Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 9: Hệ thống kế toán Việt Nam - Đại học Mở thành phố Hồ Chí Minh

1Chương 9
Hệ thống kế toán Việt Nam
Trường Đại học Mở TPHCM – Khoa Kế toán Kiểm toán
Mục tiêu
Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có thể:
 Trình bày sự hình thành và phát triển của hệ thống kế
toán Việt Nam.
 Giải thích vai trò của các tổ chức lập quy và tổ chức
nghề nghiệp về kế toán tại Việt Nam
 Nêu được các nội dung cơ bản của Luật Kế toán và
các văn bản hướng dẫn
 Nêu được nội dung cơ bản của chế độ kế toán doanh
nghiệp
 Giải thích mối quan hệ giữa kế toán và các định chế
liên quan tại Việt Nam
2Sự phát triển của hệ thống kế toán Việt 
Nam 
Các tổ chức lập quy và tổ 
chức nghề nghiệp
Luật Kế toán và các văn bản 
hướng dẫn
Hệ thống chuẩn mực kế toán 
Việt Nam
Hệ thống kế toán doanh nghiệp 
Việt Nam
Quan hệ giữa kế toán và 
các định chế liên quan tại 
Việt Nam
3
Nội dung
 Trước 1990, hệ thống kế toán VN dựa trên hệ 
thống kế toán các nước XHCN chủ yếu phục vụ 
cho DNNN.
 Quá trình cải cách 
– Hệ thống 1990
– Hệ thống thử nghiệm 1994
– Hệ thống 1996
– Luật kế toán 2003 và các chuẩn mực kế 
toán Việt Nam (VAS)
– Hệ thống 2006
– Hệ thống 2014
4
Sự phát triển của hệ thống kế toán VN
3Hệ thống kế toán Việt Nam hiện nay
Luật Kế toán 2003 Luật Doanh nghiệp
Nghị định 129, 128 Luật Kiểm toán độc lập
Chuẩn mực kế toán Luật Kiểm toán nhà nước
Chế độ kế toán & các quy 
định khác
Luật thuế
 Do Quốc hội ban hành năm 2003
 Các nội dung cơ bản
 Đối tượng chi phối
 Các quy định cơ bản về đơn vị, kỳ kế toán
 Các yêu cầu cụ thể về sổ sách, chứng từ
 Thông tin công khai và báo cáo
 Quản lý Nhà nước về kế toán
 Hành nghề kế toán
 Tổ chức nghề nghiệp.
 Được hướng dẫn bởi Nghị định 128 và 129 của Chính
Phủ
Luật Kế toán
4 Được ban hành bởi Bộ Tài chính
 Xây dựng dựa trên IFRS có điều chỉnh cho phù hợp
với VN.
 Đã ban hành 26 VAS được hướng dẫn bởi 3 thông
tư 20, 21 và 161.
 Quy định các nguyên tắc chung và các nguyên tắc
cụ thể liên quan đến việc ghi nhận, đánh giá và trình
bày trên BCTC (bao gồm các thuyết minh liên quan).
Chuẩn mực kế toán
 Chế độ kế toán doanh nghiệp được ban hành bởi
thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014, được
áp dụng cho niên độ kế toán từ năm 2015.
 Bao gồm:
 Hệ thống chứng từ
 Hệ thống tài khoản
 Hệ thống sổ sách
 Hệ thống báo cáo tài chính
 Bên cạnh còn có hệ thống kế toán dành cho DN
nhỏ và vừa ban hành theo QĐ 48/2006/QĐ-BTC.
Chế độ kế toán doanh nghiệp
5Hệ thống tài khoản– TK thuộc BCĐKT
TÀI SẢN 
NÔÏ PHAÛI 
TRAÛ
VOÁN 
CHUÛ SÔÛ 
HÖÕU 
Loaïi 1 vaø 2: taøi saûn
11x: Tieàn
12x: CK KD vaø ñaàu tö 
ñeán luùc ñaùo haïn
13x: Nôï phaûi thu
14x: Taïm öùng
15x: Haøng toàn kho
16x: Chi söï nghieäp
21x: Taøi saûn coá ñònh
22x: Ñaàu tö cho 
chieán löôïc daøi haïn
24x: Taøi saûn khaùc
Loaïi 3: Nôï phaûi traû
33x: Nôï phaûi traû 
thoâng thöôøng
34X: Ñi vay
35x: Döï phoøng phaûi 
traû vaø caùc quyõ phaûi 
traûLoaïi 4: Voán chuû sôû 
höõu
41x: Voán kinh doanh
vaø caùc quyõ
42x: Laõi chöa phaân 
phoái
44x: Nguoàn khaùc
46x: Nguoàn kinh phí
Hệ thống tài khoản– TK thuộc BCKQHĐKD
Doanh thu
Chi phí 
SXKD
Loaïi 5: Doanh thu
51x: Doanh thu
52x: C/khaáu, 
G/gia, HBBTL
Loaïi 6: Chi phí SXKD
61x: Chi phí mua haøng
62x: Chi phí SX
63x: Giaù thaønh, giaù voán, 
CPTC
64x: Chi phí ngoaøi SX
Thu nhaäp 
khaùc
Chi phí 
khaùc
Loaïi 7: Thu nhaäp 
khaùc
71x: Thu nhaäp khaùc
Loaïi 8: Chi phí khaùc
81x: Chi phí khaùc
82x: CP thueá TNDN
Loaïi 9: xaùc ñònh keát quaû
9
Đây là các TK trung gian phản ánh các quá trình kinh doanh, chỉ tập hợp 
trong kỳ và được kết chuyển toàn bộ vào cuối kỳ nên tất cả các TK thuộc 
loại này đều không có số dư. 
6 Bao gồm báo cáo tài chính riêng, báo cáo tài chính 
hợp nhất và báo cáo tài chính giữa niên độ.
– Bảng cân đối kế toán 
– Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
– Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (gián tiếp/trực tiếp)
– Bản thuyết minh báo cáo tài chính
 Quy định thời hạn và địa chỉ phải nộp báo cáo tài chính 
11
Hệ thống báo cáo tài chính
 Hệ thống kế toán đơn vị hành chính sự
nghiệp
 Hệ thống kế toán ngân hàng
 Hệ thống kế toán doanh nghiệp bảo hiểm
 
12
Các hệ thống kế toán khác
7Kế toán
Thị trường 
chứng 
khoán
ThuếKiểm toán
13
Quan hệ giữa kế toán và các định chế khác