnh, điều hành chính phủ e-Gov, giáo dục e-Edu, e-School ... [1, 4], hay mạng thông minh, đa dạng [1, 3, 8] ... Đạt được các yếu tố trên, NwGN vẫn cần đảm bảo về yếu tố môi trường, năng lượng. Đây là nhóm mục tiêu chiếm phần lớn sự quan tâm của các dự án, vì chính nó quyết định việc chuyển mình sang NwGN có thành công hay không, có đủ sức thu hút hay không. Với các điều kiện đặt ra như lượng tiêu thụ điện của mạng thế hệ mới ngày càng nhỏ, bao gồm: giảm tổng lượng điện năng tiêu thụ, kiểm soát lưu lượng dữ liệu đi qua mạng, tối ưu hóa việc định tuyến thông tin, sử dụng mạng tiết kiệm và đạt hiệu quả tối đa với tài nguyên số, tài nguyên sóng điện từ, tài nguyên khác ... [1, 2, 10], thì rõ ràng tiêu chí về “xanh” hóa mạng là rất hiệu quả và đầy sức thu hút. Bên cạnh đó, NwGN phải là mạng chịu đựng được các thách thức của môi trường, về biến đổi khí hậu ... được đề cập trong [4, 8] cũng như nhiều dự án khác, nhằm xây dựng một mạng mới có khả năng NHỮNG ĐỀ XUẤT VỀ PHÁT TRIỂN ĐI LÊN MẠNG THẾ HỆ MỚI - TƯƠNG LAI CỦA MẠNG VIỄN THÔNG Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG54 Số 1 năm 2016 chống chọi lại với các điều kiện khắc nghiệt của môi trường, và rõ ràng, đây là một trong những vấn đề gai góc nhất trong cách tiếp cận của mạng thế hệ mới. Đối với mục tiêu về giải pháp kỹ thuật, công nghệ, thì rõ ràng, cần áp dụng các công nghệ mới nhất, công nghệ hiệu quả nhất phục vụ cho đại đa số người dân trong quá trình sử dụng mạng, trong đó việc đầu tư về nghiên cứu và phát triển (R&D) một cách trọng điểm để tiến tới xây dựng một mạng có công nghệ mới nhất phục vụ cho việc phát triển mạng xanh, mạng hiệu quả nhất cho các nhu cầu thông tin tương lai. Với các công nghệ truyền dẫn mới IPoMPLS, OTN, việc mạng lõi đạt tốc độ hàng tỷ Mbps sẽ giúp cho việc truyền tải thông tin ngày càng thuận tiện, tạo ra một mặt phẳng dữ liệu mới, trên đó việc truyền tải thông tin được thực hiện nhanh hơn, đồng thời các thiết bị truyền dẫn có thể thay đổi cấu hình tự động, đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao về dữ liệu trong tương lai, đồng thời giúp cho việc tích hợp hệ thống mạng trên nền mạng quang tiên tiến, tốc độ cao và đa nhiệm. Bên cạnh các nhóm mục tiêu trên, nhóm mục tiêu an ninh, an toàn dữ liệu cũng là một nhiệm vụ rất quan trọng của mạng mới. Với NwGN, các yêu cầu về an toàn, an ninh mạng lưới được đặt lên cao hơn so với các mạng viễn thông thế hệ trước, nhằm đảm bảo an ninh mạng tốt hơn cho người sử dụng, cho nhà quản lý cũng như các nh ... g, nhằm đáp ứng ngay nhu cầu hiện tại, đồng thời có hướng đến mạng viễn thông thế hệ mới. Công nghệ OTN, theo khuyến nghị G.709, G.872 ... của ITU-T tại [14, 15], sẽ là một hướng công nghệ rõ ràng của tương lai, ít nhất là vài thập kỷ nữa. Với Việt Nam hiện nay, việc nâng cấp, đầu tư ngay mạng lõi công nghệ OTN sẽ là một hướng công nghệ rất đáng đầu tư ngay từ bây giờ [16, 17] để hoàn thiện dần mạng lõi, mạng gom. Về mạng truy nhập và các mạng ngoại vi, cần có tiến trình hiện đại hoá cụ thể, nâng cấp tốc độ của các mạng biên, kết nối lõi với tốc độ cao, đồng thời tổ chức quang hoá đến cấp thấp nhất trong mạng viễn Trần Minh Anh, Bùi Trung Hiếu, Nguyễn Chiến Trinh Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG Số 1 năm 2016 57 thông, càng nhiều, càng sớm càng tốt. Việc tích hợp môi trường truyền tải dịch vụ có dây, không dây, sensor, wifi để có thể phục vụ nhu cầu sử dụng dịch vụ mọi lúc, mọi nơi Riêng về công nghệ mạng, việc nghiên cứu ứng dụng các giải thuật định tuyến đa năng, các mô hình mới trong cấu trúc mạng cung cấp dịch vụ, phân bổ tài nguyên mạng, chống tắc nghẽn cục bộ sẽ giúp cho mạng viễn thông ngày càng đáp ứng được chất lượng dịch vụ cho người dùng. 6. Tích hợp dịch vụ trên hệ thống IMS mới, đủ khả năng đáp ứng nhu cầu của người dùng, theo hướng đa dịch vụ trên một nền hạ tầng viễn thông. Một ví dụ về ứng dụng hệ thống tích hợp IMS như hình 6 – nguồn [11], giúp thiết lập đường truyền viễn thông trong mạng hiệu quả, đảm bảo chất lượng đường truyền, chất lượng dịch vụ. Hình 6. Tích hợp hệ thống IMS trên cơ sở đa dịch vụ - Nguồn [11] 7. Nghiên cứu ứng dụng công nghệ ảo hóa mạng nhằm tăng cường tính độc lập giữa các thành viên tham gia mạng, đồng thời tiết kiệm tài nguyên vật lý trong điều kiện hạn hẹp của mạng viễn thông đồng thời với số lượng người tham gia tăng vượt trội. Với tính năng mới này, việc chia sẻ nguồn lực mạng sẽ mang tính cộng đồng hơn và mang lại nhiều hiệu năng hơn. 8. Xây dựng và ứng dụng nhiều giải pháp định tuyến đảm bảo chất lượng dịch vụ QoS theo nguyên tắc đa định tuyến đảm bảo QoS. Đa định tuyến bao gồm định tuyến QoS, hạn chế các bản tin quảng cáo đồng thời quan trọng nhất là cho phép người sử dụng có quyền lựa chọn đường định tuyến từ nguồn dữ liệu cụ thể. Về việc tiệm cận đi lên NwGN về mặt kỹ thuật, công nghệ theo định hướng chung vẫn là ứng dụng các công nghệ mới đảm bảo yêu tố thân thiện môi trường, do đó, việc đặt ra các tiêu chuẩn ngay từ đầu về môi trường cần phải đặt ra sớm, cụ thể như các tiêu chuẩn về tiêu thụ năng lượng, các ưu tiên cho các thiết bị sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng mặt trời... Từ đó, định hướng của các chính sách vĩ mộ của nhà nước về đầu tư cho các thiết bị, giải pháp công nghệ tương ứng, đảm bảo cho việc ứng dụng càng nhiều càng tốt các thiết bị, giải pháp công nghệ mang tính đột phá về môi trường, giảm thiểu khí thải nhà kính, tiêu thụ năng lượng trên đầu byte thấp, sử dụng vật liệu nhẹ, ít tỏa nhiệt, vật liệu tái chế ... sẽ là định hướng ưu tiên khi đi lên NwGN. Bên cạnh yếu tố môi trường, việc ứng dụng các công nghệ để đáp ứng các nhu cầu mang tính xã hội cao cần được ưu tiên giải quyết, như việc làm, y tế, giáo dục, cân bằng sinh thái, chống biến đổi khí hậu, cân bằng và hợp lý trong giới tính, tuổi tác, năng lực tự nhiên của mỗi người sử dụng mạng... Tóm lại, về mặt kỹ thuật và công nghệ, NwGN bao hàm hầu như tất cả các công nghệ mới nhất nhằm hướng đến một mạng tương lai, một mạng mang bản chất xã hội, thân thiện môi trường, tương ứng với các mục tiêu và tầm nhìn của mạng thế hệ mới như khẳng định ở các phần trên. 2. Hướng tiệm cận NwGN về đẩy mạnh nghiên cứu phát triển ứng dụng: Việc đáp ứng tốt nhất các nhu cầu của xã hội là một mục tiêu mang tính trọng yếu của tiến trình hiện đại hóa mạng viễn thông, nên việc nghiên cứu phát triển các dịch vụ ứng dụng đã và đang là trọng tâm hiện nay. Việc xác định xu hướng chuyển đổi bản chất dịch vụ mạng từ chỗ người sử dụng thay đổi hành vi để sử dụng thông tin thì đến nay hệ thống thông tin phải thay đổi để đáp ứng chính nhu cầu thực tế của người sử dụng, đảm bảo dịch vụ mọi lúc, mọi nơi và mọi thứ NHỮNG ĐỀ XUẤT VỀ PHÁT TRIỂN ĐI LÊN MẠNG THẾ HỆ MỚI - TƯƠNG LAI CỦA MẠNG VIỄN THÔNG Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG58 Số 1 năm 2016 cần thiết, để có định hướng phát triển hệ thống quản trị dịch vụ tập trung, đó chính là một hướng tiệm cận đến NwGN hiện nay. Với sự tiện lợi mà mạng mang lại, đặc biệt là các ứng dụng mang tính xã hội cao, sẽ rất cần một mạng mang tính “đa mạng”, đáp ứng được “đa dịch vụ” trên một nền mạng thống nhất như mô tả trong hình 7. Việc tập trung xây dựng hệ thống quản trị dữ liệu, hệ thống cung cấp dịch vụ nội dung đã và đang trở thành hướng đi phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của thị trường. Việc xây dựng hệ thống dịch vụ đáp ứng nhu cầu của xã hội đã đem lại cho người phát triển ứng dụng cũng như là nhà cung cấp dịch vụ nguồn lợi cực kỳ to lớn. Vì thế, việc đẩy mạnh các ứng dụng hướng đến nhu cầu xã hội là một hướng tiệm cận đến NwGN mang tầm chiến lược trung và dài hạn đối với các nhà quản lý vĩ mô. Hình 7. Hội tụ dịch vụ trên nền mạng tích hợp, đa nhiệm Tuy nhiên, một yêu cầu lớn đặt ra là nhà nghiên cứu phát triển cần chú ý là các ứng dụng phải đơn giản, nhỏ gọn, tiết kiệm năng lượng, đồng thời phù hợp với thị hiếu của xã hội, hoặc một tầng lớp xã hội. Để các ứng dụng nhanh chóng trở nên phổ quát. các ứng dụng cũng cần có giá cả phải chăng, hoặc miễn phí và phải trực tiếp đến người dùng, phù hợp với nhu cầu và khả năng đáp ứng của người dùng. Bài học của Google Play Store, Apple Store... là minh chứng cho cách tiệm cận này. Các ứng dụng nhỏ gọn, dễ được cộng đồng chấp nhận sẽ là hướng đi giúp mạng viễn thông thể hiện là công cụ hữu hiệu hướng đến nhu cầu của xã hội, phục vụ cho hàng tỷ người và hướng đến mục tiêu mọi thứ, mọi lúc, mọi nơi của NwGN. C. Những bước chuyển biến sang NwGN của mạng viễn thông Việt nam: Với sự tập trung đầu tư, đi tắt đón đầu, đến nay việc mạng viễn thông Việt nam đã và đang đáp ứng tốt cho các nhu cầu của nền kinh tế, đồng thời là một trong những nước ứng dụng 3G hiệu quả, và có tốc độ truy cập mạng thuộc loại cao, với giá cước thông tin trên mạng thuộc loại thấp nhất. Kết quả của việc đầu tư trên thực sự đã đem lại những hiệu quả không nhỏ cho nền kinh tế, nhất là trong thời đại thông tin và truyền thông như hiện nay. Các nhà mạng VNPT, MobiFone, Viettel đã được cấp phép đầu tư 3G, 4G và sắp tới là 5G, với tốc độ dữ liệu di động đạt trên 40Mbps trên các đường xuống, thì hướng đến 4G hay cả 5G trong thời gian tới, với tốc độ vượt trội, trên 1Gbps, tạo điều kiện rõ ràng cho việc cải thiện chất lượng mạng, tích hợp các loại dịch vụ trên nền vô tuyến, cũng như trên nền quang Việc các nhà mạng hiện nay của Việt nam triển khai G-PON rộng khắp, cũng xem như là một cách tiếp cận NwGN về góc độ đa dịch vụ đến với người dùng (hình 8). Hình 8. Đa dịch vụ đến với người dùng - Nguồn Keio University Về chính sách của chính phủ, việc triển khai rộng khắp e-Gov, e-Commerce cũng như các chính sách vĩ mô của nền kinh tế, sẽ rất cần băng thông rộng, tốc độ cao của mạng viễn thông hỗ trợ. Để giải quyết tốt các bức xúc của nền kinh tế-xã hội trong thời gian sắp đến, và khi ngày một nhiều nhà cung cấp dịch vụ ra đởi, mạng dịch vụ viễn thông phổ biến đến đại bộ phận người dân, doanh nghiệp thì việc mạng viễn thông phải thay đổi Trần Minh Anh, Bùi Trung Hiếu, Nguyễn Chiến Trinh Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG Số 1 năm 2016 59 liên tục, và đi trước một bước là điều hiển nhiên. Các hướng tiệm cận đề xuất trong phần IV.A và IV.B đều là các bước triển khai rất hữu ích, giúp cho Việt nam nhanh chóng chuyển đổi, bắt kịp đà phát triển công nghệ trong tương lai. Chính vì thế, việc phát triển đi lên NwGN là việc hết sức cần thiết để có thể đi trước đón đầu, và thu lợi nhuận từ việc hoạch định chính sách đáp ứng nhu cầu của xã hội trong lĩnh vực thông tin như hiện nay. V. KẾT LUẬN Hiện đại hoá mạng viễn thông của các nhà khai thác trên thế giới nói chung, Việt nam nói riêng là một tiến trình cần thiết và cấp thiết trong giai đoạn bùng nổ thông tin hiện nay. Với các khuyến nghị của ITU-T, cũng như các nghiên cứu của các nước mạnh về viễn thông trên thế giới, thì hình mẫu của một mạng tương lai như NwGN thực sự là một giải pháp hữu hiệu nhằm đáp ứng cho nền kinh tế – xã hội ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tiến trình đi lên NwGN này theo hướng tiệm cận hóa theo từng mục tiêu cụ thể của NwGN sẽ trước mắt đáp ứng một phần nhu cầu thông tin hiện tại, giải quyết một loạt vấn đề nảy sinh hiện nay như thiếu băng thông, nghẽn cục bộ đồng thời, là cơ sở quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu thông tin, truyền thông ngày càng cao từ nay đến 2020 và các năm tiếp theo. Để đáp ứng nhu cầu của xã hội thông tin rộng mở, với sự tham gia ngày càng tăng của người sử dụng dịch vụ, cũng như chất lượng dịch vụ ngày càng yêu cầu cao hơn thì xu thế đi lên mạng thế hệ mới là một tất yếu. Trong những năm sắp tới, khi lưu lượng trên di động cũng như băng rộng tăng vọt, việc tiệm cận hoá đi lên NwGN của mạng viễn thông Việt nam cũng như các nhà khai thác mạng viễn thông trên thế giới là một thực tế khách quan, và là điều các nhà khai thác đang hướng đến để có thể định hướng phát triển kinh doanh trong tương lai. Trong khuôn khổ bài báo chỉ nêu lên những nét tổng quan về mạng thế hệ mới, những mục tiêu, yêu cầu và thách thức để định hướng phát triển mạng hiện tại sang mạng thế hệ mới trong tương lai. Phần IV của bài báo đề xuất một số giải pháp liên quan đến việc tiệm cận đến các mục tiêu cần đạt được như nêu trong phần III ở trên, nhằm cung cấp cho những nhà sản xuất, khai thác, cung cấp dich vụ mạng một định hướng để có thể xây dựng cho mình một mạng viễn thông hiện đại, đa năng, đa nhiệm trong tương lai. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. NIST. New Generation Network Architecture – AKARI Conceptual Design, 2008. AKARI Architecture Design Project report, October 2008, nict.go.jp/. [2]. NICT - National Institute of Information and Communications Technology, 2009. New-Generation Network Technology Strategy. [3]. Tania Regina Tronco. New Network Architectures – The Path to the Future Internet, Springer, 2010. [4]. NFS. XIA - eXpressive Internet Architecture, NFS Future Internet Architecture Project, 2013. [5]. Euro-NF, Anticipating the Network of the Future – From Theory to Design, 2008. [6]. European Commission. The EIFFEL Support Action: Laying the foundation for Future Networked Society, 2010. [7]. European Commission. ICT – Information and communication technologies. FP7 – ICT work program 2013. europa.eu/fp7/ict/home_en.html [8]. Research Coordination Working Group, and the GENI Research Plan; GENI: Global Environment for Network Innovations. GENI Design Document 06-28, April 2007. [9]. Baruch Awerbuch and Brian Haberman, “FIND: Algorithmic foundations for Internet Architecture: Clean Slate NHỮNG ĐỀ XUẤT VỀ PHÁT TRIỂN ĐI LÊN MẠNG THẾ HỆ MỚI - TƯƠNG LAI CỦA MẠNG VIỄN THÔNG Tạp chí KHOA HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG60 Số 1 năm 2016 Approach,” FIND Project 2009. http:// www.nets-find.net/. [10]. David Clark, Karen Sollins, John Wroclawski, Dina Katabi, Joanna Kulik, Xiaowei Yang, Robert Braden, Ted Faber, Aaron Falk, Venkata Pingali, Mark Handley, Noel Chiappa, 2000. New Arch: Future Generation Internet Architecture. [11]. KamailioWorld 2014. Kamailio, IMS and WebRTC. carstenbock -kamailioworld-2014. [12]. ITU-T Recommendation Y.2012, “Functional Requirements and architecture of the NGN”, release 1, 2006. [13]. IUT-T, 2010. Committed to connecting the world. focusgroups/fn/Pages/default.aspx, truy cập 12/12/2014. [14]. ITU-T G.709 (01/03), Interfaces for the Optical Transport Network (OTN) [15]. ITU-T G.872 (10/01), Architecture for the Optical Transport Network (OTN) [16]. (Ericsson WhitePaper), Hà nội 2010. “OTN – Tương lai của truyền tải dữ liệu”. Tạp chí Công nghệ Thông tin và Truyền thông. Số 388(578), kỳ 1 tháng 11/2010, trang 24. [17]. Nguyễn Trọng Tâm, 2013. Triển khai hiện đại hóa mạng với OTN (phần 1,2) http:// tapchibcvt.gov.vn/TinBai/2610/Trien-khai- hien-dai-hoa-mang-voi-OTN-phan-1(2), truy cập ngày 10/8/2013 PROPOSALS OF FURTHER PROGRESS TOWARDS NEW GENERATION NETWORK – THE FUTURE OF TELECOMMUNICATION NETWORK Abstract: Today, with the considerable development of science and technology, all aspects of social life from lifestyle to everyday consumer demand are all concerned with Internet and communication. The telecommunication (telecom) network becomes the vital factor which goes with the development of society, has penetrated into and changed almost the ins and outs of mankind from works, entertainments to social influences. However, it is now still short of flexibilities, transparencies due to NAT overuse, mass- changes, uncomfortable protocols Hence, it is very necessary to have more researches for future network, on the base of contemporary network accompanied with new requisitions and new designs which are compatible with today and tomorrow demands. The paper has researched the new vision of future telecom network, its effects on human life and society and the charged targets to achieve the NwGN – the future telecom network. The paper still proposes the orientation of progressing towards NwGN from present telecom network, and from the currently Vietnamese network in particular. Trần Minh Anh tốt nghiệp đại học ngành Điện tử Viễn thông năm 1995 tại Đại học Bách Khoa Đà Nẵng, nhận bằng Thạc sỹ Kỹ thuật Viễn thông năm 2001 tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Hiện đang là Nghiên cứu sinh tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông Việt Nam. Hướng nghiên cứu chính là: Mạng thế hệ mới, vấn đề đảm bảo chất lượng dịch vụ trên mạng viễn thông, kỹ thuật định tuyến trên mạng viễn thông Bùi Trung Hiếu, nhận bằng kỹ sư viễn thông tại trường ĐH kỹ thuật Thông tin Liên lạc năm 1978, bằng Tiến sĩ viễn thông tại ĐH Zilina, Slovakia, năm 1992. Hiện là phó giáo sư, giảng dạy và nghiên cứu về viễn thông tại Học viện Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông Việt Nam. Nghiên cứu tập trung về mạng truyền tải quang, báo hiệu và điều khiển trong mạng viễn thông. Nguyễn Chiến Trinh, nhận bằng kỹ sư Điện tử Viễn thông năm 1989 tại Odes- sa, Ukraina. Nhận bằng Thạc sỹ và Tiến sỹ Điện tử Viễn thông lần lượt các năm 1999 và 2005 tại Đại học Điện tử - thông tin To- kyo, Nhật Bản. Hiện là Trưởng Bộ môn Viễn thông, Khoa Viễn thông 1 thuộc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Việt Nam. Hướng nghiên cứu hiện nay là Mạng thế hệ mới, phân tích và mô hình hóa lưu lượng mạng, phân bố tài nguyên mạng, đảm bảo chất lượng mạng và bảo mật mạng
File đính kèm:
- nhung_de_xuat_ve_phat_trien_di_len_mang_the_he_moi_tuong_lai.pdf