Bài giảng Nhập môn Công nghệ thông tin & Thông tin - Bài 5: Kỹ năng viết Báo cáo - Lê Thanh Hương

1BÀI 5
KỸ NĂNG VIẾT BÁO CÁO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
Lê Thanh Hương
Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông
2016
Nội dung lý thuyết
 Phần 1 – Nhập môn và các kỹ năng
 Bài 1 – Giới thiệu chung ngành CNTT&TT
 Bài 2 – Giới thiệu các chương trình đào tạo
 Bài 3 – Kỹ năng làm việc nhóm
 Bài 4 – Kỹ năng nghiên cứu
 Bài 5 – Kỹ năng viết báo cáo
 Bài 6 – Kỹ năng thuyết trình
 Bài 7 – Đạo đức máy tính
 Bài 8 – Cơ hội nghề nghiệp
 Phần 2 – Môi trường học tập tại Viện CNTT&TT
22016 Nhập môn CNTT&TT
Nội dung
 Tổng quan
 Yêu cầu với báo cáo
 Cấu trúc tổng quát
 Các loại báo cáo với SV
 Nguyên tắc để có bài viết tốt
32016 Nhập môn CNTT&TT
Tổng quan
 Báo cáo:
 Là một phương thức trình bày thông tin
 Rõ ràng, cô đọng và dễ đọc
 Dễ dàng thu thập thông tin và dữ liệu
 Khi viết báo cáo, cần:
 Nghĩ đến nhu cầu của người đọc
 Cần viết rõ ý - thực hành nhiều sẽ quen
42016 Nhập môn CNTT&TT
2Yêu cầu với báo cáo
 Cần cho người đọc thấy các điểm chính
của báo cáo (viết có cấu trúc)
 mục lục chi tiết
 phần tóm tắt rõ ràng
 có chương giới thiệu nội dung báo cáo
 phần đầu mỗi chương giới thiệu nội dung
chương đó
 cách đánh chỉ số chương mục thống nhất
 Báo cáo cần trích dẫn TLTK đầy đủ và
chính xác.
52016 Nhập môn CNTT&TT
Cấu trúc tổng quát
Mục Nội dung
Trang bìa Tiêu đề, tác giả, tên người nhận (giáo viên),
ngày tháng
Lời cám ơn Ghi nhận sự giúp đỡ từ những người khác
Lời nói đầu Mục đích viết báo cáo
Tóm tắt Nêu mục đích, phạm vi, phương pháp thực
hiện, các đóng góp chính, kết luận, hướng
phát triển
Mục lục Mục lục, danh mục hình, danh mục bảng
62016 Nhập môn CNTT&TT
Cấu trúc tổng quát
Mục Nội dung
Giới thiệu Điểm cần quan tâm của vấn đề
Nhận thức của xã hội với vấn đề này
Tại sao cần thực hiện đề tài này
Các hướng xử lý
Cấu trúc của báo cáo
Kiến thức nền tảng/
NC tổng quan
Tóm tắt những lý thuyết và NC liên quan;
Nhận xét ưu nhược điểm của các NC đó
Nội dung Trình bày các phương pháp và dữ liệu,
tranh luận và đánh giá việc cài đặt/thực
hiện vấn đề nhằm đưa ra giải pháp
72016 Nhập môn CNTT&TT
Cấu trúc tổng quát
Mục Nội dung
Kết luận Tóm tắt lại các kết quả đạt được: mục đích
chung, các bước thực hiện, các đóng góp
mới. Hướng phát triển trong tương lai
Tài liệu
tham khảo
Liệt kê tất cả các TLTK trong báo cáo. Tuân
theo hướng dẫn về cách viết TLTK.
Phụ lục cung cấp các thông tin bổ sung như chương
trình, dữ liệu thử nghiệm thô.
Phụ lục cần được đánh số như phụ lục 1,
phụ lục 2 và có tham chiếu trong báo cáo.
82016 Nhập môn CNTT&TT
3Theo ISO 690
Sách: Gall, J-C. Paléoécologie. Paysages et environnements
disparus. 2e éd. Paris: Masson, 1998. 239p. ISBN 2- 225-
83084-3
Tạp chí: Deleu, M. et al. Apercu des techniques d’analyse
conformationelle des macromolecules biologiques.
Biotechnologie, Agronomie, Societé et Environnement, 1998,
vol 2, no 4, p.234-247
Hội thảo: Troxler, W.L. Thermal desorption. In Kearney, P. and
Roberts, T. (eds), Pesticide remediation in soils and water.
Chichester, UK: Wiley, 1998, p.105-128
Internet: Ashby J.A et al. Investing in Farmers as Researchers.
Ciat publication n0 318 [online]. Cali, Colombia: CIAT, 2000
[ref. on Jan 20th 2002).
9
Cách ghi tài liệu tham khảo
2016 Nhập môn CNTT&TT
Theo tổng quan khoa học
Sách: Gall, J-C. (1998). Paléoécologie. Paysages et
environnements disparus. 2e éd. Paris: Masson
Tạp chí: Deleu M., Watheler B., Brasseur R., Paquot M. (1998).
Apercu des techniques d’analyse conformationelle des
macromolecules biologiques. Biotechnol. Agron. Soc. Environ.
2(4), 234-247
Hội thảo: Troxler, W.L. (1998). Thermal desorption. In Kearney,
P. and Roberts, T., eds. Pesticide remediation in soils and
water. Chichester, UK: Wiley, p.105-128
Internet: Ashby J.A., Braun A.R., Gracia T., Del Pilar Guerrero
L., Hernandez L.A., Quiros C.A., Roa J.I. (2000). Investing in
Farmers as Researchers. Ciat publication n0 318 [online].
Cali, Colombia: CIAT, 2000.
, Consulted Jan 20th 2002
10
Cách ghi tài liệu tham khảo
2016 Nhập môn CNTT&TT
Các loại báo cáo với SV
 Báo cáo bài tập lớn
 Đồ án tốt nghiệp
 Bài báo khoa học
112016 Nhập môn CNTT&TT
Báo cáo bài tập lớn
Yêu cầu chung:
 Nêu được nội dung và ý nghĩa của đề tài
 Thông tin về các thành viên trong nhóm,
phân chia công việc giữa các thành viên
 Trình bày được việc phân tích, thiết kế và
xây dựng hệ thống
 Tổng kết các kết quả đạt được, các hạn
chế. Đề xuất hướng phát triển
122016 Nhập môn CNTT&TT
4Bố cục (gợi ý)
 Trang bìa: tên Viện, tên đề tài, danh sách SV
trong nhóm, GVHD, tháng năm hoàn thành
 Mở đầu: mục đích, phạm vi, ý nghĩa đề tài, giới
thiệu bố cục báo cáo
 Phân tích
 Thiết kế
 Kết quả thực hiện, không liệt kê code
 Kết luận, hướng phát triển
 TLTK
132016 Nhập môn CNTT&TT
Đồ án tốt nghiệp
 Mẫu ĐATN cho sinh viên Viện CNTT&TT
trinh/362-quy-dinh-datn
 Mẫu đồ án tốt nghiệp
 Qui định về ĐATN cho sinh viên Viện CNTT&TT
142016 Nhập môn CNTT&TT
Qui định ĐATN
Mở đầu ( 2 trang):
 Trình bày tóm tắt nhiệm vụ (đề tài) được giao thực hiện
trong khuôn khổ ĐATN;
 Trình bày các thông tin về môi trường thực hiện ĐATN
(nơi thực tập, nhóm làm việc mà sinh viên tham gia, các
đề tài/dự án liên quan (nếu có))
 Giới thiệu tóm tắt bố cục của ĐATN
152016 Nhập môn CNTT&TT
Qui định ĐATN
Phần 1 ( 15 trang): Đặt vấn đề và định hướng giải
pháp
 Trình bày chi tiết về nhiệm vụ (đề tài) cần thực hiện
trong khuôn khổ ĐATN (mô tả bài toán, các vấn đề cần
giải quyết);
 Trình bày định hướng giải quyết các vấn đề đặt ra;
 Giới thiệu tóm tắt về cơ sở lý thuyết và công cụ được
lựa chọn để giải quyết các vấn đề đặt ra;
162016 Nhập môn CNTT&TT
5Qui định ĐATN
Phần 2 (15 - 45 trang): Các kết quả đạt được
 Trình bày chi tiết kết quả phân tích, thiết kế hệ thống
 Trình bày chi tiết kết quả thực hiện, cài đặt và thử
nghiệm hệ thống
 Đánh giá ưu, nhược điểm và khả năng ứng dụng của hệ
thống (thông qua thử nghiệm thực tế hoặc mô phỏng),
so sánh với các sản phẩm cùng loại (nếu có).
 Trong trường hợp sinh viên thực hiện ĐATN dựa trên
các hệ thống đã có – bao gồm các phần mềm nguồn mở
- cần trình bày rõ ràng những đóng góp mới của sinh
viên).
172016 Nhập môn CNTT&TT
Qui định ĐATN
Kết luận ( 3 trang)
 Trình bày kết luận chung của ĐATN, sinh viên tự đánh
giá các công việc đã làm được và chưa làm được trong
khuôn khổ thực hiện ĐATN ;
 Nếu định hướng, kiến nghị (nếu có) nhằm phát triển và
hoàn thiện các kết quả đạt được.
Tài liệu tham khảo
 Liệt kê các tài liệu tham khảo đã được sử dụng trong
ĐATN (có mẫu).
Phụ lục (( 25 trang)
 Các bản thiết kế, mô hình, sơ đồ, listing chương trình
liên quan đến hệ thống đã thực hiện trong khuôn khổ
ĐATN (nếu có).
182016 Nhập môn CNTT&TT
Quy định về sở hữu trí tuệ
 Tất cả các nội dung liên quan đến sản
phẩm trí tuệ của các tác giả khác (kể cả
các phần mềm nguồn mở, các luận
văn/ĐATN của sinh viên các khóa trước
trong hoặc ngoài trường) muốn sử dụng
trong ĐATN phải được tham chiếu rõ
ràng, đầy đủ. Tác giả ĐATN phải chịu
hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về
sở hữu trí tuệ.
192016 Nhập môn CNTT&TT
Bài báo khoa học
Yêu cầu chung:
 Nêu được nội dung và ý nghĩa của đề tài
 Khảo sát được các kết quả nghiên cứu
trên thế giới liên quan đến đề tài
 Đề xuất được cách tiếp cận mới/hướng
giải quyết mới
 So sánh, đánh giá kết quả đạt được với
các kết quả đã có
 Tổng kết các kết quả đạt được, các hạn
chế. Đề xuất hướng phát triển
202016 Nhập môn CNTT&TT
6Bài báo khoa học
Tóm tắt
Từ khóa
1. Giới thiệu
1. Tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu
2. Trong vấn đề nghiên cứu, chọn chủ đề cụ thể là gì?
Tại sao?
3. Tên đề tài là gì?
4. Đề tài này có lợi ích gì? (học thuật, thực tiễn)
5. Đề xuất giải pháp cải tiến cho bài toán đặt ra trong đề
tài
212016 Nhập môn CNTT&TT
Báo cáo khoa học
2. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý thuyết
2.1. Các lý thuyết liên quan (có hoặc không)
 Các khái niệm/ lý thuyết liên quan;
2.2. Các nghiên cứu liên quan
 Ai, phương pháp gì, kết quả đạt được, ưu
nhược điểm của phương pháp đó
 Có thể phân nhóm theo cách tiếp cận
222016 Nhập môn CNTT&TT
Báo cáo khoa học
3. Phương pháp nghiên cứu: trình bày cụ thể
giải pháp đề xuất để giải quyết bài toán/các
vấn đề tồn tại của các nghiên cứu trước
4. Thử nghiệm và đánh giá kết quả:
- Dữ liệu thử nghiệm: kích thước, đặc điểm dữ
liệu, lấy từ đâu, cách thức thu thập dữ liệu
- Cách tiến hành thử nghiệm
- Kết quả thử nghiệm
- Đánh giá, so sánh (vẽ bảng, đồ thị)
232016 Nhập môn CNTT&TT
Bài báo khoa học
5. Kết luận và hướng phát triển
Tóm tắt trong bài báo đã làm được gì,
kết quả như thế nào, hướng phát triển
6. Tài liệu tham khảo
Liệt kê tất cả các tài liệu đã sử dụng
trong bài báo
7. Phụ lục
242016 Nhập môn CNTT&TT
7Nguyên tắc để có bài viết tốt
 Viết có cấu trúc
 Không có lỗi chính tả và ngữ pháp - sử
dụng công cụ kiểm tra
 Viết thường xuyên để phát triển kỹ năng
 Viết có nhận xét
 Viết theo văn phong khoa học: có 1 số
cụm từ, thuật ngữ, từ viết tắt chuẩn (học
qua việc đọc nhiều)
 Sử dụng hình vẽ minh họa
252016 Nhập môn CNTT&TT 26
Cách viết khoa học
• Sử dụng ngôn ngữ trang trọng, hình thức:
– Tránh lối nói như nói với bạn bè
• Tránh lối nói thông tục
– Một đống dữ liệu, vấn đề này rất khoai, khó
vãi, ...
• Tránh viết tắt:
– Vd ví dụ; 1 số một số
• Cần rõ ràng, chính xác
– Nhiều con số cụ thể
2016 Nhập môn CNTT&TT
27
Cách viết khoa học
• Không phát biểu cứng nhắc:
– Không có cái gì là đúng/sai tuyệt đối. Vì thế
cần sử dụng những câu như “điều đó cho
thấy rằng ”
• Sử dụng ngôn ngữ không cá nhân
– Hạn chế sử dụng “tôi thấy”, “tôi nghĩ”, 
• Sử dụng các động từ báo cáo mạnh
– A nói rằng A khẳng định rằng
2016 Nhập môn CNTT&TT
Nguyên tắc để có bài viết tốt
 Bản thảo viết có cấu trúc
 Hãy cứ viết tiếp ngay cả khi biết bạn có thể viết
tốt hơn. Bạn sẽ cải thiện nó khi viết bản thảo lần
2
 Viết bản thảo có lộ trình
 Sửa lần 1: sửa phong cách viết khoa học
 Lần 2: giảm dư thừa
 Lần 3: đảm bảo tính nhất quán
 Lần 4: đảm bảo tính rõ ràng và chặt chẽ: làm rõ điểm
chính của báo cáo, mỗi chương, kết nối
 Lần 5: đảm bảo tính trôi chảy
282016 Nhập môn CNTT&TT
8Gợi ý để SV có báo cáo tốt
1. Biết được yêu cầu của GV
2. Tuân theo hướng dẫn của GV: độ dài báo cáo,
các chủ đề NC, cách đánh giá của GV
3. Đọc phản hồi của GV
4. Đưa ra các tranh luận: thay vì tóm tắt, cần
phân tích và thuyết phục người đọc về 1 nội
dung nào đó.
292016 Nhập môn CNTT&TT
Tại sao SV viết chưa tốt
Vì thiếu các kỹ năng:
 khả năng đọc hiểu
 kỹ năng phân tích
 kỹ năng viết, bao gồm:
 lỗi ngữ pháp, cấu trúc câu, lỗi chính tả
 kế hoạch viết
 diễn đạt ý tưởng rõ ràng và chính xác
 đưa ra được biện luận hợp lý, có thể chứng minh
được
 đưa ra được các dẫn chứng và TLTK hợp lý
 tổ chức ý tưởng hiệu quả
302016 Nhập môn CNTT&TT
Bài tập
 Viết báo cáo cho vấn đề NC: tình
hình giao thông ở Hà Nội
312016 Nhập môn CNTT&TT
BTVN - Đọc thêm
 Australian National University. Academic Skills
& Learning Centre Essay writing strategies for
undergraduates.
https://academicskills.anu.edu.au/sites/default/fil
es/booklets/ASLC%20Essay%20Writing%20Str
ategies%20for%20UG_printed2013.pdf.
Consulted July 29th 2016
322016 Nhập môn CNTT&TT
9CÁM ƠN SỰ THEO DÕI!Hết bài 5
332016 Nhập môn CNTT&TT