Hướng dẫn sinh viên sử dụng bản đồ tư duy trong giảng dạy học phần “Phương pháp cho trẻ mầm non khám phá khoa học về môi trường xung quanh”

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 12/2017, tr 97-101 
97 
Email: lnphuong@agu.edu.vn 
HƯỚNG DẪN SINH VIÊN SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG GIẢNG DẠY 
HỌC PHẦN “PHƯƠNG PHÁP CHO TRẺ MẦM NON KHÁM PHÁ KHOA HỌC 
VỀ MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH” 
Lê Ngọc Phượng - Trường Đại học An Giang 
Ngày nhận bài: 22/11/2017; ngày sửa chữa: 07/12/2017; ngày duyệt đăng: 08/12/2017. 
Abstract: The paper presents a five-step process of designing mind map in teaching module 
“Method for preschool children to explore the surrounding environment”. Also, the paper proposes 
some measures to help students apply mind map in collecting information and identify the links 
among information. As a result, the memory and creative thinking skills of students will 
be improved. 
 Keywords: Mind map, discovering, surroundings. 
1. Mở đầu 
Sự phát triển không ngừng của khoa học, kĩ thuật và 
công nghệ trong những thập niên gần đây làm cho khối 
lượng tri thức nhân loại thu được ngày càng lớn. Điều 
này tạo cho mỗi người có nhiều cơ hội để học tập và 
tích lũy kiến thức. Do đó, nhà giáo dục không chỉ chú ý 
đến việc truyền thụ tri thức, mà quan trọng hơn, đó là 
dạy “cách” học, “cách” nghiên cứu, kích thích người 
học tích cực, chủ động, sáng tạo. Một trong những công 
cụ hỗ trợ dạy học tích cực giúp nâng cao hiệu quả học 
tập của sinh viên (SV) là sử dụng bản đồ tư duy (BĐTD) 
- dạng sơ đồ kết hợp giữa từ ngữ, đường nét và màu sắc 
giúp chúng ta tập trung các thông tin, tìm ra mối liên hệ 
giữa chúng để ghi nhớ nhanh chóng, lâu dài và thúc đẩy 
tư duy linh hoạt, sáng tạo của cá nhân. 
Hiện nay, chương trình đào tạo giáo viên (GV) mầm 
non ở nước ta có học phần “Phương pháp cho trẻ mầm 
non khám phá khoa học về môi trường xung quanh 
(MTXQ)” giúp SV có những kiến thức chung về môi 
trường tự nhiên, môi trường xã hội và học cách tổ chức 
cho trẻ khám phá khoa học theo xu hướng đổi mới. 
Trong đó, các hoạt động giáo dục hướng tới việc dạy 
cho trẻ biết cách học như thế nào nhằm phát huy tối đa 
tính tích cực của trẻ. Học phần này là cơ hội cho GV 
hướng dẫn SV sử dụng BĐTD kết nối các kiến thức 
được học để ghi nhớ tốt hơn, phát huy tính sáng tạo của 
cá nhân trong thiết kế và sử dụng BĐTD cách linh hoạt 
khi tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường mầm non. 
 BĐTD là một công cụ hỗ trợ hiệu quả trong việc 
dạy và học nhưng nếu sử dụng không đúng cách, hình 
thức tổ chức không phù hợp thì có thể chỉ mang tính 
hình thức, gây mất nhiều thời gian và quan trọng hơn, 
SV sẽ không có cơ hội để chủ động tiếp nhận tri thức, 
phát huy năng lực, khả năng sáng tạo của bản thân. Do 
đó, chúng tôi đề xuất một số biện pháp hướng dẫn SV 
sử dụng BĐTD trong giảng dạy học phần này nhằm 
kích thích hứng thú người học, ghi nhớ các thông tin 
cần thiết, phát triển khả năng tưởng tượng sáng tạo và 
biết cách áp dụng hình thức này khi tổ chức một số hoạt 
động ở trường mầm non. 
2. Nội dung nghiên cứu 
2.1. BĐTD và công dụng của BĐTD 
Người xây dựng mô hình và phát triển BĐTD - Tony 
Buzan - định nghĩa: “BĐTD là biểu hiện của tư duy mở 
rộng, cho nên nó là chức năng tự nhiên của tư duy. Nó 
là kĩ thuật đồ họa đóng vai trò chiếc khóa vạn năng để 
khai thác tiềm năng của bộ não. BĐTD gồm 4 đặc điểm 
chính: đối tượng nhận thức được tóm lược trong một 
hình ảnh trung tâm; từ hình ảnh trung tâm, chủ đề chính 
của đối tượng tỏa rộng thành các nhánh; các nhánh 
được cấu thành từ một hình ảnh chủ đạo hay từ khóa trên 
một dòng liên kết. Những vấn đề phụ cũng được biểu thị 
bởi các nhánh gắn kết với các nhánh có thứ bậc cao hơn; 
các nhánh tạo thành một cấu trúc nút liên kết nhau” 
[1; tr 66-67]. 
Vào những năm 70 của thế kỉ XX, ông đã đưa ra mô 
hình và phổ biến rộng rãi phương pháp sơ đồ tư duy 
(Mind Mapping). Cho đến nay, BĐTD đã được các nhà 
khoa học quan tâm nghiên cứu, ứng dụng trong nhiều 
lĩnh vực của cuộc sống và giáo dục. 
Trước tiên, phải kể đến Tony Buzan và Barry Buzan, 
trong cuốn “The Mind map book”, hai ông đã đưa ra các 
kĩ năng lập BĐTD, lợi ích của việc sử dụng cho cá nhân 
(tự phân tích, giải quyết vấn đề, ghi nhật kí) [1; tr 195-
220], trong kinh doanh (hội họp, thuyết trình, quản lí) 
[1; tr 270-302]. Các tác giả cũng nghiên cứu cách sử dụng 
BĐTD cho đối tượng là học sinh, SV trong các bài tiểu 
luận, viết văn, các kì thi và người làm công tác giáo dục 
trong việc soạn ghi chú cho bài giảng, trình bày bài giảng 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 12/2017, tr 97-101 
98 
trên lớp, làm công cụ để kiểm tra kiến thức và mức độ 
hiểu bài của người học [1; tr 233-269]. 
Trong tác phẩm “Ứng dụng của BĐTD”, Joyce 
Wycoff cho rằng, BĐTD cho phép tổ chức các ý tưởng 
trong ít phút, thúc đẩy sáng tạo, phá vỡ trở ngại mà người 
viết gặp phải và cung cấp một cơ chế động não hiệu quả 
[2; tr 15]. Bà đã nghiên cứu, đưa ra những ứng dụng cụ 
thể từng bước của BĐTD trong việc phát triển kĩ năng 
viết [2; tr 85-108], khả năng thuyết trình [2; tr 161-178], 
xây dựng và quản lí các kế hoạch [2; tr 109-128], 
Trong mỗi ứng dụng, tác giả trình bày các bước tiến hành 
và những điểm cần lưu ý để xây dựng và sử dụng hiệu 
quả BĐTD. Nhóm tác giả J.L.Deladrière, F.L.Bihan, 
P.Morgin, D.Rebaud trong tác phẩm “Sắp xếp ý tưởng 
với sơ đồ tư duy” đưa ra lí giải vì sao cần sử dụng BĐTD, 
cách xây dựng và những lợi ích đạt được khi sử dụng 
BĐTD trong quản lí công việc, ghi chú, điều hành cuộc 
họp, quản lí dự án [3]. 
Ở Việt Nam, BĐTD đã được sử dụng trong giáo dục 
ở các cấp học và các môn học khác nhau như Toán, Lí, 
Văn, Anh văn, nhằm tạo hứng thú cho học sinh để các 
em ghi chú, hệ thống hóa, liên kết các mạch kiến thức và 
tái hiện bài học tốt hơn. 
Nhìn chung, có nhiều quan niệm, cách thức sáng tạo 
một BĐTD nhưng chúng đều có một số điểm giống nhau 
về hình thức và công dụng. Về hình thức, các BĐTD đều 
sử dụng màu sắc, có một cấu trúc cơ bản được phát triển 
rộng ra từ trung tâm với nhánh là các đường thẳng hoặc 
cong, những từ ngữ ngắn gọn kết hợp biểu tượng, hình 
ảnh để diễn đạt sinh động, đầy đủ các thông tin dài. Về 
công dụng, BĐTD giúp mỗi người suy nghĩ sáng tạo, linh 
hoạt đồng thời nhìn thấy bức tranh toàn thể của vấn đề. 
Như vậy, với thiết kế là một sơ đồ mở theo mạch tư duy 
của cá nhân, không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết khắt khe như 
bản đồ địa lí, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, cùng 
một nội dung nhưng mỗi người thể hiện theo cách riêng 
để phân tích và tổng hợp các vấn đề, ghi nhớ nhiều hơn, 
sáng tạo hơn. 
2.2. Hướng dẫn SV sử dụng BĐTD trong giảng dạy 
học phần “Phương pháp cho trẻ mầm non khám phá 
khoa học về MTXQ” 
Hiện nay, BĐTD không phải là mới với nhiều SV, họ 
có thể vẽ được một BĐTD, tuy nhiên để tạo được BĐTD 
gọn gàng nhưng có khả năng lưu trữ tốt thì cần có nhiều 
kĩ năng. Do đó, để giúp SV vận dụng hiệu quả hình thức 
này, GV nên thực hiện theo trình tự gồm hai hoạt động 
là cung cấp kiến thức cho SV về BĐTD, sau đó rèn luyện 
cho SV kĩ năng thiết kế và sử dụng BĐTD của các nội 
dung trong học phần này. 
2.2.1. Cung cấp kiến thức cho SV về BĐTD trong giảng 
dạy học phần “Phương pháp cho trẻ mầm non khám phá 
khoa học về MTXQ” 
GV cần tận dụng thời gian ngay từ những tiết học đầu 
tiên trong quá trình giảng dạy lí thuyết học phần “Phương 
pháp cho trẻ mầm non khám phá khoa học về MTXQ” 
để người học tiếp cận và có những kiến thức cơ bản về 
BĐTD. Việc này cũng đưa ra một “hình ảnh” mới nhằm 
tạo hứng thú cho SV. Chúng ta có thể thực hiện theo các 
bước sau: 
- Bước 1: Khi soạn giảng, GV thiết kế BĐTD cho một 
số nội dung bài học của học phần “Phương pháp cho trẻ 
mầm non khám phá khoa học về MTXQ” 
Chúng tôi đã chọn thiết kế BĐTD nội dung “Bài mở 
đầu” của học phần này để giúp SV có cái nhìn tổng quát 
về môn học, đồng thời có phương pháp học tập phù hợp 
với môn học. Khi thiết kế BĐTD này, cần tuân thủ theo 
các nguyên tắc vẽ BĐTD và quy trình 5 bước. 
1) Chuẩn bị dụng cụ: Để thuận tiện cho việc trình bày 
bài giảng qua projector/ tivi LCD, GV có thể sử dụng 
phần mềm Buzan’s iMindmap thiết kế trên máy tính thay 
cho bút màu trên giấy. Đây là sản phẩm số thể hiện đúng 
theo tinh thần về BĐTD của Tony Buzan do chính ông 
và các cộng sự thiết kế. Khi thiết kế, có thể lựa chọn 
nhiều hình ảnh, màu sắc và các kí hiệu kết nối. Đồng thời, 
các nhánh luôn có thể điều chỉnh uốn lượn, giống như 
mạch nơron thần kinh của con người thể hiện sự mềm 
dẻo của một tư duy linh hoạt. 
2) Vẽ chủ đề trung tâm: GV xác định chủ đề trung 
tâm và biểu thị bằng một hình ảnh biểu thị cho chủ đề. 
Với “Bài mở đầu”, có thể xác định từ trung tâm là “Nhập 
môn” với hình ảnh là nút “Start”. Hình ảnh này giúp SV 
liên tưởng đến việc “bắt đầu” cho một môn học mới. 
3) Phân nhánh lớn từ hình ảnh trung tâm: Nội dung 
“Bài mở đầu” gồm 5 phần: Lịch sử môn học; Đối tượng, 
nhiệm vụ môn học; Mối quan hệ với các môn học khác; 
Cấu trúc học phần; Phương pháp học [4]. 5 phần sẽ được 
vẽ trên 5 nhánh lớn bắt đầu từ hình ảnh trung tâm. Trên 
Hình 1. BĐTD cấp 1 bài Mở đầu 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 12/2017, tr 97-101 
99 
mỗi nhánh là từ khóa (nội dung chính) và hình ảnh minh 
họa (nếu có). Chẳng hạn, nhánh đầu tiên có từ “lịch sử” 
và hình ảnh đồng hồ và mũi tên quay ngược thời gian; 
nhánh có từ “cấu trúc” sẽ kèm hình ảnh là tòa nhà 5 tầng 
(kí hiệu 5 chương của học phần) Chúng ta sẽ có BĐTD 
như hình 1. 
4) Tiếp tục phân các nhánh nhỏ: Từ BĐTD cấp đầu 
tiên, tiếp tục phân nhánh nhỏ từ đầu mút của mỗi nhánh 
lớn. Từ khóa và hình ảnh của các nhánh nhỏ là nội dung 
được triển khai từ các nhánh lớn. Chúng ta sẽ có BĐTD 
(hình 2): 
5) Hoàn thiện BĐTD: Ở bước này, chúng ta xem lại 
tổng quát, giúp các ý quan trọng thêm nổi bật (tô màu 
chữ, viền khung xung quanh nội dung cần lưu ý), bổ 
sung các liên kết cần thiết, phân bố lại vị trí các nhánh. 
Riêng nhánh phương pháp học, GV có thể thiết kế 
riêng một BĐTD (hình 3) để SV dễ dàng theo dõi, đồng 
thời tìm ra những điểm chung của các BĐTD được xem. 
- Bước 2: GV giới thiệu và trình bày nội dung bài học 
thông qua BĐTD. GV sử dụng BĐTD để trình bày nội 
dung bài học bằng cách: 
1) Chuẩn bị hệ thống câu hỏi: GV chuẩn bị hệ thống 
câu hỏi gồm các câu hỏi đóng và mở theo cấp độ nhận 
thức của Bloom giúp SV triển khai nội dung bài học theo 
BĐTD. Ví dụ: Hình ảnh ở trung tâm BĐTD giúp bạn liên 
tưởng đến điều gì? Hình ảnh đồng hồ quay ngược thời 
gian làm bạn nghĩ đến điều gì? Để biểu thị hình ảnh về 
“lịch sử môn học”, bạn có thể dùng những hình ảnh nào 
khác? Bạn hãy sử dụng từ khóa và những hình ảnh trên 
nhánh “lịch sử” để tóm tắt lịch sử môn học “Phương pháp 
cho trẻ mầm non khám phá khoa học về MTXQ”. 
2) Sử dụng BĐTD trình bày bài giảng: GV dùng 
BĐTD đã thiết kế để trình bày nội dung bài giảng theo 
trình tự: hình ảnh trung tâm đến nhánh lớn đến nhánh 
nhỏ. Khi trình bày xong một nội dung, GV tóm tắt lại nội 
dung đó. 
3) Đề nghị SV thử tóm tắt bài giảng bằng BĐTD: Với 
những nội dung tiếp theo của bài học, GV có thể đề nghị 
SV tóm tắt nội dung từng phần thông qua BĐTD. 
4) Hệ thống lại bài giảng thông qua BĐTD: Cuối bài 
học, GV hệ thống bài giảng giúp SV ghi nhớ lại toàn bộ 
nội dung bài học. 
Ví dụ: Chúng ta bắt đầu học phần “Phương pháp cho trẻ mầm 
non khám phá khoa học về MTXQ” với 5 nội dung chính: 
+ Quay ngược thời gian tìm kiếm lịch sử môn học: 
Đã xuất hiện từ lâu trên thế giới và ở Việt Nam với 
những tên gọi: Phương pháp cho trẻ làm quen môi 
trường thiên nhiên, Khoa học, Tổ chức cho trẻ làm quen 
MTXQ và năm 2003 là tên gọi như hiện nay để nhấn 
mạnh mục tiêu phát triển năng lực chung và tính tích 
cực hoạt động cho trẻ. 
+ Là môn học khoa học ứng dụng, nghiên cứu quá 
trình cho trẻ khám phá khoa học ở trường mầm non, 
môn học có 3 nhiệm vụ chính là giúp SV: lĩnh hội tri 
thức, có kĩ năng tổ chức và chủ động sáng tạo khi tổ 
chức hoạt động. 
+ Môn học có mối quan hệ mật thiết với những môn 
cơ sở và môn chuyên ngành. 
+ Để giúp SV đạt được những nhiệm vụ vừa nêu, 
môn học có cấu trúc như một ngôi nhà 5 tầng với 5 
chương. 
+ Bắt đầu một công việc đều cần những phương pháp 
phù hợp. Với học phần này, người học cần có 3 phương 
pháp chính là: đọc hợp lí, tư duy linh hoạt và tích cực 
thực hành. 
- Bước 3: Yêu cầu SV tìm điểm chung của những 
BĐTD đã được xem 
GV yêu cầu SV liệt kê những điểm giống nhau của 
những BĐTD đã được xem và đưa ra khái niệm BĐTD. 
GV có thể sử dụng kĩ thuật “khăn phủ bàn” (hình 4) để 
kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực, đồng thời tăng 
cường tính độc lập của SV bằng cách: 
Hình 2. BĐTD cấp 2 bài Mở đầu 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 12/2017, tr 97-101 
100 
+ Chia SV thành các nhóm và phát cho mỗi nhóm 
một tờ giấy A2/A1 (tùy điều kiện thực tế bàn học và số 
lượng SV). 
+ Trên giấy A2 chia thành các phần (như hình 4) gồm 
phần chính giữa và phần xung quanh. Phần xung quanh 
được chia theo số thành viên của nhóm (ví dụ nhóm 4 
người, 8 người,). Mỗi SV ngồi vào vị trí tương ứng với 
từng phần xung quanh. 
+ Mỗi SV làm việc độc lập (thời gian: 3 phút), tập 
trung suy nghĩ theo cách hiểu riêng của cá nhân và viết 
vào phần giấy của mình. 
+ Trên cơ sở những ý kiến của mỗi cá nhân, SV thảo 
luận nhóm, thống nhất ý kiến và viết vào phần giữa của 
“khăn phủ bàn” (thời gian: 5 phút). 
- Bước 4: SV trình bày ý kiến và đưa ra kết luận về 
định nghĩa BĐTD 
+ SV trình bày ý kiến và đưa ra khái niệm BĐTD: Đại 
diện nhóm trình bày ngắn gọn kết quả theo phần “ý kiến 
chung của cả nhóm”. Các nhóm khác bổ sung những ý 
kiến còn thiếu. 
+ GV tổng hợp ý kiến, kết luận: Từ những ý kiến 
chung của các nhóm, GV tổng hợp những điểm chung về 
hình thức và công dụng của BĐTD. Từ những điểm 
chung, rút ra khái niệm: BĐTD là một hình thức ghi chép 
theo mạch tư duy của mỗi người bắt đầu từ hình ảnh 
trung tâm là vấn đề chính tỏa ra các nhánh kết hợp nét 
vẽ, màu sắc và từ khóa để suy nghĩ sáng tạo và linh hoạt 
đồng thời tiếp thu và ghi nhớ nhiều thông tin. 
2.2.2. Rèn luyện cho SV thiết kế và sử dụng BĐTD trong 
giảng dạy học phần “Phương pháp cho trẻ mầm non 
khám phá khoa học về MTXQ” 
GV sẽ cùng SV thiết kế BĐTD cho nội dung những 
bài học tiếp theo nhằm giúp SV ghi nhớ bài học, đồng 
thời thực hành việc thiết kế một BĐTD và sử dụng chúng 
trong việc ôn tập, hệ thống hóa. 
- Bước 1: GV chọn một nội dung bài giảng, cùng SV 
thảo luận, chia sẻ các ý kiến để làm rõ nội dung đó thông 
qua BĐTD 
- Bước 2: GV cùng SV thiết kế BĐTD theo quy trình 
5 bước. Khi thực hiện bước này, GV cần chuẩn bị trước: 
+ GV (hoặc yêu 
cầu SV) chuẩn bị 
dụng cụ là một hoặc 
phối hợp các phương 
tiện sau đây: Phần 
mềm iMindmap, 
máy tính có kết nối 
internet, máy chiếu, 
phông màn; bảng, 
phấn trắng, phấn 
màu; giấy, bút màu, 
bút chì. 
+ Xây dựng hệ thống 
câu hỏi liên quan đến 
nội dung bài học. 
+ BĐTD “quy trình 
thiết kế BĐTD” (hình 5) để giúp SV ghi nhớ các bước 
thực hiện. 
Ví dụ: GV và SV cùng thiết kế BĐTD nội dung phần 
định nghĩa “Môi trường xung quanh” (mục 2, phần I, 
chương 1). 
+ Chuẩn bị dụng cụ: Phần mềm iMindmap, máy tính có 
kết nối internet, máy chiếu, phông màn; bảng, phấn 
trắng, phấn màu; chia bảng làm 2 phần (một phần lớn, 
một phần nhỏ) theo bảng dưới đây: 
Phần để ghi nháp các 
từ khóa và vẽ nháp các 
hình ảnh 
Phần để SV vẽ BĐTD 
Ý kiến chung 
cả nhóm 
Viết ý kiến cá nhân 
1 
Viết ý kiến cá nhân 
3 
V
iết ý
 k
iến
 cá n
h
ân
V
iế
t 
ý
 k
iế
n
 c
á 
n
h
ân
4 2 
Ý kiến 
chung cả 
nhóm 
1 
3 
4 
2 
5 6 
7 
8 
Hình 4. Kĩ thuật “khăn phủ bàn” 
Hình 5. Quy trình thiết kế BĐTD 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 12/2017, tr 97-101 
101 
+ Vẽ chủ đề trung tâm: 
GV đặt các câu hỏi như “MTXQ là gì? MTXQ trẻ em 
là gì? Bạn có thể dùng hình ảnh đơn giản nào để biểu thị 
MTXQ?” Sau đó, đề nghị một số SV vẽ thử hình ảnh của 
mình (lưu ý SV vẽ hình ảnh đơn giản, ít chi tiết). Tiếp tục 
cho cả lớp chọn hình ảnh biểu trưng nhất về “MTXQ” để 
vẽ vào chính giữa phần rộng của bảng. Đồng thời, GV sử 
dụng iMindmap chọn một hình ảnh để vẽ hình ảnh chủ 
đề trên máy tính. 
+ Phân nhánh lớn (nhánh cấp 1) từ hình ảnh 
 trung tâm: 
GV sử dụng các câu hỏi như “Từ định nghĩa MTXQ, 
chúng ta có thể phân thành những nội 
dung nào? Từ khóa và hình ảnh biểu 
trưng của từng nội dung là gì?”. Yêu cầu 
lớp chọn hình ảnh biểu trưng từ những 
hình vẽ nháp bên phần nhỏ của bảng và 
dùng 2 màu phấn khác nhau vẽ 2 nhánh 
lớn (ví dụ: xanh, vàng) bắt đầu từ trung 
tâm. Cùng lúc này, GV tiếp tục sử dụng 
iMindmap vẽ nhánh lớn. 
+ Tiếp tục phân nhánh nhỏ: 
Phân các nhánh cấp 2: Từ giáo trình 
môn học, GV yêu cầu SV phân nhánh 
cấp 2 là nội dung chính của môi trường 
thiên nhiên và môi trường xã hội. Sử 
dụng màu phấn xanh cho những nhánh, 
từ khóa và hình ảnh của môi trường thiên 
nhiên và màu phấn vàng cho nhánh 
 còn lại. 
Phân nhánh cấp 3: GV chia SV thành 5 nhóm. Mỗi 
nhóm tiếp tục vẽ nội dung của từng nhánh thông qua 
những từ và hình ảnh và thuyết trình về nội dung của 
nhánh đó. 
+ Hoàn thiện BĐTD: GV tổng hợp ý kiến, chỉnh sửa 
BĐTD và sử dụng kí hiệu để nối kết các nhánh (ví dụ: sử 
dụng dấu mũi tên 2 chiều để chỉ mối quan hệ qua lại giữa 
giới hữu sinh và giới vô sinh); dùng BĐTD vừa thiết kế 
trên máy tóm tắt lại nội dung bài học (hình 6), đề nghị SV 
khi về nhà tự thiết kế BĐTD cho các bài học theo “phong 
cách” riêng của mình để ghi nhớ nội dung bài học. 
3. Kết luận 
Trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực con người 
Việt Nam hiện nay, ngành giáo dục được giao trọng trách 
phải đào tạo được đội ngũ GV đáp ứng những yêu cầu 
của thời đại mới, có năng lực chuyên môn, vững vàng và 
phương pháp làm việc khoa học với tư duy sáng tạo để 
có khả năng giải quyết vấn đề phức hợp trong các tình 
huống thay đổi. Với hình thức ghi chép theo mạch tư duy 
của mỗi người bắt đầu từ hình ảnh trung tâm là vấn đề 
chính tỏa ra các nhánh kết hợp nét vẽ, màu sắc, từ khóa 
để suy nghĩ linh hoạt đồng thời tiếp thu và ghi nhớ nhiều 
thông tin, BĐTD là một trong những công cụ giúp SV 
ngành giáo dục mầm non có kĩ năng làm việc khoa học, 
phát triển tư duy sáng tạo. Việc sử dụng BĐTD thông 
qua trong học phần “Phương pháp cho trẻ mầm non 
khám phá khoa học về MTXQ” là một cách làm mới, phù 
hợp và khả thi trong nhà trường, giúp SV học được “cách 
học”, biết cách sắp xếp thông tin và ý tưởng một cách 
khoa học, hệ thống hơn; kích thích trí tưởng tượng, óc 
sáng tạo của bản thân. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Buzan Tony (2006). The mind map book. Pearson 
Education Limited, UK. 
[2] Joyce Wycoff (biên dịch: Thanh Vân, Việt Hà) 
(2009). Ứng dụng Bản đồ tư duy. NXB Lao động 
- Xã hội. 
[3] Deladrière Jean-Luc - Brihan Frédéric - Mongin 
Pierre - Rebaund Denis (biên dịch: Trần Chánh 
Nguyên) (2009). Sắp xếp ý tưởng với sơ đồ tư duy. 
NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh. 
[4] Hoàng Thị Oanh - Nguyễn Thị Xuân (2008). Giáo 
trình Phương pháp cho trẻ mầm non khám phá khoa 
học về môi trường xung quanh. NXB Giáo dục. 
[5] Buzan Tony (biên dịch: Lê Huy Lâm) (2008). 
Hướng dẫn kĩ năng học tập theo phương pháp 
Buzan. NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh. 
[6] Trần Đình Châu - Đặng Thị Thu Thủy (2011). Dạy 
tốt học tốt các môn học bằng bản đồ tư duy. NXB 
Giáo dục. 
[7] Hoàng Thị Phương (2008). Giáo trình Lí luận và 
phương pháp hướng dẫn trẻ làm quen với môi 
trường xung quanh. NXB Đại học Sư phạm. 
Hình 6. BĐTD về MTXQ