Sử dụng bài hát trong giờ dạy ngữ pháp tiếng Pháp cho sinh viên khoa Ngoại ngữ trường Đại học Hồng Đức

TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 
 126 
SỬ DỤNG BÀI HÁT TRONG GIỜ DẠY NGỮ PHÁP TIẾNG PHÁP 
CHO SINH VIÊN KHOA NGOẠI NGỮ 
TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC 
Trịnh Cẩm Xuân1 
TÓM TẮT 
Chúng tôi trình bày sự cần thiết của việc cải tiến phương pháp giảng dạy tiếng 
Pháp nói chung và bộ môn ngữ pháp tiếng Pháp nói riêng. Việc sử dụng bài hát trong 
các giờ dạy ngữ pháp là một trong những phương pháp mới đạt hiệu quả cao. Chúng 
tôi phân tích những lợi ích của việc sử dụng các bài hát tiếng Pháp trong việc giảng 
dạy ngữ pháp cho sinh viên. Ngoài ra, chúng tôi đưa ra những tiêu chí để lựa chọn một 
bài hát để giảng dạy, và đề xuất các bước cơ bản để sử dụng hiệu quả nhất phương 
pháp này góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy đồng thời tạo động lực và hứng thú 
cho người học. 
Từ khóa: Bài hát, phương pháp giảng dạy tiếng Pháp 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Tiếng Pháp là học phần ngoại ngữ hai của sinh viên chuyên ngành sư phạm tiếng 
Anh nên việc dạy và học có nhiều thuận lợi. Thật vậy, sinh viên đã có phương pháp và 
nền tảng để học ngoại ngữ là tiếng Anh chuyên ngành nên khi học ngoại ngữ hai, các 
em dễ dàng tiếp cận với những phạm trù ngôn ngữ tương tự. Tuy nhiên, thực tế, việc 
dạy học tiếng Pháp vẫn gặp nhiều vấn đề từ phía sinh viên. Các em vẫn chưa thực sự 
hứng thú và đam mê với ngôn ngữ mới này vì những kiến thức ngữ pháp tiếng Pháp 
phức tạp hơn rất nhiều so với tiếng Anh. Sự có mặt của giống và số của danh từ trong 
tiếng Pháp kéo theo rất nhiều các yếu tố khắt khe về sự hợp giữa tính từ với danh từ, 
giữa quá khứ phân từ với bổ ngữ Chính vì lẽ đó, để những giờ học ngữ Pháp không 
bị khô khan và nhàm chán, giáo viên luôn luôn tìm những phương pháp mới nhất nhằm 
cuốn hút sinh viên và nâng cao chất lượng của giờ học. Một trong số phương pháp đã 
được áp dụng thành công là sử dụng các bài hát tiếng Pháp trong giờ học ngữ pháp. 
Đây là một cách tiếp cận các cấu trúc ngữ pháp mềm mại và dễ hiểu nhất cho sinh 
viên. Đặc biệt, phương pháp này còn giúp sinh viên ghi nhớ rất nhanh các quy tắc ngữ 
pháp khó và ứng dụng nhanh vào các văn cảnh cụ thể. Hơn thế nữa, giai điệu của âm 
nhạc sẽ tạo một không khí lớp học dễ chịu và gây hứng thú cho sinh viên tham gia vào 
khóa học. Tuy nhiên, sử dụng phương pháp này như thế nào để phát huy hết tác dụng 
của nó và mang tính khoa học nhất thì yêu cầu giáo viên phải đầu tư thời gian và công 
1
 ThS. Giảng viên khoa Ngoại ngữ, Trường Đại học Hồng Đức. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 
 127 
sức. Chúng tôi xin chia sẻ dưới đây những bước cụ thể để áp dụng thành công phương 
pháp này trong giảng dạy ngữ pháp tiếng Pháp nói riêng và ngữ pháp các ngoại ngữ 
khác nói chung. 
2. NỘI DUNG 
2.1. Tác dụng của việc sử dụng bài hát trong giờ học ngữ pháp tiếng Pháp 
Có thể khẳng định rằng, các bài hát được chọn là một trong những ngữ liệu hữu 
ích cho việc dạy ngoại ngữ nói chung và dạy ngữ pháp nói riêng. Những tác dụng to 
lớn mà nó mang lại đã được các nhà khoa học và ngôn ngữ học chứng minh rất rõ ràng 
và các nhà giáo dục học trên thế giới công nhận. 
Thật vậy, âm nhạc góp phần rõ nét vào việc giúp con người tăng khả năng ghi 
nhớ nhanh và hiệu quả. Theo những nghiên cứu của các nhà khoa học, khi các thông 
tin bằng lời được truyền thụ cùng lúc với âm điệu thì việc ghi nhớ sẽ được tăng cường 
cao hơn. Quả thật, những giai điệu của âm nhạc cùng với tiết tấu của nó có tác dụng rất 
lớn đối với việc giúp người học ghi nhớ các thông tin. 
Ngoài ra, các bài hát sẽ giúp thu hút sự chú ý của người học nhiều hơn là việc 
giáo viên sử dụng các hình thức, dạng, mẫu và cấu trúc câu. Việc tri nhận và thụ đắc 
ngôn ngữ bao gồm các quá trình thực hiện có nhận thức, và sự chú ý là nhân tố tối cần 
thiết cho quá trình này. Nhiều nhà ngôn ngữ học nhận định rằng sự chú ý cao vào các 
dạng thức ngữ pháp sẽ hỗ trợ quá trình thụ đắc các dạng ngữ pháp. Điều này có nghĩa 
là khi người học được dạy một bài hát tiếng Pháp, sự thích thú âm điệu của bài hát sẽ 
giúp người học chú ý cao đến hình thức cấu trúc ngữ pháp, sự chú ý này làm cho người 
học nhanh nhớ những gì giáo viên muốn truyền đạt. Bên cạnh đó, việc lặp đi lặp lại của 
các giai điệu làm cho ngôn ngữ được dễ nhớ hơn. 
Một nhân tố nữa đóng góp vào sự thành công của phương pháp dạy ngữ pháp 
tiếng Pháp thông qua các bài hát là sự giảm căng thẳng mà các bài hát mang lại cho 
người học trong quá trình học. Việc học và cảm thụ ngôn ngữ của người học phụ thuộc 
rất nhiều vào cảm xúc bên trong và thái độ học tập của họ. Các bài hát tạo ra không khí 
nhẹ nhàng, thư giãn trong lớp học; điều này làm giảm các nhân tố căng thẳng gây ảnh 
hưởng không tốt trong quá trình học, đồng thời thúc đẩy việc học có hiệu quả hơn. 
Cùng với những yếu tố đã nêu, các bài hát còn là một nguồn ngữ liệu phong phú 
giúp ích cho việc học ngôn ngữ. Lời của các bài hát thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, ý 
tưởng của con người, thể hiện các giá trị văn hóa. Với các bài hát chúng ta dễ dàng 
thay đổi chủ đề và tạo ra các ngữ cảnh sinh động và điều này có vai trò tích cực trong 
việc học ngữ pháp. Nếu trong một bài hát có chứa đựng nội dung phù hợp với lứa tuổi 
thì việc học các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết có thể được lồng ghép vào một bài học. 
Như vậy, với những tác dụng to lớn này, giảng viên không nên bỏ qua phương 
pháp giảng dạy hữu hiệu này để mang lại kết quả cao nhất cho việc học ngữ pháp của 
sinh viên. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 
 128 
2.2. Mối liên hệ giữa các bài hát tiếng Pháp với các giờ học ngữ Pháp 
Theo Boyer (1979), giảng dạy ngữ pháp đòi hỏi sự tập trung cao của người học 
vì những cấu trúc và phạm trù ngữ pháp khắt khe. Vì thế, việc dùng bài hát có thể là 
giải pháp tốt. Bởi lẽ, các bài hát có chứa các đặc trưng cú pháp hữu ích cho việc học 
ngữ pháp, các cấu trúc ngữ pháp sử dụng trong nhiều bài hát đôi lúc đặc biệt và khác 
với công thức bình thường nhưng đa số là những cấu trúc đơn giản và dễ nhớ. Hơn 
nữa, với đặc trưng của âm nhạc, lời của các bài hát được sáng tác có vần, có điệu, vì 
thế rất dễ cho người học ghi nhớ. Ngoài ra, các bài hát thường có cấu trúc ngữ pháp lặp 
lại nhiều lần, điều này trùng khớp với mục tiêu giảng dạy của giáo viên, vì vậy giúp 
cho người học sử dụng cấu trúc ngữ pháp nhanh chóng. Do đó, cùng với tiết tấu và 
giai điệu của bài hát, theo Francois (2010), người học nhanh chóng cảm thụ ngôn ngữ 
và qui luật của ngôn ngữ tốt hơn phương pháp giảng dạy truyền thống. Hay nói đúng 
hơn, khi được sử dụng đúng lúc, phương pháp này sẽ có hiệu ứng tích cực từ phía 
người học. 
Với những nội dung ngữ pháp cơ bản và quan trọng đối với người học, giáo viên 
nên dùng bài hát để giảng dạy và luyện tập. Thật vậy, khi dạy về các mạo từ trong tiếng 
Pháp thì bài hát “Bonjour Vietnam” có thể xem là phương tiện hữu hiệu nhất. Đây là 
một bài hát rất hay và nổi tiếng được các bạn trẻ đón nhận trong những năm gần đây. 
Ngoài nội dung rất ý nghĩa về quê hương đất nước Việt Nam được thể hiện qua lời hay ý 
đẹp của tác giả thì giai điệu nhẹ nhàng sâu lắng thể hiện qua giọng hát của ca sỹ trẻ 
người Bỉ gốc Việt đã làm lay động trái tim của không những các bạn trẻ Việt Nam và 
còn cả bạn bè khắp năm châu. Về phương diện ngôn ngữ tiếng Pháp và cấu trúc ngữ 
pháp tiếng Pháp thì bài hát này có thể sử dụng để giảng dạy về các loại mạo từ, tính từ 
chỉ định, tính từ sở hữu với những danh từ chỉ về đất nước Việt Nam chúng ta: 
“Raconte moi ce mot étrange et difficile à prononcer 
Que je porte depuis que je suis née. 
Raconte moi le vieil empire et le trait de mes yeux bridés, 
Qui disent mieux que moi ce que tu n‟oses dire. 
Je ne sais de toi que des images de la guerre, 
Un film de Coppola et des hélicoptères en colère. 
Un jour, j‟irai là-bas, un jour dire bonjour à ton âme 
Un jour, j‟irai là-bas te dire bonjour, Vietnam. 
Raconte moi ma couleur, mes cheveux, et mes petits pieds, 
Qui me portent depuis que je suis née. 
Raconte moi ta maison, ta rue, raconte moi cet inconnu, 
Les marchés flottants et les sampans de bois. 
Je ne connais de mon pays que des photos de la guerre, 
Un film de Coppola et des hélicoptères en colère. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 
 129 
Un jour, j‟irai là-bas, un jour dire bonjour à mon âme. 
Un jour, j‟irai là-bas te dire bonjour, Vietnam. 
Les temples et les Bouddhas de pierre pour mes pères, 
Les femmes courbées dans les rizières pour mes mères, 
Dans la prière, dans la lumière, revoir mes frères, 
Toucher mon âme, mes racines, ma terre. 
Un jour, j‟irai là-bas, un jour dire bonjour à mon âme. 
Un jour, j‟irai là-bas te dire bonjour, Vietnam » 
Những từ gạch chân là những danh từ có sử dụng các mạo từ xác đinh (le vieil 
empire, le trait, Les marchés flottants et les sampans de bois, Les temples et les 
Bouddhas de pierre, la prière), không xác định (Un film de Coppola, Un jour), các tính 
từ sở hữu (mon âme, mes racines, ma terre, mes frères ton âme) được sử dụng linh 
hoạt và hiệu quả trong bài hát. Vì đây là một bài hát giới thiệu về đất nước và con 
người Việt Nam nên việc sử dụng các mạo từ và danh từ rất hiệu quả và phong phú cho 
phép giáo viên giới thiệu và giảng giải cho sinh viên cụ thể và dễ hiểu. 
Có rất nhiều bài hát với tiết tấu vui nhộn và dễ nhớ mà giáo viên có thể lựa chọn 
trong các giờ ngữ pháp. Để có thể chọn các bài hát phù hợp, giáo viên cần dựa vào các 
tiêu chí cụ thể. 
2.3. Các tiêu chí để lựa chọn bài hát trong các giờ học ngữ pháp 
Để những giờ học ngữ pháp ứng dụng bài hát tiếng Pháp tiến hành một cách hiệu 
quả nhất, giáo viên cần dành thời gian cho sự lựa chọn bài hát phù hợp nhất với nội 
dung của bài học và các tiêu chí khác. Cụ thể là: 
Tiêu chí đầu tiên giáo viên cần xem xét khi chọn bài hát để giảng dạy là mức độ 
và khả năng của người học. Một bài hát được xem là phù hợp khi bài hát đó có độ khó 
vừa phải về từ vựng và cấu trúc ngữ pháp. Nếu người học nhận được một bài hát quá 
khó để luyện tập, người học sẽ thiếu sự tập trung lâu dài và thiếu sự kiên nhẫn cần thiết 
để tiếp thu. Điều này sẽ làm cho giáo viên không đạt được mục tiêu giảng dạy của 
mình. Ngược lại, một bài hát quá dễ đối với người học cũng không mang lại hiệu quả 
giảng dạy và học tập tốt. Vì vậy, giáo viên cần đưa ra những thách thức phù hợp với 
khả năng của người học để sinh viên có cơ hội tham gia học tập và vui chơi hiệu quả. 
Ngoài ra, giáo viên cũng cần quan tâm đến tần suất xuất hiện của tiếng Pháp 
chuẩn mực trong bài hát. Giáo viên không nên chọn các bài hát từ ngữ với tần suất xuất 
hiện trong cuộc sống thấp, từ địa phương, từ lóng hoặc các bài hát có cấu trúc câu lạ, ít 
phổ biến. Theo tác giả Pierre D. (2010), một bài hát được xem là phù hợp khi có không 
quá 5% từ ngữ không thông dụng. 
Cuối cùng, cũng cần phải kể đến tính tinh hoa trong bài hát. Cũng theo tác giả 
này, giáo viên không nên chọn các bài hát nhạc Rap hoặc nhạc Metal bởi lẽ những bài 
hát này có nội dung, từ ngữ, cấu trúc chưa chuẩn mực. Ngoài ra, giai điệu và tiết tấu 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 
 130 
của những bài hát này thường không phù hợp trong môi trường giảng dạy. Bên cạnh sự 
lựa chọn những bài hát trong sáng, thuần khiết, giáo viên cũng nên tính đến yếu tố phù 
hợp về mặt văn hóa trong nội dung bài hát. Các bài hát được lựa chọn nên có những 
nét tương đồng về bình diện văn hóa để người học có thể hiểu được và giáo viên có thể 
giải thích cho các em. 
2.4. Một số cách thức sử dụng bài hát hiệu quả trong giờ học ngữ pháp 
Trước tiên, để sử dụng các bài hát vào giảng dạy một cách hiệu quả, giáo viên cần 
phải thay đổi bài hát về mặt nội dung cho phù hợp với mục tiêu giảng đạy. Ngôn ngữ 
được sử dụng trong bài hát nên tự nhiên, mộc mạc. Giáo viên có thể lồng ghép một đặc 
trưng ngữ pháp nào đó vào bài hát để giảng dạy. Ngoài ra, giảng dạy là một quá trình lâu 
dài tích lũy và hiệu quả giảng dạy cũng được thể hiện trong một thời gian dài, vì vậy 
giáo viên cần xây dựng cho mình một ngân hàng các bài hát có thể sử dụng trong giảng 
dạy. Khi có nhu cầu, giáo viên có thể lựa chọn bài hát phù hợp với mục tiêu giảng dạy, 
dựa trên những tiêu chí đã trình bày ở trên. Bên cạnh đó, một việc giáo viên cũng nên 
quan tâm là chia sẻ nguồn tư liệu của mình với đồng nghiệp, qua đó nhận được tư liệu 
trao đổi của họ, góp phần làm giàu nguồn tài liệu giảng dạy của mình. 
Giáo viên có thể sử dụng các bước sau đây để sử dụng bài hát trong giờ học ngữ 
pháp một cách hiệu quả nhất: 
- Bước 1: Giáo viên giới thiệu nội dung ngữ pháp của giờ học: Chỉ giới thiệu về 
cấu trúc để sinh viện nhận dạng. Chúng ta chưa cần giới thiệu về cách dùng. 
- Bước 2: Giáo viên cho sinh viên nghe lần đầu bài hát và yêu cầu ghi ra tất cả 
các hiện tượng ngữ pháp của bài. Ví dụ: các mạo từ, các tính từ sở hữu, các đại từ 
- Bước 3: Giáo viên phát cho sinh viên lời bài hát có chỗ trống các hiện tượng 
ngữ pháp cần học. Cho sinh viên nghe lần hai và yêu cầu sinh viên điền vào chỗ trống 
- Bước 4: Giáo viên cùng sinh viên điền vào chỗ trống. Yêu cầu sinh viên tìm ra 
cách dùng của các hiện tượng ngữ pháp đó. 
- Bước 5: Giáo viên rút ra cấu trúc và cách dùng của hiện tượng ngữ pháp để sinh 
viên ghi nhớ và thực hành. 
- Bước 6: Thu lại lời bài hát. Cho sinh viên nghe lại và yêu cầu ghi ra các cấu 
trúc của hiện tượng ngữ pháp vừa học. 
- Bước 7: So sánh với kết quả này với kết quả khi sinh viên nghe lần đầu. Rút ra 
kết luận. 
Với các bước này, giáo viên sẽ cuốn hút sinh viên làm việc tích cực và hăng hái. 
Sinh viên sẽ tham gia vào các hoạt động trên một cách hào hứng và việc tiếp thu các 
cấu trúc ngữ pháp trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. 
3. KẾT LUẬN 
Việc giảng dạy hướng đến mục tiêu giao tiếp, tạo ra môi trường học tập vui vẻ, 
hiệu quả là điều cần thiết cho mỗi giáo viên giảng dạy ngoại ngữ nói chung và giảng 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 
 131 
dạy tiếng Pháp nói riêng, đặc biệt là trong giờ dạy ngữ pháp. Vì vậy, sử dụng bài hát 
tiếng Pháp là một phương pháp mới hiệu quả mà chúng tôi đã sử dụng cho sinh viên 
của mình. Sự hứng thú của sinh viên trong giờ học và kết quả thực hành ngữ pháp ngày 
càng tiến bộ của người học là minh chứng cho thành công của phương pháp này. Trong 
thời gian tới, chúng tôi sẽ tiến hành nghiên cứu thực nghiệm và khảo sát thực tế về việc 
sử dụng phương pháp này để khẳng định một lần nữa hiệu quả của nó. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] BESSE, H et PORQUIER, R. (2005), Grammaire et didactique des langues, 
Hatier, Didier 
[2] BOYER, H. et RIVERA, M. (1979), Introduction à la didactique du français 
langue étrangère, Paris, Clé international. 
[3] FRANCOIS, D et PIERRE, D. (2010), Cinéma et Chanson : Pour enseigner le 
francais autrement, Delagrave CRDP, Midi-Pyrenees. 
[4] PORCHER, L. (2004), L‟enseignement des langues étrangères, Hachette FLE. 
 USING SONGS IN TEACHING FRENCH GRAMMAR FOR 
STUDENTS OF FOREIGN LANGUAGES DEPARTMENT IN 
HONGDUC UNIVERSITY 
Trinh Cam Xuan 
ABSTRACT 
We present the necessary of improving French teaching methods in general 
and French grammar subject in particular. Using songs in teaching French 
grammar is one of the effective methods. We analyse some advantages of using 
French songs as materials for teaching grammar to students. In addition,we suggest 
some criteria for choosing a song to teach in order to improve teaching quality and 
help student learn better. 
Keywords: Songs, teaching French grammar