Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại - Chương 3: Quản trị nguồn vốn của ngân hàng thương mại

CHƯƠNG 3
QUẢN TRỊ NGUỒN VỐN 
CỦA NHTM
DHTM_TMU
Chương 3: Quản trị nguồn vốn của
NHTM
3.1. Tổng quan về nguồn vốn trong NHTM 
3.1.1. Khái niệm nguồn vốn
3.1.2. Các loại nguồn vốn của NHTM 
3.1.3. Tầm quan trọng của nguồn vốn trong NHTM
3.2. Quản trị nguồn vốn của NHTM 
3.2.1. Các mô hình quản trị nguồn vốn
3.2.2. Quản trị vốn chủ sở hữu
3.2.3. Quản trị vốn tiền gửi
3.2.4. Quản trị vốn phi tiền gửi
DHTM_TMU
3.1. Tổng quan về nguồn
vốn trong NHTM
DHTM_TMU
3.1.1. Khái niệm nguồn vốn
- Khái niệm 
Nguốn vốn của NHTM là toàn bộ nguồn tiền tệ mà ngân hàng tạo lập, huy
động được để cho vay, đầu tư và thực thi các dịch vụ ngân hàng
DHTM_TMU
3.1.2. Các loại nguồn vốn của NHTM
- Các loại nguồn vốn của NHTM
+ Vốn chủ sở hữu
+ Tiền gửi
+ Vốn phi tiền gửi
DHTM_TMU
3.1.2.1. Vốn chủ sở hữu
- Về phương diện kinh tế: Vốn tự có do chủ sở hữu đóng góp và lợi nhuận
được tích luỹ trong quá trình kinh doanh, là vốn thuộc sở hữu của chủ
ngân hàng.
- Luật các tổ chức tín dụng: Vốn tự có gồm giá trị thực có của vốn điều lệ, 
các quỹ dự trữ, một số tài sản “nợ” khác của các TCTD theo qui định của
Ngân hàng Nhà nước. 
DHTM_TMU
3.1.2.1. Vốn chủ sở hữu
Đặc điểm vốn CSH của NHTM:
- Tỷ trọng nhỏ / tổng nguồn vốn của
NHTM(từ 5-10%).
- Tính ổn định cao.
- Quyết định quy mô hoạt động của
NHTM 
- Là nhân tố xác định tỷ lệ an toàn
trong hoạt động kinh doanh của
NHTM.
Vai trò vốn CSH của NHTM
- Chức năng hoạt động
- Chức năng điều chỉnh
- Chức năng bảo vệ
DHTM_TMU
3.1.2.2. Vốn tiền gửi
- Khái niệm: Tiền gửi là tài sản bằng tiền của các tổ chức và cá nhân mà 
NH đang tạm thời quản lý sử dụng với trách nhiệm hoàn trả.
- Phân loại:
• Tiền gửi tiết kiệm
• Tiền gửi giao dịchMục đích gửi tiền
• Tiền gửi cá nhân
• Tiền gửi tổ chức: DN, TCTD, kho bạcChủ thể gửi tiền
• Tiền gửi không kỳ hạn
• Tiền gửi có kỳ hạnKỳ hạn gửi tiền
DHTM_TMU
3.1.2.2. Vốn tiền gửi
- Đặc điểm
+ Tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn huy động của NHTM
+ Các NHTM hoạt động được chủ yếu nhờ vào nguồn vốn tiền gửi
+ Tiền gửi là nguồn vốn không ổn định, khách hàng có thể rút tiền bất cứ
lúc nào => NHTM cần duy trì một lượng tiền dự trữ đảm bảo khả năng
thanh khoản, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu rút tiền của khách hàng
DHTM_TMU
3.1.2.3. Vốn phi tiền gửi
Vay
TCTD
Vay
trên
TTTC
Vay
NHNN
Nguồn
khác
DHTM_TMU
3.2. Quản trị nguồn vốn
của NHTM
DHTM_TMU
3.2.1. Các mô hình quản trị nguồn vốn
Mô hình quản trị tập trung
Mô hình quản trị phân vùng
Mô hình quản trị phân tán
Mô hình khác
DHTM_TMU
3.2.2. Quản trị VCSH của NHTM
Xác định quy mô
VCSH
• Yêu cầu xác định
mức vốn chủ sở
hữu hợp lý
• Các chỉ số xác
định mức VCSH 
hợp lý
• Phân tích và so 
sánh tương quan
các chỉ tiêu về
vốn
Xác định các biện
pháp tăng VCSH
• Tăng vốn từ
nguồn nội bộ
• Tăng vốn từ
nguồn bên ngoài
Chấp hành các quy
định liên quan
• Hệ số an toàn vốn
• Giới hạn góp vốn, 
mua cổ phần
• Tỷ lệ vốn tự có/ 
tổng tài sản
Lập kế hoạch nhu
cầu vốn
• Thiết lập kế hoạch
tài chính tổng thể
• Xác định qui mô
vốn hợp lý
• Đánh giá và lựa
chọn phương
thức tăng vốn
DHTM_TMU
3.2.3. Quản trị vốn tiền gửi
Khái niệm:
Quản trị vốn tiền gửi là công tác xác định qui mô và kết cấu vốn tiền gửi,
chi phí nguồn tiền gửi, quản trị lãi suất, kỳ hạn, các phương pháp định giá
tiền gửi phù hợp với yêu cầu KD và tuân thủ đầy đủ qui định của pháp
luật từ đó tìm giải pháp gia tăng vốn tiền gửi của NH
DHTM_TMU
3.2.3. Quản trị vốn tiền gửi
- Vai trò của nghiệp vụ huy động vốn tiền gửi
+ Đối với NHTM: tạo nguồn vốn chủ lực cho hoạt động kinh doanh của
NHTM
+ Đối với KH: Cung cấp cho khách hàng một kênh đầu tư vốn an toàn; là
nơi an toàn cho việc tích luỹ nguồn tiền tạm thời nhàn rỗi của khách
hàng để đáp ứng nhu cầu chi tiêu trong tương lai.
DHTM_TMU
3.2.3. Quản trị vốn tiền gửi
Mục tiêu quản trị vốn tiền gửi
• Tìm kiếm nguồn vốn với chi 
phí thấp
• Đáp ứng yêu cầu của các
dịch vụ tài chính
• Đảm bảo phù hợp giữa huy
động và sử dụng vốn
• Hạn chế rủi ro lãi suất, thanh
khoản
Nguyên tắc huy động vốn của
NHTM
• Thực hiện đúng các quy định
của pháp luật và của NHNN 
về huy động vốn
• Đảm bảo tính hiệu quả trong
huy động vốn
• Không để xảy ra sự sụt giảm
đột ngột, bất thường của
nguồn vốn huy động
DHTM_TMU
3.2.3. Quản trị vốn tiền gửi
Nội dung quản trị vốn tiền gửi:
•Quản lí quy mô và cơ cấu
•Quản lí kì hạn của nguồn vốn huy động
•Quản lí lãi suất chi trả
•Quản lí chi phí tiền gửi
•Các biện pháp nâng cao KN huy động vốn tiền gửi
DHTM_TMU
3.2.4. Quản trị vốn phi tiền gửi
- Mục tiêu quản trị nguồn vốn phi tiền gửi
Giúp NH lựa chọn nguồn vốn có chi phí thấp nhất khi cần thiết vì thông
thường nguồn vốn này thường có lãi suất cao hơn nguồn tiền gửi
Xác định lượng vốn cần thiết, giảm chi phí vốn đồng thời hạn chế rủi ro
thanh khoản
DHTM_TMU
3.2.4. Quản trị vốn phi tiền gửi
- Xác định nhu cầu vốn phi tiền gửi:
Nhu cầu
vốn phi tiền
gửi
(khe hở
vốn-FG)
=
Cho vay, 
đầu tư hiện tại
và dự tính
+
Rút tiền 
htại và dự 
tính
-
Tiền gửi vào NH 
hiện tại
và dự tính
Nếu FG>0: đi vay
DHTM_TMU
3.2.4. Quản trị vốn phi tiền gửi
Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn nguồn vốn phi tiền gửi:
• Chi phí tương đối để huy động từ mỗi nguồn vốn phi tiền gửi
• Tính rủi ro của mỗi nguồn vốn
• Yêu cầu về thời gian của nhu cầu vốn
• Quy định hạn chế áp dụng đối với mỗi nguồn vốn
DHTM_TMU