Bài giảng Kế toán tài chính III - Chương 3: Kế toán thuế (Tax Accounting) - Võ Minh Hùng

KẾ TOÁN THUẾ
(Tax Accounting)
Chương 3 
Lớp kế toán doanh nghiệp
NỘI DUNG
3.1 Những vấn đề chung
3.2 Kế toán thuế Giá trị gia tăng
3.3 Kế toán thuế Tiêu thụ đặc biệt
3.4 Kế toán thuế Xuất nhập khẩu
3.5 Kế toán thuế Thu nhập doanh nghiệp
3.6 Kế toán thuế Thu nhập cá nhân
3.7 Kế toán thuế Tài nguyên
3.8 Kế toán thuế Nhà đất, tiền thuê đất
3.9 Kế toán các loại thuế khác
3.10 Kế toán phí, lệ phí và các khoản nộp khác
MỤC TIÊU
Sau khi nghiên cứu chương này người đọc có
thể hiểu:
- Nội dung cơ bản của từng loại thuế, chứng từ, 
phương pháp tính và hạch toán từng loại thuế.
- Phân biệt được lợi nhuận kế toán và thu nhập 
tínhthuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), 
phương pháp điều chỉnh từ lợi nhuận kế toán 
sang thu nhập tínhthuế.
- Lập báo cáo thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế 
TNDN và các loại thuế khác.
TÀI LiỆU THAM KHẢO
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
Đặc điểm và yêu cầu quản lý
- Doanh nghiệp phải lập chứng từ và hạch toán
đầy đủ chi tiết theo từng loại thuế phát sinh.
- Phải hạch toán đúng các loại thuế phải nộp
vào các tài khoản phù hợp theo quy định của
chế độ kế toán.
- Lập các báo thuế hàng tháng, quý và năm,
thực hiện khai báo và nộp các báo cáo thuế
theo quy định của luật thuế hiện hành.
- Thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ nộp thuế,
không nộp trễ và chiếm dụng tiền thuế.
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
Quy định về kế toán
- Kế toán các khoản thuế dùng để phản ánh
quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nước về
các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản khác
phải nộp, đã nộp, còn phải nộp vào Ngân sách
Nhà nước trong kỳ kế toán năm.
- Doanh nghiệp chủ động tính, xác định và kê
khai số thuế, phí, lệ phí và các khoản phải nộp
cho Nhà nước theo luật định. Kịp thời phản
ánh vào sổ kế toán số thuế phải nộp, đã nộp,
được khấu trừ, được hoàn...
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
Quy định về kế toán
- Các khoản thuế gián thu như thuế GTGT (kể
cả theo phương pháp khấu trừ hay phương
pháp trực tiếp), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế
xuất khẩu, thuế bảo vệ môi trường và các loại
thuế gián thu khác về bản chất là khoản thu hộ
bên thứ ba. Vì vậy các khoản thuế gián thu
được loại trừ ra khỏi số liệu về doanh thu gộp
trên Báo cáo tài chính hoặc các báo cáo khác.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Khái niệm (Thuế GTGT):
Thuế GTGT là thuế tính trên khoản giá trị tăng
thêm của hàng hoá, dịch vụ phát sinh trong
quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Đối tượng chịu thuế GTGT
Hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh
doanh và tiêu dùng ở Việt Nam là đối tượng
chịu thuế GTGT, trừ các đối tượng có quy định
riêng.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Đối tượng nộp thuế GTGT
Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng
hoá, dịch vụ chịu thuế (gọi chung là cơ sở kinh
doanh) và tổ chức, cá nhân khác nhập khẩu
hàng hoá chịu thuế (gọi chung là người nhập
khẩu) là đối tượng nộp thuế GTGT.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hàng hóa, dịch vụ do cơ sở sản xuất,
kinh doanh bán ra là giá bán chưa có thuế
GTGT; đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu
thụ đặc biệt là giá bán đã có thuế tiêu thụ đặc
biệt nhưng chưa có thuế GTGT; đối với hàng
hóa chịu thuế bảo vệ môi trường là giá bán đã
có thuế bảo vệ môi trường nhưng chưa có
thuế GTGT; đối với hàng hóa chịu thuế tiêu thụ
đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường là giá bán
đã có thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi
trường nhưng chưa có thuế GTGT;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá nhập tại
cửa khẩu cộng với thuế nhập khẩu (nếu có),
cộng với thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có) và
cộng với thuế bảo vệ môi trường (nếu có). Giá
nhập tại cửa khẩu được xác định theo quy định
về giá tính thuế hàng nhập khẩu;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để trao đổi,
biếu, tặng cho là giá tính thuế GTGT của hàng
hóa, dịch vụ cùng loại hoặc tương đương tại
thời điểm phát sinh;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hoạt động cho thuê tài sản là số tiền
cho thuê chưa có thuế GTGT.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả
góp, trả chậm là giá tính theo giá bán trả một
lần chưa có thuế GTGT của hàng hóa đó,
không bao gồm khoản lãi trả góp, lãi trả chậm;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Trường hợp cho thuê theo hình thức trả tiền
thuê từng kỳ hoặc trả trước tiền thuê cho thời
hạn thuê thì giá tính thuế là số tiền cho thuê trả
từng kỳ hoặc trả trước cho thời hạn thuê chưa
có thuế GTGT;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với gia công hàng hóa là giá gia công chưa
có thuế GTGT;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị
công trình, hạng mục công trình hay phần công
việc thực hiện bàn giao chưa có thuế GTGT.
Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu
nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị thì giá tính
thuế là giá trị xây dựng, lắp đặt không bao gồm
giá trị nguyên vật liệu và máy móc, thiết bị;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hoạt động kinh doanh bất động sản là
giá bán bất động sản chưa có thuế GTGT, trừ
giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê
đất phải nộp ngân sách nhà nước;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hoạt động đại lý, môi giới mua bán
hàng hóa và dịch vụ hưởng hoa hồng là tiền
hoa hồng thu được từ các hoạt động này chưa
có thuế GTGT;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Đối với hàng hoá, dịch vụ khác là giá do Chính
phủ quy định;
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
- Giá tính thuế GTGT đối với hàng hoá, dịch vụ
quy định bao gồm cả khoản phụ thu và phí thu
thêm mà cơ sở kinh doanh được hưởng.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Căn cứ tính thuế GTGT 
Mức thuế suất thuế GTGT được quy định như
sau:
- Mức thuế suất 0% đối với hàng hoá xuất khẩu;
- Mức thuế suất 5%, 10%,  tùy theo hàng hoá,
dịch vụ. (xem biểu suất thuế GTGT)
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Phương pháp tính thuế GTGT
Phương pháp khấu trừ thuế 
- Số thuế phải nộp bằng thuế GTGT đầu ra trừ 
thuế GTGT đầu vào. 
- Thuế GTGT đầu ra bằng giá tính thuế của 
hàng hoá, dịch vụ bán ra nhân với thuế suất. 
- Thuế GTGT đầu vào bằng tổng số thuế 
GTGT đã thanh toán được ghi trên hoá đơn 
GTGT mua hàng hoá, dịch vụ hoặc chứng từ 
nộp thuế GTGT hàng hoá nhập khẩu. 
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Căn cứ và phương pháp tính thuế GTGT
Phương pháp tính thuế GTGT
Phương pháp tính trực tiếp trên GTGT 
Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu X Tỷ lệ % 
Tỷ lệ % để tính thuế GTGTđược quy định như sau:
 Phân phối, cung cấp hàng hóa: 1%;
 Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 
5%; 
 Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây 
dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 3%;
 Hoạt động kinh doanh khác: 2%.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Hoàn thuế GTGT
Việc hoàn thuế GTGT chỉ thực hiện trong các 
trường hợp sau: 
- Cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế theo
phương pháp khấu trừ thuế được xét hoàn thuế
hàng quý nếu số thuế đầu vào được khấu trừ của
các tháng trong quý lớn hơn số thuế đầu ra hoặc
được hoàn thuế đầu vào của tài sản cố định.
- Quyết toán thuế khi sáp nhập, hợp nhất, chia,
tách, giải thể, phá sản có số thuế nộp thừa;
- Quyết định xử lý hoàn thuế của cơ quan có thẩm
quyền theo quy định của pháp luật.
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Kế toán thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
Tài khoản sử dụng:
TK 133- Thuế GTGT được khấu trừ (chi tiết TK 
1331 - thuế GTGT được khấu trừ của hàng hoá 
dịch vụ TK 1332 - thuế GTGT được khấu trừ của 
TSCĐ)
TK 3331- Thuế GTGT phải nộp (chi tiết TK 33311-
Thuế GTGT đầu ra, TK 33312- Thuế GTGT hàng 
nhập khẩu): Theo dõi thuế GTGT phải nộp. 
KẾ TOÁN THUẾ GTGT
Tài khoản sử dụng:
TK 133- Thuế GTGT được khấu trừ (chi tiết TK
1331 - thuế GTGT được khấu trừ của hàng
hoá dịch vụ TK 1332 - thuế GTGT được khấu
trừ của TSCĐ)
TK 3331- Thuế GTGT phải nộp (chi tiết TK
33311-Thuế GTGT đầu ra, TK 33312- Thuế
GTGT hàng nhập khẩu): Theo dõi thuế GTGT
phải nộp.
KẾ TOÁN THUẾ TTĐB
Đối tượng nộp thuế TTĐB
Đối tượng chịu thuế TTĐB là những loại hàng
hoá, dịch vụ được quy định trong luật thuế
TTĐB như thuốc lá, rượu bia, kinh doanh vũ
trường, 
Tổ chức, cá nhân (gọi chung là cơ sở) sản
xuất, nhập khẩu hàng hoá và kinh doanh dịch
vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB là đối
tượng nộp thuế TTĐB.
KẾ TOÁN THUẾ TTĐB
Căn cứ tính thuế TTĐB
Giá tính thuế TTĐB
Giá tính thuế TTĐB đối với hàng hóa, dịch vụ
là giá bán ra, giá cung ứng dịch vụ chưa có
thuế TTĐB, chưa có thuế bảo vệ môi trường
và chưa có thuế GTGT
KẾ TOÁN THUẾ TTĐB
Phương pháp tính thuế TTĐB
Đối với các sản phẩm, dịch vụ do doanh
nghiệp SXKD trong nước sản xuất
KẾ TOÁN THUẾ TTĐB
Phương pháp tính thuế TTĐB
Đối với hàng nhập khẩu: Giá tính thuế TTĐB là
giá nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu. Theo
công thức:
Thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế TTĐB x
Thuế suất TTĐB%
KẾ TOÁN THUẾ TTĐB
Tài khoản sử dụng:
TK 3332-Thuế tiêu thụ đặc biệt
KẾ TOÁN THUẾ TTĐB
Công ty ABC sản xuất rượu 45 độ, sản phẩm 
thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế 
suất 65%) và thuế GTGT theo phương pháp 
khấu trừ (thuế suất 10%).
Số dư đầu tháng Tài khoản 155: 189.000.000
(chi tiết: 7.000 chai)
VÍ DỤ MINH HOẠ
Công ty ABC xuất kho 1.000 chai bán cho 
Công ty A với giá bán chưa có thuế GTGT 
(bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt) 66.825/chai, 
thuế suất thuế GTGT 10%. Công ty A đã 
thanh toán bằng tiền gửi ngân hàng.
Chi phí vận chuyển hàng đi bán thanh toán 
bằng tiền mặt 1.540.000 (bao gồm thuế GTGT 
10%).
1.Nợ TK 632 27.000.000
Có TK 155 27.000.000
2.Nợ TK 1121 73.507.500
Có TK 511 66.825.000
Có TK 3331 6.682.500
3.Nợ TK 511 26.325.000
Có TK 3332 26.325.000
Thuế tiêu thụ đặc biệt của 1.000 chai:
66.825.000
1 + 65% 
x 65% = 26.325.000
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Đối tượng nộp thuế xuất nhập khẩu 
Hàng hoá được phép xuất khẩu, nhập khẩu
qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam, kể cả hàng
hoá từ thị trường trong nước đưa vào khu chế
xuất và từ khu chế xuất đưa ra thị trường trong
nước, đều là đối tượng chịu thuế xuất khẩu,
thuế nhập khẩu.
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Đối tượng nộp thuế xuất nhập khẩu 
Hàng hoá trong các trường hợp sau đây không
thuộc diện chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập
khẩu, sau khi làm đầy đủ thủ tục hải quan:
- Hàng vận chuyển quá cảnh hoặc mượn
đường qua biên giới Việt Nam;
- Hàng chuyển khẩu;
- Hàng viện trợ nhân đạo.
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Căn cứ tính thuế xuất nhập khẩu
- Số lượng từng mặt hàng ghi trong tờ khai hàng 
xuất khẩu, nhập khẩu;
- Giá tính thuế;
- Thuế suất của mặt hàng.
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Phương pháp tính thuế xuất nhập khẩu
Đối với hàng nhập khẩu, thuế nhập khẩu tính
theo giá CIF. Giá nhập khẩu bằng ngoại tệ nên
khi tính thuế phải quy đổi theo tiền Việt Nam,
tính theo tỷ giá hối đoái do Ngân hàng Nhà
nước Việt Nam công bố tại thời điểm tính thuế
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Phương pháp tính thuế xuất nhập khẩu
Đối với thuế xuất khẩu tính theo giá FOB được
quy ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá hối đoái do
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại
thời điểm tính thuế.
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Tài khoản sử dụng: 
TK 3333- Thuế xuất nhập khẩu
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Kế toán thuế nhập khẩu 
KẾ TOÁN THUẾ XNK
Kế toán thuế xuất khẩu 
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Đối tượng nộp thuế
Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng
hoá, dịch vụ (gọi chung là cơ sở kinh doanh)
có thu nhập phải nộp thuế thu nhập doanh
nghiệp.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Căn cứ và phương pháp tính thuế TNDN
Căn cứ tính thuế TNDN là thu nhập tính thuế
trong kỳ tính thuế và thuế suất.
Thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế được xác
định bằng thu nhập chịu thuế trừ (-) thu nhập
được miễn thuế và các khoản lỗ được kết
chuyển từ các năm trước.
Thu nhập chịu thuế bằng (=) doanh thu trừ (-)
các khoản chi được trừ của hoạt động sản
xuất, kinh doanh cộng (+) thu nhập khác, kể
cả thu nhập ở ngoài Việt Nam.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Cơ sở tính thuế của tài sản hoặc nợ phải trả 
và Chênh lệch tạm thời
Cơ sở tính thuế của tài sản là giá trị sẽ được
trừ khỏi thu nhập chịu thuế khi thu hồi giá trị
ghi sổ của tài sản. Nếu thu nhập không phải
chịu thuế thì cơ sở tính thuế của tài sản bằng
giá trị ghi sổ của tài sản đó.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Cơ sở tính thuế của tài sản hoặc nợ phải trả 
và Chênh lệch tạm thời
Cơ sở tính thuế thu nhập của nợ phải trả là giá
trị ghi sổ của nó trừ đi (-) giá trị sẽ được khấu
trừ vào thu nhập chịu thuế khi thanh toán nợ
phải trả trong các kỳ tương lai. Đối với doanh
thu nhận trước, cơ sở tính thuế là giá trị ghi sổ
của nó, trừ đi phần giá trị của doanh thu không
phải chịu thuế trong tương lai.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Cơ sở tính thuế của tài sản hoặc nợ phải trả 
và Chênh lệch tạm thời
Chênh lệch tạm thời là khoản chênh lệch giữa
giá trị ghi sổ của tài sản hoặc nợ phải trả trong
Bảng Cân đối kế toán và cơ sở tính thuế của
tài sản hoặc nợ phải trả đó. Chênh lệch tạm
thời gồm 2 loại: Chênh lệch tạm thời được
khấu trừ và chênh lệch tạm thời chịu thuế.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Cơ sở tính thuế của tài sản hoặc nợ phải trả 
và Chênh lệch tạm thời
Chênh lệch tạm thời được khấu trừ là các
khoản chênh lệch tạm thời làm phát sinh các
khoản được khấu trừ khi xác định thu nhập
chịu thuế trong tương lai khi giá trị ghi sổ của
các khoản mục tài sản được thu hồi hoặc nợ
phải trả được thanh toán.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Cơ sở tính thuế của tài sản hoặc nợ phải trả 
và Chênh lệch tạm thời
Chênh lệch tạm thời chịu thuế là các khoản
chênh lệch tạm thời làm phát sinh khoản thuế
thu nhập phải trả khi xác định thu nhập chịu
thuế trong tương lai khi giá trị ghi sổ của các
khoản mục tài sản được thu hồi hoặc nợ phải
trả được thanh toán.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện 
hành” 
(1) Hàng quý, kế toán tự xác định và ghi nhận số
thuế thu nhập doanh nghiệp tạm phải nộp trong
quý. Thuế thu nhập tạm phải nộp từng quý được
tính vào chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
hiện hành của quý đó.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện 
hành” 
(2) Cuối năm tài chính, kế toán phải xác định số
và ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp thực tế
phải nộp trong năm trên cơ sở tổng thu nhập
chịu thuế cả năm và thuế suất thuế thu nhập
doanh nghiệp hiện hành. Thuế thu nhập doanh
nghiệp thực phải nộp trong năm được ghi nhận
là chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành
trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của
năm đó.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện
hành”
(3) Trường hợp số thuế thu nhập doanh nghiệp
tạm phải nộp trong năm lớn hơn số thuế phải
nộp cho năm đó, thì số chênh lệch giữa số thuế
tạm phải nộp lớn hơn số thuế phải nộp được ghi
giảm chi phí thuế TNDN hiện hành và ghi giảm
trừ vào số thuế thu nhập doanh nghiệp phải
nộp.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện 
hành” 
(4) Trường hợp phát hiện sai sót không trọng
yếu của các năm trước liên quan đến khoản
thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của các
năm trước, doanh nghiệp được hạch toán tăng
(hoặc giảm) số thuế thu nhập doanh nghiệp phải
nộp của các năm trước vào chi phí thuế thu
nhập hiện hành của năm phát hiện sai sót.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện 
hành” 
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập hoãn lại phải trả” 
Cuối năm tài chính, doanh nghiệp phải xác định
và ghi nhận “Thuế thu nhập hoãn lại phải trả”
(nếu có) theo quy định của VAS 17 “Thuế thu
nhập doanh nghiệp”.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Thuế thu nhập hoãn lại phải trả” 
Thuế thu nhập hoãn lại phải trả được xác định 
trên cơ sở các khoản chênh lệch tạm thời chịu 
thuế phát sinh trong năm và thuế suất thuế thu 
nhập hiện hành theo công thức:
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Tài sản thuế thu nhập hoãn lại”
Cuối năm tài chính, doanh nghiệp phải xác định
và ghi nhận “Tài sản thuế thu nhập hoãn lại”
(nếu có) theo quy định của VAS 17 “Thuế thu
nhập doanh nghiệp” và Thông tư hướng dẫn
chuẩn mực.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Phương pháp kế toán
Ghi nhận “Tài sản thuế thu nhập hoãn lại”
Tài sản thuế thu nhập hoãn lại được xác định
theo công thức sau:
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Tài khoản sử dụng:
TK 3334- Thuế TNDN: phản ánh số tiền thuế
doanh nghiệp tạm nộp từng quý và quyết toán
thuế TNDN theo năm.
TK 347- Thuế thu nhập hoãn lại phải trả:phản
ánh khoản tiền thuế là thu nhập hoãn lại phải
trả. Cuối năm, kế toán tính và lập “Bảng xác
định thuế thu nhập hoãn lại phải trả” .
TK 243-Tài sản thuế thu nhập hoãn lại:phản
ánh khoản tiền thuế là tài sản thuế thu nhập
hoãn lại. Cuối năm, kế toán tính và lập “Bảng
xác định tài sản thuế thu nhập hoãn lại”
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Tài khoản sử dụng:
TK 821-Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp:
TK 8211- Chi phí thuế TNDN hiện hành: Ghi
nhận chi phí thuế thu nhập của năm tài chính
hiện hành mà doanh nghiệp phải nộp và đã
nộp theo luật thuế TNDN.
TK 8212- Chi phí thuế TNDN hoãn lại: Ghi
nhận chi phí thuế thu nhập hoãn lại mà doanh
nghiệp phải nộp và đã nộp theo luật thuế
TNDN.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Thuế thu nhập hoãn lại phải trả
VÍ DỤ MINH HOẠ
Công ty ABC kê khai và nộp thuế GTGT 
theo phương pháp khấu trừ thuế, hạch toán 
hàng tồn kho theo phương pháp kê khai 
thường xuyên.
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Ngày 31/12/N, kế toán xác định chi phí thuế 
TNDN hiện hành và chi phí thuế TNDN 
hoãn lại dựa trên các thông tin sau:
a.Lợi nhuận kế toán trước khấu hao: 
500.000.000.
b.Thuế suất thuế TNDN: 25%.
c.Ngày 01/01/N: Công ty ABC mua một 
thiết bị sản xuất có nguyên giá 
96.000.000, thời gian sử dụng hữu ích 
theo kế toán là 4 năm, theo cơ quan thuế 
là 2 năm (thiết bị sản xuất đưa vào sử 
dụng ngày 01/01/N).
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Năm N
Năm 
N+1
Năm 
N+2
Năm 
N+3
Kế toán 24 24 24 24
Cơ quan 
thuế
48 48 0 0
Chênh 
lệch
- 24 - 24 24 24
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Đơn vị tính: triệu đồng
Chỉ tiêu Mã số Năm nay
Tổng lợi nhuận kế toán trước 
thuế
50 476
Chi phí thuế TNDN hiện hành
Chi phí thuế TNDN hoãn lại
51
52
Lợi nhuận sau thuế TNDN 60
113
6
357
Năm N:
Năm N:
a.Lợi nhuận kế toán sau khấu hao: 
476.000.000.
b.Thu nhập tính thuế TNDN: 452.000.000.
c.Thuế TNDN phải nộp: 113.000.000.
Nợ TK 8211 113.000.000
Có TK 3334 113.000.000
Năm N:
d.Chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh 
trong năm N.
Nợ TK 8212 6.000.000
Có TK 347 6.000.000
KẾ TOÁN THUẾ TNDN
Thuế thu nhập hoãn lại phải trả
VÍ DỤ MINH HOẠ 
Công ty ABC kê khai và nộp thuế GTGT
theo phương pháp khấu trừ thuế, hạch toán 
hàng tồn kho theo phương pháp kê khai 
thường xuyên.
Ngày 31/12/N, kế toán xác định chi phí thuế 
TNDN hiện hành và chi phí thuế TNDN hoãn lại 
dựa trên các thông tin sau:
a.Lợi nhuận kế toán trước khấu hao: 
500.000.000.
b.Thuế suất thuế TNDN: 25%.
c.Ngày 01/01/N: Công ty ABC mua một 
thiết bị sản xuất có nguyên giá 
96.000.000, thời gian sử dụng hữu ích 
theo kế toán là 2 năm, theo cơ quan thuế 
là 4 năm (thiết bị sản xuất đưa vào sử 
dụng ngày 01/01/N).
Năm N
Năm 
N+1
Năm 
N+2
Năm 
N+3
Kế toán 48 48 0 0
Cơ quan 
thuế
24 24 24 24
Chênh 
lệch
24 24 - 24 - 24
Năm N:
a.Lợi nhuận kế toán sau khấu hao: 
452.000.000.
b.Thu nhập tính thuế TNDN: 476.000.000.
c.Thuế TNDN phải nộp: 119.000.000.
Nợ TK 8211 119.000.000
Có TK 3334 119.000.000
Năm N:
d.Chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh 
trong năm N.
Nợ TK 243 6.000.000
Có TK 8212 6.000.000
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Đơn vị tính: triệu đồng
Chỉ tiêu Mã số Năm nay
Tổng lợi nhuận kế toán trước 
thuế
50 452
Chi phí thuế TNDN hiện hành
Chi phí thuế TNDN hoãn lại
51
52
Lợi nhuận sau thuế TNDN 60
119
(6)
339
Năm N:
Ngày 31/12/N+1, kế toán xác định chi phí 
thuế TNDN hiện hành và chi phí thuế TNDN 
hoãn lại dựa trên các thông tin sau:
a.Lợi nhuận kế toán trước khấu hao: 
600.000.000.
b.Thuế suất thuế TNDN: 25%.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Đơn vị tính: triệu đồng
Chỉ tiêu Mã số Năm nay
Tổng lợi nhuận kế toán trước 
thuế
50 552
Chi phí thuế TNDN hiện hành
Chi phí thuế TNDN hoãn lại
51
52
Lợi nhuận sau thuế TNDN 60
144
(6)
414
Năm N+1:
Năm N+1:
a.Lợi nhuận kế toán sau khấu hao: 
552.000.000.
b.Thu nhập tính thuế TNDN: 576.000.000.
c.Thuế TNDN phải nộp: 144.000.000.
Nợ TK 8211 144.000.000
Có TK 3334 144.000.000
Năm N+1:
d.Chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh 
trong năm N+1.
Nợ TK 243 6.000.000
Có TK 8212 6.000.000
Ngày 31/12/N+2, kế toán xác định chi phí 
thuế TNDN hiện hành và chi phí thuế TNDN 
hoãn lại dựa trên các thông tin sau:
a.Lợi nhuận kế toán trước khấu hao: 
700.000.000.
b.Thuế suất thuế TNDN: 25%.
Năm N+2:
a.Lợi nhuận kế toán sau khấu hao: 
700.000.000.
b.Thu nhập tính thuế TNDN: 676.000.000.
c.Thuế TNDN phải nộp: 169.000.000.
Nợ TK 8211 169.000.000
Có TK 3334 169.000.000
Năm N+2:
d.Chi phí thuế TNDN hoãn lại hoàn nhập 
trong năm N+2.
Nợ TK 8212 6.000.000
Có TK 243 6.000.000
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Đơn vị tính: triệu đồng
Chỉ tiêu Mã số Năm nay
Tổng lợi nhuận kế toán trước 
thuế
50 700
Chi phí thuế TNDN hiện hành
Chi phí thuế TNDN hoãn lại
51
52
Lợi nhuận sau thuế TNDN 60
169
6
525
Năm N+2:
Ngày 31/12/N+3, kế toán xác định chi phí 
thuế TNDN hiện hành và chi phí thuế TNDN 
hoãn lại dựa trên các thông tin sau:
a.Lợi nhuận kế toán trước khấu hao: 
800.000.000.
b.Thuế suất thuế TNDN: 25%.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Đơn vị tính: triệu đồng
Chỉ tiêu Mã số Năm nay
Tổng lợi nhuận kế toán trước 
thuế
50 800
Chi phí thuế TNDN hiện hành
Chi phí thuế TNDN hoãn lại
51
52
Lợi nhuận sau thuế TNDN 60
194
6
600
Năm N+3:
Năm N+3:
a.Lợi nhuận kế toán sau khấu hao: 
800.000.000.
b.Thu nhập tính thuế TNDN: 776.000.000.
c.Thuế TNDN phải nộp: 194.000.000.
Nợ TK 8211 194.000.000
Có TK 3334 194.000.000
Năm N+3:
d.Chi phí thuế TNDN hoãn lại hoàn nhập 
trong năm N+3.
Nợ TK 8212 6.000.000
Có TK 243 6.000.000
KẾ TOÁN THUẾ TTCN
KẾ TOÁN THUẾ TÀI NGUYÊN
KẾ TOÁN THUẾ NHÀ ĐẤT
KẾ TOÁN THUẾ NHÀ ĐẤT