Bài giảng Kinh tế học Tiền tệ & Ngân hàng - Bài 5: Hoạt động ngân hàng thương mại - Nguyễn Anh Tuấn

BÀI 5 
HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
GVGD: TS. Nguyễn Anh Tuấn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHQGHN
KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÔN KINH TẾ HỌC TIỀN TỆ - NGÂN HÀNG
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-2
YÊU CẦU CHUNG
1. Hiểu bảng cân đối tài sản của NHTM
2. Nắm vững hoạt động của NHTM
3. Phân tích được cơ chế tạo lợi nhuân
của NHTM
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-3
KHÁI NIỆM NHTM
1. Là một doanh nghiệp được
thành lập theo luật Ngân hàng
2. Là một doanh nghiệp đặc biệt
• Kinh doanh dịch vụ tiền tệ
• Là trung tâm thanh toán
• Là một TGTC
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-4
1. Giới thiệu Bảng cân đối tài sản của NHTM
Tổng
tài sản
nợ
Vốn
Tổng
tài sản
có
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-5
1. Giới thiệu Bảng cân đối tài sản của NHTM
 Các khoản mục Tài sản Nợ:
-Tiền gửi =TG Giao dịch và phi GD 
-Vay từ TCTC: Từ NHT khác và từ 
NHTW
-Vốn 
 Các khoản mục Tài sản Có:
-Tiền dự trữ
-Cho vay
-Chứng khoán
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-6
2. Hoạt động kinh doanh của NHTM:
 Cơ chế tạo lợi nhuận
 Vấn đề bán các tài sản nợ để mua tài 
sản có
 Tình huống cụ thể:
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-7
3. Phân loại dịch vụ NH
 Dịch vụ truyền thống:
-Thực hiện chức năng 
NHTM
-Tạo lợi nhuận từ chênh 
lệch lãi suất 
 Dịch vụ NH hiện đại;
-Đáp ứng nhu cầu 
-Thu lợi từ phí dịch vụ
-Các điều kiện 
 Xu hướng chung
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-8
HOẠT ĐỘNG TẠO LỢI NHUẬN 
CỦA NHTM
1. Quan hệ giữa tiền gửi & tiền dự trữ 
trong hoạt động của NHTM
2. Cách tạo lợi nhuận của NHTM 
NHTM tạo lợi nhuận bằng cách bán 
các tài sản Nợ có một số đặc tính 
như lợi tức, rủi ro, tính lỏng để mua 
các tài sản Có
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-9
QUAN HỆ TIỀN GỬI & TIỀN DỰ TRỮ
1. Tình huống cá nhân, DN
mở tài khoản séc
2. Tình huống cắt chuyển séc
giữa 2 ngân hàng
3. Tình huống thực hiện
thanh toán qua NHTW
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-10
HOẠT ĐỘNG TẠO LỢI NHUẬN CỦA NHTM 
• Ví dụ: Có NHTM Nợ
R+ 10 tr.đ D+100 tr.đ
CV+ 90 tr.đ
• Với iTG = 5%; iCV = 10% & chi phí phục vụ 3 tr. đ
• Kết quả:
• Thu lãi 10% * 90 = 9 tr. đ
• Chi phí trả lãi 5% * 100 = 5 tr. đ
• Chi phí phục vụ 3 tr. đ
• Lợi nhuận NH thu được 1 tr. Đ
• hay tỷ lệ lợi tức tài sản là 1/100 = 0,01 tức là 1%
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-11
Những vấn đề thuyết trình
1.Những bộ phận cấu thành bản QTTS của một 
NHTM
2. Cơ chế hoạt động của NHTM: Nguồn vốn, sản 
phẩm cung cấp
3. Đặc điểm thị trường cho vay: TT bất đối xứng, 
LCN, RRĐ Đ
4. Trình bày cơ chế tạo lợi nhuận của NHTM qua 1 
ví dụ cụ thể
5. Giải thích mệnh đề: “NHTM tạo lợi nhuận bằng 
cách bán các tài sản Nợ có một số đặc tính như 
lợi tức, rủi ro, tính lỏng để mua các tài sản Có” 
TS. Nguyễn Anh Tuấn – Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN. 1-12
1.Đặc điểm bản QTTS của NHTM
2.Đặc thù của Kinh doanh NH 
3.Đặc điểm thị trường chovay