Bài giảng Thuế nhà nước - Chương 6: Thuế thu nhập cá nhân - Trần Thị Quỳnh Hương

1 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TR Ư ỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HỒ CHÍ MINH 
------------------ 
THUẾ NHÀ N Ư ỚC 
	 Giảng viên : 
	 ThS. Trần Thị Quỳnh Hương 
2 
Ch ươ ng 6 :  THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN  
3 
Luật thi hành: 
Pháp lệnh số 35/2001 /PL- UBTVQH10 ngày 19/05/2001, có hiệu lực ngày 01/07/2001. 
Pháp lệnh số 14/2004 /PL- UBTVQH11 ngày 24/03/2004, có hiệu lực ngày 01/07/2004 sửa đ ổi, bổ sung Pháp lệnh Thuế thu nhập đ ối với ng ư ời có thu nhập cao n ă m 2001. 
Luật thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 ngày 21/11/2007 (Bãi bỏ pháp lệnh số 35, sửa đ ổi bổ sung pháp lệnh số 14 – nêu trên). Có hiệu lực từ ngày 01/01/2009. 
4 
6.1 Khái niệm, mục đ ích: 
6.1.1 Khái niệm 
Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao (gọi tắt là Thuế thu nhập cá nhân – Thuế TNCN ) là loại thuế trực thu , thu trực tiếp trên thu nhập nhận được của cá nhân trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm hoặc từng lần phát sinh. 
6.1.2 Mục đích 
- T hực hiện công bằng xã hội . 
- T ạo lập nguồn tài chính cho ngân sách Nhà nước . 
5 
	 6.2- Đối tượng nộp thuế TNCN : 
- Công dân Việt Nam ở trong nước hoặc đi công tác, lao động ở nước ngoài có thu nhập; 
- Cá nhân là người không mang quốc tịch VN nhưng định cư không thời hạn tại Việt Nam có thu nhập (cá nhân khác định cư tại Việt Nam); 
- Người nước ngoài làm việc tại VN có phát sinh thu nhập . 
6 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
Căn cứ tính Thuế TNCN là thu nhập chịu thuế và thuế suất. 
6.3.1.- Thu nhập chịu thuế : Gồm 
T hu nhập thường xuyên 
T hu nhập không thường xuyên. 
7 
6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế (tt) 
6.3.1.1- Thu nhập thường xuyên chịu thuế 
- T iền lương , tiền công, tiền thù lao, bao gồm cả tiền lương làm thêm giờ, lương ca 3, lương tháng thứ 13 (nếu có); tiền phụ cấp; tiền trợ cấp thay lương nhận từ quỹ BHXH ; tiền ăn trưa, ăn giữa ca (nếu nhận bằng tiền); 
- Tiền thưởng trừ các khoản tiền th ư ởng kèm theo các danh hiệu đư ợc Nhà n ư ớc phong tặng; 
8 
6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế (tt) 
Thu nhập do tham gia dự án , hiệp hội kdoanh  
Tiền bản quyền sử dụng sáng chế, nhãn hiệu, tác phẩm; nhuận bút; 
Tiền thù lao d ư ới các hình thức; 
Thu nhập từ đ ầu t ư vốn (tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần) 
9 
6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế (tt) 
Xác đ ịnh thu nhập th ư ờng xuyên chịu thuế (Tr ư ớc ngày 01/01/2009) 
- Đối với công dân Việt Nam và cá nhân khác đ ịnh c ư tại Việt Nam: trên 5 triệu đ ồng/tháng . 
- Riêng đ ối với ca sỹ, diễn viên; vận đ ộng viên chuyên nghiệp : đư ợc trừ 25% thu nhập khi xác đ ịnh thu nhập chịu thuế. 
- Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài đư ợc coi là c ư trú tại Việt Nam: là tổng số thu nhập phát sinh tại Việt Nam và tại n ư ớc ngoài , đư ợc tính bình quân tháng trong n ă m trên 8 triệu đ ồng/tháng . 
10 
6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế (tt) 
- Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài đư ợc coi là không c ư trú tại Việt Nam, thu nhập chịu thuế là tổng thu nhập phát sinh tại Việt Nam , không phân biệt n ơ i nhận thu nhập ở Việt Nam hay ở n ư ớc ngoài. 
* Ng ư ời n ư ớc ngoài 
- Đ ư ợc coi là c ư trú tại Việt Nam nếu ở tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên . 
- Đ ư ợc coi là không c ư trú tại Việt Nam nếu ở tại Việt Nam d ư ới 183 ngày . 
11 
6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế (tt) 
Xác đ ịnh thu nhập th ư ờng xuyên chịu thuế (Áp dụng từ 01/01/2009) 
Áp dụng mức giảm trừ gia cảnh đ ối với đ ối t ư ợng nộp thuế là 4 triệu đ ồng/tháng 
Mức giảm trừ đ ối với mỗi ng ư ời phụ thuộc là 1,6 triệu đ ồng/tháng (Trừ một lần vào một đ ối t ư ợng nộp thuế) 
Ng ư ời phụ thuộc là: 
Con ch ư a thành niên; con tàn tật, không có khả n ă ng lao đ ộng; 
Con thành niên đ ang học đ ại học, cao đ ẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề 
Vợ hoặc chồng không có khả n ă ng lao đ ộng 
12 
6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế (tt) 
d Bố mẹ đ ã hết tuổi lao đ ộng hoặc không có khả n ă ng lao đ ộng 
e Ng ư ời khác không n ơ i n ươ ng tựa mà ng ư ời nộp thuế phải trực tiếp nuôi d ư ỡng 
13 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
6.3.1. 2 - Thu nhập không th ư ờng xuyên chịu thuế 
Thu nhập về chuyển giao công nghệ l à khoản thu nhập có giá trị trên 15 triệu đ ồng tính cho từng hợp đ ồng. 
Thu nhập về trúng th ư ởng xổ số d ư ới các hình thức, kể cả trúng th ư ởng khuyến mại l à c ác khoản thu nhập có giá trị trên 15 triệu đ ồng tính cho từng lần trúng th ư ởng. 
14 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
6.3.1. 3 - Các khoản thu nhập không chịu thuế: 
- Các khoản phụ cấp do Nhà n ư ớc quy đ ịnh. 
- Tiền công tác phí . 
- Tiền ă n đ ịnh l ư ợng theo chế đ ộ quy đ ịnh 
- Các khoản trợ cấp xã hội của các đ ối t ư ợng h ư ởng chính sách xã hội. 
Tiền bồi th ư ờng bảo hiểm . 
Trợ cấp thôi việc , trợ cấp mất việc theo chế đ ộ. 
- Trợ cấp đ iều đ ộng về c ơ sở sản xuất theo quy đ ịnh của Nhà n ư ớc 
15 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
- Tiền th ư ởng về cải tiến kỹ thuật, sáng chế, phát minh, các giải th ư ởng quốc tế, các giải th ư ởng quốc gia do Nhà n ư ớc Việt Nam tổ chức, công nhận 
- Tiền th ư ởng kèm theo các danh hiệu đư ợc Nhà n ư ớc phong tặng 
Tiền nộp về BHXH, BHYT từ tiền l ươ ng. 
16 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
6.3.2- Thuế suất 
6.3.2.1- Đối với thu nhập th ư ờng xuyên 
17 
 Biểu thuế áp dụng tr ư ớc ngày 01/01/2009: 
Baäc 
Thu nhaäp bình quaân 
Thaùng/ngöôøi/1.000ñ 
Thueá suaát (%) 
1 
Ñeán 5.000 
0 
2 
 Treân 5.000 ñeán 15.000 
10 
3 
Treân 15.000 ñeán 25.000 
20 
4 
Treân 25.000 ñeán 40.000 
30 
5 
 Treân 40.000 
40 
18 
 Đối với công dân VN và cá nhân khác đ ịnh c ư tại VN: 
1 
5.000.000 
- 
0 
= 
5.000.000 
x 
0% 
= 
0 
2 
15.000.000 
- 
5.000.000 
= 
10.000.000 
x 
10% 
= 
1.000.000 
3 
25.000.000 
- 
15.000.000 
= 
10.000.000 
x 
20% 
= 
2.000.000 
4 
40.000.000 
- 
25.000.000 
= 
15.000.000 
x 
30% 
= 
4.500.000 
5 
40.000.000 
- 
40.000.000 
= 
0 
x 
30% 
= 
0 
7.500.000 
19 
 Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài c ư trú tại VN và công dân VN lao đ ộng, công tác ở n ư ớc ngoài: 
Baäc 
Thu nhaäp bình quaân 
Thaùng/ngöôøi 
Thueá suaát (%) 
1 
Ñeán 8.000 
0 
2 
 Treân 8.000 ñeán 20.000 
10 
3 
Treân 20.000 ñeán 50.000 
20 
4 
Treân 50.000 ñeán 80.000 
30 
5 
 Treân 80.000 
40 
20 
 Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài c ư trú tại VN và công dân VN lao đ ộng, công tác ở n ư ớc ngoài: 
1 
8.000.000 
- 
0 
= 
8.000.000 
x 
0% 
= 
0 
2 
20.000.000 
- 
8.000.000 
= 
12.000.000 
x 
10% 
= 
1.200.000 
3 
50.000.000 
- 
20.000.000 
= 
30.000.000 
x 
20% 
= 
6.000.000 
4 
80.000.000 
- 
50.000.000 
= 
30.000.000 
x 
30% 
= 
9.000.000 
5 
80.000.000 
- 
80.000.000 
= 
0 
x 
30% 
= 
0 
16.200.000 
21 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài không c ư trú tại VN : 
Thuế suất 25% tính trên tổng thu nhập chịu thuế. 
Ví dụ 6.3 : : Ông Z là ng ư ời n ư ớc ngoài thuộc đ ối t ư ợng không c ư trú ở Việt Nam có thu nhập th ư ờng xuyên là 10.000.000 đ ồng/tháng . Vậy thuế TNCN mà Ông Z phải nộp là: 
10.000.000 đ ồng x 25% = 2.500.000 đ ồng/tháng. 
22 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
6.3.2.2- Đối với thu nhập không th ư ờng xuyên 
- Đối với thu nhập chịu thuế về chuyển giao công nghệ: Thuế suất 5%. 
Ví dụ 6.5: Trong tháng 12/2006 Ông A có thu nhập về chuyển giao công nghệ là 25.000.000 đ ồng . Vậy thuế thuế TNCN mà Ông A phải nộp là: 
25.000.000 đ ồng x 5% = 1.250.000 đ ồng 
23 
	 6.3- Căn cứ và phương pháp tính thuế 
- Đối với thu nhập chịu thuế về trúng th ư ởng xổ số, trúng th ư ởng khuyến mại: Thuế suất 10%. 
Ví dụ 6.6: Trong tháng 12/2006 Ông B có trúng th ư ởng xổ số kiến thiết tỉnh Tiền Giang với số tiền là 50.000.000 đ ồng . Vậy thuế thuế TNCN mà Ông B phải nộp là: 
50.000.000 đ ồng x 10% = 5.000.000 đ ồng 
24 
 Biểu thuế áp dụng sau ngày 01/01/2009: 
Baäc 
Thu nhaäp bình quaân 
Thaùng/ngöôøi/1.000ñ 
Thueá suaát (%) 
1 
Ñeán 5.000 
5 
2 
 Treân 5.000 ñeán 10.000 
10 
3 
Treân 10.000 ñeán 18.000 
15 
4 
Treân 18.000 ñeán 32.000 
20 
5 
Treân 32.000 ñeán 52.000 
25 
6 
Treân 52.000 ñeán 80.000 
30 
7 
 Treân 80.000 
35 
25 
Ghi nhớ: Luật thuế TNCN áp dụng từ 01/01/2009: 
* Áp dụng mức giảm trừ gia cảnh đ ối với đ ối t ư ợng nộp thuế là 4 triệu đ ồng/tháng 
* Mức giảm trừ đ ối với mỗi ng ư ời phụ thuộc là 1,6 triệu đ ồng/tháng (Trừ một lần vào một đ ối t ư ợng nộp thuế) 
Ng ư ời phụ thuộc là: 
Con ch ư a thành niên; con tàn tật, không có khả n ă ng lao đ ộng; 
Con thành niên đ ang học đ ại học, cao đ ẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề 
Vợ hoặc chồng không có khả n ă ng lao đ ộng 
Bố mẹ đ ã hết tuổi lao đ ộng hoặc không có khả n ă ng lao đ ộng 
Ng ư ời khác không n ơ i n ươ ng tựa mà ng ư ời nộp thuế phải trực tiếp nuôi d ư ỡng 
26 
Bài tập: 
1. Một CNV A mới ra tr ư ờng có mức l ươ ng bình quân trong n ă m là 5 triệu đ ồng/tháng, biết CNV A này không có ng ư ời phụ thuộc phải nuôi. 
Hỏi: So sánh mức thuế TNCN CNV A phải nộp theo luật thuế áp dụng tr ư ớc và sau n ă m 2009 
Giải: 
Theo pháp lệnh Thuế TNCN áp dụng tr ư ớc 01/01/2009: 
* Thuế TNCN CNV A phải nộp: 
(5.000.000 – 5.000.000) x 0% = 0 đ ồng/tháng 
27 
Bài tập: 
Giải (tt): 
Theo Luật Thuế TNCN áp dụng sau 01/01/2009: 
Mức giảm trừ gia cảnh đ /với CNV A: 
1. Bản thân CNV A:	4.000.000 đ ồng/tháng 
2. Ng ư ời phụ thuộc:	 0 đ ồng/tháng 
Tổng cộng	4.000.000 đ ồng/tháng 
* Thuế TNCN CNV A phải nộp: 
(5.000.000 – 4.000.000) x 5% = 50.000 đ ồng/tháng 
=> Luật áp dụng sau 01/01/2009 t ă ng 50.000 đ ồng/tháng 
28 
Bài tập: 
2. Một CNV B có mức l ươ ng bình quân trong n ă m là 6 triệu đ ồng/tháng, biết CNV B này phải nuôi một con nhỏ. 
Hỏi: So sánh mức thuế TNCN CNV B phải nộp theo luật thuế áp dụng tr ư ớc và sau n ă m 2009 
Giải: 
Theo pháp lệnh Thuế TNCN áp dụng tr ư ớc 01/01/2009: 
* Thuế TNCN CNV B phải nộp: 
(6.000.000 – 5.000.000) x 10% = 100.000 đ ồng/tháng 
29 
Bài giải (tt): 
Theo Luật Thuế TNCN áp dụng sau 01/01/2009: 
Mức giảm trừ gia cảnh đ /với CNV B: 
1. Bản thân CNV B:	4.000.000 đ ồng/tháng 
2. Ng ư ời phụ thuộc:	 1.600.000 đ ồng/tháng 
Tổng cộng	5.600.000 đ ồng/tháng 
* Thuế TNCN CNV B phải nộp: 
Bậc 1: (5.000.000 – 5.000.000) x 5% = 0 đ ồng/tháng 
Bậc 2: (1.000.000 – 600.000) x 10% = 40.000 đ ồng/tháng 
	Tổng cộng	 40.000 đ ồng/tháng 
=> Luật áp dụng sau 01/01/2009 giảm 60.000 đ ồng/tháng 
30 
6.4-Đký, kê khai, nộp, quyết toán, thoái trả thuế 
6.4.1- Đ ă ng ký thuế 
 Cá nhân có thu nhập th ư ờng xuyên đ ến mức chịu thuế đư ợc cấp mã số thuế theo quy đ ịnh. 
 Việc đă ng ký đ ể cấp mã số thuế đư ợc thực hiện tại c ơ quan chi trả thu nhập hoặc tại c ơ quan thuế . 
6.4.2- Kê khai thuế 
- Đối với c ơ quan chi trả thu nhập: tại Chi cục thuế n ơ i đ óng trụ sở. 
Đối với cá nhân đă ng ký thuế tại c ơ quan thuế: tại Cục thuế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ươ ng. 
31 
6.4-Đký, kê khai, nộp, quyết toán, thoái trả thuế 
Đối với thu nhập th ư ờng xuyên 
Nếu khai tại c ơ quan chi trả thu nhập: 
Thực hiện khấu trừ thuế theo Biểu thuế luỹ tiến từng phần. 
 Lập tờ khai theo mẫu số 03a/TNTX. 
 Đối với các khoản thu nhập vãng lai, thực hiện khấu trừ thuế 10% trên tổng thu nhập đ ối với các khoản chi trả từ 500.000 đ ồng/lần trở lên. 
 Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài không c ư trú tại VN thì c ơ quan chi trả thu nhập có trách nhiệm khấu trừ tiền thuế và lập tờ khai theo mẫu số 05/TNTX . 
32 
6.4-Đ.ký, kê khai, nộp, quyết toán, thoái trả thuế 
Nếu khai tại c ơ quan thuế: 
Hàng tháng , cá nhân nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân cho c ơ quan thuế theo mẫu số 04/TNTX. 
Đối với thu nhập không th ư ờng xuyên 
 Nộp cho từng lần phát sinh thu nhập. 
 C ơ quan chi trả thu nhập thực hiện khấu trừ tiền thuế và cấp biên lai thuế cho ng ư ời có thu nhập. 
Lập tờ khai nộp thuế theo mẫu số 06/TNKTX. 
Thời hạn nộp tờ khai: ngày 10 của tháng sau. 
33 
6.4-Đ ă ng ký, kê khai, nộp, quyết toán, thoái trả thuế 
6.4.3- Nộp thuế: chậm nhất ngày 25 của tháng sau. 6.4.4- Quyết toán thuế 
Đối với ng ư ời VN và cá nhân khác đ ịnh c ư tại VN 
- Cá nhân tổng hợp toàn bộ thu nhập các tháng trong n ă m (kể cả tháng không có thu nhập). 
- Chia tổng thu nhập cho 12 tháng đ ể tính thu nhập chịu thuế bình quân tháng. 
Xác đ ịnh số thuế phải nộp cả n ă m. 
 Đối chiếu với số đ ã nộp hàng tháng , xác đ ịnh số thuế còn thiếu phải nộp thêm (hoặc số nộp thừa đư ợc thoái trả). 
34 
6.4-Đký, kê khai, nộp, quyết toán, thoái trả thuế 
Đối với ng ư ời n ư ớc ngoài 
- Xác đ ịnh thời gian c ư trú. 
 Ng ư ời n ư ớc ngoài là đ ối t ư ợng c ư trú tại VN : kê khai tổng số thu nhập phát sinh tại Việt Nam và ngoài Việt Nam đ ể tính thu nhập bình quân tháng và quyết toán số thuế phải nộp theo quy đ ịnh. 
 Tr ư ờng hợp cá nhân đ ã nộp thuế tại n ư ớc ngoài thì đư ợc trừ số thuế đ ã nộp ở n ư ớc ngoài. Số thuế đư ợc trừ không v ư ợt quá số thuế phải nộp theo biểu thuế của Việt Nam tính phân bổ cho phần thu nhập phát sinh tại n ư ớc ngoài. 
35 
6.4-Đký, kê khai, nộp, quyết toán, thoái trả thuế 
6.4.5- Thoái trả thuế 
- Cá nhân khi quyết toán thuế n ă m có số thuế thu nhập đ ã tạm nộp trong n ă m lớn h ơ n số phải nộp. 
- Các tr ư ờng hợp khác đư ợc thoái trả tiền thuế theo quyết đ ịnh xử lý của c ơ quan có thẩm quyền theo quy đ ịnh của pháp luật. 
36 
CHÚC CẢ LỚP THÀNH CÔNG!