Bài giảng Nhập môn Công nghệ thông tin & Thông tin - Bài 6: Kỹ năng thuyết trình - Lê Thanh Hương

1BÀI 6
KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH
Lê Thanh Hương
Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông
2016
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Nội dung lý thuyết
 Phần 1 – Nhập môn và các kỹ năng
 Bài 1 – Giới thiệu chung ngành CNTT&TT
 Bài 2 – Giới thiệu các chương trình đào tạo
 Bài 3 – Kỹ năng làm việc nhóm
 Bài 4 – Kỹ năng nghiên cứu
 Bài 5 – Kỹ năng viết báo cáo
 Bài 6 – Kỹ năng thuyết trình
 Bài 7 – Đạo đức máy tính
 Bài 8 – Cơ hội nghề nghiệp
 Phần 2 – Môi trường học tập tại Viện CNTT&TT
22016 Nhập môn CNTT&TT
3
Một số câu hỏi
• Thuyết trình là gì?
• Ai cần ai?
• Trình bày một cách hệ thống và sáng rõ một
vấn đề trước đông người
• Thời gian trình bày “ngắn”
Người nói cần người nghe
Hay
Người nghe cần người nói
2016 Nhập môn CNTT&TT
Các vấn đề khi thuyết trình
 Nhược điểm của người thuyết trình
 Buồn tẻ
 Sợ sệt
 Thất vọng
Tại sao???
42016 Nhập môn CNTT&TT
2Các vấn đề khi thuyết trình
5
• Thói quen thông thường:
– Bạn cảm thấy khó người nghe cũng vậy
– Bạn không hiểu thường bỏ qua
• Nhưng, nên nhớ rằng!
Với bất kỳ chủ đề nào
Với bất kỳ người nghe nào
Với bất kỳ khoảng thời gian nào
Đều có cách giải thích thuyết phục!!!
2016 Nhập môn CNTT&TT
Các vấn đề khi thuyết trình
6
• Người nghe suy nghĩ gì???
• Làm thế nào lôi cuốn họ???
Hãy tuân theo nguyên lý AIDA
2016 Nhập môn CNTT&TT
Nguyên tắc chung
7
Nguyên lý AIDA
Attention: Mục đích : Đánh thức sự chú ýBằng cách: Sử dụng các hình vẽ, ví dụ đặc biệt
Interest: Mục đích: Đánh thức sự thích thú
Bằng cách: Mô tả một trường hợp quen thuộc
Desire: Mục đích: Tạo ramong muốn ở người nghe
Bằng cách: Đề xuất một vài biện pháp cải tiến
Action: Mục đích: Thỏa mãn mong muốn
Bằng cách: Giải quyết các biện pháp cải tiến
2016 Nhập môn CNTT&TT
Bước chuẩn bị
 Trước khi trình bày, trả lời các câu hỏi:
 Ai là đối tượng chính của buổi thuyết trình?
 Nếu như ai đó chỉ nhớ được một vấn đề duy
nhất trong bản báo cáo, chúng ta muốn đó là
vấn đề nào?
 Có bao nhiêu thời gian?
 Có bao nhiêu người nghe?
 Người trình bày trước có cùng chủ đề?
 Trình bày thử trước đồng nghiệp
82016 Nhập môn CNTT&TT
3Bảng hay Slide?
9
• Bảng:
+ Đồng thời vừa nói vừa viết
- Khó làm việc hơn với slide
• Slide:
- Thời gian chuẩn bị lâu hơn
+Trình bày với nhiều công cụ hơn
+Tốc độ nhanh hơn
+Thích hợp với các buổi Seminar hơn
2016 Nhập môn CNTT&TT
Chuẩn bị slides
 Tài liệu giấy dành cho người nghe
 File trình diễn bằng máy chiếu
102016 Nhập môn CNTT&TT
Tài liệu giấy
 Sử dụng khi bài báo cáo hơi rắc rối, nhiều
kết quả, công thức
 Người nghe có thể đọc lại những điểm bị bỏ
qua hoặc không theo kịp
 Cho phép hiện chi tiết những vấn đề mà
công cụ trình chiếu không làm được
 Thường 4 slide trên một tờ giấy
112016 Nhập môn CNTT&TT
Soạn thảo file trình chiếu
 Việc soạn thảo file trình chiếu rất
khác với viết báo cáo
 là công cụ hỗ trợ cho việc thuyết
trình
 như một sơ đồ cho nội dung thuyết
trình.
122016 Nhập môn CNTT&TT
4Thế nào là một slide xấu?
13
• Quá nhiều mầu sắc, font chữ, kiểu dáng -
> người nghe mất tập trung
• Nhất là, trong trường hợp này chẳng hạn,
câu có cấu trúc quá dài và sử dụng thêm
quá nhiều bổ ngữ, định ngữ, vị ngữ và có
không ít hơn một chủ ngữ!!!
• Sử dụng đến tận hàng cuối cùng của slide
• Chữ quá nhỏ
2016 Nhập môn CNTT&TT
Soạn thảo file trình chiếu
 Về thiết kế
 Chọn màu nền tối, chữ sáng hoặc
ngược lại để đảm bảo sự tương phản
tối đa.
 Tránh dùng hiệu ứng bóng mờ.
142016 Nhập môn CNTT&TT
Soạn thảo file trình chiếu
 Chữ
 Đủ lớn, nhỏ nhất là 18pt
 font ưa thích: Arial, Helvetica, Verdana
 tránh: font chữ lạ, quá nhiều font, tất cả chữ
hoa
 tiêu đề > 36 point; đầu mục lớn > 32 point;
các mục còn lại 24 point
 Cỡ chữ chuẩn hóa:
16pt 18pt 20pt 24pt 28pt 32pt 36pt 48pt
152016 Nhập môn CNTT&TT
Soạn thảo file trình chiếu
16
Sử dụng hình vẽ minh họa
• Một hình vẽ >>> 1000 từ
• Tránh hình vẽ rườm rà, ba chiều, các cỡ
chữ đặc biệt
• Mỗi phần tử nhỏ nhất: phải có ý nghĩa
2016 Nhập môn CNTT&TT
5Soạn thảo file trình chiếu
 Về văn bản
 Một chủ đề được trình bày trên một
slide
 Tiêu đề mỗi slide cần được nổi bật
 Mỗi slide không nên trình bày nhiều chữ
( chỉ khoảng 5 – 7 dòng )
172016 Nhập môn CNTT&TT
Soạn thảo file trình chiếu
 Về nội dung
 Nên có slide giới thiệu qua toàn bộ nội
dung của báo cáo
 Bố cục các phần không quá dài hay quá
ngắn
 Nội dung vắn tắt nhưng rõ ràng
 Nên sử dụng các ví dụ minh họa
182016 Nhập môn CNTT&TT
19
Bố cục bài thuyết trình tốt
• Bước 1 - Mở đầu: Giới thiệu tổng quan
• Chưa tập trung vào trình tự
• Nói rõ, bạn sẽ trình bày về vấn đề gì
• Bước 2 - Mục đích
• Nêu rõ mục đích của bài thuyết trình
2016 Nhập môn CNTT&TT 20
Bố cục bài thuyết trình tốt
• Bước 3 - Nội dung: sử dụng sáng tạo các phương
pháp để trình bày theo:
– logic
– theo thứ tự thời gian
– từ tổng thể tới cụ thể
– từ điều đã biết đến cái chưa biết
– từ những điều đã được chấp nhận tới những mâu thuẫn
• Bước 4 – Kết luận: Nêu được điểm nhấn của bài
trình bày.
• Vấn đề vừa Trình bày là gì
• Đã giải quyết được đến đâu
2016 Nhập môn CNTT&TT
6Thuyết trình
 Cần kỹ năng thuyết trình hiệu quả
 Chuẩn bị kỹ về tinh thần và nội dung
 Cần những lời dẫn nhập, những câu chốt
tổng kết
 Nên trình bày báo cáo với tốc độ trung
bình 1 slide/1 phút
212016 Nhập môn CNTT&TT
Thuyết trình
Lời mở đầu
 Có thể dẫn nhập bằng tầm quan trọng, đặc
điểm hay thuộc tính nổi bật của vấn đề
 Lời dẫn nhập có thể bắt đầu từ một lời giới
thiệu, một câu hỏi,
 VD: giới thiệu về Công ty Google:
 Chúng ta biết đến Google như là một công cụ tìm
kiếm trên internet phổ biến nhất hiện nay,
 Bạn hay làm gì khi muốn tìm kiếm thong tin trên
internet?
222016 Nhập môn CNTT&TT
Thuyết trình
Nội dung chính
 Giới thiệu qua toàn bộ nội dung mình sẽ nói
 Cần dẫn nhập và chuyển tiếp khi chuyển vấn đề.
 VD: sau khi trình bày Google là công cụ tìm kiếm miễn phí
trên internet, tiếp theo, là sản phẩm đem lại doanh thu lớn
nhất cho Google. Chuyển tiếp:
 Bây giờ thì chúng ta đều biết công cụ tìm kiếm Google là
miễn phí, nghĩa là không thu bất kỳ một khoản phí nào khi
người dung sử dụng nó để tìm kiếm thông tin. Vây tại sao
nó lại đem lại nguồn doanh thu rất lớn cho hãng? Để trả
lời cho câu hỏi này chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về một
dịch vụ khác của Google. Đó là Adword”
 Cần giải thích các hình ảnh, bảng biểu (nếu có)
232016 Nhập môn CNTT&TT
Thuyết trình
Phần kết thúc:
 Tóm lại những vấn đề quan trọng nhất,
những vấn đề mình quên chưa nói trong
khi thuyết trình và câu kết thúc bài thuyết
trình.
242016 Nhập môn CNTT&TT
7Một số điểm cần lưu ý khi thuyết trình
 Nói: Nói chứ không phải là đọc bài
 Nói đủ lớn để mọi người nghe rõ, phát âm
chuẩn xác, không nói quá nhanh hay quá
chậm.
 Thay đổi âm lượng, nhịp điệu, âm điệu của
giọng nói. Tránh nói đều đều một cách buồn
tẻ.
 Cần đặt câu hỏi cho người nghe; cần trao đổi
nhiều
 Ghi nhớ câu đầu tiên + câu cuối cùng của bài
trình bày
2016 Nhập môn CNTT&TT 25
Một số điểm cần lưu ý khi thuyết trình
 Đứng: Đứng và di chuyển
 Đứng thuyết trình trừ phi bị bắt buộc phải
ngồi nói..
 Thỉnh thoảng di chuyển và có điệu bộ chứ
không nên đứng yên một chỗ
 Đừng đút tay vào túi, đừng hấp tấp
2016 Nhập môn CNTT&TT 26
Một số điểm cần lưu ý khi thuyết trình
 Điểm chính: Trọng tâm
 Tập trung vào điểm chính, tránh sa đà vào
chi tiết.
 Tổng kết những điểm chính trước khi nói và
sau khi kết thúc bài thuyết trình.
 Công cụ:
 Sử dụng công cụ hỗ trợ nhuần nhuyễn, chính
xác
 Tránh nói với màn hinh mà nói với cử tọa
2016 Nhập môn CNTT&TT 27
Một số điểm cần lưu ý khi thuyết trình
 Giới hạn thời gian
 Giành đủ thời gian cho các câu hỏi và nhận xét
 Cần phân rõ thời gian cho từng nội dung
 Kiểm soát thời gian để hoàn tất bài thuyết trình
 Có quá nhiều vấn đề trong thời gian ngắn:
• Đưa ra trọng tâm
• Phải thử nhiều lần
• Khẩn cấp: Có thể bỏ qua vài slide
• Tăng tốc độ: Không bao giờ !
2016 Nhập môn CNTT&TT 28
8Một số điểm cần lưu ý khi thuyết trình
 Diện mạo
 phù hợp hoàn cảnh
 Chiến lược trình bày
 Bám sát theo đúng nội dung và thời gian
thuyết trình, tránh lạc đề
 Giữ đúng tiến độ
 Truyền tải thông tin đơn giản và trực tiếp
 Chuyển dần từ đơn giản đến phức tạp
2016 Nhập môn CNTT&TT 29
Kết luận
 Trình bày >>> hiểu vấn đề đó
 Muốn chuyên nghiệp phải trình bày tốt
 Để nâng cao kỹ năng trình bày:
 Chỉ khi thực sự muốn điều đó
 Và phải luyện tập nhiều
2016 Nhập môn CNTT&TT 30
CÁM ƠN SỰ THEO DÕI!Hết bài 6
312016 Nhập môn CNTT&TT