Giáo dục STEM trong chương trình Giáo dục Phổ thông mới

TÓM TẮT

Giáo dục STEM được biết đến như là một sự tiếp cận mới trong giáo dục và đào tạo nguồn nhân

lực trong tương lai. Trong đó nhấn mạnh sự kết nối, liên thông giữa bốn lĩnh vực Khoa học, Công

nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Giáo dục STEM đã và đang được nhiều quốc gia quan tâm và đưa vào

chương trình giảng dạy chính khóa cũng như ngoại khóa ở các trường phổ thông. Có thể nói, giáo

dục STEM đáp ứng rất tốt dạy học theo định hướng phát triển năng lực – cũng là mục tiêu mà

chương trình giáo dục phổ thông mới hướng tới. Bài báo phân tích những yêu cầu của giáo dục

STEM trong chương trình giáo dục phổ thông mới thông qua việc tìm hiểu nội dung chương trình

giáo dục phổ thông tổng thể, chương trình các môn học đã được Bộ Giáo dục & Đào tạo ban hành

tháng 12 năm 2018 và các văn bản có liên quan. Thông qua kết quả quá trình đào tạo cử nhân Sư

phạm tại trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên trong những năm gần đây để thấy được những cơ

hội cũng như những khó khăn có thể gặp khi triển khai giáo dục STEM vào thực tế. Từ đó, có

những kiến nghị, đề xuất khi triển khai giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông mới

trong đó nhấn mạnh yếu tố tổ chức đồng bộ và quyết tâm của ngành giáo dục.

pdf 7 trang yennguyen 4820
Bạn đang xem tài liệu "Giáo dục STEM trong chương trình Giáo dục Phổ thông mới", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Giáo dục STEM trong chương trình Giáo dục Phổ thông mới

Giáo dục STEM trong chương trình Giáo dục Phổ thông mới
ISSN: 1859-2171 
e-ISSN: 2615-9562 
TNU Journal of Science and Technology 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 25 
GIÁO DỤC STEM TRONG CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI 
Nguyễn Quang Linh*, Hà Trần Phƣơng 
Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Giáo dục STEM được biết đến như là một sự tiếp cận mới trong giáo dục và đào tạo nguồn nhân 
lực trong tương lai. Trong đó nhấn mạnh sự kết nối, liên thông giữa bốn lĩnh vực Khoa học, Công 
nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Giáo dục STEM đã và đang được nhiều quốc gia quan tâm và đưa vào 
chương trình giảng dạy chính khóa cũng như ngoại khóa ở các trường phổ thông. Có thể nói, giáo 
dục STEM đáp ứng rất tốt dạy học theo định hướng phát triển năng lực – cũng là mục tiêu mà 
chương trình giáo dục phổ thông mới hướng tới. Bài báo phân tích những yêu cầu của giáo dục 
STEM trong chương trình giáo dục phổ thông mới thông qua việc tìm hiểu nội dung chương trình 
giáo dục phổ thông tổng thể, chương trình các môn học đã được Bộ Giáo dục & Đào tạo ban hành 
tháng 12 năm 2018 và các văn bản có liên quan. Thông qua kết quả quá trình đào tạo cử nhân Sư 
phạm tại trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên trong những năm gần đây để thấy được những cơ 
hội cũng như những khó khăn có thể gặp khi triển khai giáo dục STEM vào thực tế. Từ đó, có 
những kiến nghị, đề xuất khi triển khai giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông mới 
trong đó nhấn mạnh yếu tố tổ chức đồng bộ và quyết tâm của ngành giáo dục. 
Từ khóa: STEM; giáo dục STEM; giáo dục phổ thông; phát triển năng lực; khoa học. 
Ngày nhận bài: 12/4/2019; Ngày hoàn thiện: 03/9/2019; Ngày đăng: 04/9/2019 
STEM EDUCATION IN NEW TEACHING MODULE AT HIGH SCHOOL STEM 
Nguyen Quang Linh
*
, Ha Tran Phuong 
TNU - University of Education 
ABSTRACT 
STEM is believed as a new approach in education and training human resources in the future, 
which emphasizes the group of these four academic disciplines Science, Technology, Engineering 
and Mathematics. STEM education has attracted the attention of many countries and has also been 
integrated into standard curriculums as well as extracurricular activities in secondary and high 
schools there. STEM education is believed to meet the requirements of ability development 
education which is also the strategy of the new Vietnam’s textbooks series. The article aims at 
analyzing the requirements of STEM education in the new Vietnam’s textbooks series, focusing on 
understanding the general features of the standard curriculums for the secondary and high schools 
as the whole, the content of the subjects enacted in December 2018 by Ministry of Education and 
Training, and the other related papers. Through the results collected in recent years from the reality 
of the training courses of Bachelor of Education in University of Education – Thai Nguyen 
University, STEM education is facing with not only challenges but also chances in the application 
to the real teaching process. Thereafter, recommendations and suggestions for the implementation 
of STEM education in the new textbooks series are proposed to emphasize the synchronization and 
the determination of Vietnam’s education. 
Keywords: STEM; STEM education; high school education; ability development; science. 
Received: 12/4/2019; Revised: 03/9/2019; Approved: 04/9/2019 
* Corresponding author. Email: nguyenquanglinh@dhsptn.edu.vn 
Nguyễn Quang Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 26 
1. Đặt vấn đề 
Có nhiều cách hiểu khác nhau về giáo dục 
STEM như: 
“Giáo dục STEM là một phương pháp học tập 
tiếp cận liên ngành, ở đó những kiến thức hàn 
lâm được kết hợp chặt chẽ với các bài học thực 
tế thông qua việc học sinh (HS) được áp dụng 
những kiến thức Khoa học, Công nghệ, Kĩ 
thuật và Toán học vào trong những bối cảnh cụ 
thể tạo nên một kết nối giữa nhà trường, cộng 
đồng và các doanh nghiệp; cho phép người học 
phát triển những kĩ năng STEM và tăng khả 
năng cạnh tranh trong nền kinh tế mới” [1]. 
Hay “Giáo dục STEM là một quan điểm dạy 
học theo tiếp cận liên ngành từ hai trong các 
lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và 
Toán học trở lên. Trong đó nội dung học tập 
được gắn với thực tiễn, phương pháp dạy học 
(PPDH) theo quan điểm dạy học định hướng 
hành động” [2]. 
Có thể nói, giáo dục STEM không hướng đến 
mục tiêu đào tạo để học sinh trở thành những 
nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những 
kỹ thuật viên mà chủ yếu là trang bị cho học 
sinh kiến thức, kỹ năng để làm việc và phát 
triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày 
nay. Giáo dục STEM tạo ra nguồn nhân lực 
đáp ứng được nhu cầu công việc của thế kỷ 
21, đáp ứng sự phát triển kinh tế, xã hội của 
quốc gia và có thể tác động tích cực đến sự 
thay đổi của nền kinh tế tri thức trong bối 
cảnh toàn cầu hóa. 
Giáo dục STEM có những thế mạnh như: 
(1) Giáo dục STEM là phương thức giáo dục 
tích hợp theo cách tiếp cận liên môn và thông 
qua thực hành, ứng dụng. Qua đó, học sinh 
vừa học được kiến thức khoa học, vừa học 
được cách vận dụng kiến thức đó vào thực 
tiễn; (2) Giáo dục STEM đề cao đến việc hình 
thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề 
cho người học. Trong mỗi bài học theo chủ đề 
STEM, học sinh được đặt trước một tình 
huống có vấn đề thực tiễn cần giải quyết liên 
quan đến các kiến thức khoa học. Để giải 
quyết vấn đề đó, học sinh phải tìm tòi, nghiên 
cứu những kiến thức thuộc các môn học có 
liên quan và sử dụng chúng để giải quyết vấn 
đề đặt ra; (3) Giáo dục STEM đề cao một 
phong cách học tập mới cho người học, đó là 
phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học 
vào vai trò của một nhà phát minh, người học 
sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được 
trang bị; phải biết cách mở rộng kiến thức; 
phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng 
cho phù hợp với tình huống có vấn đề mà 
người học đang phải giải quyết [3], [4], [5]. 
Những thế mạnh này của giáo dục STEM 
không chỉ là xu thế mà là điều tất yếu mà giáo 
dục nước ta đang hướng đến. GS Nguyễn 
Minh Thuyết – Tổng Chủ biên Chương trình 
giáo dục phổ thông mới cho rằng: “Việc phát 
triển giáo dục STEM trong chƣơng trình 
mới là tất yếu vì mục tiêu của chƣơng trình 
STEM cũng là hình thành những phẩm 
chất năng lực mà chƣơng trình giáo dục 
phổ thông (GDPT) đang hƣớng tới” [6]. 
Vậy, trong chương trình giáo dục phổ thông 
mới, giáo dục STEM được đề cập và được thể 
hiện như thế nào? Có những khó khăn, thuận 
lợi gì khi triển khai tại Việt Nam? 
2. Kết quả nghiên cứu 
2.1. Thực trạng việc vận dụng giáo dục 
STEM trong dạy học tại Việt Nam 
Giáo dục STEM được đưa vào Việt Nam 
khoảng những năm 2012, hướng đến thị 
trường là những thành phố lớn và chỉ tập 
trung vào 2 mảng chính là robot và lập trình. 
Đến nay, STEM dần trở thành từ khóa được 
tìm kiếm hàng đầu trong lĩnh vực kinh doanh 
giáo dục, cùng thị trường cung cấp giải pháp 
rộng lớn. Tuy nhiên, trong các trường học, 
STEM vẫn chiếm vị trí quá khiêm tốn. 
Thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW, ngày 
4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo 
dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa đất nước trong điều kiện 
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa và hội nhập quốc tế, Bộ Giáo dục và 
Đào tạo (GD – ĐT) đang có những bước đi 
đổi mới căn bản, toàn diện, trong đó việc xây 
Nguyễn Quang Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 27 
dựng chương trình giáo dục phổ thông mới là 
một nhiệm vụ quan trọng. Chương trình giáo 
dục phổ thông tổng thể mới đã chỉ rõ: “Cùng 
với Toán học, Khoa học tự nhiên và Tin học, 
môn học Công nghệ góp phần thúc đẩy giáo 
dục STEM, một trong những xu hướng giáo 
dục đang được coi trọng ở nhiều quốc gia 
trên thế giới và được quan tâm thích đáng 
trong đổi mới giáo dục phổ thông lần này của 
Việt Nam”. Tại nước ta, giáo dục STEM đã 
được nhiều địa phương quan tâm, thử nghiệm. 
Có thể kể đến như: 
Năm 2015, Bộ Khoa học và Công nghệ Việt 
Nam và Liên minh STEM tổ chức ngày hội 
STEM lần đầu tiên, tiếp theo đó là nhiều sự 
kiện tương tự trên toàn quốc nổi bật là Ngày 
hội STEM quốc gia đã được tổ chức liên tục 
hàng năm. Vào năm học 2015-2016, Bộ Giáo 
dục và Đào tạo đã khuyến khích nội dung 
STEM trong chương trình giáo dục đào tạo. 
Dự án thí điểm “Áp dụng phương pháp giáo 
dục STEM của Vương quốc Anh vào bối 
cảnh Việt Nam 2016-2017” được triển khai từ 
tháng 1/2016. Sau đó, Hội đồng Anh kết hợp 
với Bộ GD - ĐT tổ chức giai đoạn 4 của dự 
án - rà soát và đánh giá phương pháp giáo dục 
theo định hướng STEM (Khoa học, Công 
nghệ, Kĩ thuật và Toán) tại một số Trường 
Trung học cơ sở (THCS) và Trung học phổ 
thông (THPT) thuộc Hà Nội, Hải Dương, Hải 
Phòng, Nam Định và Quảng Ninh. 
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 2012, 
Sở GD & ĐT Thành phố Hồ Chí Minh 
(TP.HCM) đã triển khai thí điểm đưa môn 
học STEM Robotics vào giảng dạy tại 5 
trường điểm (TH Lê Ngọc Hân, TH Trần 
Hưng Đạo, TH Nguyễn Bỉnh Khiêm, TH 
Đinh Tiên Hoàng, TH Ngô Thời Nhiệm) có 
đủ điều kiện triển khai thí điểm theo hình 
thức môn học tự chọn tại quận 1 theo chủ 
trương chỉ đạo của Bộ GD & ĐT theo công 
văn số 213/ BGD ĐT/GDTH ngày 16/1/2012. 
Từ đó đến nay, hàng năm Sở GD & ĐT 
Thành phố HCM đã cùng đồng hành với công 
ty DTT Eduspec - Học viện STEM tổ chức rất 
nhiều các Hội thảo dành cho các Cán bộ quản 
lý cấp sở, phòng, trường, các thầy cô giáo 
giảng dạy các môn Tin học và Khoa học tự 
nhiên về chương trình giáo dục STEM. 
Tại Đà Nẵng, năm 2012 là năm đầu tiên Đà 
Nẵng tham gia thí điểm đưa môn học STEM 
Robotics vào môn học tự chọn trong các trường 
tiểu học trọng điểm của thành phố và cũng bắt 
đầu cử các đại diện đoàn học sinh tham dự các 
kỳ thi Robothon Quốc gia và Quốc tế. Từ đó 
đến nay, cùng sự đồng hành của Sở GD & ĐT 
thành phố, hàng năm số các Câu lạc bộ (CLB) 
STEM Robotics & STEM Khoa học máy tính 
tại các trường ngày càng tăng lên, từ thí điểm 5 
trường ban đầu (TH Trần Cao Vân, TH Huỳnh 
Ngọc Huệ, TH Lê Lai, TH Hoa Lư, TH Lê Quý 
Đôn) thì hiện nay đã có hơn 30 trường THPT và 
THCS trên địa bàn tổ chức các câu lạc bộ 
STEM cho học sinh. 
Tại Cần Thơ, tháng 12/2015, sở GD & ĐT 
Cần Thơ đã phối hợp với công ty DTT 
Eduspec tập huấn cho 200 GV cấp tiểu học về 
phương pháp giáo dục STEM và ứng dụng 
trong giảng dạy môn Thực hành Robot 
(STEM Robotics) và tháng 4/2017 tổ chức 
huấn luyện đào tạo 18 chuyên sâu môn STEM 
Khoa học máy tính cho 30 Giáo viên Tin học 
tại 30 trường tại 4 quận, huyện trọng điểm: 
Ninh Kiều, Bình Thủy, Ô Môn, Thốt Nốt. Từ 
tháng 5/2017, các trường trong danh sách tập 
huấn và đào tạo đã tổ chức được các CLB 
Robotics, CLB Khoa học môi trường 
(KHMT) trong các khóa học hè và chính thức 
thí điểm đưa 2 môn vào môn học tự chọn 
chính khóa trong nhà trường tại 5 trường (TH 
Ngô Quyền, TH Bình Thủy, TH Lê Quý Đôn, 
TH An Thới 1, TH Võ Trường Toản) theo mô 
hình xã hội hóa. 
Không chỉ các tỉnh, thành phố kể trên mà hầu 
hết các tỉnh, thành phố trên cả nước ít nhiều đã 
tổ chức tìm hiểu, tập huấn cho giáo viên về 
giáo dục STEM và triển khai tại địa phương 
mình ở những mức độ khác nhau. Tuy vậy, 
nhìn chung hiệu quả triển khai còn thấp, nhiều 
giáo viên còn chưa hiểu đúng về giáo dục 
Nguyễn Quang Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 28 
STEM. Qua trao đổi trực tiếp với giáo viên 
thuộc các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, Quảng 
Ninh, Bắc Ninh trong các đợt đi tập huấn giáo 
viên về giáo dục STEM từ tháng 10/2016 đến 
tháng 10/2018) chúng tôi còn nhận thấy, đa số 
giáo viên (đã tìm hiểu về giáo dục STEM) còn 
cảm thấy nhiều khó khăn trong việc triển khai 
giáo dục STEM trong thực tiễn như: Sự gò bó 
về thời gian; chưa rõ quy trình thiết kế, quy 
trình tổ chức một bài học/ chủ đề theo định 
hướng giáo dục STEM; kinh phí còn hạn hẹp; 
chưa được cộng đồng, nhất là phụ huynh học 
sinh hiểu và đồng tình. 
2.2. Giáo dục STEM trong chương trình 
giáo dục phổ thông mới 
Chương trình phổ thông mới tại Việt Nam 
(tháng 7/2017) và chương trình các môn học 
(tháng 12/2018) cho thấy, nội dung các môn 
học thuộc khối kiến thức STEM đã coi trọng 
và tăng cường hoạt động theo định hướng 
giáo dục STEM (gọi tắt là hoạt động STEM). 
Trong đó, phương thức giáo dục STEM được 
biết đến như là một giải pháp hiệu quả trong 
dạy học phát triển tư duy, phát triển phẩm 
chất và các năng lực cần thiết mà chương 
trình giáo dục phổ thông mới đang hướng 
đến. Trong chương trình giáo dục phổ thông 
tổng thể, giáo dục STEM đã được chú trọng 
thông qua các biểu hiện: (1) Chương trình 
giáo dục phổ thông mới có đầy đủ các môn 
học STEM: Môn Toán học; Khoa học tự 
nhiên; Công nghệ; Tin học, Vật lý, Hóa học, 
Sinh học; (2) Vị trí, vai trò của Giáo dục Tin 
học và Giáo dục Công nghệ trong chương 
trình giáo dục phổ thông mới đã được nâng 
cao rõ rệt. Điều này không chỉ thể hiện rõ tư 
tưởng giáo dục STEM mà còn là sự điều 
chỉnh kịp thời của giáo dục phổ thông trước 
cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. 
Theo PGS.TS Lê Huy Hoàng, thành viên Ban 
Phát triển Chương trình giáo dục phổ thông 
Tổng thể, Chủ biên chương trình môn Công 
nghệ cho biết, mục tiêu xây dựng chương 
trình giáo dục Công nghệ là theo định hướng 
STEM. Theo đó, sẽ dự kiến xây dựng các chủ 
đề STEM trong: Mạch Thủ công kỹ thuật 
(Tiểu học); Mạch Thiết kế kỹ thuật (THCS); 
Mô đun tự chọn (lớp 9); Mạch Thiết kế và 
công nghệ (THPT); Cụm chuyên đề học tập 
tích hợp. Cũng theo PGS.TS Hoàng, dự kiến 
các chủ đề STEM trong chương trình môn 
học tích hợp ở giai đoạn giáo dục cơ bản như 
các môn Tự nhiên và Xã hội, Khoa học, Tin 
học và Công nghệ (ở tiểu học), môn Khoa học 
tự nhiên (ở trung học cơ sở); Định hướng đổi 
mới phương pháp giáo dục nêu trong chương 
trình giáo dục phổ thông tổng thể phù hợp với 
giáo dục STEM ở cấp độ dạy học tích hợp 
theo chủ đề liên môn, vận dụng kiến thức liên 
môn giải quyết các vấn đề thực tiễn... 
Trong đó, chương trình giáo dục phổ thông 
tổng thể chỉ rõ: “Cùng với Toán học, Khoa 
học tự nhiên và Tin học, môn học Công nghệ 
góp phần thúc đẩy giáo dục STEM, một trong 
những xu hướng giáo dục đang được coi 
trọng ở nhiều quốc gia trên thế giới và được 
quan tâm thích đáng trong đổi mới giáo dục 
phổ thông lần này của Việt Nam” [7]. 
Trong chương trình môn Khoa học tự nhiên 
có nêu: “Cần kết hợp giáo dục STEM trong 
dạy học nhằm phát triển cho học sinh khả 
năng tích hợp các kiến thức, kĩ năng của các 
lĩnh vực Khoa học tự nhiên, Công nghệ, Kĩ 
thuật, Toán vào giải quyết một số tình huống 
thực tiễn” và “Cùng với các môn Toán học, 
Công nghệ và Tin học, môn Khoa học tự 
nhiên góp phần thúc đẩy giáo dục STEM – 
một trong những hướng giáo dục đang được 
quan tâm phát triển trên thế giới cũng như ở 
Việt Nam, góp phần đáp ứng yêu cầu cung 
cấp nguồn nhân lực trẻ cho giai đoạn công 
nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước” [7]. 
Trong chương trình môn Toán có nêu “Môn 
Toán ở trường phổ thông góp phần hình thành 
và phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng lực 
chung và năng lực toán học cho học sinh; 
phát triển kiến thức, kĩ năng then chốt và tạo 
cơ hội để học sinh được trải nghiệm, vận 
Nguyễn Quang Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 29 
dụng Toán học vào thực tiễn; tạo lập sự kết 
nối giữa các ý tưởng Toán học, giữa Toán học 
với thực tiễn, giữa Toán học với các môn học 
và hoạt động giáo dục khác, đặc biệt với các 
môn Khoa học, Khoa học tự nhiên, Vật lí, 
Hoá học, Sinh học, Công nghệ, Tin học để 
thực hiện giáo dục STEM” và “Chương trình 
môn Toán chú trọng tính ứng dụng, gắn kết 
với thực tiễn hay các môn học, hoạt động giáo 
dục khác, đặc biệt với các môn học nhằm 
thực hiện giáo dục STEM, gắn với xu hướng 
phát triển hiện đại của kinh tế, khoa học, đời 
sống xã hội và những vấn đề cấp thiết có tính 
toàn cầu (như biến đổi khí hậu, phát triển bền 
vững, giáo dục tài chính,...)” [7]. 
Trong chương trình môn Vật lý có nêu: “Thực 
hiện giáo dục tích hợp, đặc biệt là giáo dục 
tích hợp Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và 
Toán (giáo dục STEM); giáo dục tích hợp bảo 
vệ môi trường, sử dụng năng lượng tiết kiệm 
và hiệu quả, phòng chống thiên tai, thích ứng 
với biến đổi khí hậu, đáp ứng yêu cầu phát 
triển bền vững của xã hội” [7]. 
Trong chương trình môn Công nghệ có nêu: 
“Môn Công nghệ có mối quan hệ với nhiều 
lĩnh vực giáo dục khác, đặc biệt là với Toán 
học và Khoa học. Cùng với Toán học, Khoa 
học tự nhiên, môn Công nghệ góp phần thúc 
đẩy giáo dục STEM – một trong những xu 
hướng giáo dục đang được coi trọng ở nhiều 
quốc gia trên thế giới”. Điều này cũng được 
trình bày tương tự trong các môn học khác 
thuộc khối kiến thức STEM như: môn Sinh 
học, môn Hóa học, môn Tin học [7]. 
Ngoài ra, trong các chuyên đề học tập, hoạt 
động trải nghiệm, hướng nghiệp, hoạt động 
nghiên cứu khoa học, hoạt động giáo dục địa 
phương đều có thể triển khai theo định hướng 
giáo dục STEM cũng được quan tâm. Ví dụ, 
trong dự thảo môn Toán, ở các chuyên đề học 
tập có ghi rõ: Các chuyên đề học tập trong 
môn Toán tạo cơ hội cho học sinh vận dụng 
toán học giải quyết các vấn đề liên môn vào 
thực tiễn, góp phần hình thành cơ sở khoa học 
cho giáo dục STEM. 
Hình 1. Các hoạt động giáo dục 
 có thể triển khai theo định hướng giáo dục STEM 
trong chương trình giáo dục phổ thông mới 
Các hoạt động này có thể triển khai theo 
nhiều hình thức khác nhau, nhưng thuận lợi 
nhất vẫn là dưới hình thức câu lạc bộ STEM 
hoặc học tập thông qua các dự án nghiên cứu 
của học sinh. 
Để đón đầu chương trình giáo dục phổ thông 
mới, bắt đầu từ năm học 2015-2016 Trường 
Đại học Sư phạm - Đại học Thái nguyên đã 
đưa vào một số môn học mới và đưa yếu tố 
STEM vào chương trình giảng dạy. Cụ thể 
như, các môn học mới gồm Thiết kế và tổ 
chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học Vật 
lý ở trường phổ thông; Thiết kế và tổ chức 
hoạt động trải nghiệm trong dạy học Hóa học 
ở trường phổ thông; Tổ chức hoạt động trải 
nghiệm trong dạy học Sinh học ở trường phổ 
thông; Tổ chức hoạt động trải nghiệm trong 
dạy học Toán học ở trường phổ thông; Dạy 
học Vật lý theo quan điểm tích hợp; Khoa học 
tự nhiên; Dạy học tích hợp (Cử nhân Sinh 
học); Trong các học phần này, sinh viên đã 
được tìm hiểu về dạy học tích hợp, giáo dục 
STEM và triển khai dạy học trong thực tế. 
Bước đầu đã được đánh giá cao bởi các 
chuyên gia và giáo viên các trường phổ thông.
Nguyễn Quang Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 30 
Sinh viên Khoa Vật lý 
tổ chức hội thi “Chinh phục vũ trụ” 
tại Trường PT Vùng Cao Việt Bắc 
tháng 10 năm 2016 
Sinh viên Khoa Vật lý 
tổ chức hội thi “Em là nhà khoa 
học” tại Trường THPT Thái 
Nguyên tháng 11 năm 2016 
Nhóm nghiên cứu cứu về 
dạy học tích hợp - giáo dục STEM 
được thành lập tháng 9 năm 2015 
Hình 2. Một số hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM 
 được sinh viên Trường ĐHSP Thái Nguyên tổ chức 
2.3. Những điều cần lưu ý khi triển khai 
giáo dục STEM trong chương trình giáo dục 
phổ thông mới 
Hiện nay, việc triển khai giáo dục STEM vẫn 
còn nhiều vấn đề cần phải quan tâm, từ biên 
soạn giáo án, lựa chọn kiến thức ở từng môn 
học để triển khai tích hợp, tiêu chuẩn phòng 
học công nghệ đến hình thức kiểm tra, đánh 
giá học sinh, các trường đều tự mày mò, vừa 
làm vừa nhìn nhau rút kinh nghiệm. Do đó, 
dù có chung tên gọi là tiết học STEM, nhưng 
mỗi trường áp dụng một hình thức và mức độ 
khác nhau. Thời gian tới, khi áp dụng chương 
trình giáo dục phổ thông mới, lãnh đạo các 
trường đều hy vọng Bộ GD - ĐT có thêm 
hướng dẫn chi tiết, cụ thể đối với phương 
pháp dạy học này để việc thực hiện tránh rơi 
vào cảnh mỗi nơi một kiểu, làm theo phong 
trào nhưng thiếu hiệu quả. 
Ngoài ra, để việc triển khai giáo dục STEM 
trong thực tiễn phát huy được các điểm mạnh 
của nó, trong quá trình thực hiện chúng ta cần 
lưu ý: 
Về phía lãnh đạo bộ, lãnh đạo ngành: 
- Cần chuẩn bị những cơ sở pháp lý cũng như 
khuyến khích các hoạt động STEM ở trường 
phổ thông; 
- Tăng cường tập huấn, hướng dẫn giáo viên 
cụ thể hơn về giáo dục STEM để giáo viên dễ 
dàng triển khai trong thực tiễn; 
- Kiểm tra đánh giá và thi cử cần tương thích 
với những tư tưởng cơ bản của giáo dục 
STEM. Tuy nhiên, nếp nghĩ “thi gì học nấy” 
là một trở ngại lớn trong việc đưa giáo dục 
STEM vào nhà trường phổ thông. Vì vậy, cần 
nghiên cứu thay đổi hình thức kiểm tra đánh 
giá cho phù hợp và khuyến khích được giáo 
dục STEM; 
- Cần tăng cường cơ sở vật chất của các nhà 
trường, các bộ thí nghiệm, các bộ KIT về giáo 
dục STEM, các phòng học STEM, 
Về phía giáo viên: 
- Cần tăng cường tìm hiểu, học hỏi thêm về 
giáo dục STEM, từ đó nghiên cứu để áp dụng 
phù hợp với địa phương mình; 
- Cần mạnh dạn áp dụng STEM vào thực tiễn 
giảng dạy, trao đổi với lãnh đạo cũng như đồng 
nghiệp về khó khăn gặp phải; từ đó có những 
điều chỉnh hợp lý cho hoạt động của mình. 
3. Kết luận và khuyến nghị 
Như vậy, có thể thấy ưu điểm của giáo dục 
STEM là không thể phủ nhận, việc áp dụng 
giáo dục STEM trong chương trình giáo dục 
phổ thông mới không phải theo phong trào mà 
là xu thế tất yếu. Điều này đã được thể hiện rõ 
qua Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 
và Dự thảo chương trình môn học các môn 
Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, 
Tin học (những môn học thuộc khối môn học 
STEM) và hoạt động trải nghiệm, hướng 
Nguyễn Quang Linh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 206(13): 25 - 31 
 Email: jst@tnu.edu.vn 31 
nghiệp. Để có thể đưa giáo dục STEM vào 
triển khai trong chương trình giáo dục phổ 
thông mới, toàn nghành giáo dục (bao gồm cả 
lãnh đạo nghành và giáo viên) cần vào cuộc 
một cách nghiêm túc, đồng bộ. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. N. Tsupros, R. K., STEM education: A project 
to identify the missing, Pennsylvania: 
Intermediate Unit 1 and Carnegie Mellon, 
Pennsylvania, 2009. 
[2]. Quang, L. X., Dạy học môn Công nghệ phổ 
thông theo định hướng STEM, Luận án Tiến 
sỹ Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư 
phạm Hà Nội, 2017. 
[3]. Nga, N. T., Thiết kế và tổ chức hoạt động dạy 
học theo chủ đề STEM cho học sinh THCS và 
THPT, Trường Đại học Sư phạm Thành phố 
Hồ Chí Minh, 2018. 
[4]. Brown, J., “The current status of STEM 
education research”, Journal of STEM 
Education: Innovations & Research, 7-11, 2012. 
[5]. Nguyen Quang Linh, H. T., “STEM Contents 
in Pre-service Teacher Curriculum: 
CaseStudy at Physics Faculty”, International 
Conferencefor Science Educatorsand 
Teachers (ISET), (pp. ISBN 978-0-7354-
1615-4; ISSN 0094-243X, P030071-1 to 
P030071-8), Bangkok: Proceedings of the 5th 
Internation, 2017. 
[6]. https://tuoitre.vn/hinh-thuc-thi-cu-can-tro-giao-
duc-stem-20180502081130828.htm. 
https://tuoitre.vn/hinh-thuc-thi-cu-can-tro-giao-
duc-stem-20180502081130828 .htm. 
[7]. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chương trình môn 
học, ngày 26/12/2018, 2018. 

File đính kèm:

  • pdfgiao_duc_stem_trong_chuong_trinh_giao_duc_pho_thong_moi.pdf