Phát triển năng lực tự học cho sinh viên trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên trong học tập môn Triết học Mác – Lênin

ISSN: 1859-2171 
e-ISSN: 2615-9562 
TNU Journal of Science and Technology 225(07): 362 - 369 
362  Email: jst@tnu.edu.vn 
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO SINH VIÊN 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM – ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN 
TRONG HỌC TẬP MÔN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN 
Ngô Thị Lan Anh*, Đoàn Thị Hồng Nhung 
Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Bài báo tập trung nghiên cứu nội dung lý luận chung về năng lực tự học, các thành tố để phát triển 
năng lực tự học cho sinh viên, trên cơ sở đó phân tích làm rõ thực trạng tự học của sinh viên 
trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên (ĐHTN) trong học tập môn Triết học Mác - 
Lênin, đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển năng lực tự học của sinh viên sư phạm trong học 
tập môn học này. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng chủ yếu là logic - lịch sử, điều tra xã hội 
học, phân tích – tổng hợp, phỏng vấn trực tiếp để làm sáng tỏ thực trạng nghiên cứu và là cơ sở để 
đề xuất các giải pháp. Kết quả nghiên cứu của bài báo có giá trị ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực 
tiễn trong việc phát triển năng lực tự học cho sinh viên khi học tập môn Triết học Mác – Lênin ở 
trường Đại học Sư phạm - ĐHTN. 
Từ khóa: Năng lực; năng lực tự học; phát triển năng lực tự học; sinh viên; triết học Mác - Lênin. 
Ngày nhận bài: 29/5/2020; Ngày hoàn thiện: 04/6/2020; Ngày đăng: 11/6/2020 
DEVELOPING SELF-STUDYING ABILITY FOR STUDENT 
OF UNIVERSITY OF EDUCATION – THAI NGUYEN UNIVERSITY 
IN STUDYING MARXIST – LENINIST PHILOSOPHY 
Ngo Thi Lan Anh
*
, Doan Thi Hong Nhung 
TNU – University of Education 
ABSTRACT 
The paper focuses on studying the general theoretical content of self-study capacity, the elements 
to develop self-study capacity for students, based on that analysis to clarify the reality of self-study 
of students at University of Education – Thai Nguyen University in studying Marxist – Leninist 
Philosophy, proposed some solutions to develop the self-study capacity of pedagogical students in 
learning this subject. The main research methods used are logic - history, sociological surveys, 
analysis - synthesis, direct interviews to clarify the status of the research and the basis for 
proposing solutions. The research results of the paper are significant both theoretically and 
practically in developing self-study capacity for students in studying Marxist - Leninist Philosophy 
at University of Education – Thai Nguyen University. 
Keywords: Competence; self-study capacity; self-study capacity development; student; Marxist-
Leninist philosophy. 
Received: 29/5/2020; Revised: 04/6/2020; Published: 11/6/2020 
* Corresponding author. Email: anhntl@tnue.edu.vn
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 363 
1. Đặt vấn đề 
Tự học là một trong những nhiệm vụ quan 
trọng của sinh viên trong quá trình học tập và 
nghiên cứu tại nhà trường. Bởi vậy, đối với 
các môn học nói chung và môn Triết học Mác 
– Lênin nói riêng, việc phát triển năng lực tự 
học cho sinh viên là cần thiết, nó đáp ứng yêu 
cầu đổi mới giáo dục hiện nay: chuyển từ dạy 
học định hướng nội dung sang dạy học định 
hướng năng lực với mục tiêu phát triển khả 
năng vận dụng kiến thức, kĩ năng vào giải 
quyết các tình huống thực tiễn. So với các 
môn học khác, Triết học Mác – Lênin là môn 
học mang tính trừu tượng hóa, khái quát hóa 
cao nhằm trang bị cho sinh viên về mặt thế 
giới quan, nhân sinh quan cách mạng, phương 
pháp luận khoa học. Việc phát triển năng lực 
tự học sẽ giúp cho sinh viên chủ động hơn 
trong quá trình lĩnh hội tri thức triết học, có 
nhiều cơ hội hơn để vận dụng được các tri 
thức đó vào thực tiễn đời sống cũng như quá 
trình rèn luyện nghề nghiệp của bản thân. 
Biến quá trình đào tạo ở đại học thành quá 
trình tự đào tạo, tự nghiên cứu, đây cũng là 
một trong những mục tiêu đặt ra cần đạt được 
của các trường đại học, trong đó có trường 
Đại học Sư phạm - ĐHTN. 
2. Kết quả nghiên cứu và bàn luận 
2.1. Lý luận chung về phát triển năng lực tự 
học cho sinh viên trong học tập môn Triết 
học Mác - Lênin 
2.1.1. Khái niệm năng lực, năng lực tự học 
Hiện nay, có rất nhiều cách định nghĩa khác 
nhau về năng lực. Hiểu theo nghĩa chung nhất: 
năng lực là khả năng mà cá nhân thể hiện khi 
tham gia một hoạt động nào đó ở một thời 
điểm nhất định [1, tr.7]. Năng lực còn được 
hiểu là khả năng thực hiện hiệu quả một nhiệm 
vụ/một hành động cụ thể, liên quan đến một 
lĩnh vực nhất định dựa trên cơ sở hiểu biết, kĩ 
năng, kĩ xảo và sự sẵn sàng hành động [1, tr.7]. 
Năng lực bao gồm các kiến thức, kĩ năng cũng 
như quan điểm, thái độ mà một cá nhân có thể 
hành động thành công trong các tình huống 
mới. Tuy cách tiếp cận khác nhau, song khái 
quát lại có thể định nghĩa: Năng lực là “khả 
năng thực hiện thành công và có trách nhiệm 
các nhiệm vụ, giải quyết các vấn đề trong các 
tình huống thay đổi trên cơ sở huy động tổng 
hợp các kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính 
tâm lí khác như động cơ, ý chí, quan niệm, giá 
trị suy nghĩ thấu đáo và sự sẵn sàng hành 
động” [2, tr.68]. 
Năng lực học tập của sinh viên thể hiện ở 
năng lực lĩnh hội thông tin khoa học, thực 
hiện hoạt động học tập, ghi nhớ tài liệu, giải 
quyết nhiệm vụ, thực hiện những dạng kiểm 
tra học tập khác nhau và tự kiểm tra. Năng lực 
này được hình thành, phát triển trong quá 
trình sinh viên thực hiện các nhiệm vụ học tập 
trong và ngoài lớp học. Như vậy, năng lực 
học tập của sinh viên bao hàm cả năng lực tự 
học. Đây là một trong những năng lực cần 
thiết để sinh viên hoàn thành được quá trình 
học tập của mình ở bậc đại học. 
Tự học là hoạt động mang tính độc lập, cá 
nhân, đòi hỏi có ý thức tự giác cao, có thái độ 
đúng, có tính mục đích, có mục tiêu rõ ràng. 
Tự học thể hiện sự tự điều khiển, tự thiết kế 
kế hoạch, tự điều chỉnh, tự kiểm tra đánh giá 
việc học của chính mình theo hướng sáng tạo 
nhằm củng cố, mở rộng và phát triển tri thức, 
kỹ xảo, kỹ năng nghề nghiệp [3, tr.146]. Tự 
học gắn liền với động cơ, ý chí, tình cảm của 
người học để tích lũy kiến thức cho bản thân, 
biến tri thức học được từ sách vở, thầy cô, 
bạn bè thành vốn tri thức của mình để vận 
dụng vào trong đời sống mang lại những hiệu 
quả nhất định. 
Năng lực tự học được hiểu là khả năng của 
người học trong việc tự xác định đúng đắn 
động cơ học tập, có khả năng tự quản lý việc 
học của bản thân, biết điều chỉnh hoạt động 
học tập và đánh giá kết quả học tập của chính 
mình để có thể độc lập làm việc và làm việc 
hợp tác với người khác. 
2.1.2. Khái niệm phát triển năng lực tự học 
cho sinh viên trong học tập môn Triết học 
Mác – Lênin 
Đối với sinh viên, quá trình học tập muốn đạt 
kết quả cần phải phát triển năng lực tự học 
của chính bản thân họ. Bởi việc tự học chỉ 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 364 
thực sự có hiệu quả khi: “Người học phải thực 
sự có nhu cầu học. Tự học chỉ diễn ra khi 
người học tiến hành giải quyết vấn đề, giải 
quyết tình huống, giải quyết các nhiệm vụ học 
tập. Tự học của sinh viên gắn liền với hoạt 
động dạy của giáo viên và nó có hiệu quả cao 
khi có sự hướng dẫn, tổ chức của giáo viên” 
[4, tr.176]. Do đó, phát triển năng lực tự học 
cho sinh viên được hiểu là quá trình nâng 
cao, rèn luyện các kỹ năng học tập cho sinh 
viên đạt tới khả năng độc lập, chủ động, tự 
giác để lập và điều chỉnh được kế hoạch tự 
học, tự nghiên cứu và tự đánh giá kết quả học 
tập của mình. 
Triết học Mác – Lênin là một trong những 
học phần chung được dạy cho toàn bộ sinh 
viên trường Đại học Sư phạm – ĐHTN theo 
quy định chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 
Ngoài việc trang bị cho sinh viên kiến thức 
căn bản, hệ thống về triết học Mác – Lênin, 
môn học còn góp phần xây dựng thế giới 
quan khoa học, phương pháp luận biện chứng 
duy vật làm nền tảng cho việc nhận thức các 
vấn đề, nội dung của những môn học khác 
trong chương trình đào tạo ở bậc đại học. 
Triết học Mác – Lênin là “những tri thức phục 
vụ tư duy con người, tác động mạnh mẽ đến 
năng lực tư duy, nhằm phát huy tính tự chủ 
trong tư duy ở mức cao nhất, đạt hiệu quả cao 
nhất” [5, tr.91]. Môn học được cấu trúc làm 3 
chương: Chương 1. Triết học và vai trò của 
triết học trong đời sống xã hội; Chương 2. 
Chủ nghĩa duy vật biện chứng; Chương 3. 
Chủ nghĩa duy vật lịch sử. Các tri thức của 
môn học đều mang tính khái quát hóa, trừu 
tượng hóa cao bao gồm các khái niệm, phạm 
trù, nguyên lý, quy luật của chủ nghĩa duy vật 
biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử. Vì thế, 
sinh viên ngoài việc nghe giảng trên lớp thì 
quá trình tự học, tự nghiên cứu của bản thân 
là rất quan trọng và cần thiết để có thể lĩnh 
hội và vận dụng tốt các tri thức của môn học 
vào trong đời sống thực tiễn xã hội. 
Phát triển năng lực tự học cho sinh viên trong 
học tập môn Triết học Mác – Lênin cần phát 
triển 4 thành tố bao gồm: Phát triển năng lực 
tự xác định mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch; 
phát triển năng lực thu thập, tiếp nhận thông 
tin học tập; phát triển năng lực ôn tập/luyện 
tập; phát triển năng lực tự đánh giá. 
2.2. Thực trạng tự học môn Triết học Mác – 
Lênin của sinh viên trường Đại học Sư 
phạm – ĐHTN hiện nay 
Ở trường Đại học Sư phạm - ĐHTN, bắt đầu 
từ học kì 1 năm học 2019 – 2020, môn Triết 
học Mác – Lênin (được tách ra từ môn Những 
nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác – Lênin 
theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo) 
thực hiện giảng dạy theo hướng dẫn mới cho 
sinh viên năm thứ nhất khóa 54 của nhà 
trường với số lượng gần 500 sinh viên. Việc 
giảng dạy môn học này đã được các giảng 
viên của tổ Triết học đảm nhiệm. Trong quá 
trình giảng dạy, bên cạnh việc cung cấp nội 
dung tri thức triết học đến sinh viên, các 
giảng viên luôn chú trọng đến việc phát triển 
năng lực cho người học như: năng lực giải 
quyết vấn đề, năng lực tư duy biện chứng, 
năng lực tự học, tự nghiên cứu Tuy nhiên, 
do tính đặc thù của môn Triết học Mác – 
Lênin là trang bị về mặt thế giới quan, 
phương luận khoa học cho người học thông 
qua việc nghiên cứu các phạm trù vật chất, ý 
thức, mối quan hệ giữa vật chất và ý thức; 
nguyên lý mối liên hệ phổ biến, nguyên lý 
phát triển, các quy luật cơ bản của chủ nghĩa 
duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử. 
Cho nên, ngoài việc giảng dạy của giảng viên 
trên lớp, sinh viên phải tự học, tự nghiên cứu 
tìm tòi tài liệu, làm theo các hướng dẫn của 
giảng viên trước và sau mỗi giờ học, chủ 
động tích cực để chiếm lĩnh tri thức, biến quá 
trình đào tạo thành tự đào tạo đáp ứng chuẩn 
đầu ra của môn học, ngành học. 
Qua khảo sát đối với 5 giảng viên dạy Triết 
học và 200 sinh viên năm thứ nhất (học kì 1 
năm học 2019 – 2020) của trường Đại học Sư 
phạm – Đại học Thái Nguyên về việc tự học 
môn Triết học Mác – Lênin của sinh viên nhà 
trường. Nhóm tác giả đã thu được kết quả như 
trong bảng 1. 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 365 
Bảng 1. Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của việc tự học đối với môn Triết học Mác – Lênin 
STT Nhận thức của sinh viên 
Ý kiến đánh giá của SV 
Rất quan trọng Quan trọng Không quan trọng 
SL % SL % SL % 
1 
Về tầm quan trọng của việc tự học đối 
với môn Triết học Mác – Lênin 
132/200 66,0 48/200 24,0 20/200 10,0 
Nhìn vào kết quả bảng 1 cho thấy, tuyệt đại đa 
số sinh viên được hỏi đều nhận thức được tầm 
quan trọng của việc tự học đối với môn Triết 
học Mác – Lênin. Chỉ có 10% số sinh viên 
được hỏi cho rằng việc tự học là không quan 
trọng đối với môn học này. Nhóm tác giả đã 
tiến hành trao đổi trực tiếp với một số sinh 
viên về lý do tại sao vẫn còn có sinh viên chưa 
thấy được tầm quan trọng của việc tự học đối 
với môn Triết học Mác – Lênin. Theo cách lý 
giải của các bạn sinh viên được hỏi là do một 
số sinh viên năm thứ nhất vẫn có thói quen coi 
môn chung là môn phụ giống như ở bậc phổ 
thông, nên thời gian tự học dành nhiều cho các 
môn chuyên ngành. Có bạn cho rằng kiến thức 
của môn học quá khó hiểu nếu có tự học cũng 
không hiểu nên không học. Cũng có một số 
bạn do mải chơi, ngại học, chưa thật sự dành 
thời gian để học môn học này trước và sau khi 
đến lớp. Việc sinh viên không nhận thức được 
tầm quan trọng của việc tự học trong quá trình 
đào tạo ở bậc đại học có ảnh hưởng rất lớn tới 
kết quả học tập của chính bản thân sinh viên. 
Chính vì lẽ đó, để chất lượng môn học này 
được nâng cao cần phải phát triển năng lực tự 
học cho sinh viên. 
Tìm hiểu về mức độ tự học đối với môn Triết 
học Mác – Lênin của sinh viên trường Đại 
học Sư phạm – ĐHTN, nhóm tác giả thu được 
kết quả ở bảng 2. 
Kết quả bảng 2 cho thấy mức độ tự học đối 
với môn triết học của sinh viên trường Đại 
học Sư phạm – ĐHTN được thực hiện thường 
xuyên chiếm tỷ lệ 46% số người được hỏi, 
mức độ rất thường xuyên chiếm tỷ lệ 30% số 
người được hỏi và có tới 24% sinh viên 
không thường xuyên tự học đối với môn học 
này. Qua thực tế giảng dạy của bản thân, 
nhóm tác giả nhận thấy vẫn có những sinh 
viên không dành thời gian tự học đối với môn 
học, chỉ đến thi hoặc kiểm tra mới xem qua 
nội dung môn học. Bởi vậy, số lượng sinh 
viên đạt điểm F, điểm D (điểm dưới trung 
bình) vẫn còn ở môn học này. 
Nhóm tác giả cũng đã tiến hành khảo sát thời 
gian sinh viên dành cho việc tự học đối với 
môn Triết học Mác – Lênin, kết quả được thể 
hiện trong bảng 3. 
Bảng 2. Đánh giá của sinh viên về mức độ tự học đối với môn Triết học Mác - Lênin 
STT Đánh giá của sinh viên 
Ý kiến đánh giá của SV 
Rất thường xuyên Thường xuyên 
Không 
thường xuyên 
SL % SL % SL % 
1 
Mức độ tự học đối với môn Triết 
học Mác – Lênin 
60/200 30,0 92/200 46,0 48/200 24,0 
Bảng 3. Thời gian tự học của sinh viên đối với môn Triết học Mác – Lênin trong một tuần 
STT 
Thời gian tự học trung bình của sinh viên đối với môn 
Triết học Mác – Lênin trong một tuần 
Mức độ đánh giá của SV 
SL % 
1 Trên 10 giờ 26/200 13,0 
2 Từ 5 đến 10 giờ 97/200 48,5 
3 Dưới 5 giờ 65/200 32,5 
4 Không học giờ nào 12/200 6,0 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 366 
Bảng 4. Các hình thức tự học của sinh viên đối với môn Triết học Mác – Lênin 
STT 
Các hình thức tự học của sinh viên 
đối với môn Triết học Mác – Lênin 
Mức độ đánh giá của SV 
SL % 
1 Lập kế hoạch tự học 47/200 23,5 
2 Thu thập thông tin, nghiên cứu nội dung bài mới 146/200 73,0 
3 Ôn tập/luyên tập đối với các kiến thức đã học 168/200 84,0 
4 Xây dựng đề cương ôn tập cho môn học theo hướng dẫn của giảng viên 97/200 48,5 
5 Chỉ học phần kiến thức trước khi kiểm tra, thi 26/200 13,0 
6 Chủ động liên hệ, trao đổi với giảng viên những phần kiến thức khó 26/200 13,0 
7 Trao đổi với bạn bè về nội dung kiến thức môn học 97/200 48,5 
Nhìn vào bảng 3, số lượng sinh viên dành thời 
gian tự học đối với môn Triết học Mác – 
Lênin trong một tuần vào khoảng trung bình 
từ 5 – 10 giờ chiếm 48,5%, dưới 5 giờ chiếm 
32,5% số sinh viên được hỏi. Điều này cho 
thấy, sinh viên trường Đại học Sư phạm – 
ĐHTN đã có ý thức tự học đối với môn Triết 
học Mác – Lênin. Theo thời lượng của môn 
học là 3 tín chỉ được nhà trường xếp lịch 2 
buổi/1 tuần, sinh viên đã dành một khoảng 
thời gian nhất định để tự học, tự nghiên cứu 
môn học, làm các phần bài tập mà giảng viên 
giao cho trước và sau mỗi buổi học. Việc tự 
học của sinh viên sẽ giúp cho quá trình lĩnh 
hội tri thức mới, cũng như việc vận dụng các 
khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật triết 
học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn của 
sinh viên trở nên tốt hơn. Nhờ đó, kết quả học 
tập của sinh viên đối với môn học cũng được 
nâng lên. Tuy nhiên, số lượng sinh viên đam 
mê với môn học, muốn khám phá môn học 
này chưa nhiều (có 13% sinh viên được hỏi 
dành trên 10 giờ trong 1 tuần để tự học môn 
học này). Vẫn có 6,0% sinh viên được hỏi trả 
lời không dành một giờ tự học nào cho môn 
học. Việc sinh viên không dành thời gian tự 
học cho bất kì một môn học nào đó ở bậc đại 
học không riêng gì đối với môn Triết học Mác 
– Lênin là một điều đáng lo ngại. Nó tạo ra lỗ 
hổng kiến thức trong cấu trúc chương trình 
đào tạo cần thiết cho một người học ở bậc đại 
học. Vì các môn học khi được xây dựng cho 
một chương trình đào tạo đều có tính logic và 
thống nhất với nhau tạo thành một thể hoàn 
chỉnh. Nếu sinh viên quá xem trọng, hay coi 
thường bất cứ một môn học nào thì đều sẽ 
làm mất đi sự cân đối trong chương trình đào 
tạo, người học sẽ không tốt nghiệp hoặc nếu 
tốt nghiệp cũng sẽ không đáp ứng được yêu 
cầu nghề nghiệp được đào tạo. 
Để tìm hiểu về các hình thức tự học đối với 
môn Triết học Mác – Lênin của sinh viên 
trường Đại học Sư phạm – ĐHTN, nhóm tác 
giả đã tiến hành khảo sát và thu được kết quả 
trong bảng 4. 
Kết quả bảng 4 đã phản ánh sự đa dạng các 
hình thức tự học của sinh viên đối với môn 
Triết học Mác – Lênin. Phần lớn thời gian tự 
học được sinh viên tập trung chủ yếu cho việc 
ôn tập/luyện tập đối với các phần kiến thức đã 
học, làm bài tập về nhà, bài tập nhóm (chiếm 
tỷ lệ 84%). Bên cạnh đó, sinh viên cũng dành 
thời gian nhất định để nghiên cứu bài mới, thu 
thập thông tin từ sách giáo trình, đề cương bài 
giảng, tài liệu sách báo, tạp chí liên quan 
đến môn học (chiếm tỷ lệ 73%). Việc lập kế 
hoạch tự học chưa được sinh viên quan tâm khi 
học môn học này (chỉ có 23,5% sinh viên được 
hỏi đã lập kế hoạch tự học cho môn học). Cũng 
đã có không ít sinh viên dành thời gian tự học 
để làm đề cương ôn tập cho môn học (chiếm tỷ 
lệ 48,5%). Đây là những sinh viên chăm chỉ, 
có ý thức học tập. Tuy nhiên, vẫn còn có sinh 
viên chỉ dành thời tự học đối với môn học 
trước khi kiểm tra, thi (chiếm tỷ lệ 13%). 
Đối với việc sinh viên dành thời gian tự học 
để chủ động liên hệ, trao đổi với giảng viên 
những phần kiến thức khó của môn học còn 
rất ít (chiếm tỷ lệ 13%). Sinh viên vẫn còn tỏ 
ra e ngại, rụt rè khi phải tiếp xúc với giảng 
viên để nêu lên những thắc mắc của mình. Do 
sinh viên học môn học này ở ngay kì đầu năm 
thứ nhất, các em vừa chuyển từ môi trường 
THPT sang đại học nên vẫn còn bỡ ngỡ, sợ 
sệt, thiếu tự tin trong giao tiếp với giảng viên. 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 367 
Trong khi đó, hình thức học nhóm, trao đổi 
giữa sinh viên với nhau về kiến thức của môn 
học lại được thực hiện ở nhiều sinh viên 
(chiếm tỷ lệ 48,5%). 
Như vậy, với kết quả khảo sát sơ bộ trên đây 
của nhóm tác giả cho thấy sinh viên trường 
Đại học Sư phạm – ĐHTN đã dành thời gian 
tự học nhất định cho môn Triết học Mác – 
Lênin và với nhiều hình thức tự học khác 
nhau. Để nâng cao hơn nữa chất lượng học 
tập của môn học này, bên cạnh việc đổi mới 
công tác giảng dạy của giảng viên theo hướng 
dạy học tích cực, cũng cần phải phát triển 
năng lực tự học cho sinh viên để việc tự học 
đó trở nên hiệu quả hơn đối với môn học. 
2.3. Đề xuất giải pháp để phát triển năng lực 
tự học cho sinh viên trong học tập môn Triết 
học Mác – Lênin ở trường Đại học Sư phạm 
– Đại học Thái Nguyên 
Thứ nhất, nhóm tác giả xin được đề xuất quy 
trình phát triển năng tự học cho sinh viên đối 
với môn Triết học Mác - Lênin như sau: 
Bước 1: Phát triển năng lực tự xác định mục 
tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch cho sinh viên. Để 
phát triển năng lực này, giảng viên cần hướng 
dẫn sinh viên tự xác định được mục tiêu, 
nhiệm vụ, kế hoạch của môn học dựa trên đề 
cương môn học do giảng viên cung cấp đầu 
khóa học. Trên cơ sở đó, sinh viên lựa chọn 
việc phân chia thời gian sao cho phù hợp giữa 
môn học này với các môn học khác trong 
cùng kì học, đảm bảo tất cả các môn đều có 
thời gian tự học. 
Bước 2: Phát triển năng lực thu thập, tiếp 
nhận thông tin học tập cho sinh viên. Để phát 
triển năng lực này, giảng viên cần hướng dẫn 
sinh viên tự thu thập, nhận diện thông tin học 
tập qua các nguồn tài liệu là sách giáo trình 
Triết học Mác – Lênin, trang web, các đường 
link, tạp chí liên quan đến môn Triết học, 
những tác phẩm do các nhà kinh điển triết học 
viết ra như Mác – Ăngghen toàn tập, Lênin 
toàn tập Trên cơ sở hướng dẫn của giảng 
viên, sinh viên biết tự hệ thống hóa, phân loại 
thông tin học và lựa chọn cách thức để lưu trữ 
thông tin như: chụp lại bằng điện thoại, ghi lại 
vào vở bài tập, sổ tay ghi chép, sơ đồ hóa theo 
hình thức sơ đồ tư duy để sinh viên bước 
đầu nắm bắt được kiến thức của môn học, có 
sự chuẩn bị tốt nhất cho việc tiếp thu bài giảng 
của giảng viên trên lớp khi tiết học bắt đầu. 
Bước 3: Phát triển năng lực ôn tập/luyện tập 
cho sinh viên. Giảng viên cần phải cung cấp 
hệ thống câu hỏi, bài tập, các nội dung ôn tập 
nhằm củng cố cho kiến thức của môn học. 
Đặc biệt là các bài tập tình huống cần vận 
dụng kiến thức của môn triết học để giải 
quyết những vấn đề được đặt ra trong các tình 
huống đó, đảm bảo nguyên tắc “học đi đôi với 
hành”, “lý luận gắn với thực tiễn”. Do vậy, 
giảng viên cần hướng dẫn để sinh viên tự lựa 
chọn các hình thức ôn tập sao cho phù hợp 
với năng lực của bản thân. Sinh viên biết tự 
lựa chọn ra những nội dung trọng tâm cần ghi 
nhớ của từng chương cụ thể. Như chương 1: 
Khái niệm triết học, vấn đề cơ bản của triết 
học, cách giải quyết vấn đề cơ bản của triết 
học, các hình thức cơ bản của phép biện 
chứng, phân biệt biện chứng với siêu hình. 
Chương 2: Phạm trù vật chất, các hình thức 
tồn tại của vật chất, phạm trù ý thức, mối 
quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức, ý 
nghĩa và các nguyên tắc phương pháp luận rút 
ra từ mối quan hệ này, nguyên lý mối liên hệ 
phổ biến, nguyên lý phát triển, ba quy luật cơ 
bản của phép biện chứng duy vật, vấn đề thực 
tiễn, vai trò của thực tiễn đối với nhận thức 
Sinh viên biết tự hệ thống hóa kiến thức và 
ghi nhớ kiến thức ôn tập cho phù hợp nhất với 
năng lực của bản thân. 
Bước 4: Phát triển năng lực tự đánh giá cho 
sinh viên. Giảng viên cần hướng dẫn để sinh 
viên tự xác định được mục tiêu, nội dung 
đánh giá các kết quả tự học của mình, tự so 
sánh kết quả đánh giá với mục tiêu, nhiệm vụ 
học tập đề ra của môn học mà giảng viên 
cung cấp. Sinh viên xác định được mục tiêu 
bài học theo chỉ dẫn của giảng viên; hợp tác 
với bạn bè, giảng viên để hoàn thành các mục 
tiêu học tập; trả lời được các câu hỏi mà giảng 
viên nêu ra; đối chứng các kết quả tự học với 
đáp án giảng viên cung cấp. Căn cứ vào kết 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 368 
quả tự đánh giá, giảng viên hướng dẫn sinh 
viên biết cách tự điều chỉnh để việc tự học đạt 
hiệu quả cao nhất. 
Thứ hai, để quy trình phát triển năng tự học 
cho sinh viên được thực hiện đảm bảo, giảng 
viên cần phải xây dựng và cung cấp cho sinh 
viên đề cương chi tiết của môn học vào thời 
điểm bắt đầu diễn ra môn học này. Hướng 
dẫn sinh viên những nội dung cơ bản về các 
thông tin của môn học được trình bày trong 
đề cương chi tiết để sinh viên hiểu và nắm 
được mục đích, yêu cầu, các chuẩn đầu ra của 
môn học; những tài liệu cần phải tìm kiếm 
liên quan đến môn học; dung lượng của môn 
học là bao nhiêu tín chỉ, thuộc học phần nào 
trong khối kiến thức đào tạo của sinh viên, 
thời lượng của các giờ lý thuyết, thực hành, 
thảo luận, tự học Điều này sẽ giúp sinh 
viên dễ dàng hơn trong việc lập kế hoạch học 
tập đối với môn học, đặc biệt là xây dựng kế 
hoạch tự học cho phù hợp với bản thân. 
Thứ ba, giảng viên không chỉ cung cấp các tài 
liệu học tập, tài liệu tham khảo liên quan đến 
môn học mà cần hướng dẫn sinh viên kỹ năng 
đọc và nghiên cứu tài liệu là giáo trình, các 
tác phẩm kinh điển Biết lựa chọn thông tin, 
ghi chép lại những thông tin liên quan đến các 
phần học một cách ngắn gọn, dễ hiểu dưới 
dạng sơ đồ hóa, bảng biểu hay dưới dạng các 
ghi chú 
Thứ tư, giảng viên cần hướng dẫn sinh viên 
nhận diện và xác định được các nội dung 
trọng tâm của từng phần học, trong từng 
chương; cung cấp hệ thống câu hỏi, bài tập 
các tình huống thực tiễn để sinh viên có điều 
kiện ôn luyện, củng cố kiến thức của môn 
học. Nêu ra các yêu cầu cụ thể đối việc ôn tập 
của sinh viên, buộc sinh viên phải hoàn thành 
các nội dung câu hỏi, bài tập mà giảng viên 
cung cấp. 
Thứ năm, bản thân sinh viên cần phải tích cực 
chủ động trong việc xây dựng kế hoạch học 
tập môn học ngay từ khi môn học bắt đầu. 
Biết phân chia thời gian hợp lý giữa các môn 
học để có thời gian tự học nhằm đảm bảo giải 
quyết được hết các mục tiêu, yêu cầu mà môn 
học đề ra. Sử dụng đa dạng các hình thức tự 
học khác nhau để mang lại tính hiệu quả cho 
môn học. Cần tăng cường việc nghiên cứu tài 
liệu, trao đổi kiến thức môn học với bạn bè, 
thầy cô để nắm bắt kiến thức môn học được 
tốt hơn. Tăng cường thời gian học tập, tra cứu 
nguồn học liệu tại thư viện điện tử của nhà 
trường, trên mạng, các phương tiện thông tin 
truyền thông để nắm bắt được tính thời sự của 
môn học. 
Thứ sáu, để việc phát triển năng lực tự học 
của sinh viên, giảng viên không chỉ đổi mới 
phương pháp dạy học, tăng cường các phương 
pháp dạy học tích cực tạo cơ hội cho sinh 
viên được tham gia nhiều hơn vào các giờ 
giảng trên lớp; có thêm nhiều hoạt động học 
tập buộc sinh viên phải nghiên cứu bài học 
trước và sau khi buổi học diễn ra. Giảng viên 
còn cần đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, 
sử dụng nhiều dạng bài tập khác nhau để sinh 
viên có điều kiện phát huy được năng lực tự 
học của bản thân. Khuyến khích việc sinh 
viên trình bày các quan điểm, ý tưởng của 
mình về một vấn đề chính trị - xã hội đứng 
trên quan điểm triết học mác-xít dưới dạng 
thuyết trình, hùng biện Điều này sẽ giúp 
sinh viên bộc lộ được kết quả năng lực tự học, 
tự nghiên cứu của mình đối với môn học. 
Thông qua sự đánh giá của giảng viên sẽ 
khích lệ sinh viên tăng cường phát huy hơn 
nữa việc tự học, tự nghiên cứu đối với môn 
học. Chất lượng môn học nhờ đó sẽ được thay 
đổi, nâng lên. 
3. Kết luận 
Việc phát triển năng lực tự học cho sinh viên 
trường Đại học Sư phạm – ĐHTN đối với 
môn Triết học Mác – Lênin là quá trình nâng 
cao, rèn luyện các kỹ năng học tập đối với các 
khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật triết 
học cho sinh viên đạt tới khả năng độc lập, 
chủ động, tự giác để lập và điều chỉnh được 
kế hoạch tự học, tự nghiên cứu và tự đánh giá 
kết quả học tập của mình. Qua kết quả khảo 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 369 
sát, nhóm tác giả nhận thấy sinh viên trường 
Đại học Sư phạm – ĐHTN đã có ý thức tự 
học đối với môn Triết học Mác – Lênin. Tuy 
nhiên, vẫn còn có sinh viên chưa có ý thức tự 
học, hoặc chưa biết cách tự học, kết quả học 
tập môn học này còn thấp. Để nâng cao chất 
lượng của môn học và hiệu quả việc tự học 
cho sinh viên đối với môn học này, cần phát 
triển năng lực tự học của sinh viên. Cụ thể 
cần phát triển năng lực tự xác định mục tiêu, 
nhiệm vụ, kế hoạch; phát triển năng lực thu 
thập, tiếp nhận thông tin học tập; phát triển 
năng lực ôn tập/luyện tập; phát triển năng lực 
tự đánh giá. Ngoài ra, giảng viên và sinh viên 
đều cần phải chủ động tích cực trong đổi mới 
phương pháp dạy và học, các hình thức kiểm 
tra đánh giá theo định hướng phát triển năng 
lực để việc học tập của sinh viên đối với môn 
Triết học Mác – Lênin được nâng lên, đáp 
ứng yêu cầu chuẩn đầu ra của môn học. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES 
[1]. T. T. T. Tran, Integrated teaching capacity 
development for students. Education of 
University Publishing House, Hanoi, 2016. 
[2]. B. Meier, and V. C. Nguyen, Theory of 
Modern Teaching. Education of University 
Publishing House, Hanoi, 2018. 
[3]. T. T. Le, “Supporting self-study activities 
through personal websites designed by 
teachers of subjects,” TNU - Journal of 
Science and Technology, vol. 129, no. 15, pp. 
145-150, 2014. 
[4]. T. T. Le, H. Q. Le, and T. D. Chu, “Building 
self-study skills for boarding students Foreign 
Language Department - Thai Nguyen 
University,” TNU - Journal of Science and 
Technology, vol. 191, no. 15, pp. 175-182, 
2018. 
[5]. N. B. Hoang, “The Role of Marxist - Leninist 
Philosophy in Practicing Autonomy for 
Students of University of Information 
Technology and Communications,” TNU - 
Journal of Science and Technology, vol. 205, 
no. 12, pp. 89-96, 2019.