Bài giảng Quản lý nhà nước về thương mại - Chương 5+6

CHƢƠNG 5: 
NỘI DUNG CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THƢƠNG MẠI 
Nội dung 
quản lý 
theo đối 
tƣợng 
Nội dung 
quản lý 
theo 
chức 
năng 
 Nội dung 
chủ yếu 
của 
QLNN về 
TM trên 
địa bàn 
lãnh thổ 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
1 
• Quản lý, kiểm soát hàng hóa lưu thông và dịch vụ cung ứng trên thị 
trường 
2 
• Quản lý thương nhân, kiểm soát hoạt động và giao dịch thương mại 
của các chủ thể kinh doanh 
3 
• Quản lý và phát triển cơ sở hạ tầng thương mại 
4 
• Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành chế độ, quy định chính sách, 
pháp luật về thương mại đối với các chủ thể trao đổi hàng hóa và 
dịch vụ 
5 
• Đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và kinh doanh 
hàng giả, hàng cấm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà kinh doanh, 
lợi ích Nhà nước và người tiêu dùng 
5.1. NỘI DUNG QUẢN LÝ THEO ĐỐI TƢỢNG QUẢN LÝ 
6 
Các nội dung quản lý khác 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
1 
• Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức chỉ đạo thực thi chính 
sách, pháp luật đối với các lĩnh vực TM 
2 
• Xây dựng và tổ chức thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và 
chương trình dự án phát triển thương mại, thị trường của địa phương 
3 
• Ban hành các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng, cấp giấy chứng 
nhận và quản lý, kiểm soát chất lượng hàng hóa trao đổi, dịch vụ cung ứng 
trên thị trường 
4 
• Thanh tra, kiểm tra, giải quyết các khiếu nại, tranh chấp TM và xử lý các vi 
phạm quy định chính sách, pháp luật về TM trên địa bàn 
5 
• Cấp phép kinh doanh và thu hồi các loại giấy phép kinh doanh 
5.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ THEO CHỨC NĂNG 
6 
• Hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý các vi 
phạm pháp luật đối với các lĩnh vực TM 
7 
• Tổ chức bộ máy quản lý, phân công trách nhiệm và phối hợp thực thi chính 
sách, pháp luật đối với các lĩnh vực TM 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
1 
• Ban hành các văn bản cụ thể hóa và triển khai hướng dẫn thực thi 
chính sách, pháp luật Nhà nước về TM trên địa bàn 
2 
• Xây dựng và tổ chức thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch 
và chương trình, dự án phát triển TM, thị trường của địa phương 
3 
• Tổ chức bộ máy quản lý, phân công trách nhiệm và phối hợp thực 
thi chính sách, pháp luật về TM trên địa bàn 
4 
• Thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn, phổ biến các văn bản quy phạm 
pháp luật và tình hình thực thi chính sách, pháp luật đối với các lĩnh 
vực thương mại 
5 
• Nội dung quản lý khác 
5.3. NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA QLNN VỀ TM TRÊN ĐỊA 
BÀN LÃNH THỔ DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
CHƢƠNG 6: 
PHÁP LUẬT VỀ THƢƠNG MẠI 
Bản chất 
và vai trò 
của pháp 
luật về 
TM 
Các bộ 
phận cấu 
thành 
khung khổ 
pháp lý về 
TM 
 Hoạch 
định và 
thực thi 
pháp luật 
về TM 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.1. Bản chất và vai trò của pháp luật về TM 
Khái niệm và phân loại 
Vai trò của pháp luật về thƣơng mại 
6.1.1 
6.1.2. 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Khái niệm pháp luật về TM 
85 
Là tổng hợp các quy phạm pháp luật do 
Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận để 
điều chỉnh những quan hệ kinh tế, xã hội 
phát sinh trong quá trình lưu thông hàng 
hóa và cung ứng DV trên thị trường 
nhằm thực hiện mục tiêu phát triển TM, 
kinh tế - xã hội của đất nước 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Phân loại pháp luật về thƣơng mại 
Theo hệ thống 
ngành luật 
PL về 
thƣơng 
nhân 
PL về 
hành 
vi TM 
Theo khía cạnh mức 
độ giá trị pháp lý và 
cơ quan ban hành 
Văn bản 
quy 
phạm 
PL 
Các văn 
bản áp 
dụng 
quy 
phạm PL 
PL về 
cạnh 
tranh, 
độc 
quyền 
PL về 
phá sản, 
tài phán 
PL khác 
đối với 
hđ TM 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
 Vai trò của pháp luật về TM 
Tạo tiền đề pháp lý vững chắc để Nhà nƣớc điều chỉnh các quan hệ kinh tế trong lƣu 
thông hàng hóa và cung ứng DV, đảm bảo sự phát triển hài hóa, vững chắc nền kinh 
tế, xã hội 
Tạo cơ chế pháp lý để Nhà nƣớc xây dựng môi trƣờng bình đẳng về quyền lợi và 
nghĩa vụ giữa các chủ thể tham gia vào hoạt động TM nhằm nâng cao hiệu quả của 
lĩnh vực TM, cũng nhƣ của nền kinh tế quốc dân. 
Tạo cơ sở pháp lý cần thiết để Nhà nƣớc thực hiện mục tiêu phát triển TM 
bền vững 
 Một số vai trò cụ thể của pháp luật về TM 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Các bộ phận cấu thành khung khổ pháp lý về thƣơng mại 
Hệ thống các 
quy phạm pháp 
luật quốc gia 
Hiến 
pháp 
Bộ 
luật 
dân sự 
Các định chế 
thƣơng mại 
quốc tế 
Các điều 
ƣớc 
quốc tế 
về TM 
Các tập 
quán 
quốc tế 
về TM 
Các luật 
do Quốc 
hội 
thông 
qua 
Các văn 
bản 
dƣới 
luật 
Các văn 
bản 
dƣới 
luật 
khác 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.3. Hoạch định và thực thi pháp luật về TM 
Xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp 
luật về thƣơng mại 
 Thực thi pháp luật về thƣơng mại 
 Khung pháp lý cơ bản đối với thƣơng mại hàng hóa 
và thƣơng mại dịch vụ ở Việt Nam 
6.3.1 
6.3.2. 
6.3.3
. 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Những yêu cầu đối với hệ thống pháp luật thƣơng mại 
Những yêu 
cầu đối với 
HTPLTM 
Tính hội nhập quốc tế và 
quan điểm, đƣờng lối, CS 
và PL của Đảng và Nhà 
nƣớc 
Tính cƣỡng 
chế 
Tính hệ thống 
Tính khách 
quan , tính 
quy luật 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Các cơ quan ban hành các văn bản quy phạm pháp luật 
trong QLNN về TM 
Quốc 
hội 
Hiến 
pháp 
Luật, 
Nghị 
quyết 
Các cơ 
quan ở 
TW 
Nghị quyết, 
nghị định, 
quyết định, 
chỉ thị 
QĐ, chỉ 
thị, 
thông tƣ 
Pháp 
lệnh 
Nghị 
quyết 
Lệnh, 
quyết 
định 
UBTV 
Quốc 
hội 
Nghị 
quyết 
Nghị 
định, 
Thông tƣ 
liên tịch 
HĐND, 
UBND 
Nghị 
quyết 
Quyết 
định, 
chỉ thị 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Chính Phủ 
Tư pháp 
Chính phủ TW, các 
Bộ 
TAND, Viện KSND Quốc hội 
Hành pháp 
Chính quyền tỉnh, 
thành phố trực thuộc 
TW 
(Mô hình chính quyền các cấp ) 
Lập pháp 
TAND, Viện KSND 
tỉnh, thành phố trực 
thuộc TW 
Chính quyền quận, 
huyện 
Chính quyền phƣờng, 
xã 
TAND, Viện KSND 
quận, huyện 
HĐND 
UBND 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
Khung pháp lý cơ bản đối với TMHH và TMDV ở Việt Nam 
Khung pháp lý 
đối với TMHH 
Quy 
định về 
thƣơng 
nhân 
Quy 
định về 
hành vi 
thƣơng 
mại 
Khung pháp lý 
đối với TMDV 
Luật Viễn 
thông, 
Luật Bƣu 
chính 
Luật Du 
lịch, Bộ 
luật 
Hàng 
hải 
Điều 
chỉnh về 
cạnh 
tranh, 
độc 
quyền 
Về phá 
sản, tài 
phán 
Về 
QLNN 
đv 
hđ.TM 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU