Bài giảng Tài chính tiền tệ - Chương 8: Thị trường tài chính - Nguyễn Phúc Khoa

1 
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TTTC: 
1. Chức năng của TTTC 
- Cho phép vốn chuyển từ những người, doanh 
nghiệp không có cơ hội đầu tư tới những 
người, doanh nghiệp có cơ hội đầu tư. 
- Cung cấp vốn cho những cá nhân và doanh 
nghiệp có đủ khả năng thanh toán trả mà 
không phải đợi một thời gian tích lũy. 
- Là một hoạt động hữu hiệu để cải thiện đời 
sống kinh tế của mỗi thành viên trong xã hội. 
- Nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng vốn 
2 
1.CÁC GIA ĐÌNH 
2. DN 
3. CP 
4. NGƯỜI NN 
1.CÁC GIA ĐÌNH 
2. DN 
3. CP 
4. NGƯỜI NN 
TRUNG GIAN 
TÀI CHÍNH 
V
Ố
N 
VỐN 
VỐN 
VỐN VỐN 
TC TRỰC TIẾP 
TC GIÁN TIẾP 
2.Khái niệm và phân loại TTTC: 
2.1. Khái niệm: 
 TTTC là thị trường trong đó các loại vốn ngắn 
hạn, trung hạn, dài hạn được chuyển từ nơi 
thừa sang nơi thiếu để đáp ứng nhu cầu phát 
triển nền kinh tế xã hội, là nơi gặp gỡ giữa 
những bên có nguồn vốn dư thừa với những 
bên có nhu cầu sử dụng chúng. 
 Ba yếu tố cơ bản của TTTC: 
- Đối tượng của TTTC: bao gồm những nguồn 
cung và cầu về vốn trong xã hội. 
 3 
- Công cụ tham gia trên TTTC 
- Chủ thể tham gia trên TTTC 
2.2. Phân loại TTTC: 
- Căn cứ vào thời gian vận động của vốn: Thị 
trường tiền tệ và thị trường vốn. 
- Căn cứ vào cách thức huy động vốn: thị trường 
các công cụ nợ và TT vốn cổ phiếu. 
- Căn cứ vào cơ cấu tổ chức: thị trường sơ cấp và 
thị trường thứ cấp. 
4 
II. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ 
1. Khái niệm và phân loại: 
1.1. Khái niệm: TTTT là 1 thị trường tài chính, 
trong đó đối tượng giao dịch, mua bán, trao 
đổi trên thị trường là các khoản vốn ngắn hạn 
hay nói cách khác là nguồn tài chính có thời 
hạn sử dụng kỳ hạn thanh toán dưới 1 năm. 
1.2. Phân loại: 
- Thị trường tín dụng ngắn hạn 
- Thị trường liên ngân hàng 
- Thị trường hối đoái 
5 
1.3. Đặc điểm: 
- Giai đoạn luân chuyển vốn ngắn hạn 
- Hình thức tài chính đặc trưng là hình thức tài 
chính gián tiếp. 
- Các công cụ của thị trường tiền tệ có độ an 
toàn tương đối cao, cung cấp lợi tức tiết kiệm 
cho các nhà đầu tư. 
- Các công cụ chủ yếu của thị trường tiền tệ: tín 
phiếu, các khoản vay liên ngân hàng, giấy chấp 
nhận thanh toán của ngân hàng 
6 
2. Các nghiệp vụ trên TTTT Mỹ: 
- Nghiệp vụ vay và cho vay vốn ngắn hạn. 
- Nghiệp vụ mua bán giấy tờ có giá ngắn hạn. 
7 
III. THỊ TRƯỜNG VỐN: 
1. Khái niệm, phân loại: 
1.1. Khái niệm: thị trường vốn là một bộ phận 
của thị trường tài chính trong đó có những 
công cụ vay nợ trung và dài hạn trên một 
năm và các chứng khoán được mua bán. 
1.2. Phân loại: 
- Thị trường thế chấp: là thị trường cung cấp 
tín dụng dài hạn cho doanh nghiệp với điều 
kiện phải có thế chấp. 
8 
- Thị trường tín dụng thuê mua: là thị 
 trường cung cấp tín dụng trung và dài hạn cho 
các doanh nghiệp qua hình thức tài trợ cho 
thuê tài sản. 
- Thị trường chứng khoán: là một thị trường mà 
ở nơi đó người ta mua bán, chuyển nhượng, 
trao đổi chứng khoán nhằm mục đích kiếm lời. 
1.3. Đặc điểm: 
- Giai đoạn luân chuyển vốn trung và dài hạn 
- Hình thức tài chính đặc trưng là hình thức tài 
chính trực tiếp 
9 
- Các công cụ của thị trường vốn có độ rủi 
 ro cao, tính thanh khoản thấp. 
- Các công cụ chủ yếu trên thị trường vốn: cổ 
phiếu, trái phiếu, công cụ phái sinh. 
2. Các công cụ trên thị trường vốn Việt Nam: 
2.1. Cổ phiếu: là loại chứng khoán xác nhận 
quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu 
đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát 
hành 
 Phân loại: 
- Căn cứ vào hình thức: cp vô danh và cp kí danh 
10 
- Căn cứ vào quyền lợi được hưởng: 
 cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi 
- Căn cứ vào hình thức góp vốn: cổ phiếu hiện 
kim và cổ phiếu hiện vật. 
2.2. Trái phiếu: là loại chứng khoán xác nhận 
quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu 
đối với một phần vốn nợ của tổ chức phát hành 
 Phân loại 
- Căn cứ vào hình thức: trái phiếu vô danh, trái 
phiếu ghi danh 
11 
- Căn cứ vào chủ thể: trái phiếu chính phủ, trái 
phiếu chính quyền địa phương, trái phiếu 
doanh nghiệp 
12 
IV. THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VN 
1. Sự hình thành và phát triển 2000-2011 
- SGDCK TP.HCM 
- SGDCK Hà Nội 
2. Các công cụ của TTTC Việt Nam 
- Trái phiếu kho bạc: là loại trái phiếu do nhà 
nước phát hành với lãi suất cố định và thời gian 
ấn định trước 
- Kỳ phiếu ngân hàng: là loại trái phiếu có kỳ 
hạn, người sở hữu được hưởng lãi suất cố định. 
13 
Có 2 phương thức phát hành kỳ phiếu là: 
 + Phát hành theo mệnh giá 
 + Phát hành theo hình thức chiết khấu. 
- Tiền gửi ngân hàng: là khoản tiền gửi của tổ 
chức, cá nhân vào ngân hàng với từng kỳ hạn 
đã được ngân hàng công bố. Có thể là có kỳ 
hạn hoặc không kỳ hạn. 
 Ngoài ra còn có những công cụ tài chính khác 
được các doanh nghiệp phát hành để huy động 
vốn trong nước và quốc tế. 
14