Quản lí hoạt động dạy học nghiệp vụ ở trường đại học phòng cháy chữa cháy theo định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 124-128; 95 
124 
QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC NGHIỆP VỤ 
Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY 
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP 
Nguyễn Văn Hiệp - Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy 
Ngày nhận bài: 09/03/2019; ngày sửa chữa: 20/03/2019; ngày duyệt đăng: 28/03/2019. 
Abstract: On the basis of studying the current status of management of physical conditions, 
equipment and facilities for professional teaching activities in the direction of developing 
professional competency at University of Fire Fighting and Prevention. In this article, we propose 
a number of measures to ensure material conditions and equipment and facilities to improve the 
efficiency of managing professional teaching activities in the direction of developing professional 
competency at University of Fire Fighting and Prevention. 
Keywords: Facilities, equipment and facilities; professional teaching; managing professional 
teaching activities; fire fighting and prevention; rescue; developing professional competency. 
1. Mở đầu 
Là thành phần quan trọng của lực lượng Công an nhân 
dân, Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy (PCCC) là nòng cốt 
trong triển khai các biện pháp phòng ngừa, kịp thời chữa 
cháy và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) các vụ cháy, nổ, sự cố, 
tai nạn, hạn chế thiệt hại về người và tài sản, góp phần bảo 
đảm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, phục vụ sự 
nghiệp phát triển KT-XH của đất nước. Tuy nhiên, tình 
hình cháy, nổ, sự cố, tai nạn vẫn diễn biến phức tạp, thường 
xuyên xảy ra nhiều vụ cháy, tai nạn, sự cố làm nhiều người 
chết và bị thương, gây thiệt hại lớn về tài sản, ảnh hưởng 
đến an ninh, trật tự, môi trường đầu tư và an sinh xã hội. 
Điều này đặt ra cho công tác PCCC và CNCH nhiệm 
vụ rất nặng nề. Ðể nâng cao hiệu quả PCCC và CNCH, 
Ban Bí thư trung ương Đảng yêu cầu cần tập trung thực 
hiện tốt đồng thời nhiều nhiệm vụ, trong đó có: “Xây 
dựng lực lượng Cảnh sát PCCC chính quy, chuyên 
nghiệp, từng bước hiện đại, nắm vững pháp luật, tinh 
thông nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chữa cháy 
và CNCH; bố trí phù hợp ở các địa bàn trọng điểm. Chú 
trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng lực lượng Cảnh sát 
PCCC” [1; tr 4]. 
Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy thực hiện 
chức năng và nhiệm vụ đào tạo nghiệp vụ PCCC và 
CNCH duy nhất của nước ta. Trong những năm qua, 
Trường đã tích cực đổi mới hoạt động dạy học, đã tiếp 
cận và triển khai dạy học theo định hướng phát triển năng 
lực nghề nghiệp (PTNLNN). Tuy nhiên, quá trình triển 
khai gặp nhiều khó khăn, kết quả chưa đạt được mục tiêu 
mong muốn. Điều đó do nhiều nguyên nhân, nhưng 
nguyên nhân chủ yếu là do trường chưa đổi mới cách 
thức quản lí (QL) hoạt động dạy học, vẫn lấy QL hành 
chính áp đặt vào hoạt động dạy học nên dẫn đến sự vận 
hành rời rạc, thiếu đồng bộ; QL hoạt động dạy học nói 
chung và QL hoạt động dạy học nghiệp vụ nói riêng triển 
khai theo kiểu truyền thống; QL hoạt động dạy học 
nghiệp vụ chưa theo định hướng PTNLNN. 
Bài viết đề xuất một số biện pháp bảo đảm điều kiện 
vật chất, trang bị phương tiện thiết bị nhằm nâng cao hiệu 
quả QL hoạt động dạy học nghiệp vụ ở Trường Đại học 
Phòng cháy chữa cháy theo định hướng phát triển năng 
lực nghề nghiệp. 
2. Nội dung nghiên cứu 
2.1. Về điều kiện vật chất, trang bị phương tiện thiết bị 
phục vụ hoạt động dạy học nghiệp vụ theo định hướng 
phát triển năng lực nghề nghiệp ở Trường Đại học 
Phòng cháy chữa cháy 
Học viên của Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy 
sau khi ra trường phải có sức khỏe tốt nhằm đáp ứng được 
yêu cầu phục vụ ngành lâu dài, linh hoạt thích ứng với môi 
trường công tác chiến đấu của ngành Công an và được 
phân công về công tác tại các đơn vị Cảnh sát PCCC và 
CNCH. Học viên khi ra trường phải có năng lực nghề 
PCCC và CNCH để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của 
lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH được giao, bao gồm: 
- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kiến thức 
nghiệp vụ, xây dựng phong trào quần chúng PCCC và 
CNCH; - Kiểm tra, hướng dẫn và đề xuất các giải pháp an 
toàn PCCC và các tai nạn, sự cố nguy hiểm liên quan đến 
cháy, nổ khi thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC đối 
với nhà và công trình, trong quá trình hoạt động sản xuất 
và trong sinh hoạt; - Tiến hành phối hợp điều tra vụ cháy 
và tiến hành xử lí các vi phạm quy định về PCCC theo 
pháp luật; - Tổ chức, QL hoạt động của một đội nghiệp vụ; 
- Có kĩ năng chuyên sâu về phòng cháy trong xây dựng, 
trong cơ sở văn hóa - xã hội, cơ sở sản xuất; - Tham mưu, 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 124-128; 95 
125 
đề xuất, xây dựng và tổ chức thực hiện được các văn bản 
quy phạm pháp luật về PCCC và CNCH, triển khai ứng 
dụng tiến bộ khoa học - công nghệ trong lĩnh vực PCCCvà 
CNCH; - Xây dựng và tổ chức thực tập các phương án 
chữa cháy và CNCH; - Có kĩ năng chuyên sâu về đánh giá 
nhận định diễn biến đám cháy và tổ chức chỉ huy các hoạt 
động chữa cháy; - Có kĩ năng chuyên sâu về nhận định, 
đánh giá tình hình diễn biến sự cố và tổ chức các hoạt động 
CNCH; - Có năng lực thích ứng, tự học tập, nghiên cứu để 
nâng cao trình độ; - Có khả năng làm việc độc lập và tổ 
chức phối hợp, làm việc theo nhóm; thực hiện thành thạo 
các quy trình sơ cấp cứu ban đầu cho người bị nạn trong 
các tình huống sự cố, tai nạn, cháy, nổ; - Sử dụng được các 
công cụ hỗ trợ, phương tiện kĩ thuật PCCC và CNCH 
chuyên dụng được trang bị. 
Hiện nay, có nhiều quan niệm khác nhau về nghiệp 
vụ. Theo Từ điển tiếng Việt, nghiệp vụ là công việc 
thuộc chuyên môn riêng của từng nghề [2; tr 160]. Theo 
tác giả Nguyễn Như Ý và các cộng sự đã có định nghĩa: 
nghiệp vụ là công việc chuyên môn riêng của từng nghề 
[3; tr 350]. 
Trường Đại học PCCC là nơi đào tạo duy nhất của cả 
nước về lĩnh vực PCCC và CNCH. Nghiệp vụ ở Trường 
Đại học PCCC là nhằm đáp ứng yêu cầu của hoạt động 
phòng cháy, chữa cháy và CNCH cho sự phát triển kinh 
tế, xã hội và an toàn cho người dân. Từ đó, trên quan 
điểm nghiên cứu này, khái niệm nghiệp vụ ở Trường Đại 
học PCCC là vốn kiến thức, kĩ năng, thái độ và kinh 
nghiệm thực tế về PCCC và CNCH mà một cán bộ, chiến 
sĩ phải có để thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an toàn cháy, 
nổ cho cơ sở cho người dân, đồng thời tích cực, chủ động 
chữa cháy, cứu người hạn chế thiệt hại về người và tài 
sản khi xảy ra sự cố - tai nạn, cháy, nổ. 
Theo đó, nghiệp vụ PCCC và CNCH có đặc điểm 
sau: - Đáp ứng được đặc thù khi xảy ra cháy và tai nạn, 
sự cố; PCCC và CNCH là một công việc hết sức nặng 
nhọc, khó khăn, phức tạp, nguy hiểm đòi hỏi chiến sĩ phải 
dũng cảm, mưu trí mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ; 
- Để hoạt động PCCC và CNCH mang lại hiệu quả cao 
đòi hỏi cán bộ chiến sĩ phối hợp nhịp nhàng, thống nhất 
theo mệnh lệnh của chỉ huy hiện trường; - Gắn với sử 
dụng thành thạo đa dạng trang thiết bị phương tiện kĩ 
thuật chuyên dụng hiện đại trong thực hiện nhiệm vụ. 
Hoạt động dạy học nghiệp vụ ở Trường Đại học Phòng 
cháy chữa cháy được tổ chức một cách chặt chẽ, có kế 
hoạch, có nội dung và thời gian xác định; thực hiện một cách 
cơ bản, hệ thống, toàn diện các nội dung nghiệp vụ về 
PCCC và CNCH. Thông qua hoạt động dạy học nghiệp vụ 
ở trường, học viên phải nắm vững được các kiến thức cơ 
bản về PCCC và CNCH, những động tác và đội hình cơ 
bản. Học viên cần phải luyện tập hàng ngày, tập đi tập lại, 
tập toàn diện, nghiêm chỉnh làm theo trình tự và yêu cầu 
thao tác, đảm bảo kĩ thuật và nâng cao tốc độ. Giữ vững kỉ 
luật đội ngũ, kỉ luật thao trường, kết hợp luyện tập chuyên 
môn với rèn luyện thể lực, đảm bảo an toàn cho học viên 
trong quá trình dạy học. Để không chỉ củng cố kiến thức, 
rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo cho học viên, nhà trường còn 
hướng vào việc phát triển tư duy, hình thành các kĩ năng 
thực hành sáng tạo, chuẩn bị cho học viên có thể thực hiện 
được nhiệm vụ thực tiễn và đáp ứng với mục tiêu đào tạo. 
Qua đó, có thể khái quát hoạt động dạy học nghiệp vụ 
PCCC và CNCH: là sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên 
và học viên trong truyền thụ kiến thức, kĩ năng, rèn luyện 
năng lực thực hành về nhiệm vụ PCCC và CNCH gắn với 
sử dụng phương tiện kĩ thuật trong hiện trường tai nạn, sự 
cố nhằm giúp học viên có được năng lực thực hiện nhiệm 
vụ PCCC và CNCH theo mục tiêu đào tạo đề ra. 
Hoạt động dạy học nghiệp vụ ở Trường Đại học Phòng 
cháy chữa cháy theo định hướng PTNLNN có đặc trưng 
sau: - Theo định hướng PTNLNN, mục tiêu dạy học ở 
Trường phải xác định rõ sau khi học xong một tiết học, bài 
học, môn học học viên được phát triển như thế nào về các 
năng lực chung và các năng lực chuyên biệt; - Nội dung 
dạy học nghiệp vụ phải phục vụ cho việc thực hiện mục 
tiêu dạy học theo định hướng PTNLNN, được lựa chọn 
đưa vào trong tiết học/bài học phải bao gồm những kiến 
thức, kĩ năng, thái độ góp phần hình thành và PTNLNN 
cho học viên; - Phương pháp và phương tiện dạy học 
nghiệp vụ là những yếu tố đặc biệt quan trọng đối với dạy 
học theo định hướng PTNLNN, cần theo hướng chuyển từ 
truyền thụ kiến thức sang chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn hoạt 
động học tập của học viên, sử dụng phối hợp nhiều 
phương pháp dạy học với trọng tâm là dạy học thực hành, 
đồng thời để học viên sử dụng thành thạo các phương tiện, 
thiết bị PCCC và CNCH chuyên dụng, tập luyện trong mô 
hình học tập giống với thực tế. Hình thức tổ chức dạy học 
có ảnh hưởng lớn đến hoạt động dạy học theo định hướng 
PTNLNN, định hướng đổi mới hình thức tổ chức dạy học 
là phải chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình 
thức học tập đa dạng, chú ý đến hoạt động tự học, tự 
nghiên cứu của học viên, chú trọng tổ chức dạy học nhóm; 
- Môi trường dạy học nghiệp vụ ở Trường cũng phải trở 
thành nơi nâng đỡ, tạo điều kiện cho sự hình thành và 
PTNLNN, gồm có các yếu tố bên ngoài (môi trường, giáo 
viên, học viên, nhà trường, gia đình, xã hội,...), các yếu tố 
bên trong tiềm năng trí tuệ, những xúc cảm, các giá trị, vốn 
sống, phong cách học và dạy, tính cách,...); - Kiểm tra, 
đánh giá kết quả dạy học nghiệp vụ ở Trường theo định 
hướng PTNLNN không chỉ nhằm đánh giá về kiến thức 
mà phải đánh giá đúng năng lực học viên, đánh giá phải 
giúp hướng dẫn, điều chỉnh cách dạy, cách học ngay trong 
quá trình dạy học, đánh giá bằng nhiều hình thức, kết hợp 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 124-128; 95 
126 
đánh giá quá trình với đánh giá định kì; sử dụng kết quả 
đánh giá một cách hợp lí; - Trong hoạt động dạy học 
nghiệp vụ ở Trường theo định hướng PTNLNN, giáo viên 
là chủ thể của hoạt động giảng dạy, giữ vai trò chủ đạo 
trong quá trình dạy học. Bên cạnh đó, học viên một mặt là 
đối tượng của hoạt động dạy, mặt khác lại là chủ thể của 
hoạt động nhận thức có tính chất nghiên cứu. 
QL hoạt động dạy học là QL cơ bản, quan trọng nhất 
trong công tác QL ở một nhà trường. Việc QL hoạt động 
dạy học có thể tiếp cận theo những định hướng khác nhau, 
tùy thuộc mục đích, yêu cầu của các chủ thể QL. Theo đó, 
có thể khái quát “QL hoạt động dạy học nghiệp vụ ở 
Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy theo định hướng 
PTNLNN là những tác động trong tổ chức điều hành và 
kiểm tra đánh giá của đội ngũ cán bộ QL các cấp và đội 
ngũ giáo viên giảng dạy các môn học đến quy trình dạy 
học nhằm làm cho hoạt động dạy nghiệp vụ và hoạt động 
học nghiệp vụ được thực hiện một cách nghiêm túc và đầy 
đủ, hoàn thành nội dung chương trình đã xác định có chất 
lượng cao, đạt được mục tiêu PTNLNN”. 
QL hoạt động dạy học nghiệp vụ ở Trường Đại học 
Phòng cháy chữa cháy theo định hướng PTNLNN bao 
gồm: - Mục đích QL nhằm phát huy tính tích cực chủ động 
sáng tạo của các chủ thể QL tổ chức, điều khiển, hướng dẫn 
hoạt động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN 
đúng quy trình, đảm bảo bám theo đúng mục tiêu, theo 
những nội dung, tiêu chí đã xác định; - Có nhiều chủ thể với 
vai trò và trách nhiệm khác nhau, chủ thể QL ở đây là Ban 
Giám hiệu, chủ thể tổ chức thực hiện là các đơn vị (phòng 
chức năng, các khoa chuyên ngành, bộ môn cơ sở, cán bộ 
QL, giáo viên và học viên); - Đối tượng QL là từ việc QL 
kế hoạch, mục tiêu và nội dung dạy học nghiệp vụ, phương 
pháp và phương tiện dạy học nghiệp vụ, điều kiện cơ sở vật 
chất, kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học nghiệp vụ và QL, 
giải quyết các mối quan hệ giữa các chủ thể khác nhau trong 
hoạt động dạy học nghiệp vụ tại Trường, xác định và tổ chức 
thực hiện quy trình, các khâu các bước trong hoạt động dạy 
học nghiệp vụ của các chủ thể, các lực lượng tham gia; - 
Phương pháp QL hết sức đa dạng và phong phú (phương 
pháp hành chính - pháp luật, phương pháp giáo dục - tâm lí, 
phương pháp kích thích nhằm thông qua lợi ích vật chất và 
lợi ích tinh thần); - Phương tiện QL thông qua phương tiện 
QL của chủ thể QL nhằm hướng dẫn, khích lệ, phối hợp, 
đánh giá kết quả hoạt động của đối tượng QL hướng vào 
thực hiện mục tiêu đề ra (các phương tiện có tính pháp lí, 
phương tiện theo lĩnh vực QL, phương tiện QL theo kinh tế, 
kĩ thuật, phương tiện QL theo nội dung và quá trình QL). 
Các điều kiện vật chất, trang bị phương tiện thiết bị 
phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ và luyện tập 
có ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập và là yếu tố không 
thể thiếu được trong hoạt động dạy học nghiệp vụ theo 
định hướng PTNLNN bao gồm: Cơ sở vật chất - kĩ thuật 
gián tiếp như ăn ở, phương tiện đi lại, nghỉ ngơi, giải trí 
và nhà cửa (phòng học giảng đường, phòng tin học, 
phòng đọc thư viện), các thiết bị dạy học nghiệp vụ (thiết 
bị nghe nhìn, thiết bị xử lí thông tin), các mô hình, sân 
bãi dạy học nghiệp vụ, các phương tiện, thiết bị PCCC 
và CNCH, tài liệu tham khảo,... 
Mục đích của QL phương tiện kĩ thuật dạy học nghiệp 
vụ và luyện tập là nhằm: Nâng cao chất lượng thực hành, 
thực tập, rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo cho học viên; nâng cao 
tính khách quan của giảng dạy trong mối quan hệ biện 
chứng với yêu cầu trừu tượng hóa, mô hình hóa; giảm nhẹ 
lao động của thầy và trò; mở rộng khả năng cho nhiều 
người đồng thời tạo điều kiện để cá biệt hóa việc giáo dục, 
phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng học. 
Do đặc thù công tác thực tế của lực lượng PCCC, nên 
hoạt động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN 
ở trường thường được tổ chức dạy học thực hành và dạy 
học nhóm. Vì vậy, không gian cho hoạt động dạy học 
nhóm đủ rộng để thuận lợi cho việc bố trí, sắp xếp chỗ cho 
các nhóm thực hiện các nhiệm vụ học tập, không ảnh 
hưởng đến các nhóm khác; vừa đảm bảo cho giáo viên vận 
động một cách thuận lợi để quan sát, theo dõi, giúp đỡ, can 
thiệp việc thực hiện nhiệm vụ học tập của các nhóm. 
Hiện tại, Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy có 3 cơ 
sở đào tạo, cả 3 cơ sở đã được xây dựng kiên cố, đồng bộ. 
Tại cơ sở 1 (Thanh Xuân, Hà Nội), hệ thống giảng đường, 
phòng thí nghiệm, thư viện được xây dựng với tổng diện 
tích 17.423m2; nhà hiệu bộ, hành chính; nhà võ đường rộng 
1.000m2; các nhà ở học viên rộng 9.570m2; nhà ăn học viên, 
tháp tập chữa cháy và CNCH 5 tầng; trên 12.000m2 sân 
đường bê tông áp phan, đảm bảo điều kiện cho hơn 600 cán 
bộ, giảng viên và 1.200 học viên làm việc, sinh hoạt. Cơ sở 
2 (Lương Sơn, Hò ...  cơ sở vật chất - điều kiện phương tiện thiết bị tại các 
đơn vị Cảnh sát PCCC và CNCH. Các phiếu điều tra trong 
quá trình khảo sát được đánh giá theo tiêu chí thực hiện 
với 03 mức độ: tốt, bình thường, chưa tốt. Lựa chọn kết 
quả nghiên cứu được tiến hành theo cách tính điểm trung 
bình, thang đánh giá theo điểm trung bình được lượng hóa 
bằng điểm theo nguyên tắc: mức tốt là 3 điểm; mức bình 
thường là 2 điểm; mức chưa tốt là 1 điểm. 
Về thực trạng sử dụng phương tiện dạy học nghiệp vụ 
theo định hướng PTNLNN hiện nay, các nội dung được 
đánh giá kết quả như sau: Tài liệu, giáo trình đầy đủ, sát với 
nội dung dạy học nghiệp vụ (xếp thứ 1, X = 2,56); Cơ sở vật 
chất dạy học đáp ứng được yêu cầu phương pháp dạy học 
nghiệp vụ (xếp thứ 2, X = 2,52); Trang thiết bị phương tiện 
dạy học đáp ứng được yêu cầu của phương pháp dạy học 
nghiệp vụ (xếp thứ 3, X = 2,35); Trang thiết bị phương tiện 
dạy học nghiệp vụ phù hợp và đầy đủ như các đơn vị ở địa 
phương (xếp thứ 4, X = 2,31); Mô hình, bãi tập dạy học đáp 
ứng được yêu cầu của phương pháp dạy học nghiệp vụ (xếp 
thứ 5, X = 1,94); Mô hình, bãi tập dạy học nghiệp vụ gắn 
với thực tiễn chiến đấu của lực lượng (xếp thứ 6, X = 1,88). 
Qua đó thấy, trang thiết bị phương tiện dạy học và mô hình, 
bãi tập dạy học nghiệp vụ chưa đáp ứng được yêu cầu của 
phương pháp dạy học nghiệp vụ và chưa phù hợp với thực 
tiễn chiến đấu của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH. 
Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện và QL 
hoạt động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN 
của cán bộ QL, giáo viên và học viên [5, tr 140]. 
Đánh giá về mức độ thực hiện các nội dung QL các điều 
kiện vật chất, trang bị phương tiện thiết bị phục vụ cho hoạt 
động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN chung 
là mức độ trung bình (điểm trung bình chung X = 2,06). Các 
nội dung được đánh giá như sau: Xác định rõ tầm quan trọng 
của mô hình, bãi tập, trang thiết bị phương tiện phục vụ dạy 
học nghiệp vụ (xếp thứ 1, X = 2,65); Cán bộ QL và giáo 
viên thấy rõ được tầm quan trọng và tác dụng của cơ sở vật 
chất (phòng học, máy tính, máy chiếu,...) đối với hoạt động 
dạy học nghiệp vụ (thứ 2, X = 2,36); Công tác phối hợp với 
tổ bộ môn, với khoa trong lập kế hoạch sử dụng, bảo dưỡng 
thiết bị dạy học nghiệp vụ một cách hiệu quả (xếp thứ 3, X 
= 2,21); Vật tư dạy học nghiệp vụ được cấp trên cơ sở ước 
lượng và phân phối đầu năm học (xếp thứ 4, X = 2,00); Vật 
tư dạy học nghiệp vụ được cấp trên cơ sở định mức quy định 
(theo số lượng học viên) (xếp thứ 5, X = 1,94); Tăng cường 
cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện được thực hiện 
thường xuyên hàng năm trên cơ sở khi có nguồn vốn nhà 
nước (xếp thứ 6, X = 1,91); Tăng cường cơ sở vật chất, trang 
thiết bị phương tiện được thực hiện thường xuyên hàng năm 
trên cơ sở lưu lượng học viên (xếp thứ 7, X = 1,87); Tăng 
cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện được thực 
hiện thường xuyên hàng năm trên cơ sở thay đổi nội dung 
dạy học nghiệp vụ (xếp thứ 8, X = 1,83); Khả năng tự chủ 
và trách nhiệm về tài chính, để nâng cao chất lượng hoạt 
động dạy học nghiệp vụ (xếp thứ 9, X = 1,79) [5; tr 140-
141]. Kết quả khảo sát phản ánh hiện thực khách quan, khâu 
QL cơ sở vật chất, trang bị phương tiện thiết bị đến hoạt 
động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN có 
những tồn tại, do chủ thể QL chưa nêu cao tinh thần trách 
nhiệm, chưa có biện pháp đề xuất khắc phục kịp thời những 
hỏng hóc, xuống cấp, chưa kiểm tra thường xuyên cũng như 
chưa theo dõi QL chất lượng cơ sở vật chất và trang bị 
phương tiện thiết bị đến hoạt động dạy học nghiệp vụ theo 
định hướng PTNLNN và bàn giao cho giáo viên trong hoạt 
động dạy học nghiệp vụ chưa chặt chẽ, việc theo dõi chưa tỉ 
mỉ nên khi có sự cố các thiết bị chưa khắc phục kịp thời, 
trách nhiệm chưa rõ ràng. Thêm vào đó, nhà trường là đơn 
vị hành chính sự nghiệp, kinh phí nhà nước (thông qua Bộ 
Công an) cấp còn hạn hẹp, nên việc sử dụng kinh phí chi 
cho các hoạt động của nhà trường còn gặp nhiều khó khăn. 
Cục nghiệp vụ (Cục Cảnh sát PCCC và CNCH) là đơn vị 
chịu trách nhiệm mua sắm và phân bổ phương tiện, trang 
thiết bị chuyên dụng về PCCC và CNCH cho các địa 
phương, hiện vẫn tập trung phương tiện cho các đơn vị 
chiến đấu, chưa coi trọng đơn vị đào tạo, nên số lượng 
phương tiện trang cấp cho trường ít và không đa dạng chủng 
loại như ở địa phương. Trong thời gian tới, cán bộ QL của 
trường cần có kế hoạch nhằm tranh thủ sự ủng hộ của các 
cấp, các ngành trong đầu tư kinh phí, trang cấp phương tiện, 
mô hình dạy học nghiệp vụ cho Trường. 
2.2. Đề xuất các biện pháp bảo đảm điều kiện vật chất, trang 
bị phương tiện thiết bị phục vụ hoạt động dạy học nghiệp 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 124-128; 95 
128 
vụ nhằm nâng cao được hiệu quả quản lí hoạt động dạy 
học nghiệp vụ ở trường Đại học Phòng cháy chữa cháy 
theo định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp 
Hiện nay, Trường Đại học PCCC đã được trên quan 
tâm và đầu tư rất nhiều, song cũng chưa đáp ứng thỏa 
đáng tất cả những yêu cầu mà mục tiêu dạy học nghiệp 
vụ theo định hướng PTNLNN đòi hỏi. Để điều kiện cơ 
sở vật chất, trang bị phương tiện thiết bị phục vụ cho hoạt 
động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN đạt 
hiệu quả cao, nhà trường phải có sự nỗ lực, phấn đấu lâu 
dài và có những bước đi thích hợp, những biện pháp tích 
cực, sáng tạo. Phải có quy hoạch cụ thể và từng bước tổ 
chức thực hiện quy hoạch đó. Quá trình thực hiện, cần có 
sự kế thừa, phát triển, nhanh chóng tiếp cận cái mới, tiến 
thẳng lên cái hiện đại, kiên quyết đầu tư cho cơ sở trọng 
điểm nhưng cũng tránh nôn nóng hoặc bảo thủ, trì trệ. 
- Cần thực hiện phân cấp hợp lí quyền hạn và trách 
nhiệm của từng bộ phận trong công tác đầu tư, sử dụng, 
bảo quản cơ sở vật chất, trang bị phương tiện thiết bị phục 
vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ của nhà trường. 
- Tổ chức bồi dưỡng cách sử dụng, bảo quản, bảo 
dưỡng cơ sở vật chất, trang bị phương tiện thiết bị phục 
vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ cho cán bộ QL, giáo 
viên, học viên để nâng cao chất lượng dạy học nghiệp vụ 
theo định hướng PTNLNN. 
- Giáo dục ý thức, nâng cao trách nhiệm cho mỗi cán 
bộ QL, giáo viên và học viên trong việc khai thác và sử 
dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang bị phương tiện thiết 
bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ. Kiên quyết 
xử phạt các tập thể, cá nhân vi phạm đồng thời khen 
thưởng, động viên các tập thể, cá nhân thực hiện tốt các 
quy định về việc sử dụng cơ sở vật chất, trang bị phương 
tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ. 
- Thường xuyên kiểm tra, theo dõi việc bảo quản và sử 
dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, trang bị phương tiện thiết 
bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ thông qua 
thực tế giảng dạy, qua hệ thống sổ sách QL. Có kế hoạch 
mua sắm, thay thế bổ sung kịp thời các trang bị phương 
tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ còn 
thiếu và bị hỏng. Xây dựng được danh mục trang bị 
phương tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp 
vụ cần sử dụng hiện tại và kế hoạch bảo trì bảo dưỡng. 
Hoàn thành, kiểm soát tốt kế hoạch thanh lí và điều chuyển 
trang bị phương tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy 
học nghiệp vụ hàng năm. Lập được các kế hoạch đầu tư 
hiện tại và dài hạn để nâng cao hiệu quả sử dụng và mua 
sắm hợp lí cơ sở vật chất, trang bị phương tiện thiết bị phục 
vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ hiện đại đảm bảo cho 
quá trình dạy học hiện đại và tương lai. 
- Hướng mọi nỗ lực cố gắng của toàn trường vào 
nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, từng bước hiện đại 
hóa trang bị phương tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động 
dạy học nghiệp vụ. Cần tổ chức, động viên phong trào 
phát huy sáng kiến của cán bộ QL, giáo viên, học viên 
trong thiết kế, cải tiến, chế tạo các mô hình, học cụ và 
những đồ dùng dạy học nghiệp vụ. 
- Cần tranh thủ hợp tác, giúp đỡ của cấp trên, với các 
nhà trường trong và ngoài lực lượng để bổ sung cơ sở vật 
chất, trang bị phương tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động 
dạy học nghiệp vụ ở Trường Đại học Phòng cháy chữa 
cháy theo định hướng PTNLNN: theo nguồn kinh phí mua 
sắm, sửa chữa do nhà nước cấp (theo con đường chính 
thức và văn bản nhà nước); nguồn thứ hai cần được đẩy 
mạnh ở Trường là xã hội hóa, việc huy động các nguồn 
lực vật chất này có sự tham gia từ các lực lượng xã hội, 
thông qua hoạt động biếu, tặng từ các đơn vị địa phương, 
từ các tổ chức trong và ngoài nước, nhất là cần tranh thủ 
từ mô hình, thiết bị luyện tập từ các hợp đồng đào tạo huấn 
luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH cho các công ty, doanh 
nghiệp có nhu cầu để điều chỉnh và sử dụng vào hoạt động 
dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN. 
- Cần đề xuất với lãnh đạo cấp trên, với Cục Cảnh sát 
PCCC và CNCH trang cấp phương tiện cho nhà trường 
cũng giống như của đơn vị địa phương, đáp ứng được trang 
thiết bị phương tiện cho hoạt động dạy học nghiệp vụ theo 
định hướng PTNLNN và phù hợp với thực tế ở địa phương. 
- Giáo viên cần phải chủ động trong học tập, hoàn 
thiện kĩ năng, kĩ xảo trong sử dụng, bảo quản và bảo 
dưỡng cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện nghiệp 
vụ, nhằm phát huy hết được hiệu quả sử dụng trong hoạt 
động dạy học nghiệp vụ theo định hướng PTNLNN, 
đồng thời đảm bảo an toàn cho học viên, cho chính cơ sở 
vật chất, trang thiết bị phương tiện trong quá trình dạy 
học nghiệp. Giáo viên căn cứ vào mục tiêu dạy học 
nghiệp vụ, nội dung dạy học nghiệp vụ theo định hướng 
PTNLNN đề xuất trang cấp bổ sung cơ sở vật chất, trang 
thiết bị phương tiện nghiệp vụ, đề xuất định mức nhiên 
liệu được sử dụng trong hoạt động dạy học nghiệp vụ. 
Chủ động trong sửa chữa, đề xuất bảo quản bảo dưỡng 
cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện nghiệp vụ. 
3. Kết luận 
Trên đây, chúng tôi đề xuất các biện pháp bảo đảm điều 
kiện vật chất, trang bị phương tiện thiết bị phục vụ hoạt 
động dạy học nghiệp vụ nhằm nâng cao hiệu quả QL hoạt 
động dạy học nghiệp vụ ở Trường Đại học Phòng cháy 
chữa cháy theo định hướng PTNLNN. Để làm tốt việc 
này, Trường cần tổ chức tốt công tác quán triệt và nâng 
cao trách nhiệm của cán bộ QL, giảng viên và học viên 
trong quá trình sử dụng cơ sở vật chất và trang bị phương 
tiện thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ. Để 
làm được này, nhà trường cần thực hiện các biểu mẫu 
(Xem tiếp trang 95) 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 92-95 
95 
dựng chính sách khen thưởng và vinh danh các SV có 
thành tích xuất sắc trong hoạt động NCHK. Xây dựng 
chính sách đãi ngộ, ưu đãi, khuyến khích các nhà khoa 
học bên ngoài về hợp tác nghiên cứu và tạo điều kiện cho 
SV tham gia NCKH với các cơ sở đào tạo ngoài trường. 
3. Kết luận 
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày 
càng sâu rộng, với vai trò quan trọng của tri thức khoa 
học, đẩy mạnh NCKH trong các trường đại học có ý 
nghĩa rất thiết thực. Hoạt động NCKH của SV đại học là 
một hoạt động có ý nghĩa to lớn, biến quá trình đào tạo 
thành quá trình tự đào tạo. Đây cũng là cơ sở cần thiết để 
trường đại học đẩy mạnh đổi mới nội dung, phương pháp 
giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng 
nhu cầu bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực chất 
lượng cao cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Để vừa 
quản lí tốt, vừa tạo động lực thu hút SV tham gia NCKH 
là nhiệm vụ cấp thiết đối với các trường đại học. Sức 
mạnh và hiệu quả của công tác quản lí hoạt động NCKH 
của SV chỉ có được khi có sự kết hợp đồng bộ các giải 
pháp trên. Mọi biểu hiện xem nhẹ, vận dụng tách rời hoặc 
tuyệt đối hoá từng biện pháp riêng lẻ đều làm giảm hiệu 
quả quản lí NCKH của SV các trường đại học hiện nay. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Quốc hội (2012). Luật Giáo dục đại học. NXB 
Chính trị Quốc gia - Sự thật. 
[2] Nguyễn Quang Uẩn (chủ biên, 1996). Tâm lí học đại 
cương. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. 
[3] Bộ GD-ĐT (2000). Quy chế về nghiên cứu khoa học 
của sinh viên trong các trường đại học và cao đẳng 
(Ban hành kèm theo Quyết định số 08/2000/QĐ-
BGDĐT ngày 30/3/2000 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT). 
[4] Bộ GD-ĐT (2014). Quy chế đào tạo đại học và cao 
đẳng hệ chính quy theo hệ thống tín chỉ (Ban hành 
kèm theo Quyết định số 17/VBHN-BGDĐT ngày 
15/5/2014). 
[5] Đặng Vũ Hoạt - Hà Thị Đức (2004). Lí luận dạy học 
đại học. NXB Đại học Sư phạm. 
[6] Trần Thị Bảo Khanh (2014). Phát triển giáo dục đại 
học ở Việt Nam trong hội nhập quốc tế. Tạp chí 
Khoa học xã hội Việt Nam, số 10 (83), tr 24-28. 
[7] Nguyễn Thị Lan (2016). Đổi mới giáo dục đại học 
Việt Nam - Từ quan điểm đến giải pháp. Tạp chí Lí 
luận Chính trị, số 7, tr 8-11. 
[8] Thủ tướng Chính phủ (2012). Quyết định số 
711/QĐ-TTg ngày 13/06/2012, về Chiến lược phát 
triển giáo dục từ năm 2011 đến năm 2020. 
[9] Trần Mai Ước (2011). Giáo dục Việt Nam trong xu 
thế hội nhập. Tạp chí Công nghệ Ngân hàng, 
Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, số 67, 
tr 15-19. 
QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC NGHIỆP VỤ... 
(Tiếp theo trang 128) 
thống kê, QL và cập nhật tình trạng sử dụng, các kế hoạch 
thực hiện công tác bảo dưỡng, bảo trì và sửa chữa, thanh lí 
và điều chuyển cơ sở vật chất và trang bị phương tiện thiết 
bị phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ và lập kế 
hoạch đầu tư sở vật chất và trang bị phương tiện thiết bị 
phục vụ cho hoạt động dạy học nghiệp vụ theo điều kiện 
kinh phí hiện có hàng năm. Cán bộ QL được phân công có 
hiểu biết, đánh giá đúng về vai trò rất quan trọng đối với 
yêu cầu PTNLNN cho học viên và biết huy động tối đa 
các nguồn lực nhằm tăng cường sở vật chất và trang bị 
phương tiện thiết bị dạy học nghiệp vụ. Thông qua đó sẽ 
giúp cho hoạt động dạy học nghiệp vụ ở trường theo định 
hướng PTNLNN được vận hành đồng bộ và hiệu quả, 
nâng cao chất lượng dạy học nghiệp vụ. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2015). Chỉ thị số 47-
CT/TW ngày 25/6/2015 của Ban bí thư về tăng 
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng 
cháy, chữa cháy. 
[2] Viện Ngôn ngữ (2005). Từ điển tiếng Việt. NXB Đà Nẵng. 
[3] Nguyễn Như Ý (chủ biên,1999). Đại từ điển tiếng 
Việt. NXB Văn hóa - Thông tin. 
[4] Lê Quang Bốn (2018). Những vấn đề đặt ra đối với 
công tác đào tạo cán bộ Phòng cháy chữa cháy và 
cứu nạn, cứu hộ đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay. 
Kỉ yếu hội thảo khoa học “Công tác đào tạo cán bộ 
Phòng cháy, chữa cháy và và cứu nạn, cứu hộ đáp 
ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay”, Trường Đại học 
Phòng cháy chữa cháy. 
[5] Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy (2018). Kỉ 
yếu hội nghị “Lấy ý kiến phản hồi từ người học về 
hoạt động giảng dạy”. 
[6] Trịnh Văn Biều - Trần Thị Ngọc Hà (2016). Đổi mới 
giáo dục và tổ chức các hoạt động dạy học để phát 
triển năng lực, phẩm chất người học. Tạp chí Khoa 
học, Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, số 
10(88), tr 117-124. 
[7] Hoàng Hòa Bình (2015). Năng lực và cấu trúc của 
năng lực. Tạp chí Khoa học Giáo dục, số 117, tr 21-31. 
[8] Vũ Xuân Hùng (2016). Bàn về phát triển kĩ năng nghề 
nghiệp. Tạp chí Khoa học dạy nghề, số 35, 10-15. 
[9] Trần Kiểm (2016). Những vấn đề cơ bản của Khoa 
học quản lí giáo dục. NXB Đại học Sư phạm.