Đề án Đổi mới giáo dục đại học Việt Nam (Giai đoạn 2006-2020)

ĐỀ ÁN ĐỔI MỚI  GIÁO DỤC ĐẠI HỌCVIỆT NAM  ( G IAI ĐOẠN 2006 – 2020)   BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
Nội dung Đề án 
Sự bức thiết phải đổi mới giáo dục đại học 
Quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục đại học 
Mục tiêu phát triển giáo dục đại học đến năm 2020 
Các nhiệm vụ và giải pháp đổi mới giáo dục đại học 
Tổ chức thực hiện 
SỰ BỨC THIẾT PHẢI ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Bối cảnh quốc tế 
Khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông , phát triển nhảy vọt; bước đầu quá độ sang nền kinh tế tri thức. 
Xu thế toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ 
Triết lý về giáo dục thế kỷ 21 biến đổi to lớn, lấy “học thường xuyên suốt đời” làm nền móng, mục tiêu của việc học là " học để biết, học để làm, học để cùng sống với nhau và học để làm người” , nhằm hướng tới xây dựng một “xã hội học tập ” . 
Bối cảnh trong nước 
Mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2001-2010 : 
“ Đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển 
Nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân 
Bối cảnh trong nước 
 Tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại hoá” “công nghiệp hoá gắn với hiện đại hoá ngay từ đầu và trong suốt các giai đoạn phát triển..., từng bước phát triển kinh tế tri thức ở nước ta” 
Bối cảnh trong nước 
Đảng và Nhà nước coi Giáo dục-đào tạo và khoa học-công nghệ là quốc sách hàng đầu; 
Phát triển giáo dục và đào tạo là nền tảng và động lực của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người; 
Cần tạo chuyển biến cơ bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo; 
Bối cảnh trong nước 
Giáo dục và đào tạo là: 
 Một trong 3 lĩnh vực then chốt cần đột phá để làm chuyển động tình hình kinh tế-xã hội, tạo bước chuyển mạnh về phát triển nguồn nhân lực. 
Bối cảnh trong nước 
Liên quan chặt chẽ đến hai lĩnh vực khác là đổi mới cơ chế chính sách nhằm giải phóng triệt để lực lượng sản xuất , mở rộng thị trường trong và ngoài nước ; và cải cách hành chính , xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch và vững mạnh. 
Bối cảnh trong nước 
Nền kinh tế chuyển từ kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. 
Tạo bước đột phá “ mở rộng khu vực ngoài công lập” 
Hoạt động các cơ sở công lập chuyển từ cơ chế sự nghiệp hành chính bao cấp sang tự chủ cung ứng dịch vụ, không nhằm lợi nhuận 
Bối cảnh trong nước 
Chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế (nông nghiệp – công nghiệp – dịch vụ) đòi hỏi phải chuyển dịch mạnh cơ cấu giáo dục đại học Việt Nam (cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề, cơ cấu vùng miền). 
NHỮNG THÀNH TỰU VÀ YẾU KÉM CỦA HỆ THỐNG  GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Thành tựu 60 năm 
Tạo hướng đi cho giáo dục đại học Việt Nam 
Xác định cơ cấu hệ thống trình độ cơ bản thích hợp 
Đa dạng hóa mục tiêu, loại hình đào tạo, loại trường về mô hình và sở hữu. 
Thành tựu 60 năm 
Cấu trúc lại chương trình đào tạo 
Xây dựng quy trình đào tạo theo học phần, bước đầu áp dụng học chế tín chỉ 
Thành tựu 60 năm 
Thu hẹp khoảng cách giữa đại học Việt Nam với đại học khu vực. 
Bảo đảm cho giáo dục đại học đứng vững và phát triển, từng bước mở rộng quy mô đào tạo (năm học 2003-2004 có 1.032.000 sinh viên đại học, trong đó gần 12% ở các trường ngoài công lập, 33.000 học viên sau đại học, gần 40.000 giảng viên). 
Yếu kém 
Yếu kém lớn nhất, gây nhiều lo lắng trong xã hội và làm trở ngại tiến trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế là s ự bất cập v ề khả năng đáp ứng của hệ thống giáo dục đại học đối với yêu cầu đào tạo nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá và nhu cầu học tập của nhân dân , biểu hiện cụ thể như sau dưới đây 
Yếu kém 
Chất lượng, hiệu quả đào tạo thấp, học chưa gắn chặt với hành, nhân lực được đào tạo yếu về năng lực và phẩm chất; chưa bình đẳng về cơ hội tiếp cận. 
Quy mô chưa đáp ứng cho công nghiệp hoá - hiện đại hoá (chỉ 10% tỷ lệ độ tuổi được học đại học); mất cân đối cung-cầu. 
Yếu kém 
Cơ cấu hệ thống trường đại học bất hợp lý 
Mạng lưới trường và Viện tách biệt, giảm hiệu quả đầu tư và chất lượng đào tạo nghiên cứu 
Nghiên cứu khoa học chưa được chú ý đúng mức; chưa gắn kết giảng dạy, nghiên cứu và phục vụ đời sống xã hội. 
Yếu kém 
Chưa có phân tầng các trường về chức năng, nhiệm vụ; quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội của các trường không cao. 
Nguồn lực hạn hẹp, chủ yếu dựa vào nguồn ngân sách nhà nước, học phí nhỏ bé 
Yếu kém 
Chương trình đào tạo cứng nhắc, thiếu linh hoạt, nặng lý thuyết, nhẹ thực hành, chậm hội nhập. 
Cơ cấu ngành nghề đơn điệu 
Phương pháp dạy và học rất lạc hậu, 
Quy trình đào tạo đóng kín, cứng nhắc, thiếu mềm dẻo, liên thông 
Yếu kém 
Đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý hẫng hụt, không đáp ứng yêu cầu đổi mới cả về số lượng và chất lượng. 
Chuyên gia nghiên cứu, hoạch định chính sách giáo dục đại học thiếu nghiêm trọng. 
Giảng viên ít nghiên cứu khoa học. 
Yếu kém 
h) Quản lý vĩ mô hệ thống đại học còn bao biện, ôm đồm, quan liêu, hành chính báo cấp. 
Cơ chế chính sách chưa tạo ra tính tự chủ, t ự ch ịu tr ách nhi ệm c ủa c ác tr ường v ề nh â n s ự , v ề h ạch to án thu chi v à ch ất l ượng s ản ph ẩm đào t ạo . 
Yếu kém 
Chưa tạo ra cạnh tranh để phát triển giáo dục 
Quản lý ở các trường chưa đổi mới, chủ yếu dựa vào thói quen, kinh nghiệm. 
Quy hoạch phát triển trường không rõ ràng, không mang tính dài hạn; bố trí không hợp lý trên toàn lãnh thổ, làm giảm hiệu quả đầu tư; 
Yếu kém 
 Xây dựng hạ tầng mang tính tình thế, công trình xây dựng manh mún. 
Đổi mới giáo dục đại học không theo kịp đổi mới về kinh tế và yêu cầu hội nhập quốc tế. 
Quản lý giáo dục không theo kịp xã hội hoá giáo dục. 
Nguyên nhân yếu kém 
Tư duy chậm đổi mới , thậm chí còn có những biểu hiện lệch lạc. 
Tư tưởng và thói quen bao cấp nặng nề 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Thực hiện sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực có kiến thức, kỹ năng, trình độ và chất lượng cao cho các ngành nghề, các thành phần kinh tế, nâng cao tiềm năng trí tuệ của đất nước. 
Gắn kết chặt chẽ và trực tiếp góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh tiến bộ khoa học - kỹ thuật, củng cố quốc phòng, an ninh; đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân. 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Là quá trình hiện đại hoá hệ thống giáo dục đại học, đổi mới tư duy, làm cho từng trường và toàn hệ thống giáo dục đại học được nâng cao; 
Hoàn thiện tính nhân văn, khoa học, hiện đại; 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Kế thừa những thành quả giáo dục đào tạo của đất nước và thế giới, 
Phát huy bản sắc dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa nhân loại, phù hợp và tiếp cận nhanh với xu thế phát triển giáo dục đại học của các nước phát triển. 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
4. Hệ thống giáo dục đại học phải bảo đảm tính thực tiễn và tính hiệu quả. Phát triển mạnh trường đại học, cao đẳng ngoài công lập. 
Tạo điều kiện thuận lợi về chính sách để mọi tổ chức, cá nhân và toàn xã hội tham gia phát triển giáo dục đại học một cách bình đẳng. 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
5. Đổi mới quản lý giáo dục đại học theo hướng nâng cao tính tự chủ và trách nhiệm xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh của từng trường và của toàn bộ hệ thống; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục. 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Phải được tiến hành đồng bộ, từ mục tiêu, quy trình, nội dung đến phương pháp; 
Gắn bó chặt chẽ và tạo động lực để tiếp tục đổi mới đồng bộ và mạnh mẽ giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp. 
Mở rộng quy mô đào tạo; giải quyết tốt mối quan hệ giữa nâng cao chất lượng và mở rộng quy mô, giữa thực hiện công bằng xã hội và bảo đảm hiệu quả đào tạo. 
QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
Là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và nhân dân. 
Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục. 
Phát huy vai trò chủ thể của công cuộc đổi mới là các trường đại học mà nòng cốt là đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý và sự hưởng ứng, tham gia tích cực của toàn xã hội, trước hết là các nhà khoa học, nhà hoạt động xã hội, các nhà sử dụng lao động, sinh viên và gia đình. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
A. Mục tiêu chung: 
Có bước chuyển cơ bản về chất lượng và quy mô, đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. 
 Nâng cao trí tuệ của dân tộc, tiếp cận trình độ tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. 
Nâng một số trường đại học lên đẳng cấp quốc tế, nâng cao sức cạnh tranh của nguồn nhân lực và nền kinh tế đất nước. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
B. Mục tiêu cụ thể: 
1. Hoàn chỉnh mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học trên phạm vi toàn quốc, có sự phân tầng rõ rệt, 
Đảm bảo hợp lý cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề, cơ cấu vùng miền, đồng thời phù hợp với quy hoạch tổng thể của các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
2. Hoàn thiện phân chia các chương trình đào tạo theo hai hướng: nghiên cứu và nghề nghiệp-ứng dụng. 
Sử dụng quy trình đào tạo mềm dẻo, kết hợp mô hình truyền thống với mô hình nhiều giai đoạn và chuyển các cơ sở giáo dục đại học sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ. 
Đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy và học tập ở các trường đại học, coi trọng việc gắn liền học với thực tập, học với nghiên cứu khoa học, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
3. Mở rộng quy mô đào tạo, đạt tỷ lệ 200 sinh viên/1 vạn dân vào năm 2010 và 450 sinh viên/1 vạn dân vào năm 2020, trong đó có 70-80% tổng số sinh viên theo học các chương trình nghề nghiệp - ứng dụng và phấn đấu đạt khoảng 40% tổng số sinh viên thuộc các trường ngoài công lập. 
Xây dựng một vài trường đại học đẳng cấp quốc tế. Tăng số lượng lưu học sinh nước ngoài tại Việt Nam. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
4. Xây dựng đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục đại học có phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có trình độ chuyên môn cao, phong cách giảng dạy và quản lý tiên tiến, hiện đại; 
Đến năm 2010 ít nhất 40% giảng viên có trình độ thạc sĩ ; 25% có trình độ tiến sĩ. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
Đến năm 2020 ít nhất 60% giảng viên có trình độ thạc sĩ , 35% có trình độ tiến sĩ. 
Tỉ lệ sinh viên/giảng viên không quá 20; đối với các ngành khoa học tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ không quá 15; các ngành kinh tế, khoa học xã hội và nhân văn không quá 25. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
5. Nâng cao quy mô và hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học. 
Trường đại học lớn phải là các trung tâm nghiên cứu khoa học mạnh của cả nước. Nguồn thu từ nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, sản xuất và dịch vụ đạt tối thiểu 15% tổng nguồn thu của trường vào năm 2010 và 25% vào năm 2020. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
6. Đạt được thoả thuận về công nhận bằng cấp với các nước trong khu vực và trên thế giới. 
Các trường đại học của Việt Nam có được các thoả thuận về tương đương chương trình đào tạo với các trường đại học của các nước, tạo cơ sở cho việc tham gia hệ thống chuyển đổi tín chỉ ASEAN và quốc tế. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
7. Hoàn thiện hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục đại học và có cơ chế đảm bảo chất lượng. 
Các trường đại học, cao đẳng đều tiến hành kiểm định một cách định kỳ và công bố công khai kết quả kiểm định. 
8. Sử dụng các phương thức và công nghệ quản lý hiện đại, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông trong các cơ sở giáo dục đại học; hình thành trung tâm dữ liệu quốc gia về đào tạo và nghiên cứu khoa học và hệ thống thư viện điện tử. 
MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ĐẾN NĂM 2020 
9. Xây dựng chính sách phát triển giáo dục đại học đảm bảo quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội của nhà trường về đào tạo, nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và dịch vụ, về tổ chức và nhân sự, về tài chính, về huy động các nguồn lực đầu tư; đảm bảo được sự quản lý của Nhà nước và vai trò giám sát, đánh giá của xã hội đối với các hoạt động của nhà trường. 
NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường nhằm làm cho giáo dục đại học phù hợp với y ê u c ầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước v à xu h ướng ph át tri ển c ủa th ế gi ới 
2. Xây dựng quy trình đào tạo mềm dẻo và liên thông, đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp giảng dạy và học tập ở đại học 
NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
3. Xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục đại học có bản lĩnh chính trị, có phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có trình độ chuyên môn cao, phong cách quản lý và giảng dạy tiên tiến, hiện đại 
NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu và triển khai nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, trực tiếp giải quyết những vấn đề từ thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội và tăng nguồn thu cho nhà trường 
5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học nhằm đa dạng hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả đầu tư 
NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC 
6. Đổi mới quản lý giáo dục đại học theo hướng tăng quyền tự chủ, nâng cao trách nhiệm xã hội và thúc đẩy năng lực cạnh tranh của các trường đại học 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học trong quá trình hội nhập quốc tế 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
a) Xây dựng chương trình theo hai hướng chính nghiên cứu và nghề nghiệp ứng dụng : Hướng nghiên cứu về cơ bản giứ cơ cấu trình độ theo mô hình 4:2:2 ( đại học 4, thạc sĩ 2, tiến sĩ 3 năm ) 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
Hướng nghề nghiệp - ứng dụng có cơ cấu trình độ thiết kế theo mô hình 2:2:1:1:3, tức là đào tạo nhiều giai đoạn cả chương trình đại học (2:2) và thạc sĩ (1:1) để tăng thêm cơ hội học tập và phân tầng trình độ nhân lực. 
Ưu tiên mở rộng quy mô đào tạo theo hướng nghề nghiệp-ứng dụng. 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
Quy định thêm các văn bằng chứng chỉ trung gian đánh dấu từng giai đoạn học tập. 
Từng bước chuyển các trường trung cấp chuyên nghiệp thành tr ường cao đẳng công nghệ với bằng cao đẳng 2 năm. 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
Cho phép thành lập các trường đại học trong các doanh nghiệp để tăng cường việc gắn đào tạo với sử dụng. 
Quy định sự tương đương trình độ giữa hướng nghiên cứu và hướng nghề nghiệp-ứng dụng ở mọi trình độ sau trung học (3) 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
b) Điều chỉnh và củng cố các đại học mở , đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ giáo dục (công nghệ thông tin truyền thông và công nghệ đánh giá hiện đại) để tăng mạnh quy mô đào tạo của các đại học mở theo nguyên tắc: mở rộng đầu vào theo phương thức ghi danh, đánh giá đầu ra từng môn học chặt chẽ bằng trắc nghiệm tiêu chuẩn hóa, 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
Áp dụng quy trình đào tạo mềm dẻo để học viên nếu tích lũy đủ môn học thì được cấp bằng . 
Sử dụng hệ thống đánh giá chuẩn của hai đại học mở này cho những người tự học và học theo các phương thức khác muốn lấy văn bằng. . 
1. Điều chỉnh cơ cấu trình độ và hệ thống nhà trường 
c) Điều chỉnh các quy chế cho loại hình trườ ... ở đại học. 
- Thực thi pháp luật về sở hữu trí tuệ các công trình nghiên cứu. 
4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu và triển khai 
d) Gắn hoạt động nghiên cứu với việc giải quyết những vấn đề phục vụ thực tiễn phát triển kinh tế xã hội, với thị trường, góp phần tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế đất nước. 
4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu và triển khai 
Quy định đề tài nghiên cứu phải xuất phát từ nhu cầu phát triển kinh tế xã hội. Nâng cao vai trò của các trường đại học mạnh trong nghiên cứu và phát triển ở các lĩnh vực công nghệ ưu tiên (như công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, cơ điện tử và tự động hoá, v.v...) và các lĩnh vực thiết yếu phục vụ cho hội nhập và phát triển kinh tế thị trường như luật, kinh tế... 
4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu và triển khai 
Nhà nước đầu tư nâng cấp xây dựng các cơ sở nghiên cứu mạnh trong trường đại học, trước mắt tập trung cho các trường trọng điểm. 
Khuyến khích thành lập và đầu tư phát triển các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp khoa học và công nghệ, các vườn ươm công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học. 
4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu và triển khai 
Xây dựng cơ chế đồng tài trợ cho việc triển khai các đề tài phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp, của các Bộ ngành và địa phương. Tham gia thị trường khoa học-công nghệ. 
4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu và triển khai 
đ) Thúc đẩy mối liên kết giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp nhằm gắn kết đào tạo, khoa học và sản xuất kinh doanh. Hoàn thiện việc xây dựng chính sách và chế độ kiêm nhiệm tham gia giảng dạy của các cán bộ khoa học làm việc ở các viện nghiên cứu. 
e) Xây dựng một số chương trình nghiên cứu, một số phòng thí nghiệm hợp tác giữa các trường đại học Việt Nam và trường đại học nước ngoài; nâng cao chỉ số cạnh tranh về phát triển khoa học-công nghệ của các trường đại học Việt Nam. 
5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học 
a) Nhà nước tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho giáo dục đại học; tập trung đầu tư xây dựng một số cơ sở dùng chung như: trung tâm dữ liệu quốc gia, hệ thống thư viện điện tử, phòng thí nghiệm trọng điểm, ký túc xá và các cơ sở văn hoá, thể thao cho sinh viên. 
Các địa phương điều chỉnh quy hoạch, dành quỹ đất để xây dựng các cơ sở giáo dục đại học mới, hiện đại, đạt tiêu chuẩn khu vực và quốc tế. 
5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học 
b) Nhà nước có chính sách ưu đãi, hỗ trợ khuyến khích các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực giáo dục đại học; 
B ảo đảm quyền sở hữu theo pháp luật và các quyền lợi về vật chất và tinh thần củ a nhà đầu tư. 
5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học 
c) Cơ sở giáo dục đại học chủ động thực hiện đa dạng hóa nguồn tài chính đầu tư cho giáo dục đại học, khai thác triệt để các nguồn lực từ nghiên cứu và triển khai, nguồn lực từ các dịch vụ và tư vấn, nguồn lực ngoài nhà nước và các đầu tư của nước ngoài. 
 5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học  
d) Thực hiện nguyên tắc nhà trường được tự chủ về hạch toán thu - chi theo nguyên tắc từ nhiều nguồn thu tài chính đủ bù các khoản chi hợp lý, có tích lũy cần thiết để phát triển cơ sở vật chất phục vụ đào tạo và nghiên cứu. 
 5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học  
đ) Xác lập sự chia sẻ chi phí giáo dục đại học giữa Nhà nước, người học và cộng đồng; xây dựng lại hệ thống chính sách học phí, học bổng, tín dụng sinh viên. Thực hiện nguyên tắc người học phải trả học phí, nguồn để trang trải học phí có thể từ người học, từ ngân sách hoặc từ cộng đồng. Nhà nước thực hiện sự trợ giúp một phần hay toàn bộ học phí đối với các đối tượng chính sách, người nghèo, đối tượng hưởng trợ cấp xã hội, trực tiếp thông qua người học . 
 5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học  
e) Đổi mới chính sách tài chính nhằm tăng hiệu quả đầu tư từ ngân sách và khai thác các nguồn đầu tư khác cho giáo dục đại học. Xây dựng và triển khai quy trình phân bổ công quỹ và quản lý tài chính giáo dục đại học công khai, minh bạch và hiệu quả. 
5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học  
Xây dựng, bổ sung, điều chỉnh các quy chế về tài chính cho các cơ sở giáo dục đại học ngoài công lập. Thường xuyên tổ chức đánh giá hiệu quả kinh tế của giáo dục đại học. 
 5. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục đại học  
Huy động nguồn lực để đảm bảo hạ tầng mạng Internet, kết nối hệ thống thư viện điện tử và cung cấp các phần mềm quản lý cơ bản cho hệ thống giáo dục đại học. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
a) Quản lý nhà nước tập trung vào việc: xây dựng chính sách, chiến lược phát triển, môi trường pháp lý cho giáo dục đại học ; chỉ đạo và triển khai thực hiện chính sách, chiến lược phát triển; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra quá trình thực hiện; điều tiết vĩ mô cơ cấu và quy mô giáo dục đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực của đất nước trong từng thời kỳ. Triển khai xây dựng L uật giáo dục đại học. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
b) Trên cơ sở hình thành Hội đồng trường đại diện cho cộng đồng xã hội, các cơ sở giáo dục đại học hoạt động tự chủ và nâng cao trách nhiệm xã hội, tiến tới xoá bỏ cơ chế bộ chủ quản. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
c) Tập trung xây dựng một cơ sở nghiên cứu chuyên nghiệp mạnh về giáo dục đại học làm chức năng nghiên cứu chính sách công và các vấn đề quản lý giáo dục đại học . 
Xây dựng trang thông tin “Quan hệ công chúng” ở Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm lôi cuốn các “nhóm người có lợi ích liên quan” tham gia vào quá trình ra quyết định cũng như tranh thủ sự đồng thuận của công chúng. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
d) Xây dựng Học viện Quản lý Giáo dục và Đào tạo trên cơ sở hai trường Cán bộ quản lý Giáo dục và Đào tạo Trung ươ ng . 
Các bộ phận chức năng của Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Học viện Quản lý Giáo dục và Đào tạo và các trường đại học xây dựng tiêu chí, chương trình đào tạo bồi dưỡng, cơ chế tuyển dụng, đề bạt bổ nhiệm cán bộ quản lý giáo dục đại học. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
đ) Đổi mới quản lý ở cấp trường theo hướng: 
 T rường đại học được quyền tự chủ về đào tạo, nghiên cứu khoa học, tổ chức, nhân sự, tài chính, hợp tác quốc tế; tập trung phần lớn thẩm quyền ra quyết định cho cấp trường, nâng cao trách nhiệm xã hội của trường đại học nhằm tăng năng lực cạnh tranh của nhà trường. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
Khẩn trương thành lập và triển khai hoạt động của Hội đồng trường ở các cơ sở giáo dục đại học với tư cách là tổ chức quyền lực cao nhất ở một trường đại học. 
Triển khai quá trình xây dựng kế hoạch chiến lược ở các trường, xem như một biện pháp tạo nên sự đồng thuận và dân chủ hóa nhà trường. 
6. Đổi mới quản lý  giáo dục đại học 
e) Xây dựng các trung tâm đảm bảo chất lượng của các cơ sở giáo dục đại học, hình thành “văn hóa chất lượng”; 
T riển khai hoạt động đảm bảo chất lượng, kiểm định công nhận trong toàn bộ hệ thống giáo dục đại học để nâng cao trách nhiệm xã hội của nhà trường ; 
N âng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng “tên tuổi” của nhà trường. 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
a) Xây dựng chiến lược hội nhập quốc tế cho giáo dục đại học nước ta trong bối cảnh thực hiện Hiệp định Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA), Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), chuẩn bị thực hiện Hiệp định chung về Thương mại các dịch vụ (GATS) và gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
 b) Triển khai chiến lược dạy và học bằng tiếng nước ngoài, tập trung chủ yếu vào tiếng Anh. 
Chọn lọc đưa vào sử dụng một số chương trình đào tạo, giáo trình tiên tiến, hiện đại thuộc các ngành khoa học tự nhiên, kỹ thuật, công nghệ và quản lý kinh tế đang được giảng dạy tại các trường đại học nước ngoài phù hợp với yêu cầu phát triển của Việt Nam. 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
c) Nâng cao chất lượng các chương trình nghiên cứu và đào tạo đặc thù cho quốc gia và dân tộc để thu hút các nhà nghiên cứu và học viên quốc tế. Giữ gìn và phát huy bản sắc và các giá trị truyền thống của dân tộc. 
d) Xây dựng các quan hệ trao đổi giảng viên và sinh viên, các liên kết đào tạo và nghiên cứu với đại học nước ngoài. Tiếp tục dành ngân sách gửi giảng viên và sinh viên đi học nước ngoài đối với những lĩnh vực trọng điểm. 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
đ) Phê chuẩn “Công ước khu vực về công nhận học tập, văn bằng trong giáo dục đại học ở Châu Á - Thái Bình Dương”, ký các hiệp ước song phương tương tự, thành lập các tổ chức xúc tiến các hoạt động liên quan (26). 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
e) Thiết lập các nguyên tắc và thủ tục thông thoáng cho phép nước ngoài hoặc các trường ĐH có chất lượng của nước ngoài đầu tư 100% vốn hoặc mở chi nhánh ở nước ta. Kiểm soát chất lượng các dịch vụ đào tạo của các cơ sở đào tạo nước ngoài tại Việt Nam (kể cả chương trình on-line), tham gia và xây dựng mối liên kết với các tổ chức kiểm định chất lượng khu vực và quốc tế nhằm bảo vệ người học trong nước . 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
g) Xây dựng các trung tâm du học tại chỗ (trong nước, trong khu vực) mời chuyên gia quốc tế đào tạo chất lượng cao, hoặc đào tạo đan xen (sandwich) để giảm thất thoát chất xám. 
Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
h) Tận dụng mọi khả năng thu hút chuyên gia giỏi từ nước ngoài hỗ trợ đào tạo và nghiên cứu (28). Xây dựng chính sách đồng bộ thu hút chất xám từ Việt kiều và sử dụng công dân Việt Nam học từ nước ngoài trở về đóng góp xây dựng đất nước. 
7. Nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống giáo dục đại học 
i) Tham gia thị trường đào tạo nhân lực quốc tế, tiến tới xuất khẩu lao động trình độ cao. 
TỔ CHỨC THỰC HIỆN 
 Xây dựng các tiểu đề án 
 Thực hiện đề án 
 Kinh phí thực hiện	 
Xây dựng các tiểu đề án  
 Chính phủ 
 Ra Nghị quyết phê duyệt Đề án ”Đổi mới giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 – 2020” 
 Ra quyết định thành lập “Ban chỉ đạo đổi mới giáo dục đại học ” do một Phó Thủ tướng đứng đầu để chỉ đạo trực tiếp việc thực hiện Đề án và xây dựng các tiểu đề án. 
Xây dựng các tiểu đề án  
Thành lập “ Tổ công tác ” gồm các chuyên gia về giáo dục đại học và liên ngành + 2 - 3 chuyên gia nước ngoài làm việc định kỳ. 
Nhiệm vụ chủ yếu của Tổ công tác : 
 Xây dựng các tiểu đề án 
 Hướng dẫn các trường xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển trung hạn phù hợp với Đề án. 
Xây dựng các tiểu đề án  
Mỗi trường thành lập một Ban đổi mới giáo dục đại học với nhiệm vụ: 
Nghiên cứu Đề án 
Tổ chức triển khai theo kế hoạch của Ban chỉ đạo, tổ chức soạn thảo chiến lược và kế hoạch phát triển nhà trường phù hợp với yêu cầu của Đề án đổi mới giáo dục đại học. 
 Yêu cầu c ủa giai đoạn này: 
 Bảo đảm sự chia sẻ thông tin 
 Phối hợp nhịp nhàng giữa Ban chỉ đạo, “Tổ công tác” và các trường. 
Nhiệm vụ của Tổ công tác 
Tổ chức các hội thảo định kỳ với các trường và đại diện các Bộ, Ban, Ngành của Đảng và Chính phủ, định kỳ báo cáo Ban Chỉ đạo. 
Hoàn thiện các tiểu đề án 
Thực hiện đề án 
 Quá trình thực hiện đề án gồm 3 giai đoạn 
Giai đoạn 2006-2010 
Giai đoạn 2010-2015 
Giai đoạn 2015-2020 
Giai đoạn 2006-2010: 
Tập trung giải quyết các vấn đề về lý luận, cơ chế, thể chế pháp lý phục vụ cho đổi mới giáo dục đại học. 
Xây dựng sự thống nhất về ý chí và hành động của toàn xã hội tham gia đổi mới giáo dục đại học, triển khai thực hiện các tiểu đề án. 
Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục 
Tạo sự chuyển biến bước đầu về chất lượng, đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo,cơ chế quản lý, cơ chế huy động các nguồn 
Giai đoạn 2010-2015 
Đầu tư tập trung có trọng điểm. ổn định các kết quả đạt được ở giai đoạn 1về quy trình đào tạo, hoạt động của hệ thống kiểm định và đảm bảo chất lượng, vươn lên đạt chất lượng giáo dục đại học của khu vực và thế giới. 
Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, xây dựng và nâng cao trình độ đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục đại học. 
Giai đoạn 2015-2020 
Đầu tư mở rộng, toàn diện cho cả hệ thống. 
Hình thành hệ thống giáo dục hiện đại, cơ cấu trình độ phù hợp, mạng lưới giáo dục hợp lý, hội nhập quốc tế và đạt trình độ chất lượng khu vực, đáp ứng về cơ bản các yêu cầu về nhân lực trình độ cao của sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. 
Kinh phí thực hiện 	 
 Dự toán kinh phí để thực hiện Đề án từ năm 2006 đến 2020 theo sức mua của đồng tiền năm 2005 là 320.000 tỷ VNĐ đồng , trong đó: 
Từ nguồn Xã hội hóa (50%): 160.000 tỷ VNĐ 
Từ Ngân sách NN (30%) : 96.000  tỷ VNĐ 
Từ nguồn vốn ODA (20%): 64.000  tỷ VNĐ 
Trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước 
 Bộ Giáo dục và Đào tạo 
Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức triển khai thực hiện Đề án 
Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, tổng hợp tình hình thực hiện và định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ 
Tổ chức sơ kết việc thực hiện Đề án vào đầu năm 2010, 20015 và tổng kết vào đầu năm 2020. 
Bộ Giáo dục và Đào tạo 
Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan ban hành các văn bản về cải tiến chế độ phong giáo sư, phó giáo sư; thực hiện đưa các viện nghiên cứu thích hợp về các trường đại học. 
Triển khai xây dựng Luật Giáo dục đại học để trình Quốc hội khoá XII kì họp thứ nhất (năm 2008). 
Bộ Kế hoạch và Đầu tư 
Chủ trì, phối hợp với 
Bộ Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng cơ chế huy động các nguồn lực đầu tư trong và ngoài nước để thực hiện đổi mới giáo dục đại học. 
Bộ Tài chính 
 Chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư,Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ liên quan 
 Hoàn thiện chính sách tài chính và chế độ quản lý tài chính, chính sách về tự chủ tài chính trong các cơ sở giáo dục đại học, các chính sách tài chính khuyến khích gắn kết đào tạo với nghiên cứu khoa học và ứng dụng, khuyến khích các thành phần kinh tế - xã hội đầu tư cho giáo dục đại học. 
Bộ Nội vụ 
 Chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ liên quan 
 Xây dựng cơ chế hoạt động mới của các trường đại học, chính sách về giảng viên đại học 
 Đề xuất mô hình tổ chức cụ thể khi sát nhập các Viện nghiên cứu vào các trường đại học thích hợp. 
Bộ Khoa học và Công nghệ 
 Chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ, các địa phương 
Xây dựng chính sách và kế hoạch sử dụng tiềm lực của các trường đại học - cao đẳng trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ, bảo vệ môi trường; 
 Chủ trì tổ chức thực hiện việc kết hợp các hoạt động nghiên cứu khoa học - công nghệ giữa các viện nghiên cứu với các trường đại học, cao đẳng. 
Các Bộ, Ngành 
Theo chức năng và nhiệm vụ 
 Chủ động nghiên cứu Đề án để xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện Đề án trong phạm vi thẩm quyền; 
 Phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ, ngành khác triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển giáo dục đại học trên phạm vi toàn quốc. 
Trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước 
Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương 
Chịu trách nhiệm phát triển giáo dục đại học trên địa bàn theo thẩm quyền. 
Các trường đại học, cao đẳng 
Dựa trên đề án khung và các tiểu đề án để xây dựng đề án tổng hợp phát triển nhà trường theo các định hướng, nội dung và chỉ tiêu đã nêu.