Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính - Chương 1: Khái quát chung về phân tích Báo cáo tài chính - Nguyễn Thị Ngọc Lan

Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 
ThS. Nguyễn Thị Ngọc Lan
Khoa Tài Chính Ngân Hàng
Đại Học Ngoại Thương 
Chương 1: Khái Quát Chung Về
Phâ Tí h Bá Cá Tài Chí hn c o o n
Nội Dung Chính 
• Tổng quan báo cáo tài chính 
• Hệ thống tài khoản kế toán
h ì h kế á• P ương tr n to n
• Mối liên hệ giữa các báo cáo tài chính
• Cơ chế lập báo cáo tài chính
• Chuẩn mực kế toán 
• Phân tích báo cáo tài chính
Tổng Quan Báo Cáo Tài Chính
Kiểm toán ốChuẩn
ế Báo cáo tài chính:
 Đ i tượng sử 
dụng:
-Lãnh đạo 
mực kế 
toán
Thông tin về 
hoạt động sản 
xuất kinh
K toán 
lập báo 
cáo
+ Bảng cân đối kế 
toán
doanh nghiệp
-Cơ quan nhà 
nước (thuế) 
doanh của 
doanh nghiệp
+ Báo cáo 
KQHĐSXKD
+ Báo cáo lưu chuyển
-Ngân hàng, 
các tổ chức 
cấp tín dụng
Chuẩn mực 
kế toán
tiền tệ
+ Thuyết minh báo 
cáo tài chính
-Nhà đầu tư, 
cổ đông của 
ô c ng ty.
Tổng Quan Báo Cáo Tài Chính
Khái niệm:
BCTC là báo cáo tổng hợp và trình bày một cách tổng quát và
t à diệo n n:
9Tình hình tài sản nguồn vốn công nợ
Bảng CĐKT
Bả, , ,
9Tình hình và kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh
ng 
KQHĐSXKD
nghiệp trong một kỳ kế toán
ề ế
Bảng LCTT
9Việc hình thành và sử dụng lượng ti n phát sinh trong kỳ k
toán Thuyết minh 
BCTC
9Diễn giải các sự kiện mà bảng CĐKT, KQHĐSXKD và LCTT
chưa giải thích
Tổng Quan Báo Cáo Tài Chính 
Đối tượng sử dụng:
• Lãnh đạo doanh nghiệp
C hà ớ• ơ quan n nư c
• Người cho vay
• Cổ đông
• Nhà đầu tư quan tâm khác
Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán 
Nhóm tài khoản
9Tài sản 
9Nợ 
9Vốn chủ sở hữu 
9Doanh thu 
9Chi phí 
9Tài khoản điều chỉnh–được dùng để điều chỉnh giảm giá 
trị của một tài khoản khác ví dụ: Khấu hao lũy kế
Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán 
Tài sản
- Chuẩn mực kế toán Việt Nam: “Tài sản là nguồn
lực do doanh nghiệp kiểm soát và có thể thu được
lợi ích kinh tế trong tương lai”
- Tài sản bảo gồm: Tiền và các khoản tương đương
ề ồti n, khoản phải thu, hàng t n kho, tài sản tài
chính (chứng khoán), chi phí trả trước, bất động
sản nhà xưởng thiết bị đầu tư vào công ty con và, ,
công ty liên kết, tài sản vô hình (bằng phát minh
sáng chế, thương hiệu)
Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán 
Nợ phải trả
ẩ ế•Chu n mực k toán Việt Nam: “Nợ phải trả là
nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ
á i dị h à kiệ đã à d hc c g ao c v sự n qua m oan
nghiệp phải thanh toán từ các nguồn lực của
mình”
•Nợ phải trả gồm: Các khoản phải trả, phải trả
người bán nợ vay ngắn hạn nợ vay dài hạn, , ,
doanh thu chưa thực hiện
Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán 
Vốn chủ sở hữu 
- Chuẩn mực kế toán Việt Nam: “Là giá trị vốn
của doanh nghiệp được tính bằng số chênh,
lệch giữa giá trị Tài sản của doanh nghiệp trừ
( ) Nợ phải trả”-
- Vốn chủ sở hữu bao gồm: Vốn điều lệ, thặng
d ố ổ hầ l i h ậ để l iư v n c p n, ợ n u n ạ 
Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán 
Doanh thu:
ẩ ế- Chu n mực k toán Việt Nam: “Doanh thu và thu nhập
khác là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu
được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản
ấxu t, kinh doanh thông thường và các hoạt động khác
của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu,
không bao gồm khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ
sở hữu”
- Doanh thu gồm: Doanh thu bán hàng, phần tăng thêm
của tài sản hay vốn chủ sở hữu phát sinh từ các giao
dịch có liên quan đến các hoạt động thường nhật của
công ty và thu nhập từ đầu tư, cổ tức, trái tức
Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán 
Chi phí:
• Chuẩn mực kế toán Việt Nam: “Là tổng giá trị các khoản làm
giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán dưới hình thức các khoản
iề hi á kh ả khấ ừ ài ả h ặ há i h át n c ra, c c o n u tr t s n o c p t s n c c
khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm
khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu”
• Chi phí bao gồm: Giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí 
quản lý, khấu hao, chi phí thuế, chi phí lãi vay
Phương Trình Kế Toán 
1. Tài sản=Nợ + Vốn chủ sở hữu 
2. Vốn chủ sở hữu = vốn góp + Lợi nhuận để lại cuối kỳ
3 Lợi nhuận thuần= doanh thu-chi phí. 
4. Lợi nhuận để lại cuối kỳ=lợi nhuận để lại đầu kỳ+lợi 
nhuận thuần-cổ tức 
Phương Trình Kế Toán 
Ví dụ 1: Ta có bảng cân đối kế toán vào ngày 31/12 năm 2004 và 2005 của
Canon một công ty sản xuất máy photocopy như sau:-
31/12/2004 ( Triệu
JPY)
31/12/2005 ( Triệu
JPY)
Tổng tài sản 3.587.021 4.043,553
Nợ phải trả 1.190.331 1.238.535
ốV n chủ sở hữu 2.396.690 ?
Tổng nợ và vốn chủ sở
hữu
3.587.021 4.043.553
ốA, Tính v n chủ sở hữu vào ngày 31/12/2005
B, Tính và so sánh sự thay đổi của tổng tài sản năm 2005 với sự thay đổi của
vốn chủ sở hữu năm 2005. Từ đó đưa ra bình luận về tầm quan trọng của việc
tă à tă ố hủ ở hữ khi tài t h tă t ở ủ tài ả tng nợ v ng v n c s u rợ c o ng rư ng c a s n rong
vòng 2 năm.
Phương Trình Kế Toán 
Trả lời:
A, Vốn chủ sở hữu năm = Tài sản-Nợ
Năm 2005 VCSH= 4.043.553-1.238.535=2.805.018 triệu JPY
B, Tổng tài sản tăng : 4.043.553-3.587.021= 456.532 triệu JPY
Vốn chủ sở hữu tăng: 2.805.018-2.396.690=408.423 triệu JPY
Ta thấy rằng TS tăng nhanh hơn VCSH và phần chênh lệch giữa
chênh lêch TS và chênh lệch VCSH là phần chênh lệch của nợ:
456.532-408.423=1.238.535-1.190.331=48.204 triệu JPY
VCSH đóng vài trò quan trọng hơn nhiều so với nợ trọng việc tài
trợ cho tăng trưởng TS của công ty
Mối Liên Hệ Giữa Các BCTC
Bảng kết quả hoạt động sản 
xuất kinh doanh
Doanh thu
Bảng cân đối kế toán
Tài sản ngắn hạn
Tiền
Bảng kết lưu chuyển tiền tệ 
theo phương pháp trực tiếp
Lưu chuyển tiền từ hoạt động
Giá vốn hàng bán
Lợi nhuận gộp
Chi phí tài chính
Tài sản dài hạn
Tổng cộng tài sản
Nợ ngắn hạn
kinh doanh
Lưu chuyển tiền từ hoạt động
đầu tư
Chi phí bán hàng và quản lý
Lợi nhuận từ hoạt động KD
Lợi nhuận khác
Nợ dài hạn
Tổng nợ
Vốn điều lệ
Lưu chuyển tiền từ hoạt động
tài chính
Lưu chuyển tiền thuần trong
Lợi nhuận trước thuế
Thuế TNDN
Lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận để lại
Tổng vốn chủ sở hữu
Tổng cộng nguồn vốn
năm
Tiền mặt đầu kỳ
Tiền mặt cuối kỳ
Tiền cuối kỳ 
(LCTT)= Số dư tiềnLNĐLCK=LNĐL 
(CĐKT)
ĐK + LNST-Cổ tức Tổng Tài 
Sản=Tổng Nguồn 
vốn
Cơ Chế Lập Báo Cáo Tài Chính
• Bút toán kép: Là cách ghi nhận một giao dịch
vào ít nhất 2 tài khoản.
• Ví dụ: tăng một tài sản phải được bù trừ bằng
giảm một tài sản khác hoặc tăng của nợ hoặc
vốn chủ sở hữu để giữ phương trình kế toán
được cân bằng
Cơ Chế Lập Báo Cáo Tài Chính 
Ví dụ 2: Hoạch toán theo bút toán kép các giao dịch sau:
Giao dịch Hoạch toán kế toán
Mua trang thiết bị trị
giá 10.000 USD bằng
tiền
Tài sản cố định tăng 10.000 USD. Tiền giảm 10.000
USD
Vay 10.000 USD để
mua trang thiết bị
TSCĐ tăng 10.000 USD. Nợ dài hạn tăng 10.000 USD
ồ ềMua đ dùng văn
phòng trị giá 100 USD
bằng tiền
Ti n giảm 100 USD, chi phí tăng 100 USD. Chi phí
làm giảm lợi nhuận để lại và do đó vốn chủ sở hữu
giảm 100 USD
Mua hàng tồn kho trị
giá 8.000 USD bằng
tiền và bán với giá
HTK tăng 8.000; tiền giảm 8.000
Tiền tăng 10.000, HTK giảm 8.000Æ TS tăng 2.000
Doanh thu tăng 10.000, GVHB tăng 8.000Æ Lợi nhuận
Æ i h để l i Æ10.000 USD ròng tăng 2.000- Lợ n uận ạ tăng 2.000-
VCSH tăng 2.000
Cơ Chế Lập Báo Cáo Tài Chính 
Ví dụ 3: Hãy hoạch toán các giao dịch sau theo bút toán kép
1 Nhậ 150 000 USD ố ó từ 3 hủ ở hữ, n . v n g p c s u
2,Mua danh mục cổ phiếu và trái phiếu trị giá 100.000 USD
3,Trả 3.000 USD thuê văn phòng và nhà xưởng trong đó 2.000 USD là 
tiền đặt cọc và 1.000 USD là tiền thuê tháng đầu tiên
4,Nhận 1.200 USD tiền mặt của khách hàng trả trước để đặt mua báo 
hàng tháng trong 1 năm . 
5,chi 600 USD cho quảng cáo trong tháng
6,vay 12.000 USD từ ngân hàng để bổ sung cho vốn lưu động
7, Gửi đơn hàng đầu tiền cho khách hàng bao gồm 5 quyển sách với giá 
25 USD mỗi quyển. Hóa đơn của đơn hàng đáo hạn trong 30 ngày 
nữa. Giá mua mỗi quyển sách là 20 USD
8. Bán 10 quyển sách với giá 25 USD/quyển và thu tiền ngay. Giá mua 
mỗi quyển sách là 20 USD. 
Cơ Chế Lập Báo Cáo Tài Chính
Gi dị h H h áao c oạc to n
Nhận 150.000 USD vốn góp từ 3 chủ sở hữu Tiền (TS) tăng 150.000$; Vốn góp (VCSH) tăng
150.000$
M d h ổ hiế à t ái hiế t ị iá Đầ t (TS) tă 100 000$ Tiề (TS) iả 100 000ua an mục c p u v r p u r g
100.000 USD
u ư ng . ; n g m .
Trả 3.000 USD thuê văn phòng và nhà xưởng
trong đó 2.000 USD là tiền đặt cọc và 1.000 
Tiền (TS) giảm 3.000 USD; Đặt cọc (TS) tăng 2.000 
USD, chi phí trả trước (TS) tăng 1.000 USD
USD là tiền thuê tháng đầu tiên
Nhận 1.200 USD tiền mặt của khách hàng trả
trước để đặt mua báo hàng tháng trong 1 năm
Tiền (TS) tăng 1.200 USD, doanh thu chưa thực hiện
(Nợ) tăng 1.200 USD
hi 600 S h ả á há iề ( S) iả 600 S i í ả á 600c U D c o qu ng c o trong t ng T n T g m U D; ch ph qu ng c o tăng 
USD; Lợi nhuận ròng giảm 600 USD; lợi nhuận để lại
giảm 600 USD; VCSH giảm 600 USD
Vay 12.000 USD từ ngân hàng để bổ sung cho Tiền tăng (TS) 12.000 USD, nợ ngắn hạn (Nợ) tăng
vốn lưu động 12.000 USD
Gửi đơn hàng đầu tiền cho khách hàng bao gồm
5 quyển sách với giá 25 USD mỗi quyển. Hóa
đơn của đơn hàng đáo hạn trong 30 ngày nữa
Khoản phải thu (TS) tăng 125 USD, doanh thu tăng 125 
USD. Hàng tồn kho (TS) giảm 100 USD, giá vốn hàng
bán tăng 100 USD . 
Công ty mua một quyển sách với giá 20 USD
 .
Bán 10 quyển sách với giá 25 USD/quyển và thu
tiền ngay. Giá mua mỗi quyển sách là 20 USD. 
Tiền (TS) tăng 250$, doanh thu tăng 250$, hàng tồn kho 
(TS) giảm 200$, giá vốn hàng bán tăng 200$.
Cơ Sở Dồn Tích 
• Các giao dịch được ghi nhận khi phát sinh chứ
không phải thời điểm thu tiền hay trả tiền và
được ghi vào sổ kế toán đồng thời báo cáo trên
báo cáo tài chính vào thời điểm mà chúng phát
sinh.
Cơ Sở Dồn Tích
Phát sinh dòng tiền trước ghi
nhận kế toán
Dòng tiền phát
sinh trong kỳ ghi
nhận kế toán
Dòng tiền phát sinh sau khi ghi
nhận kế toán
Doanh
thu
Doanh thu chưa thực hiện
Công ty nhận tiền trước khi
giao hàng
Khi hậ iề Tiề (TS) ă
Doanh thu trả sau- Công ty thu
tiền bán hàng sau
-Khi phát sinh doanh thu: Doanh
h ă kh ả hải h (TS) ă- n n t n: n t ng;
doanh thu chưa thực hiện (nợ)
tăng
-Khi giao hàng: Doanh thu
t u t ng, o n p t u t ng
-Khi nhận tiền: Tiền (TS) tăng,
khoản phải thu (TS) giảm
tăng và doanh thu chưa thực
hiện giảm
Không hoạch toán
dồn tích
Chi Chi phí trả trước-Công ty trả Chi phí trả sau-Công ty nợ tiền 
phí tiền trước khi phát sinh chi phí
-Khi trả tiền: Tiền (TS) giảm,
chi phí trả trước (TS) tăng
Khi há i h hi hí Chi hí
đối với các chi phí đã phát sinh
-Khi phát sinh chi phí: Chi phí
tăng và chi phí trả sau (nợ) tăng
Khi ả iề Chi hí ả- p t s n c p : p
tăng, chi phí trả trước giảm
- tr t n: p tr sau
giảm; tiền giảm
Cơ Sở Dồn Tích 
• Bảng KĐKT và KQHĐSXKD được 
lập trên cơ sở dồn tích
• Bảng lưu chuyển tiền được lập trên 
cơ sở luồng tiền 
Chuẩn mực kế toán 
• Chuẩn mực kế toán quy định số lượng và loại
thông tin phải cung cấp cho người cho vay và
nhà đầu tư để họ ra quyết định
• Cơ quan lập chuẩn mực là một tổ chức bao
gồm các kiểm toán và kế toán chuyên nghiệp
có nhiệm vụ đưa ra chuẩn mực
• Cơ quan thi hành chuẩn mực là các cơ quan
ề ểchính phủ có quy n hành pháp đ buộc các
công ty và tổ chức thực hiện chuẩn mực
Chuẩn mực kế toán 
Việt Nam Mỹ Quốc tế
Cơ quan lập chuẩn
mực
Bộ tài chính Financial 
Accounting 
Standards Board
International 
Accounting 
Standards Board 
(FASB) (IASB)
Chuẩn mực Chuẩn mực 
kế toán Việt 
Generally
Accepted 
International 
Financial 
Nam (VAS) Accounting 
principles 
(GAAP)
Reporting 
Standards (IFRS)
Chuẩn mực kế toán 
Nguyên tắc lập và trình bày báo cáo tài chính :
Việt Nam 
ố
Thế giới Chú giải
(CMKT s
21)
(IFRS)
Hoạt động
liê t
Going
b i
Giả định doanh nghiệp đang hoạt động và sẽ tiếp tục hoạt
độ t t l i ó thể thấ đn ục concern as c ng rong ương a c y ược
Cơ sở dồn
tích
Accrual basic Ghi nhận sự kiện khi phát sinh chứ không phải khi thu hay 
thanh toán tiền
Nhấ á C i Á d á khái iệ h ẩ h í h á hất qu n ons stency p ụng c c n m, c u n mực, p ương t n to n n t
quán từ kỳ này qua kỳ khác
Bù trừ No offsetting Không được bù trừ tài sản và công nợ, doanh thu và chi phí
mà phải trình bày riêng biệt tất cả các khoản mục trên BCTC 
trừ các trường hợp cho phép
Trọng yếu và
tập hợp
Có thể chấp nhận những sai sót nhỏ, không trọng yếu nếu các
khoản mục này không làm ảnh hưởng đến tính trung thực và
hợp lý của BCTC
Có thể so 
sánh
Bảng CĐKT, báo cáo KQHĐSXKD, lưu chuyển tiền tệ phải
trình bày các số liệu để so sánh.
Chuẩn mực kế toán 
Các nguyên tắc lập và trình bày BCTC (tiếp) 
Thế giới (IFRS) Chú giải
F i i T ì h bà ộ á h h ả ha r presentat on r n y m t c c trung t ực n
hưởng của các giao dịch và sự kiện
tuân thủ theo chuẩn mực ghi nhận
tài sản, doanh thu, chi phí
Materiality Báo cáo tài chính phải không có
thông tin sai lệch và thiếu xót có
ảnh hưởng đến quyết định của
người sử dụng BCTC
Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 
Khái niệm:
Phân tích tài chính doanh nghiệp là sử dụng báo
cáo tài chính do công ty cung cấp kết hợp với
các thông tin khác để đánh giá hiệu qủa hoạt
động tình hình tài chính trong quá khứ hiện tại, ,
và tương lai của công ty nhằm đưa ra các quyết
định đầu tư cho vay và các quyết định kinh tế,
khác.
Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 
9 Phân tích báo cáo tài chính là một thành phần quan 
trọng của phân tích cơ bản
9 Phân tích cơ bản là phương pháp nhằm xác định giá 
ị h ( i ị i i) ổ hiế h htr t ực g á tr nộ tạ của c p u t ông qua p ân 
tích các yếu tố kinh tế, tài chính, định lượng và định 
tính liên quan .
• Phân tích kinh tế vĩ mô
• Phân tích ngành
• Phân tích doanh nghiệp (tài chính, quản trị)
• Định giá cổ phiếu
Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 
• Triết lý đầu tư: 
• Giá thị trường của cổ phiếu luôn xoay quanh giá trị nội tại 
của cổ phiếu.
ế ổ ế ằ• N u giá c phi u n m dưới giá trị nội tại thì một ngày nào
đó giá cổ phiếu sẽ được thị trường đưa về mức giá trị nội
tại của cổ phiếu đó
• Nếu giá cổ phiếu vượt quá giá trị nội tại của cổ phiếu thì
một ngày nào đó giá cổ phiếu sẽ được đẩy về mức thấp
h bằ ới iá ị ội i ủ ổ hiế đóơn, ngang ng v g tr n tạ c a c p u .
Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 
Bán
Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 
Các bước phân tích báo cáo tài chính
ề ồ• Bước 1: Xác định mục tiêu và đi u kiện phân tích (thời gian, ngu n
thông tin, cách trình bày thông tin)
• Bước 2: Thu thập số liệu từ báo cáo tài chính, thông tin ngành, nền
kinh tế phỏng vấn ban lãnh đạo nhà cung cấp khách hàng và đến, , , 
thăm doanh nghiệp
• Bước 3: Xử lý số liệu- Điều chỉnh báo cáo tài chính nếu cần thiết, 
tính toán các chỉ số tài chính, thể hiện bảng biểu 
• Bước 4: Phân tích và lý giải số liệu- Sử dụng số liệu để trả lời câu
hỏi đặt ra ở bước 1. Đưa ra kết luận và kiến nghị
• Bước 5: Báo cáo kết quả hay kiến nghị- Lập báo cáo và cung cấp
ốbáo cáo cho các đ i tượng quạn tâm
• Bước 6: Cập nhật phân tích- thực hiện lại các bước trên định kỳ và
thay đổi kết luận hay kiến nghị nếu cần thiết.