Bài giảng Thanh toán quốc tế - Chương 7: Các chứng từ sử dụng trong thanh toán quốc tế - Hà Văn Hội

Chương 7. 
CÁC CHỨNG TỪ 
SỬ DỤNG TRONG 
THANH TOÁN QUỐC TẾ 
Nội dung của chương 
1. Chứng từ vận tải (Transport Document) 
2. Chứng từ bảo hiểm (Insurance Document) 
3. Chứng từ hàng hóa (Goods Document) 
CÁC CHỨNG TỪ TRONG NGOẠI THƯƠNG 
CHỨNG TỪ THƯƠNG MẠI CHỨNG TỪ TÀI CHÍNH 
CHỨNG TỪ VẬN TẢI CHỨNG TỪ BẢO HIỂM CHỨNG TỪ HÀNG HÓA 
VẬN ĐƠN 
ĐƯỜNG BIỂN 
VẬN ĐƠN 
HÀNG KHÔNG 
CHỨNG TỪ 
VẬN TẢI ĐA 
PHƯƠNG 
THỨC 
CHỨNG TỪ 
VẬN TẢI 
ĐƯỜNG SẮT, 
ĐƯỜNG BỘ, 
ĐƯỜNG THỦY 
NỘI ĐỊA 
BẢO HIỂM ĐƠN 
GIẤY CHỨNG 
NHẬN BẢO 
HIỂM 
HỢP ĐỒNG BẢO 
HIỂM BAO 
PHIẾU BẢO 
HIỂM 
HÓA ĐƠN 
THUƠNG MẠI 
GIẤY CHỨNG 
NHẬN XUẤT XỨ 
PHIẾU ĐÓNG 
GÓI 
GIẤY CHỨNG 
NHẬN CHẤT 
LƯƠNG, SỐ 
LƯỢNG 
CÁC CHỨNG TỪ 
KHÁC 
CÁC CHỨNG TỪ THƯƠNG MẠI TRONG NGOẠI THƯƠNG 
CHỨNG TỪ THƯƠNG MẠI CHỨNG TỪ TÀI CHÍNH 
HỐI PHIẾU 
KỲ PHIẾU 
SÉC 
THẺ THANH 
TOÁN 
1. Chứng từ vận tải (CTVT) 
 Khái niệm: 
 Vận đơn đường biển là một chứng từ chuyên chở 
hàng hóa bằng đường biển, do người vận tải hoặc 
đại lý của họ cấp cho người gửi hàng nhằm xác 
định mối quan hệ pháp lý giữa người vận tải và 
người chủ hàng. 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Chức năng của B/L: 
• Là bằng chứng xác nhận hợp đồng vận tải 
đã được ký kết và chỉ rõ nội dung của hợp 
đồng đó. 
• Là biên lai của người vận tải xác nhận đã 
nhận hàng để chuyên chở. 
• Là chứng từ xác nhận quyền sở hữu đối 
với những hàng hoá đã ghi trên vận đơn. 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Phạm vi sử dụng: 
 Đối với người xuất khẩu 
 B/L chứng minh về việc hoàn thành nghĩa vụ 
giao hàng 
 B/L là chứng từ không thể thiếu khi lập bộ chứng 
từ thanh toán 
 Đối với người nhập khẩu: 
 Căn cứ vào B/L để xem người bán có hoàn 
thành nghĩa vụ giao hàng hay không 
 Dùng B/L để nhận hàng 
 Dùng B/L để chuyển nhượng, mua bán hàng 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Phạm vi sử dụng: 
 Đối với người chuyên chở: 
 Sau khi giao hàng và nhận lại B/L gốc, người 
chuyên chở được xem là hoàn thành nghĩa 
vụ chuyên chở. 
 B/L là căn cứ để giải quyết các tranh chấp về 
giá trị, số lượng, chất lượng hàng hóa 
chuyên chở 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
Phạm vi sử dụng: 
 Các trường hợp khác: 
B/L là chứng từ quan trọng được sử dụng 
trong giải quyết các tranh chấp, khiếu nại, kiện 
tụng giữa các bên có liên quan. 
B/L là 1 chứng từ trong bô hồ sơ đòi người 
bảo hiểm bồi thường tổn thất 
B/L còn là chứng từ được sử dụng khi làm thủ 
tục, khai báo hải quan. 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Hình thức của B/L: 
 Kích thước, màu sắc: thường có cỡ A4. Bản gốc 
(Original) có thể in màu mặt trước và mặt sau. 
Bản sao (Copy) thường được in bằng mực đen 
mặt trước, mặc sau để trống. 
 Hình thức mặt trước: rất đa dạng, tùy vào thiết kế 
của các hãng tàu. 
 Tiêu đề: tiêu đề rất phong phú, nó không quyết 
định loại vận đơn và phương thức chuyên chở. 
Để nắm 2 vấn đề này đòi hỏi phải căn cứ vào nội 
dung cụ thể trên B/L. 
Một số tiêu đề của vận đơn 
 Vận đơn đường biển thông thường có các tên sau: 
 Bill of Lading 
 Ocean Bill of Lading 
 Marine Bill of Lading 
 Sea Bill of Lading 
 Liner Bill of Lading 
 Port to Port Shipment Bill of Lading 
 Through Bill of Lading 
Một số loại vận đơn 
 Vận đơn dùng cho vận tải đa phương thức (hoặc 
vận tải liên hợp) và vận tải biển từ cảng đến cảng: 
 Bill of Lading for Combined Transport 
Shipment or Port to Port Shipment 
 Bill of Lading for Multimodal Transport 
Shipment or Port to Port Shipment 
 Vận đơn đa dụng: 
 Bill of Lading or Sea waybill for Combined 
Transport Shipment or Port to Port Shipment 
 Bill of Lading – Not Negotiable unless consigned 
to order 
 Vận đơn của FIATA (Fédération Internationale des 
Associations de transitaires et Assimilés): 
 Negotiable FIATA Combined Transport Bill of 
Lading 
Một số loại vận đơn 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Nội dung của B/L 
1 
6 
2 
3 
4 
5 
Tiêu đề của B/L 
Số của B/L (B/L No.) 
Tên hãng chuyên chở (Shipping Company) 
Người gửi hàng (Shipper) 
Người nhận hàng (Consignee) 
Bên được thông báo (Notify Party) 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Nội dung của B/L (tiếp theo) 
7 
12 
8 
9 
10 
11 
Nơi nhận hàng để chở (Place of Receipt) 
Cảng bốc hàng (Port of Loading) 
Cảng dỡ hàng (Port of Discharge) 
Nơi giao hàng (Place of Delivery) 
Tên tàu & số hiệu chuyến tàu (Vessel & Voy. No.) 
Số lượng vận đơn gốc (Number of Original B/L) 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Nội dung của B/L (tiếp theo) 
13 
14 
15 
16 
17 
Ký mã hiệu & số hiệu hàng hóa (Marks & Numbers)) 
Số lượng và mô tả hàng hóa (Number & kind of 
Packages: Description of Goods) 
Trọng lượng cả bì (Gross Weight) 
Thể tích (Measurement) 
Tổng số container hoặc kiện hàng được ghi bằng chữ 
(Total No. of Containers or Packages in words:) 
19 
1.1 Vận đơn đường biển (VĐĐB) 
 Nội dung của B/L (tiếp theo) 
21 
22 
23 
Chi tiết về cước phí và các loại phí khác (Freight 
details, Charges) 
Ngày và nơi phát hành B/L (Place and Date of Issue) 
SHIPPED on Board the Vessel 
Date: ................................... 
By: ............(signed)............. 
Xác nhận về ngày 
hàng được bốc lên 
tàu 
Người phát hành vận đơn ký tên (Signature) 
a. Caên cöù vaøo vieäc ñaõ xeáp haøng hay chöa 
 Vaän ñôn ñaõ xeáp haøng (Shipped on Board B/L) 
Laø vaän ñôn ñöôïc phaùt haønh sau khi haøng hoaù ñaõ 
ñöôïc xeáp leân taøu. Treân B/L naøy, thöôøng ngöôøi 
chuyeân chôû, ñaïi lyù hoaëc thuyeàn tröôûng ñoùng daáu 
caùc chöõ nhö : “Shipped on board”, “On board”, 
“Laden on Board” hoaëc “Shipped”. 
 Vaän ñôn nhaän ñeå xeáp (Received for shipment 
B/L): laø loaïi vaän ñôn ñöôïc phaùt haønh sau khi ngöôøi 
chuyeân chôû nhaän haøng vaø cam keát seõ xeáp haøng vaø 
vaän chuyeån haøng hoaù baèng con taøu ghi treân vaän 
ñôn. 
Phân loại vận đơn đường biển 
b. Caên cöù pheâ chuù cuûa thuyeàn tröôûng treân vaän ñôn 
 Vaän ñôn hoaøn haûo (Clean B/L) : laø loaïi vaän ñôn 
maø ôû treân ñoù khoâng coù pheâ chuù xaáu cuûa thuyeàn 
tröôûng veà haøng hoaù cuõng nhö tình traïng cuûa 
haøng hoaù. 
Caùch theå hieän vaän ñôn hoaøn haûo nhö sau : 
 Ñoùng daáu “Clean” leân phaàn nhaän xeùt veà haøng 
hoaù vaø bao bì. 
 Khoâng coù pheâ chuù gì treân tôø vaän ñôn. 
 Coù pheâ chuù nhöng khoâng laøm maát tính hoaøn 
haûo cuûa vaän ñôn : second hand cases / repaired 
and remailed cases/said to weight  
Phân loại vận đơn đường biển 
 Vaän ñôn khoâng hoaøn haûo (Unclean B/L) : laø loaïi 
vaän ñôn maø ôû treân ñoù coù pheâ chuù xaáu cuûa thuyeàn 
tröôûng veà haøng hoaù cuõng nhö tình traïng cuûa haøng 
hoaù. 
b. Caên cöù pheâ chuù cuûa thuyeàn tröôûng treân vaän ñôn 
Ví duï: - Moät soá thuøng bò beïp kho xeáp leân taøu. 
- Haøng bò öôït khi nhaän ñeå xeáp. 
- Kieän haøng soá “345 HTK” khoâng coù. 
- Kyù maõ hieäu bò nhoeø khoâng roõ 
Phân loại vận đơn đường biển 
c. Caên cöù vaøo quyeàn chuyeån nhöôïng, sôû höõu haøng 
hoaù ghi treân vaän ñôn: 
 Vaän ñôn ñích danh (Straight B/L, B/L to a 
named person): laø vaän ñôn maø treân ñoù ngöôøi 
ta ghi roõ teân vaø ñòa chæ cuûa ngöôøi nhaän. 
 Vaän ñôn theo leänh (B/L to order of) : laø vaän 
ñôn maø treân ñoù ngöôøi ta khoâng ghi roõ teân 
ngöôøi nhaän haøng maø ghi :”theo leänh cuûa ” 
Ví duï : 
-To order of shipper 
-To order of consignee 
-To order of the bank 
Phân loại vận đơn đường biển 
 Vaän ñôn voâ danh (To bearer B/L) : laø vaän ñôn 
treân ñoù khoâng ghi ngöôøi nhaän haøng vaø cuõng 
khoâng ghi theo leänh. 
Thuyeàn tröôûng seõ giao haøng cho ai caàm vaän 
ñôn (B/L holder) vaø xuaát trình cho hoï. Vaän 
ñôn naøy ñöôïc chuyeån nhöôïng baèng caùch trao 
tay vì ai laø ngöôøi caàm vaän ñôn ñeàu coù theå 
nhaän ñöôïc haøng. 
c. Caên cöù vaøo quyeàn chuyeån nhöôïng, sôû höõu haøng 
hoaù ghi treân vaän ñôn: 
Phân loại vận đơn đường biển 
d. Caên cöù vaøo phöông thöùc thueâ taøu 
 Vaän ñôn taøu chôï (Liner B/L) : laø vaän ñôn ñöôïc 
duøng khi haøng hoaù ñöôïc göûi theo taøu chôï. Moïi 
ñieàu khoaûn ñöôïc in saün treân vaän ñôn vaø chæ do 
moät beân (ngöôøi chuyeân chôû) kyù teân. 
 Vaän ñôn taøu chuyeán / Vaän ñôn theo hôïp ñoàng 
thueâ taøu : laø vaän ñôn ñöôïc caáp trong tröôøng 
hôïp coù hôïp ñoàng thueâ taøu, chæ xaûy ra vôùi thueâ 
taøu chuyeán vaø taøu ñònh haïn. Treân vaän ñôn 
thöôøng coù ghi : “B/L to be used with charter 
party”. 
Phân loại vận đơn đường biển 
e. Caên cöù vaøo haønh trình chuyeân chôû 
 Vaän ñôn ñi thaúng (Direct B/L) : laø vaän ñôn ñöôïc caáp 
trong tröôøng hôïp haøng hoaù ñöôïc chuyeân chôû thaúng töø 
caûng xeáp haøng maø khoâng coù chuyeån taûi caûng doïc 
ñöôøng. OÂ “Transhipment” khoâng ñöôïc ghi gì. 
 Vaän ñôn chôû suoát (Throught B/L) : laø vaän ñôn ñöôïc 
caáp trong tröôøng hôïp coù chuyeån taûi caøng doïc 
ñöôøng, coù thay theá taøu chuyeân chôû vaø ngöôøi chuyeân 
chôû. 
 Vaän ñôn vaän taûi lieân hôïp (Combined transport B/L): 
laø vaän ñôn ñöôïc caáp trong tröôøng hôïp haøng ñöôïc vaän 
chuyeån ít nhaát baèng hai phöông thöùc vaän taûi khaùc 
nhau trôû leân. 
Phân loại vận đơn đường biển 
f. Caên cöù vaøo khaû naêng löu thoâng 
 Vaän ñôn goác (Original B/L): laø vaän ñôn ñöôïc 
ñöôïc duøng ñeå nhaän haøng, thanh toaùn, chuyeån 
nhöôïng, khieáu naïi, kieän tuïng  do ngöôøi chuyeân 
chôû phaùt haønh theo yeâu caàu cuûa ngöôøi göûi haøng.. 
 Vaän ñôn Copy (Copy B/L) : laø vaän ñôn khoâng coù 
giaù trò löu thoâng, khoâng phaûi laø chöùng töø sôû höõu 
haøng hoaù. Ngöôøi ta duøng ñeå laøm thuû tuïc, tham 
khaûo hoaëc löu tröõ hoà sô. 
Phân loại vận đơn đường biển 
Bản gốc 
1 Original First Original Original 
2 
Original Second Original Duplicate 
3 Original Third Original Triplicate 
Bản Copy 
 B/L có đóng dấu „COPY‟ 
B/L có tiêu đề „Non-negotiable B/L‟ 
 Giaáy göûi haøng ñöôøng bieån (Sea waybill) 
g. Moät soá loaïi vaän ñôn, chöùng töø khaùc 
Maët tröôùc cuûa noù cuõng töông töï nhö vaän ñôn 
thoâng thöôøng, bao goàm caùc ñieàu khoaûn chuû yeáu 
nhö teân haøng, caûng xeáp, caûng dôõ, ngöôøi chuyeân 
chôû, ngöôøi nhaän haøng vaø moät soá caùc chi tieát 
khaùc. Maët sau ñeå troáng hoaëc ghi ngaén goïn vôùi 
muïc ñích tieát kieäm chi phí in aán. 
Sea waybill khoâng coù chöùc naêng löu thoâng, treân 
beà maët thöôøng coù in chöõ Non-negotiable. 
Phân loại vận đơn đường biển 
g. Moät soá loaïi vaän ñôn, chöùng töø khaùc (tt) 
 Vaän ñôn do ngöôøi giao nhaän caáp (Forwarder’s 
B/L): laø caùc vaän ñôn do FIATA (Lieân ñoaøn quoác 
teá caùc Hieäp hoäi giao nhaän) phaùt haønh vaø bao 
goàm caùc loaïi sau : 
 Vaän ñôn vaän taûi ña phöông thöùc cuûa FIATA 
(FBL) : do FIATA phaùt haønh, ñaõ ñöôïc Phoøng 
thöông maïi quoác teá vaø Ngaân haøng chaáp 
nhaän. Noù do ngöôøi giao nhaän caáp khi chuyeân 
chôû haøng hoaù baèng vaän taûi ña phöông thöùc 
hay vaän taûi ñöôøng bieån. 
Phân loại vận đơn đường biển 
g. Moät soá loaïi vaän ñôn, chöùng töø khaùc (tt) 
 Forwarder’s Certificate of Transport (FCT): Giaáy 
chöùng nhaän vaän taûi naøy do ngöôøi giao nhaän caáp 
cho ngöôøi göûi haøng, xaùc nhaän nghóa vuï cuûa ngöôøi 
giao nhaän phaûi giao haøng taïi caûng ñeán thoâng qua 
ñaïi lyù do ngöôøi giao nhaän chæ ñònh. 
 House B/L (Vaän ñôn gom haøng) : do ngöôøi giao 
nhaän caáp cho ngöôøi göûi haøng leû, khi ngöôøi giao 
nhaän cung caáp dòch vuï gom haøng trong vaän taûi 
ñöôøng bieån, vaän taûi haøng khoâng. Noù chöa ñöôïc 
Phoøng thöông maïi quoác teá thoâng qua. 
Phân loại vận đơn đường biển 
g. Moät soá loaïi vaän ñôn, chöùng töø khaùc (tt) 
 Vaän ñôn ñaõ xuaát trình taïi caûng göûi (B/L 
Surrendered) : ñaây laø loaïi vaän ñôn thoâng thöôøng, 
chæ khaùc laø ngöôøi chuyeân chôû hoaëc ñaïi lyù ñoùng 
theâm daáu “ñaõ xuaát trình” (Surrendered), ñoàng 
thôøi ñieän baùo “Express Release” cho ñaïi lyù taïi 
caûng ñeán bieát ñeå ñaïi lyù giao haøng cho ngöôøi 
nhaän maø khoâng caàn xuaát trình B/L goác. Ngöôøi göûi 
haøng chæ caàn Fax baûn vaän ñôn naøy ñeán ngöôøi 
nhaän laø ngöôøi nhaän coù theå nhaän ñöôïc haøng. 
 Vaän ñôn Bolero (Bolero B/L) laø moät daïng vaän 
ñôn ñieän töû. 
Phân loại vận đơn đường biển 
g. Moät soá loaïi vaän ñôn, chöùng töø khaùc (tt) 
 Vaän ñôn beân thöù ba (Third Party B/L): laø vaän 
ñôn treân ñoù ghi ngöôøi höôûng lôïi L/C khoâng phaûi 
laø ngöôøi göûi haøng (Shipper) maø laø ngöôøi khaùc. 
 Vaän ñôn coù theå thay ñoåi (Switch B/L): laø vaän ñôn 
cho pheùp thay ñoåi moät soá chi tieát treân B/L nhö : 
caûng xeáp, caûng dôõ, soá löôïng haøng, ngöôøi göûi, 
ngaøy kyù  
 Bieân lai Thuyeàn phoù (Mate’s receipt): laø bieân lai 
ghi cheùp vieäc xeáp haøng leân taøu do Thuyeàn tröôûng 
hoaëc Thuyeàn phoù laäp. Noù laø cô sôû ñeå caáp vaän 
ñôn. 
Phân loại vận đơn đường biển 
 Khái niệm 
1.2 Vận đơn hàng không 
Air Waybill (AWB) laø moät chöùng töø vaän chuyeån 
haøng hoùa vaø laø baèng chöùng cuûa vieäc kyù keát hôïp 
ñoàng vaän chuyeån haøng hoùa baèng maùy bay, veà ñieàu 
kieän cuûa hôïp ñoàng vaø vieäc ñaõ tieáp nhaän haøng hoùa 
ñeå vaän chuyeån (Luaät haøng khoâng daân duïng Vieät 
Nam quy ñònh). 
1.2 Vận đơn hàng không 
 Các tên gọi của chứng từ vận tải hàng không: 
 Air waybill, Air Consignment Note, House Air 
Waybill, Air Transport Document ... 
 Không vận đơn, Vận đơn hàng không, Chứng từ 
vận tải hàng không, Biên lai gửi hàng hàng 
không, Giấy gửi hàng hàng không, Biên lai gửi 
hàng hàng không 
 Laø baèng chöùng cuûa HÑVT ñöôïc kyù keát giöõa ngöôøi 
vaän chuyeån vaø ngöôøi göûi haøng. 
 Laø baèng chöùng chöùng nhaän vieäc nhaän haøng cuûa 
ngöôøi chuyeân chôû haøng khoâng. 
 Laø hoùa ñôn thanh toaùn cöôùc phí. 
 Laø giaáy chöùng nhaän baûo hieåm. 
 Laø chöùng töø khai haûi quan. 
 Laø baûn höôùng daãn ñoái vôùi nhaân vieân haøng khoâng 
Chöùc naêng 
1.2 Vận đơn hàng không 
Noäi dung cuûa vaän ñôn haøng khoâng 
AWB ñöôïc in vaø phaùt haønh theo maãu tieâu chuaån cuûa 
IATA (IATA Standard Form), moät boä AWB goâm 9 ñeán 
12 baûn, trong ñoù coù 3 baûn goác. Caùc baûn goác goàm 2 
maët, caùc baûn coøn laïi chæ coù maët tröôùc, maët sau ñeå 
troáng. 
1.2 Vận đơn hàng không 
Ngöôøi göûi haøng vaø NVC seõ ñieàn vaøo nhöõng thoâng tin 
caàn thieát khi laäp AWB 
Maët tröôùc cuûa AWB goàm caùc coät muïc ñeå troáng: 
 Soá vaän ñôn (AWB number); 
 Saân bay xuaát phaùt (Airport of departure); 
 Teân vaø ñòa chæ cuûa ngöôøi phaùt haønh vaän ñôn (Issuing 
carrier’s name and address); 
 Tham chieáu tôùi caùc baûn goác (Reference to originals): 
treân AWB ñaõ in saün baûn goác 1,2,3; 
 Tham chieáu tôùi caùc ñieàu kieän cuûa hôïp ñoàng 
(Reference to conditions of contract): in saün; 
1.2 Vận đơn hàng không 
Noäi dung cuûa vaän ñôn haøng khoâng: 
 Ngöôøi göûi haøng (Shipper); 
 Ngöôøi nhaän haøng (Consignee); 
 Ñaïi lyù cuûa ngöôøi chuyeân chôû (Issuing carrier’s 
agent); 
 Tuyeán ñöôøng (Routing); 
 Thoâng tin thanh toaùn (Accounting information); 
 Tieàn teä (Currency); 
 Maõ thanh toaùn cöôùc (Charges code); 
Maët tröôùc cuûa AWB goàm caùc coät muïc ñeå troáng: 
 Cöôùc phí (Charges); 
 Giaù trò keâ khai vaän chuyeån (Declare value for carrier); 
 Giaù trò khai baùo ha ... ù cuûa ngöôøi chuyeân chôû hoaëc ñaïi lyù phaûi 
phaân bieät ñöôïc ñoù laø chöõ kyù cuûa ngöôøi chuyeân chôû 
hoaëc ñaïi lyù. 
Chöõ kyù cuûa ñaïi lyù phaûi theå hieän laø ñaïi lyù ñaõ kyù thay 
maët cho hoaëc ñaïi dieän cho ngöôøi chuyeân chôû. 
ii. chæ roõ raèng haøng hoùa ñaõ ñöôïc nhaän ñeå chôû. 
iii. chæ roõ ngaøy phaùt haønh . Ngaøy naøy seõ ñöôïc coi laø ngaøy 
giao haøng, tröø khi chöùng töø vaän taûi haøng khoâng coù ghi 
chuù cuï theå veà ngaøy giao haøng thöïc teá, trong tröôøng hôïp 
ñoù, ngaøy ghi trong ghi chuù ñoù seõ ñöôïc coi laø ngaøy giao 
haøng. 
Baát cöù thoâng tin naøo khaùc treân chöùng töø vaän taûi haøng 
khoâng coù lieân quan ñeán ngaøy vaø soá chuyeán bay seõ khoâng 
ñöôïc xem xeùt ñeå xaùc ñònh ngaøy giao haøng. 
iv. chæ roõ saân bay khôûi haønh vaø saân bay ñeán quy ñònh 
trong tín duïng 
Ñieàu 23, UCP 600: Chöùng töø vaän taûi haøng khoâng 
v. laø baûn goác daønh cho ngöôøi göûi haøng hoaëc ngöôøi 
giao haøng, cho duø tín duïng quy ñònh moät boä ñaày ñuû 
baûn goác. 
•vi. chöùa ñöïng caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn 
chuyeân chôû hoaëc coù daãn chieáu ñeán caùc nguoàn 
khaùc chöùa ñöïng caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn 
chuyeân chôû. Noäi dung caùc ñieàu kieän vaø ñieàu 
khoaûn chuyeân chôû seõ khoâng ñöôïc xem xeùt. 
Ñieàu 23, UCP 600: Chöùng töø vaän taûi haøng khoâng 
b. Nhaèm muïc ñích cuûa ñieàu khoûan naøy, chuyeån taûi coù 
nghóa laø dôõ haøng xuoáng töø maùy bay naøy vaø laïi xeáp 
haøng leân maùy bay khaùc trong moät haønh trình vaän 
chuyeån töø saân bay khôûi haønh tôùi saân bay ñeán quy ñònh 
trong tín duïng. 
Ñieàu 23, UCP 600: Chöùng töø vaän taûi haøng khoâng 
c.i. Chöùng töø vaän taûi haøng khoâng coù theå quy ñònh raèng 
haøng hoùa seõ hoaëc coù theå ñöôïc chuyeån taûi, mieãn laø 
toaøn boä haønh trình vaän chuyeån moät vaø cuøng moät 
chöùng töø vaän taûi haøng khoâng. 
ii. Moät chöùng töø vaän taûi haøng khoâng quy ñònh raèng 
chuyeån taûi seõ hoaëc coù theå xaûy ra laø coù theå chaáp nhaän, 
ngay caû khi tín duïng khoâng cho pheùp chuyeån taûi. 
Ñieàu 23, UCP 600: Chöùng töø vaän taûi haøng khoâng 
Đieàu 27, UCP 600: Chöùng töø vaän taûi hoaøn haûo 
Ngaân haøng seõ chæ chaáp nhaän chöùng töø vaän taûi hoaøn 
haûo. Chöùng töø vaän taûi hoaøn haûo laø chöùng töø maø treân 
ñoù khoâng coù ñieàu khoaûn hoaëc ghi chuù naøo tuyeân boá 
moät caùch roõ raøng veà tình traïng khuyeát taät cuûa haøng 
hoùa hoaëc bao bì. Chöõ hoaøn haûo” hoaøn haûo” khoâng 
nhaát thieát phaûi xuaát hieän treân chöùng töø vaän taûi, duø cho 
tín duïng coù yeâu caàu ñoái vôùi chöùng töø vaän taûi laø” ñaõ 
xeáp hoaøn haûo”. 
Ñònh nghóa veà chöùng töø VTÑPT 
Theo quy taéc cuûa UNCTAD/ICC: 
Chöùng töø VTÑPT laø chöùng töø chöùng minh cho moät 
hôïp ñoàng vaän taûi ña phöông thöùc vaø coù theå thay theá 
baèng moät thö truyeàn döõ lieäu ñieän töû, nhö luaät phaùp 
aùp duïng cho pheùp vaø coù hình thöùc coù theå löu thoâng 
hoaëc khoâng theå löu thoâng, coù ghi roõ teân ngöôøi 
nhaän. 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
Theo Coâng öôùc LHQ veà chuyeân chôû haøng hoùa baèng 
VTÑPT naêm 1980: 
Chöùng töø VTÑPT laø moät chöùng töø laøm baèng chöùng 
cho moät hôïp ñoàng vaän taûi ña phöông thöùc, cho 
vieäc nhaän haøng ñeå chôû cuûa ngöôøi kinh doanh vaän 
taûi ña phöông thöùc vaø cam keát cuûa anh ta giao 
haøng theo ñuùng nhöõng ñieàu khoûan cuûa hôïp ñoàng. 
Ñònh nghóa veà chöùng töø VTÑPT (tt) 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
Ñònh nghóa veà chöùng töø VTÑPT (tt) 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
Theo điều 2, nghị định 125/2003/NĐ – CP ngày 
29/20/2003 của Chính phủ về VTĐPTQT: 
Chứng từ VTĐPT là văn bản do người kinh doanh 
VTĐPT, là bằng chứng của Hợp đồng VTĐPT, xác 
nhận người kinh doanh VTĐPT đã nhận hàng để vận 
chuyển và cam kết giao hàng theo đúng những điều 
khoản của Hợp đồng đã được ký kết. 
So với (Ocean/Marine/Sea) B/L, chứng từ vận tải đa 
phương thức có nhiều điều khoản, điều kiện chuyên chở 
khác nhau nhưng vẫn có đủ các chức năng: 
 Biên lai giao nhận hàng 
 Giấy xác nhận quyền sở hữu hàng 
 Bằng chứng của một hợp đồng vận tải đa phương 
thức đã ký kết. 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
Hình thöùc cuûa chöùng töø VTÑPT 
MTO (Multimodal Transport Operator) nhaän traùch nhieäm 
veà haøng hoaù, anh ta hoaëc ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn seõ caáp 
moät chöùng töø VTÑPT tuøy theo ngöôøi göûi haøng löïa choïn ôû 
daïng löu thoâng ñöôïc hay khoâng löu thoâng ñöôïc. 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
Noäi dung cuûa chöùng töø VTÑPT 
 Neâu tính chaát chung, kyù maõ hieäu caàn thieát ñeå nhaän 
daïng haøng hoùa 
 Tình traïng beân ngoøai cuûa haøng hoùa 
 Teân vaø ñòa ñieåm kinh doanh chính cuûa MTO 
 Teân, ñòa chæ ngöôøi göûi haøng, ngöôøi nhaän haøng 
 Ñòa ñieåm, ngaøy MTO nhaän haøng ñeå chôû 
 Ngaøy hay thôøi haïn giao haøng ôû ñòa ñieåm giao 
 Neâu roõ chöùng töø VTÑPT löu thoâng ñöôïc hay khoâng 
löu thoâng ñöôïc 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
 Nôi vaø ngaøy caáp chöùng töø vaän taûi ña phöông thöùc 
 Chöõ kyù cuûa MTO hay ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn 
 Tieàn cöôùc cho moãi phöông thöùc vaän taûi 
 Hình thöùc döï kieán caùc phöông thöùc vaän taûi vaø caùc ñòa 
ñieåm chuyeån taûi (neáu ñaõ bieát) 
 Caùc coâng öôùc aùp duïng vaø nhöõng ñieåm thoûa thuaän 
khaùc 
Noäi dung cuûa chöùng töø VTÑPT 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
Caùc loaïi chöùng töø VTÑPT 
 Vaän ñôn FIATA (FIATA Negotiable Multimodal 
Transport Bill of Lading – FBL). 
 Chöùng töø vaän taûi lieân hôïp (Combined Transport 
Document - COMBIDOC). 
 Chöùng töø VTÑPT (Multimodal Transport Document – 
MULTIDOC). 
 Chöùng töø vöøa duøng cho vaän taûi lieân hôïp vöøa duøng 
cho vaän taûi ñöôøng bieån (Bill of Lading for Combined 
Transport Shipment or Port to Port Shipment) 
1.3 Chứng từ vận tải đa phương thức 
2. Chứng từ bảo hiểm 
 Khái niệm 
Chöùng töø baûo hieåm laø chöùng töø do ngöôøi baûo 
hieåm laäp vaø caáp cho ngöôøi ñöôïc baûo hieåm 
laøm baèng chöùng cho hôïp ñoàng baûo hieåm vaø 
ñöôïc duøng ñeå ñieàu tieát quan heä giöõa ngöôøi 
baûo hieåm vôùi ngöôøi ñöôïc baûo hieåm. 
 Chức năng của chứng từ bảo hiểm: 
 CTBH là bằng chứng của hợp đồng bảo hiểm, qui 
định trách nhiệm và quyền lợi của người bảo 
hiểm (Insurer) và người được bảo hiểm (Insured). 
 CTBH có tính lưu thông và có giá trị chuyển 
nhượng. Người mua bảo hiểm có thể chuyển 
nhượng quyền đòi bồi thường bảo hiểm cho 
người khác bằng cách ký hậu chuyển nhượng 
CTBH. 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Nội dung của CTBH: 
 Tên, địa chỉ của người bảo hiểm (Name and 
Address of Insurer) 
 Tên, địa chỉ của người được bảo hiểm (Name and 
Address of Insured) 
 Loại tiền, số tiền bảo hiểm (Currency code, 
Amount Insured) 
 Địa điểm giải quyết khiếu nại đòi bồi thường 
(Claim, if any, payable at) 
 Điều kiện bảo hiểm (Insurance Conditions) 
 Đối tượng bảo hiểm (Goods) 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Nội dung của CTBH (tt): 
 Tên phương tiện vận chuyển, hành trình, ngày dự 
kiến khởi hành (Ship or vessel called, Port of 
Loading, Port of Discharge, Shipped on Board date/ 
Date of Issuance B/L, ...) 
 Số bản gốc của CTBH (Number of Original) 
 Ngày và nơi lập CTBH (Place and date of Issuance) 
 Chữ ký của người bảo hiểm (Signature of the 
insurance carrier authorized) 
 Chữ ký ký hậu chuyển nhượng CTBH cho người thụ 
hưởng (Endorsement) 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Các lưu ý khi sử dụng, xử lý CTBH: 
 CTBH phải thể hiện trên bề mặt là được phát 
hành và ký tên bởi công ty bảo hiểm (Insurance 
Company) hoặc đại lý (Agent) của họ. 
 CTBH nếu phát hành theo mẫu biểu của người 
môi giới, và được ký bởi người bảo hiểm hoặc 
đại lý của họ, sẽ được chấp nhận. Hoặc người 
môi giới cũng có thể ký với tư cách là đại lý của 
người bảo hiểm. 
 Tất cả các bản gốc (nếu có) của CTBH phải được 
xuất trình. 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Các lưu ý khi sử dụng, xử lý CTBH: (tt) 
 Nếu hợp đồng mua bán hăặc L/C không nói rõ 
loại CTBH thì Bảo hiểm đơn (Insurance Policy) 
hoặc Giấy chứng nhận bảo hiểm (Insurance 
Certificate) hoặc Phiếu bảo hiểm ngỏ 
(Declarations of under Open Cover) được chấp 
nhận. 
 Ngày hiệu lực của CTBH là ngày phát hành 
CTBH, ngày này không được sau ngày giao hàng 
(Shipment date). 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Các lưu ý khi sử dụng, xử lý CTBH: (tt) 
 CTBH ký phát sau ngày giao hàng sẽ được chấp 
nhận nếu có điều khoản ghi rõ giá trị hiệu lực của 
hợp đồng bảo hiểm bắt đầu từ ngày giao hàng. 
 Loại tiền trên CTBH phải cùng loại với HĐNT 
hoặc L/C và số tiền bảo hiểm bằng số tiền thấp 
nhất mà HĐNT hoặc L/C yêu cầu. 
 Nếu HĐNT hoặc L/C không quy định số tiền bảo 
hiểm thấp nhất thì tối thiếu là phải bằng 110% trị 
giá CIF hoặc CIP hoặc 110% số tiền của hóa đơn 
hoặc bất kì chứng từ nào khác. 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Các lưu ý khi sử dụng, xử lý CTBH: (tt) 
 Số tiền bảo hiểm tối thiểu là 110% các trị giá nói 
trên. 
 CTBH phải được lập theo hình thức có thể chuyển 
nhượng được. Người xuất khẩu phải xuất trình 
CTBH gốc với tư cách là người được bảo hiểm và 
phải ký hậu CTBH. Hoặc anh ta phải xuất trình 
CTBH cấp cho người nắm giữ (Issued to bearer). 
 HĐNT hoặc L/C phải quy định rõ về loại hình bảo 
hiểm và các rủi ro bổ sung. Nếu không, CTBH sẽ 
được chấp nhận như khi xuất trình) 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
 Các lưu ý khi sử dụng, xử lý CTBH: (tt) 
 CTBH ghi rõ BH có miễn thường (Franchise) hoặc 
khấu trừ (Deductive) được chấp nhận. Nếu HĐMB 
hoặc L/C yêu cầu không áp dụng bồi thường theo 
tỷ lệ thì CTBH không được ghi như vậy. 
 Nếu HĐMB hoặc L/C có quy định BH “All Risks”. 
CTBH thể hiện ghi chú “All Risks” hoặc “Institute 
Cargo Clauses (A)”, có thể thể hiện một số rủi ro 
loại trừ, vẫn được chấp nhận. 
 Mô tả hàng hóa trên CTBH phải đúng với hàng hóa 
thực tế được BH. 
 Các loại CTBH: 
 Giấy chứng nhận bảo hiểm (Insurance 
Certificate) 
 Hợp đồng bảo hiểm bao (Open Policy, Floating 
Policy, Open Cover) 
 Bảo hiểm đơn (Insurance Policy) 
 Phiếu bảo hiểm (Cover Note) 
2. Chứng từ bảo hiểm (CTBH) 
3. Chứng từ hàng hóa 
3.1 Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice) 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ (Certificate of 
Origin) 
3.3 Các chứng từ khác 
3.1 Hóa đơn thương mại 
a) Nội dung của hóa đơn thương mại: 
i. Các bên: tên và địa chỉ đầy đủ của người bán và 
người mua, số tham chiếu của các bên và ngày 
tháng phát hành. 
ii. Hàng hóa: tên hàng, mô tả hàng hóa, các chi tiết 
về trọng lượng/khối lượng, đơn giá và tổng trị 
giá 
iii. Cơ sở điều kiện giao hàng: thể hiện chi phí bảo 
hiểm và vận tải được chi trả bởi ai, vào lúc nào 
3.1 Hóa đơn thương mại 
a) Nội dung của hóa đơn thương mại (tt) 
iv. Điều kiện thanh toán và trao chứng từ: tùy 
thuộc vào phương thức thanh toán là ghi sổ, ứng 
trước, nhờ thu hay tín dụng chứng từ. 
v. Chi tiết về vận tải: phương tiện chuyên chở, tên 
người chuyên chở, cảng bốc, cảng dỡ hàng. 
vi. Các nội dung khác: tùy qui định của các nước 
mà CI có thể phải thể hiện các nội dung như: 
thông tin về xuất xứ, chi phí vận tải và bảo hiểm 
được thể hiện độc lập, chữ ký bằng tay của 
người bán, mã số phân loại thuế 
3.1 Hóa đơn thương mại 
b) Chức năng của hóa đơn thương mại: 
 Hóa đơn thương mại là chứng từ thanh toán cơ 
bản, là căn cứ đòi tiền và trả tiền. 
 Hóa đơn thương mại thể hiện giá trị hàng hóa 
mua bán, nên nó được sử dụng để xác định giá 
tính thuế xuất, nhập khẩu và giá trị bảo hiểm. 
 Hóa đơn thương mại là một trong những căn cứ 
để theo dõi việc thực hiện hợp động mua bán. 
 Hóa đơn thương mại là công cụ đảm bảo tiền 
vay. 
3.1 Hóa đơn thương mại 
c) Phân loại hóa đơn thương mại: 
i. Hóa đơn tạm thời (Provisional Invoice) và hóa 
đơn chính thức (Final Invoice) 
ii. Hóa đơn chiếu lệ (Pro Forma Invoice) 
iii. Hóa đơn xác nhận (Certified Invoice) 
iv. Hóa đơn lãnh sự (Consular Invoice) 
v. Hóa đơn chi tiết (Detailed Invoice) 
vi. Hóa đơn hải quan (Custom‟s Invoice) 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
Vì sao cần phải có giấy chứng nhận xuất xứ (Certificate 
of Origin – C/O)? 
Giấy chứng nhận xuất xứ có thể được yêu cầu 
khi các thương nhân muốn được hưởng ưu đãi 
thuế quan, các ưu đãi khác theo các thỏa thuận 
hoặc các hiệp định song phương, đa phương. 
Theo quy định của pháp luật các nước hoặc các 
công ước, điều ước quốc tế. 
a) Chức năng của giấy chứng nhận xuất xứ: 
 Là chứng từ có thể được yêu cầu xuất trình để 
thanh toán. 
 Là căn cứ để hải quan tính thuế, áp dụng các 
chính sách thương mại cho hàng hóa. 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
b) Nội dung của giấy chứng nhận xuất xứ: 
i. Tên và địa chỉ của người bán/người gửi hàng 
ii. Tên và địa chỉ của người mua/người nhận hàng 
iii. Mô tả hàng hóa 
iv. Tên và địa chỉ của người sản xuất 
v. Tuyên bố của người phát hành về việc xác thực 
nguồn gốc của hàng hóa 
vi. Người phát hành, chữ ký và hoặc con dấu của 
người phát hành 
vii. Ngày xác thực nguồn gốc của hàng hóa 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
c) Các loại giấy chứng nhận xuất xứ: 
i. Form A: là loại C/O áp dụng cho hàng hóa xuất 
từ các nước đang và kém phát triển vào các 
nước thuộc khối OECD theo Chế độ ưu đãi thuế 
quan phổ cập (Generalized System of 
Preferences – GSP). 
ii. Form O: áp dụng cho hàng hóa là cà phê khi 
xuất sang các nước là thành viên hiệp hội cá phê 
thế giới (ICO). 
iii. Form X: áp dụng cho hàng hóa là cà phê khi 
xuất sang các nước không là thành viên ICO. 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
c) Các loại giấy chứng nhận xuất xứ: 
iv. Form T: áp dụng cho hàng dệt may Việt Nam 
xuất khẩu sang các nước thuộc EU. 
v. Form Handicraft: áp dụng cho hàng thủ công 
mỹ nghệ Việt Nam xuất khẩu sang các nước 
thuộc EU, trừ hàng dệt may thủ công. 
vi. Form B: áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu không 
thuộc yêu cầu của các loại C/O khác mà bên 
mua yêu cầu. 
vii. Form S: áp dụng cho hàng hóa xuất sang Lào 
theo thỏa thuận ưu đãi Việt-Lào. 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
c. Các loại giấy chứng nhận xuất xứ: 
viii.Form D: áp dụng cho hàng hóa mua bán giữa 
các nước là thành viên AFTA theo chương trình 
ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung (CEPT) 
ix. Form E: áp dụng cho hàng xuất khẩu thuộc diện 
được ưu đãi thuế quan theo Hiệp định khung về 
hợp tác kinh tế toàn diện giữa ASEAN và Trung 
Quốc. 
x. Form AK: Mẫu C/O ưu đãi cho hàng xuất khẩu 
của Việt Nam và các nước ASEAN khác sang 
Hàn Quốc 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
c) Các loại giấy chứng nhận xuất xứ: 
xi. Form Venezuela: ấp cho một số mặt hàng xuất 
khẩu nhất định của Việt Nam sang Venezuela 
xii. Form M: cấp cho hàng dệt may, giày dép xuất 
khẩu của Việt Nam sang Mexico 
3.2 Giấy chứng nhận xuất xứ 
3.3 Các chứng từ khác 
 Phiếu đóng gói (Packing List) 
 Giấy chứng nhận chất lượng (Certificate of Quality) 
 Giấy chứng nhận số lượng/trọng lượng (Certificate of 
Quantity/Weight) 
 Giấy chứng nhận kiểm định (Certificate of 
Inspection) 
 Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary 
Certificate) 
 Giấy chứng nhận kiểm dịch động vật (Veterinary 
Certificate) 
 Giấy chứng nhận vệ sinh (Sanitary/Health 
Certificate)