Đổi mới phương pháp dạy – học môn Âm nhạc ngành Giáo dục Tiểu học theo học chế tín chỉ

Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 4(6) - 2012 
 87 
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY – HỌC MÔN ÂM NHẠC 
NGÀNH GIÁO DỤC TIỂU HỌC THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ 
Nguyễn Thị Lưu An 
Trường Đại học Thủ Dầu Một 
TÓM TẮT 
Để góp phần đổi mới công tác đào tạo và bồi dưỡng trình độ chuyên môn cho sinh viên 
ngành giáo dục tiểu học theo học chế tín chỉ nói chung và môn âm nhạc nói riêng, chúng tôi 
giới thiệu sơ bộ về nội dung chương trình đào tạo môn âm nhạc ngành giáo dục tiểu học, đưa 
ra phương pháp phù hợp với đặc thù riêng của môn âm nhạc và một số kiến nghị với mục 
đích tích cực hóa hoạt động học tập của người học. Bên cạnh đó bài viết sẽ giúp cho sinh viên 
ý thức nghề nghiệp, có kĩ năng thực hành tốt, biết vận dụng các phương pháp để làm hành 
trang cho việc giảng dạy ở bậc tiểu học trong tương lai. 
Từ khóa: âm nhạc, phương pháp dạy học 
1. Đặt vấn đề 
Trong quá trình dạy học, một trong 
những yếu tố quyết định chất lượng giáo dục 
và đào tạo là sự vận dụng phương pháp dạy 
học. Phương pháp dạy học là cách thức, con 
đường chuyển tải nội dung kiến thức, kĩ 
năng để thực hiện mục tiêu của bài học. 
Môn âm nhạc khác với các môn học 
khác vì nó là môn học có đặc thù riêng, âm 
nhạc vừa là môn khoa học vừa là môn nghệ 
thuật, việc dạy học âm nhạc cho các lớp 
không chuyên ngành giáo dục tiểu học nhằm 
mục đích cung cấp kiến thức, kĩ năng và 
phương pháp dạy học âm nhạc cho sinh viên 
để sau này ra trường giảng dạy môn âm 
nhạc cho khối tiểu học. 
Thực tế từ sau khi được tham gia lớp bồi 
dưỡng cho giảng viên các trường cao đẳng sư 
phạm với nội dung “Triển khai chương trình, 
giáo trình trình độ cao đẳng và đại học sư 
phạm, đổi mới nội dung và phương pháp dạy 
học môn âm nhạc” do Bộ Giáo dục và Đào 
tạo tổ chức năm 2007. Bên cạnh đó: Dự án 
phát triển Giáo viên tiểu học đã tổ chức biên 
soạn giáo trình âm nhạc và phương pháp 
dạy học âm nhạc đào tạo ngành giáo dục 
tiểu học, cấu trúc chương trình âm nhạc gồm 
5 môđun: lí thuyết âm nhạc phổ thông, tập 
đọc nhạc, học hát, nhạc cụ và phương pháp 
dạy học âm nhạc ở tiểu học. Các môđun liên 
kết với nhau theo trình tự môđun trước là 
điều kiện tiên quyết cho môđun học sau, khi 
học môđun trước sinh viên phải có kĩ năng 
thực hành thì mới có cơ sở để học tốt các 
môđun học sau. Vì vậy, môn âm nhạc đã có 
nhiều đổi mới về nội dung và phương pháp 
nhằm tích cực hóa người học và nâng cao 
chất lượng giảng dạy của giảng viên. 
Khác với ngành học mầm non,với điều 
kiện lớp học thuộc dạng đại trà không được 
tuyển lựa năng khiếu, do đó mức độ tiếp thu 
và năng lực thực hành âm nhạc của các em 
không có năng khiếu rất hạn chế, đòi hỏi 
mỗi giảng viên chúng ta phải tổ chức việc 
dạy - học như thế nào để gây hứng thú cho 
các em học tập và đạt hiệu quả. 
Journal of Thu Dau Mot university, No4(6) – 2012 
 88 
2. Đổi mới phương pháp dạy học môn 
âm nhạc theo học chế tín chỉ 
Phương pháp day học của chúng tôi với 
mục tiêu “Lấy người học làm trung tâm”, các 
phương pháp giảng dạy mà lâu nay tôi 
thường sử dụng để giảng dạy môn âm nhạc là 
phương pháp trực quan - làm mẫu, phương 
pháp quan sát, phương pháp vấn đáp, phương 
pháp giải thích minh họa, phương pháp thực 
hành luyện tập, phương pháp tác hợp nhóm, 
phương pháp tự học có hướng dẫn. Các 
phương pháp này được phối hợp và vận dụng 
hài hòa theo từng tiết học, từng đối tượng lớp 
học, các bài giảng ở từng phân môn với thiết 
kế nhiều hoạt động nhằm thu hút các em dù 
là có năng khiếu hay không có năng khiếu 
đều hứng thú học tập, luôn tạo ra các thủ 
pháp kích thích tư duy cho các em, qua sự 
hướng dẫn từ một vấn đề chung các em tự 
giải quyết các bài học khác theo từng nhóm. 
Năm học tới, trường ta thực hiện chương 
trình đào tạo theo học chế tín chỉ. Chắc 
chắn rằng có nhiều vấn đề phải bàn bạc 
như: Nội dung chương trình, phương pháp 
dạy học, cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, 
và đặc biệt là đối tượng sinh viên, tính tự 
giác học tập của sinh viên  
Chúng tôi đưa ra một số quan điểm và 
hy vọng thông qua bàn luận có thể góp phần 
trong việc thực hiện đổi mới phương pháp 
dạy học như thế nào để áp dụng phù hợp cho 
chương trình mới : “Học âm nhạc theo học 
chế tín chỉ”, 
Trước hết, cần xác định sự thay đổi về 
mục tiêu của việc dạy - học giữa học chế học 
phần và học chế tín chỉ và việc ứng dụng 
vào bộ môn âm nhạc như thế nào. 
Về nội dung chương trình môn âm nhạc 
và phương pháp day học âm nhạc được cấu 
trúc gồm 5 tín chỉ học đều ở năm học thứ 
hai và thứ ba: lí thuyết âm nhạc phổ thông, 
đọc nhạc, học hát, phương pháp sử dụng đàn 
phím điện tử và phương pháp dạy học âm 
nhạc ở trường tiểu học. 
Với đặc trưng của âm nhạc là thực hành, 
cần áp dụng và phát huy các phương pháp 
như đã nêu ở phần trên. 
2.1. Phương pháp trực quan - làm mẫu 
Đây là phương pháp đặc trưng của dạy- 
học âm nhạc. Âm nhạc là nghệ thuật của âm 
thanh được cảm nhận bằng thính giác, âm 
thanh vang lên rồi biến mất chỉ còn lại cảm 
nhận và lắng đọng ở người nghe. Vì vậy các 
bài học thực hành giảng viên phải làm mẫu. 
Ví dụ: Khi dạy về kĩ thuật hát nảy nếu 
người thầy chỉ giảng thì sinh viên sẽ không 
thể nào hình dung ra được mà bắt buộc 
người thầy phải hát làm mẫu, hoặc cho các 
em xem các trích đoạn Video clip các ca sĩ 
hát “Kỹ thuật hát nảy”, hay khi dạy phân 
môn nhạc cụ, người thầy phải đàn mẫu để 
sinh viên cảm nhận được giai điệu của tác 
phẩm và cách đặt các thế tay khi chuyển hợp 
âm, hay khi tập đánh nhịp, người thầy phải 
thể hiện tư thế đứng, ánh mắt, nét mặt, cách 
di chuyển các thế tay phối hợp vào nhịp, 
phách phương pháp này phải được thực hiện 
đúng lúc, đúng chỗ sẽ khích lệ được tinh 
thần học tâp của sinh viên vì hiện nay với 
đặc thù giờ dạy thực hành với số lượng nhiều 
sinh viên trong một giờ học, vì vậy phương 
pháp này vẫn phải được duy trì. 
 2.2. Phương pháp vấn đáp 
Vấn đáp là phương pháp được sử dụng 
thường xuyên trong dạy - học, phương pháp 
vấn đáp trong môn âm nhạc là phương pháp 
bổ trợ, giảng viên trao đổi, hướng dẫn, khích 
lệ sinh viên hứng thú lao động để từ đó các 
Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 4(6) - 2012 
 89 
em thể hiện cảm xúc của mình thông qua 
tác phẩm, giúp các em nâng cao nhận thức 
và thẩm mỹ để các em giàu trí tưởng tượng 
biết ứng dụng vào các bài thực hành. Ví dụ 
người thầy giúp sinh viên thức dậy những 
năng lực nhận thức về chuyên ngành như: 
- Khi học về nhịp đơn thì các em có thể 
ứng dụng về việc gõ nhịp, phách, cách đánh 
nhịp của từng loại nhịp đó như thế nào 
thông qua các bài hát hiểu được nội dung, 
tính chất của bài hát. 
- Khi học hát, các em nêu được ý nghĩa 
của bài hát nhằm mang thông điệp gì cho 
học sinh tiểu học và nhằm giáo dục học sinh 
vấn đề gì ? 
- Khi học nhạc cụ, quan sát giảng viên 
đàn gam thì biết phát hiện và nêu ra được 
quy luật của các ngón tay, giữa tay trái và 
tay phải. 
Tay phải: 1,2,3- 1,2,3,4- 1,2,3- 1,2,3,4.5 
Tay trái: 5,4,3,2,1- 3,2,1- 4,3,2,1- 3,2,1 
- Khi học tập đọc nhạc: Có khả năng 
chia câu, các câu nhạc kết ở bậc nào của 
giọng? biết giữ được cao độ của các âm chính 
trong giọng để khi đọc bài được chính xác. 
2.3. Phương pháp giải thích, minh họa 
Giải thích là phương pháp kết hợp trong 
dạy môn âm nhạc, tùy theo nội dung của từng 
phân môn mà giảng viên áp dụng. Giảng viên 
dùng lời để thuyết giảng, giới thiệu, giải thích 
kết hợp với minh họa đối với các phân môn 
thực hành nhiều là rất cần thiết. 
Môn âm nhạc nếu chỉ giảng giải bằng lí 
thuyết sẽ là chung chung, trừu tượng vì âm 
nhạc là loại hình nghệ thuật thính giác. Tuy 
nhiên, khi giảng giải cần hết sức ngắn gọn, 
dễ hiểu, chủ yếu là gợi mở để sinh viên tự 
khám phá bài học, giảng viên chốt lại những 
kiến thức, kĩ năng cơ bản, vận dụng trong 
quá trình thực hành, phân tích, nhận xét 
kết quả bài học để sinh viên tự học hỏi lẫn 
nhau, tự khám phá, chủ động, tích cực học 
tập để phát huy khả năng cá nhân. 
Ví dụ, khi học môn nhạc lí về các nhịp 
đơn thể hiện các phách như thế nào để phân 
biệt và làm rõ tính chất của nhịp ở các bài 
hát viết nhịp 2/4 so với nhịp ¾ hoặc các nhịp 
khác, giảng viên phải phân tích, giải thích và 
phải có bản nhạc để thể hiện mẫu nhằm mục 
đích mã hóa sự trừu tượng của âm nhạc. 
2.4. Phương pháp thực hành luyện tập 
Đây là phương pháp trọng tâm, thể hiện 
kết quả tổng hợp của các phương pháp trên, 
giúp sinh viên ứng dụng từ lí thuyết để hình 
thành kĩ năng, đối với sinh viên ngành tiểu 
học là sinh viên không chuyên, không được 
tuyển chọn năng khiếu, thời lượng để đi sâu 
vào chuyên môn từng phân môn ít, do đó 
những em không có năng khiếu thì việc học 
âm nhạc quả là vất vả. Vì vậy, đòi hỏi các 
em phải lấy cần cù bù khả năng, việc thực 
hành ở trên lớp chủ yếu là nghe giảng viên 
thị phạm sau đó là vỡ bài theo sự hướng dẫn 
của giảng viên, chủ yếu việc luyện tập là 
từng cá nhân phải tự học. Tuy nhiên, trong 
thời gian các em thực hành ở lớp, giảng viên 
cũng phải cần đến từng cá nhân để hướng 
dẫn, vì đối với môn âm nhạc ở lớp thực hành 
không tốt thì việc tự học không có hiệu quả, 
càng học càng sai, do đó việc vỡ bài đúng ở 
lớp là rất quan trọng. Nên lưu ý, đặc thù của 
âm nhạc là cảm nhận bằng âm thanh, sinh 
viên không thể tự thực hành khi chưa nghe 
giảng viên thị phạm. 
2.5. Phương pháp tác hợp nhóm 
Phương pháp tác hợp nhóm là tổ chức 
cho các em làm việc theo nhóm hoặc thảo 
Journal of Thu Dau Mot university, No4(6) – 2012 
 90 
luận chung toàn lớp về một vấn đề trong bài 
học, nhằm tăng cường tính tích cực của 
người học: chủ động tìm tòi khám phá lĩnh 
hội tri thức dưới sự điều khiển hướng dẫn 
của giảng viên, qua đó sinh viên có điều kiện 
chia sẻ, học tập kinh nghiệm lẫn nhau, sinh 
viên chủ động sáng tạo tiếp thu kiến thức, 
không bị thụ động, áp đặt một chiều từ phía 
giảng viên. Tùy theo nội dung yêu cầu của 
từng phân môn để tổ chức nhóm hoạt động. 
Ví dụ: Đối với phân môn nhạc lý, khi 
dạy khái niệm chung về số chỉ nhịp, nhịp 
đơn, cho các nhóm hoạt động trao đổi với 
nhau để liệt kê ra các nhịp đơn, hướng dẫn 
cho các nhóm dùng các kí hiệu về trường độ 
để viết nên các ô nhịp trong một loại nhịp 
nào đó với tiết tấu khác nhau nhằm giúp 
các em cùng nhau giải mã và nắm kĩ nội 
dung kiến thức về nhịp. 
Khi học về hợp âm ba, sau khi giảng lí 
thuyết, cho các nhóm hoạt động thành lập 
và gọi tên các hợp âm ba từ các bậc cơ bản, 
các em trao đổi và trình bày theo nhóm. 
Khi học đàn, học hát những em có năng 
khiếu sẽ giúp cho những em không có năng 
khiếu hình thành được khả năng cảm thụ 
nhịp, phách,tiết tấu, kĩ năng hát luyến láy 
Khi học về phương pháp dạy âm nhạc, 
các thành viên trong nhóm tác hợp soạn bài 
và tập giảngđóng góp ý kiến , rút kinh 
nghiệm và chọn lựa các phương pháp phù 
hợp cho từng khối lớp. 
Ví dụ: Cũng là một tiết dạy hát, nhưng ở 
lớp các em còn nhỏ chủ yếu là bắt chước theo 
thầy,cô thì nên áp dụng những phương pháp 
nào. Lớp 5 các em đã có sự tư duy, sáng tạo 
thì nên khai thác phương pháp nào cho phù 
hợp, chứ không phải cứ tiết dạy hát ở bậc tiểu 
học là cùng chung một phương pháp. 
 Học âm nhạc là chủ yếu rèn kĩ năng 
thực hành, muốn đàn giỏi, hát tốt thì phần 
lí thuyết âm nhạc phải tốt mới có thể ứng 
dụng vào thực hành.Vì vậy đối với các lớp 
học âm nhạc không chuyên cần phải có sự 
hợp tác trong nhóm để phối hợp giữa các em 
có năng khiếu và các em không có năng 
khiếu thì mới có hiệu quả. 
2.6. Phương pháp tự học, tự nghiên cứu 
Đây là một trong những phương pháp 
phải có trong hệ thống các phương pháp 
Dạy- học theo học chế tín chỉ: nhằm phát 
triển sự nhận thức, trí tuệ của sinh viên, 
hoạt động học tập của sinh viên vừa diễn ra 
có khoa học, có mục đích, nội dung, chương 
trình, phương pháp đào tạo theo thời gian 
một cách chặt chẽ nhưng không bị khép kín, 
câu nệ mà linh hoạt để sinh viên phát huy 
tối đa năng lực nhận thức thông qua việc tự 
ứng dụng vào thực hành, tự nghiên cứu, 
phương tiện nhận thức đó thông qua thư 
viện, phòng bộ môn ,điều cơ bản là giảng 
viên phải hướng dẫn cho sinh viên phương 
pháp tự học, thiết kế các nội dung hoạt động 
cho sinh viên tự học ở nhà, kích thích tạo 
đông cơ phát huy tính tích cực một cách tự 
chủ, tính độc lập cao. 
Hoạt động học tập tự giác, tích cực, chủ 
động, sáng tạo là một mặt đòi hỏi và mặt 
khác là tạo ra niềm vui. Không thể ép buộc 
bắt người học hoàn toàn theo ý mình mà 
ngoài sự bắt buộc đó, giảng viên phải tạo 
niềm vui học tập cho các em bằng nhiều 
cách khác nhau như động viên, khen thưởng 
v.vnhưng quan trọng nhất là tạo niềm lạc 
quan cho sinh viên trên lao động và thành 
quả học tập của bản thân. Như vậy, giảng 
viên cần thiết kế các nội dung tự học cho 
sinh viên vừa sức nâng cao lên dần dần. Nếu 
Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 4(6) - 2012 
 91 
dạy học không sát trình độ, luôn ra các bài 
tập quá khó mang tính chất đánh đố, để 
sinh viên liên tục thất bại trong quá trình 
trả bài sẽ giết chết niềm lạc quan học tập 
của các em sẽ dẫn đến sự thất bại trong 
giảng dạy của giảng viên. 
Đặc biệt, môn âm nhạc là môn học năng 
khiếu, khi dạy ở các lớp không chuyên, cụ 
thể là các lớp GDTH, những em không có 
năng khiếu quả thực là rất khó và gây áp lực 
năng nề cho các em khi có một kĩ năng ở 
phân môn nào đó không hoàn thành, học ở 
trên lớp còn khó khăn, vậy về nhà thì tự học 
làm sao được. 
Vì vậy, giảng viên âm nhạc cần chú ý 
đến đối tượng học tập để chọn các tác phẩm 
âm nhạc cho sinh viên thực hành, hướng 
dẫn cho các em cách học ở lớp, dạy cho các 
em cách tự học, biết tự học, biết khai thác 
những ngân hàng dữ liệu như: thư viện, 
Internet để hỗ trợ việc học tập. 
Ví dụ: Khi giới thiệu một số loại nhạc cụ 
dân tộc như: Sáo, đàn bầu, đàn nguyệt, đàn 
tranh. Để giúp các em từ hiểu biết đến cảm 
nhận đến yêu thích nền văn hóa dân tộc và 
đặc biệt là để sau này các em dạy học sinh 
tiểu học thì giảng viên không chỉ dạy sơ sài 
mà cần phải định hướng, giúp các em tự tìm 
hiểu qua các tài liệu, nghe hiệu quả âm thanh 
qua băng đĩa và tìm hiểu trên internet 
3. Một vài kiến nghị 
Trong thời gian qua chúng tôi đã vận 
dụng nhiều phương pháp sinh động nhằm 
giúp các em hứng thú và tích cực học tập, 
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Thế 
nhưng để đạt được kết quả tốt như mong 
muốn, chúng tôi thiết nghĩ cần phải thực 
hiện thêm một số vấn đề xin được nêu ra 
dưới đây. 
3.1. Tổ chức lớp học ở từng mô đun đối 
với các buổi học ở lớp 
Môn âm nhạc và phương pháp dạy học 
âm nhạc gồm có 5 tiểu mô đun: 
- Lí thuyết âm nhạc cơ bản: Lớp học có 
thể 40 đến 50 sinh viên nhưng phải được 
chia hành từng nhóm nhỏ để các em thảo 
luận các hoạt động học tập. 
- Đọc nhạc: Phần thực hành kĩ năng đọc 
nhạc, sử dụng kiến thức này để dạy tập đọc 
nhạc trong chương trình tiểu học. Chia 
nhóm khoảng 20 sinh viên 
- Học hát: Phần thực hành kĩ năng hát, 
sử dụng kiến thức này để dạy hát trong 
chương trình tiểu học. Chia nhóm khoảng 20 
sinh viên 
- Phương pháp sử dụng đàn phím điện 
tử: Biết sử dụng thành thạo các chức năng 
thường dùng khi đàn và đệm bài hát, đệm 
các bài hát bằng tiết điệu và hợp âm. Chia 
nhóm khoảng 15 sinh viên 
- Phương pháp dạy học âm nhạc ở tiểu 
học: Lớp học có thể 20 đến 30 sinh viên và 
được chia hành từng nhóm nhỏ để các em 
thảo luận, soạn giảng và tổ chức các giờ học 
và hoạt động âm nhạc ngoài giờ học ở trường 
tiểu học, từng em phải được tập giảng. 
3.2. Phương tiện giảng dạy tối thiểu 
- Phòng chức năng: Hiện nay khối Tiểu 
học và Mầm non đều học nhạc, một buổi có 
nhiều giảng viên cùng dạy nhưng không có 
phòng học, chỉ có một phòng âm nhạc được 
bố trí để nhạc cụ, nên khi học các phân môn 
khác cũng rất khó khăn, chưa nói tới việc 
thời gian tới có lớp chuyên âm nhạc sẽ học ở 
phòng nhạc này, để đảm bảo đúng yêu cầu 
của môn học, thực hiện được chương trình và 
chất lượng dạy- học, nhà trường cần phải 
trang bị thêm 2- 3 phòng âm nhạc nữa. 
Journal of Thu Dau Mot university, No4(6) – 2012 
 92 
- Các phương tiện phục vụ giảng dạy: 
Tối thiểu trong phòng học phải có đàn piano 
, máy vi tính, prorjeto, màn chiếu hoặc ti vi, 
đầu DVD, có một tấm gương lớn để học hát. 
- Nói tóm lại âm nhạc phải được học ở 
phòng chức năng. 
3.3. Các phương pháp thực hiện giảng dạy 
Cần duy trì và phát huy các phương 
pháp đã nêu ở phần trên nhưng phải thay 
đổi về hình thức tổ chức, cần lưu ý rằng dạy 
học theo học chế tín chỉ là phải “Người thầy 
là người tổ chức và điều khiển các hoạt động 
nhằm kích thích, tạo động cơ, phát huy tính 
tích cực cho người học”. 
3.4. Ý thức học tập của người học 
Hiện nay ở các trường tiểu học đã có 
giáo viên chuyên trách, tuy nhiên đội ngũ 
giáo viên dạy môn âm nhạc còn thiếu rất 
nhiều, sinh viên ra trường sẽ phải đảm 
nhận dạy được tất cả các môn học trong 
chương trình tiểu học. Do đó, cần phải xác 
định cho các em để nỗ lực hơn trong học tập. 
Phải có thái độ ý thức tích cực tham gia bài 
học thì mới có kết quả tốt. 
Như vậy, cần phải lựa chọn và vận dụng 
phối hợp các phương pháp dạy học một cách 
linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với mục tiêu, 
nội dung, đặc điểm năng lực, tâm sinh lí của 
người học thì sẽ đạt được mục tiêu của việc 
dạy - học môn âm nhạc theo học chế tín chỉ, 
kích thích óc sáng tạo và khả năng tư duy 
giải quyết vấn đề, giúp người học dễ hiểu và 
học tập có kết quả nhằm góp phần nâng cao 
chất lượng dạy và học ở trường ta. 
* 
INNOVATION IN TEACHING-LEARNING METHOD OF MUSIC EDUCATION 
IN ELEMENTARY SCHOOL WITH A CREDIT-BASED SYSTEM 
Nguyen Thi Luu An 
Thu Dau Mot University 
ABSTRACT 
In order to contribute to the innovation of training and nurturing expertise competency for 
students of credit-based elementary education in general and music education in particular, 
we introduce preliminary training courses for music subject in elementary education, creating 
a suitable method to the particularities of music and proposing some recommendations to 
make the learner's learning activities active. Besides that will help students improve their 
career awareness, have good practical skills and apply good methods for the teaching in the 
elementary school in the future. 
Keywords: music, teaching methods 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Hoàng Long (2007), Âm nhạc và phương pháp dạy học âm nhạc.Dự án phát triển 
giáo viên tiểu học, Bộ Giáo dục và đào tạo. 
[2]. Hoàng Long (2006), Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học âm nhạc. Dự án đào 
tạo giáo viên, Bộ Giáo dục và đào tạo. 
[3]. Nguyễn Bá Kim (2007), Hoạt động của người học.Dự án đào tạo giáo viên, Bộ Giáo 
dục và đào tạo. 
[4]. Trần Bá Hoành (2006), Vấn đề giáo viên - Những nghiên cứu lí luận và thực 
tiễn.NXB Đại học Sư phạm.