Lịch sử báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang (1930-2010) (Phần 1)

BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ 
TỈNH TIỀN GIANG
NĂM 2013
(1930 – 2010)
LỊCH SỬ
BÁO ĐẢNG BỘ
TỈNH TIỀN GIANG
Chỉ đạo biên soạn
BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY TIỀN GIANG
Chịu trách nhiệm nội dung
Thạc sĩ NGUYỄN ANH TUẤN
Ủy viên Ban Thường vụ 
Trưởng Ban Tuyên Giáo Tỉnh ủy Tiền Giang
Biên tập
NGUYỄN HỮU ĐỨC
NGUYỄN ĐỨC LẬP
NGUYỄN MINH TÂN
Biên soạn
Tiến sĩ LÊ VĂN TÝ
Thạc sĩ LÊ ÁI SIÊM
NGUYỄN THANH HẰNG
TRẦN BỬU
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 5
LỜI GIỚI THIỆU
Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang gắn liền với 
lịch sử đấu tranh cách mạng ở địa phương, phản ánh cuộc 
đấu tranh giữa nền báo chí yêu nước, cách mạng của nhân 
dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam với 
nền báo chí thực dân, đế quốc.
Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang ra đời với dấu mốc là 
tờ Lao Nông - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách 
mạng Thanh niên tỉnh Mỹ Tho ra mắt cách nay 83 năm. Trải 
qua 83 năm hình thành và phát triển, các tờ Báo của Đảng 
bộ tỉnh Tiền Giang có nhiều tên gọi khác nhau, có nhiều lần 
chia tách, hợp nhất cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của 
mỗi giai đoạn cách mạng, nhưng trong bất cứ giai đoạn cách 
mạng nào, hoạt động báo chí luôn giữ vị trí, vai trò quan 
trọng trong công tác thông tin, tuyên truyền phục vụ nhiệm 
vụ chính trị của Đảng bộ ở địa phương.
Nhiệm vụ của Báo Đảng bộ tỉnh từ khi ra đời là tuyên 
truyền để giai cấp và nhân dân hiểu biết mục đích của cách 
mạng, của Hội là đấu tranh giành độc lập cho dân tộc, ruộng 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG6
đất cho dân cày gắn với tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, 
đấu tranh không khoan nhượng để bảo vệ lý tưởng cộng sản. 
Chặng đường mà Báo Đảng ở Tiền Giang trải qua gắn với 
những mốc son chói lọi của lịch sử cách mạng ở địa phương: 
Từ khi vận động thành lập Đảng bộ đến huấn luyện cán bộ, 
chuẩn bị cơ sở lý luận, chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc 
thành lập Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho vào tháng 4-1930, góp phần 
cổ vũ nhân dân trong cao trào cách mạng 1930 - 1931, phong 
trào vận động dân chủ 1936 - 1939, khởi nghĩa tháng 11 năm 
1940, khởi nghĩa giành chính quyền Tháng Tám năm 1945, là 
vũ khí đấu tranh trên mặt trận chính trị - tư tưởng, cùng Đảng 
bộ, dân và quân tỉnh nhà đi vào cuộc kháng chiến chống thực 
dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, cùng cả nước tiến lên chủ 
nghĩa xã hội, tiếp tục thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược là xây 
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Số lượng, hình thức, nội dung của Báo Đảng bộ tỉnh 
Tiền Giang trải qua 83 năm đã có những bước cải tiến, đổi 
mới và phát triển. Từ số lượng phát hành của các tờ báo còn 
ít với hình thức in thô sơ, đến nay số lượng Báo Ấp Bắc phát 
hành tăng lên nhiều với hình thức và nội dung phong phú, 
sinh động. Đội ngũ nhà báo có lòng yêu nước, trung thành 
với Đảng, tâm huyết với nghề nghiệp, trình độ chuyên môn 
nghiệp vụ ngày càng được nâng cao.
Biên soạn Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang 
(1930-2010), những người thực hiện cố gắng giới thiệu 
tương đối đầy đủ những sự kiện chính, những chặng đường 
lịch sử đầy gian khổ, hy sinh nhưng vẻ vang của các tờ Báo 
Đảng trong từng thời kỳ đấu tranh giành chính quyền cách 
mạng, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 7
xâm lược, cũng như trong hòa bình xây dựng và bảo vệ Tổ 
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Dựng lại bức tranh lịch sử của Báo Đảng ở Tiền 
Giang để tổng kết, rút ra những bài học kinh nghiệm trong 
hoạt động thực tiễn của Báo Đảng bộ tỉnh trong các giai 
đoạn lịch sử nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục, nâng cao lòng 
tự hào về truyền thống cách mạng, nhận thức đúng về lịch 
sử Báo Đảng và nâng cao ý chí cách mạng đối với cán bộ, 
phóng viên, biên tập viên trong tình hình mới.
Với mong muốn được phục vụ đông đảo nội bộ, nhân 
dân, cán bộ, phóng viên, biên tập viên nhân dịp Kỷ niệm 50 
năm Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang mang tên Ấp Bắc, được 
sự đồng ý của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và được sự hỗ trợ của 
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Báo Ấp Bắc tiến hành biên soạn 
Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang (1930-2010). Lịch sử 
Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang xuất bản lần này dựa trên cơ 
sở kế thừa và phát huy cuốn Lịch sử ngành Tuyên giáo tỉnh 
Tiền Giang (1930-2000) xuất bản năm 2001; Chương 11: 
Báo chí - Phát thanh - Truyền hình; Phần thứ tư: Văn hóa - 
xã hội, Địa chí Tiền Giang, tập I, xuất bản năm 2005; Hồi 
ký cách mạng của các đồng chí lão thành cách mạng (tài 
liệu lưu trữ tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tiền Giang); các 
ấn phẩm có liên quan đến hoạt động báo chí xuất bản ở địa 
phương và Trung ương
Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang ra đời lần này 
góp phần giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng kiên 
cường, mưu trí, dũng cảm của đội ngũ cán bộ, phóng viên và 
biên tập viên qua các thời kỳ cách mạng ở Tiền Giang, đặc 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG8
biệt là trong công cuộc đổi mới toàn diện do Đảng ta khởi 
xướng và lãnh đạo. Từ đó, củng cố niềm tin của nhân dân, 
cán bộ, chiến sĩ, đội ngũ phóng viên, biên tập viên đối với sự 
lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước; động viên cán 
bộ, đảng viên và nhân dân phát huy truyền thống tốt đẹp của 
dân tộc, vượt qua khó khăn, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện 
đại hóa, thực hiện thắng lợi mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, 
dân chủ, công bằng, văn minh”. 
Cuốn sách nầy sẽ giúp đảng viên, cán bộ, phóng viên, 
biên tập viên, nhân dân Tiền Giang và bạn đọc tìm hiểu một 
cách cụ thể, có hệ thống Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh Tiền 
Giang, tự hào về truyền thống vẻ vang của đội ngũ cán bộ, 
phóng viên, biên tập viên, nâng cao quyết tâm cách mạng, 
mài sắc ý chí chiến đấu, phát huy mạnh mẽ truyền thống 
đấu tranh kiên cường, bất khuất, hoàn thành tốt mọi nhiệm 
vụ được giao, góp phần xây dựng tỉnh Tiền Giang giàu đẹp, 
xứng đáng với sự hy sinh to lớn của các thế hệ đi trước.
Biên soạn cuốn sách này, những người thực hiện cố 
gắng sưu tầm, xác minh tài liệu và thông qua nhiều cuộc 
tọa đàm, hội thảo lấy ý kiến của những cán bộ đã tham gia 
hoạt động cách mạng trước đây. Các đồng chí lão thành cách 
mạng, cán bộ nghiên cứu lịch sử, gia đình các nhà báo cách 
mạng cung cấp tài liệu và đóng góp nhiều ý kiến quý báu. 
Đó là công việc hết sức khó khăn, phức tạp nhưng đã vượt 
qua và thành công. Hiện nay cuốn Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh 
Tiền Giang (1930-2010) đã đến tay bạn đọc.
Tuy nhiên, so với tầm cỡ của một đề tài lớn, trải qua 
một thời gian dài có nhiều biến động lịch sử thì công trình 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 9
này mới dừng lại ở mức độ khái lược. Lịch sử các tờ Báo 
của Đảng bộ tỉnh Tiền Giang rất phong phú, còn ít thời gian 
và điều kiện để sưu tầm đủ tư liệu, lại chưa tổng kết rút kinh 
nghiệm nên không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. 
Mong bạn đọc góp ý, phê bình và cung cấp thêm tài liệu mới 
để Ban chỉ đạo biên soạn tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, chỉnh 
lý và sau này nếu được tái bản thì cuốn Lịch sử Báo Đảng bộ 
tỉnh Tiền Giang (1930-2010) sẽ hoàn thiện hơn.
Trong quá trình biên soạn Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh 
Tiền Giang (1930-2010), Ban Chỉ đạo biên soạn nhận được 
nhiều ý kiến đóng góp của những cán bộ lão thành cách 
mạng, các đồng chí lãnh đạo Báo qua các thời kỳ, các phóng 
viên, biên tập viên trong tỉnh, góp phần làm cho nội dung 
cuốn sách thêm phong phú, xác thực. Ban Chỉ đạo biên soạn 
Lịch sử Báo Đảng bộ tỉnh Tiền Giang chân thành cảm ơn sự 
quan tâm và giúp đỡ quý báu đó. 
Xin trân trọng giới thiệu và rất mong nhận được sự 
đón đọc, góp ý của độc giả.
BAN BIÊN TẬP
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG10
CHươNG Mở Đầu
KHÁI QUÁT VỀ VÙNG ĐẤT 
VÀ CON NGƯỜI TIỀN GIANG
Tiền Giang là một tỉnh thuộc châu thổ sông Cửu 
Long, ở tọa độ 10011’43’’và 10035’19’’ vĩ tuyến Bắc; 
105049’12’’ và 106048’32’’ kinh tuyến Đông(1), có diện tích 
2.366,6 km2 (chiếm 0,71% diện tích cả nước, 5,88% diện 
tích châu thổ sông Cửu Long), dân số 1.681.558 người, 
mật độ 711 người/km2 (1). Phía Bắc giáp tỉnh Long An và 
thành phố Hồ Chí Minh; phía Nam giáp hai tỉnh Bến Tre, 
Vĩnh Long; phía Đông giáp biển Đông với 32 km bờ biển; 
phía Tây giáp tỉnh Đồng Tháp. Tiền Giang nằm dọc theo bờ 
Bắc sông Tiền, hướng Đông-Tây theo đường chim bay dài 
khoảng 120km; chiều rộng theo hướng Nam-Bắc, nơi rộng 
nhất khoảng 40km, nơi hẹp nhất 10km. Về hành chính, Tiền 
Giang hiện nay có 1 thành phố, 1 thị xã, 8 huyện với 169 xã, 
(1) Theo Bản đồ Bộ tài nguyên & Môi trường Việt nam - VN 2000, xuất bản 
năm 2005, do Sở tài nguyên & Môi trường tỉnh Tiền Giang cung cấp.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 11
phường, thị trấn. Thành phố Mỹ Tho là trung tâm chính trị, 
hành chính, kinh tế, văn hoá, thương mại của tỉnh.
Tỉnh Tiền Giang ở vào vị trí rất quan trọng, là cửa 
ngõ của miền Tây, nối liền thành phố Hồ Chí Minh với các 
tỉnh châu thổ sông Cửu Long bằng 2 trục giao thông thủy - 
bộ. Về đường bộ có Quốc lộ 1A, Quốc lộ 50; đường thủy 
có rạch Bảo Định (còn gọi là kinh Bưu Điện), rạch Kỳ Hôn, 
kinh Chợ Gạo và sông Tiền. Địa hình cao, bằng phẳng với 
hơn 60% là đất phù sa, thích hợp cho nhiều loại cây trồng, 
nhất là lúa và các giống cây miền nhiệt đới. Khí hậu có 2 
mùa nắng, mưa rõ rệt, nhiệt độ trung bình là 280C, lượng 
mưa hàng năm từ 1.200 đến 2.000mm. Khu vực giáp biển 
thường bị nhiễm mặn vào tháng 3, tháng 4.
Tiền Giang có 32 km bờ biển và hàng ngàn héc-ta bãi 
bồi ven biển, thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản. Nằm giữa 
hai con sông Vàm Cỏ Tây và sông Tiền, tỉnh có mạng lưới 
sông rạch chằng chịt, bảo đảm đủ nước cho sản xuất và sinh 
hoạt, thuận lợi cho giao thông đường thủy và thiết lập những 
cảng hàng hóa, cảng cá thông với cả nước.
Từ vùng đất hoang vu, rừng thiêng, đầy thú dữ (2) trở 
thành một vùng đất trù phú. Các lớp người đi khai hoang 
mở đất đã tạo nên một nền nông nghiệp phát triển ổn định. 
Trên cơ sở đó, các thế hệ người dân Tiền Giang đã phát triển 
thành các vùng chuyên canh, vùng cây ăn trái, vùng cây công 
nghiệp, vùng lúa cao sản, vùng nuôi trồng thủy sản.
(2) Lê Quí Đôn đã ghi lại trong Phủ biên tạp lục: “Phủ Gia Định, đất Đồng 
Nai từ các cửa biển Cần Giờ, Soài Rạp, cửa Tiểu, cửa Đại toàn là những đám 
rừng hoang vu, cỏ rậm, mỗi đám rừng có thể rộng đến hơn ngàn dặm”.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG12
Vì gần Sài Gòn nên hầu như các cuộc xâm lược từ 
Xiêm, Pháp, Nhật rồi đến Mỹ đều muốn chiếm Mỹ Tho làm 
bàn đạp đánh chiếm miền Tây hoặc lấy Mỹ Tho làm chỗ dựa 
để bảo vệ Sài Gòn từ phía Tây Nam. Lộ Đông Dương (nay 
là Quốc lộ 1A) là con đường độc đạo, là huyết mạch và có 
lúc là yết hầu của Sài Gòn. Vì vậy, vị thế Mỹ Tho có ý nghĩa 
chiến lược ở các tỉnh miền Tây Nam bộ: Chiến sự thường 
diễn ra trước, quy lớn lớn và có những trận có ý nghĩa quyết 
định đến toàn cục. Trận Rạch Gầm – Xoài Mút - một trận 
thủy chiến dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Huệ cùng với nhân 
dân Mỹ Tho đã diệt 5 vạn liên quân Xiêm - Nguyễn, đập tan 
mưu đồ xâm lược nước ta của quân Xiêm. 
Khởi nghĩa Trương Định mở đầu cuộc kháng chiến 
chống thực dân Pháp xâm lược, đã dấy lên phong trào kháng 
Pháp trong toàn Nam kỳ. Suốt 115 năm kể từ ngày thực dân 
Pháp đánh chiếm 3 tỉnh miền Đông Nam kỳ, Mỹ Tho - Gò 
Công luôn là địa bàn diễn ra hết phong trào kháng chiến này 
đến phong trào kháng chiến khác chống quân xâm lược. 
Tiền Giang là nơi được nhiều nhà yêu nước đến sinh 
sống và hoạt động cách mạng, như Cụ Phó bảng Nguyễn 
Sinh Sắc (thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh), Phan Bội 
Châu, Phan Châu Trinh, Tôn Đức Thắng, Dương Quang 
Đông, Nguyễn An Ninh, Hà Huy Giápcùng với các vị yêu 
nước ở địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân đấu 
tranh chống ách thống trị của thực dân Pháp. Sự hiện diện 
của các nhà ái quốc có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tinh thần 
yêu nước và đấu tranh của tầng lớp trí thức và nhân dân ở 
Mỹ Tho - Gò Công. 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 13
 Những luồng tư tưởng mới du nhập, kết hợp với lòng 
yêu nước của nhân dân tại địa phương đã tạo ra các phong 
trào yêu nước. Từ phong trào Thiên Địa hội, Duy Tân, Đông 
Du, Minh Tân hội, Hội kín Nguyễn An Ninh, phong trào để 
tang Phan Châu Trinh, đòi thả Phan Bội Châu... đến tổ chức 
Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, An Nam Cộng sản 
Đảng, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời. Tháng 4-1930 
Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho được thành lập, các phong trào cách 
mạng được sự lãnh đạo của Đảng diễn ra sôi nổi, mạnh mẽ 
và liên tục...
Trên lĩnh vực nghệ thuật, đất Mỹ Tho – Gò Công 
có nhiều tài năng. Về nghệ thuật cải lương có các tài danh 
như: Phùng Há, Năm Châu, Năm Phỉ, Bảy Nam...; âm nhạc 
có Nhạc sĩ Hoàng Việt, Giáo sư Nhạc sĩ Quang Hải, Nhạc 
sĩ Nguyễn Văn Nam...; về nghiên cứu âm nhạc có Giáo sư 
Tiến sĩ Trần Văn Khê; thơ - văn có Hồ Biểu Chánh, Đoàn 
Giỏi, Trần Kim Trắc, Hoàng Tố Nguyên, Bảo Định Giang; 
nhà viết tuồng có Trần Hữu Trang; nghệ thuật tạo hình có 
Nghệ sĩ nhân dân Hoàng Tuyển, Họa sĩ Nguyễn Sáng, Họa 
sĩ Phạm Đăng Trí, Điêu khắc Nguyễn Hải
Trên lĩnh vực báo chí, khi những tờ báo đầu tiên ở 
Nam kỳ ra mắt đã có nhiều người ở Mỹ Tho - Gò Công tham 
gia viết báo. Đội ngũ viết báo ở Mỹ Tho - Gò Công trong giai 
đoạn đầu thế kỷ XX có Hồ Đắc Thăng, Trần Quang Sang, 
Nguyễn Đình Trị, Hồ Biểu Chánh, Nguyễn Minh Triết, Cao 
Hải Để, Nguyễn Tử Thức
Những năm đầu thế kỷ XX, báo chí cách mạng 
có nhân vật nổi tiếng là nhà báo Nguyễn Văn Nguyễn. Ông 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG14
hoạt động bí mật chống chính quyền thực dân Pháp cùng với 
Nguyễn An Ninh và sau đó gia nhập vào Đảng Cộng sản 
Đông Dương. Ông tích cực tham gia làng báo và biên tập 
tờ La Lutte (Đấu Tranh). Đây là tờ báo đăng rất nhiều bài 
viết của ông tố cáo chế độ nhà tù vô cùng dã man của thực 
dân Pháp. Loạt phóng sự mang tên Côn Lôn địa ngục trần 
gian đăng liên tục từ tháng 10-1934 đến tháng 12-1935, lên 
án mạnh mẽ chế độ lao tù của thực dân Pháp. Năm 1937, 
Nguyễn Văn Nguyễn làm Thư ký tòa soạn báo L’Avant 
garde (Tiền phong), tờ báo tiếng Pháp, cơ quan ngôn luận 
của Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương, xuất bản công 
khai, do Hà Huy Tập trực tiếp chỉ đạo nội dung. Ông cũng 
có nhiều bài viết đăng trên tờ Le Peuple (Dân chúng) và tờ 
Dân chúng (tiếng Việt) do Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ chỉ 
đạo. Được Đảng phân công hoạt động công khai, ông còn 
viết cho các tờ Dân quyền, Đuốc nhà Nam, Đông Phương
với nhiều thể loại nhằm vận động nhân dân đấu tranh đòi 
dân sinh, dân chủ. Báo Nhân dân, số 38, ngày 15-4-1953 có 
bài nhận xét về Nguyễn Văn Nguyễn như sau: “Đồng chí là 
một chiến sĩ cốt cán, một nhà viết báo có tài, nhà văn nghệ 
nhân dân”. 
Có thể nói, lực lượng hoạt động báo chí ở Mỹ Tho - 
Gò Công là đội ngũ đông đảo, tuy có nhiều khuynh hướng, 
chính kiến khác nhau, nhưng nổi bật là tư tưởng dân tộc, yêu 
nước. Các nhà hoạt động báo chí của Mỹ Tho - Gò Công đã 
góp phần không nhỏ vào lịch sử phát triển báo chí ở Nam bộ 
và cả nước. ...............
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 15
CHươNG I
BÁO ĐẢNG TỈNH MỸ THO, TỈNH GÒ CÔNG 
TRONG ĐẤU TRANH 
GIÀNH CHÍNH QUYỀN THÁNG TÁM -1945;
TIẾN HÀNH CUỘC KHÁNG CHIẾN 
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP 
VÀ GIAI ĐOẠN ĐẦU KHÁNG CHIẾN 
CHỐNG MỸ, CỨU NƯỚC 
(THÁNG 4-1930 – THÁNG 12-1962)
I. BÁO ĐẢNG TRONG ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH 
QUYỀN THÁNG TÁM -1945 (THÁNG 4-1930 - 
 ... à in chữ chì phân công nhau đốn cây, chặt lá cất nhà, đắp 
bờ thành (cao 1 mét) xung quanh để phòng, tránh bom pháo 
của địch.
Khó nhất là chữ chì. Mặc dù được tin Khu 8 sẽ chi 
viện, nhưng Ban Tuyên huấn vẫn tổ chức đoàn cán bộ đi lên 
ấp 14 xã Long Trung, huyện Cai Lậy nam tìm số chữ chì do 
đồng chí năm Thanh và Cu Chín cất giấu sau khi chuyển căn 
cứ từ xã hậu Mỹ, huyện Cái Bè về. gần 10 ngày tìm kiếm 
mà không được cục chì nào. Đến đầu tháng 12-1972, bài vở 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG92
cơ bản xong, nhưng tin tức về việc cung cấp chữ chì của nhà 
in Lý Tự Trọng hỗ trợ vẫn chưa thấy. Trong khi chờ đợi, nhà 
in phân công nhau tìm gỗ tốt để đóng hộp đựng chữ. nhưng 
trong địa hình không có loại gỗ tốt, mua thì sợ bị lộ, cuối 
cùng thống nhất phương án đi tìm cây và thành lập tổ đi tìm 
cây gồm 7 đồng chí(5), địa điểm là ngôi nhà gỗ thao lao sát 
bót Bảy Lúa(6). Số cây tìm được là bộ đòn tay 5x7 và 4 kèo 
7x14. Lợi dụng trăng cuối tháng, tổ “tập kích” đến địa điểm, 
khoảng 1 giờ 30 phút tháo xong, cột thành 2 bè, dự kiến bè 
cặp theo kinh ông Mười ra kinh Bang Lợi, vòng lên Cái Mít 
(xã Long Tiên), nhưng bè chưa được 500 mét thì bị phát 
hiện, hai đồng chí Vũ và năm Tỉnh phải bè đến gần bót Thôn 
Liễn (khoảng 700 mét) bỏ lại đó. Việc vận chuyển số gỗ nêu 
trên bị thất bại. Cuối cùng, các đồng chí Vũ, năm Tỉnh và 
năm Thanh phải trở lên đình Ba hơn cắt một số cây trính và 
cây xiên bị bom còn sót lại về sử dụng.
Khi được tin chữ chì của khu chi viện đã về tới Ấp 
Bắc. Kế hoạch tải chữ chì được Ban Tuyên huấn triển khai 
nhanh chóng và thành lập ngay tổ tải chữ chì, gồm các 
đồng chí: năm Thanh, Cu Chính, Minh Tiến, Dụng, hoàng 
hà, Bé Ba, Long, Đỗ nguyễn Vũ. Các đồng chí cấp tốc 
vượt qua lộ 4 cùng 5 đồng chí của khu bàn việc tổ chức 
đưa về. nhưng gần một tháng tổ không qua được lộ 4. 
(5) Tổ tìm cây gồm các đồng chí: Bảy hoa, Bảy Lẹ, Bằng, Tâm, Ý, năm Tỉnh, 
Vũ.
(6) Bót Bảy Lúa cặp Rạch Sâu, phía dưới kinh ông Mười xã Mỹ Long, huyện 
Cai Lậy, bót này đã bị ta bức chạy. Chủ căn nhà tản cư ra thành, nhà đã dỡ ngói 
và vách, gởi lại cho cháu là du kích ấp Phú An, xã nhị Quí giữ.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 93
Cuối cùng báo cáo về Ban Tuyên huấn, sau đó Ban Tuyên 
huấn báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy và được Ban Thường 
vụ Tỉnh ủy chỉ đạo Tỉnh đội cử đồng chí năm Diệp, Phó tham 
mưu Tỉnh đội cùng với 2 đồng chí (Dũng, hải) giao bưu của 
tỉnh, 1 chiến sĩ trinh sát kỹ thuật và 1 chiến sĩ bảo vệ hỗ trợ. 
Kế hoạch qua lộ 4 được thực hiện, đến 5 giờ chiều số 
lượng chữ chì được tập kết tại kinh II (cách lộ 4 khoảng 2 cây 
số). Đồng chí năm Diệp theo dõi địch qua máy PRC25 của 
trinh sát kỹ thuật, đồng chí hải và Dũng ra kinh I bám lộ 4 
để nắm tình hình. Đến 8 giờ tối, thấy trên lộ không có gì khả 
nghi, tổ sắp xếp đội hình, sinh hoạt mật khẩu, hành quân vượt 
lộ 4. Khi đến sát kinh cặp lộ 4, hai mũi đi đầu dừng lại quan 
sát, thấy yên tĩnh, dự định vượt qua. Bất ngờ bị địch phục kích 
sẵn, chúng nổ súng, ném lựu đạn về phía ta, các đồng chí trong 
tổ vừa đánh trả, vừa hô xung phong và rút về phía sau an toàn. 
nhiều lần qua lộ không thành, cuối cùng đồng chí Đỗ nguyễn 
Vũ đề nghị phương án đi qua lộ 4 đoạn xã nhị Mỹ, huyện Cai 
Lậy, được anh em trong đoàn thống nhất. Đồng chí Vũ đi điều 
nghiên, móc nối cơ sở, gặp đồng chí hùng (chốt giao liên của 
huyện Cai Lậy Bắc) và Đời (giao liên khu) bàn kế hoạch qua 
lộ cùng năm Thanh, Trung, Dũng.
Sáng hôm sau, lính Sư đoàn 7 của địch càn vào 
khu vực từ cầu Bà Quạ lên xã Tân hội, huyện Cai Lậy 
Bắc và đóng quân đêm ở phía ngoài bưng Bồn Bồn (cách 
nơi ta cất chữ chì gần 1 cây số). Trời chạng vạng tối, anh 
em lách về lấy chữ chì và hành quân. Số lượng chữ chì 
nhiều và nặng, nhưng nhờ gặp được lực lượng du kích 
của ta hướng dẫn, cuối cùng qua được lộ 4, đến 1 giờ 
khuya, lượng chữ chì đã được chuyển về đến cơ quan.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG94
ngày hôm sau, nhà in bắt tay vào sắp chữ theo sự phân 
công. Đến 23 tháng chạp (tức 26-1-1973), nội dung tờ báo 
cơ bản được in xong, chỉ còn trang bìa (in bốn màu) gặp khó 
khăn. Vì trang bìa có câu: “Không có gì quí hơn độc lập tự 
do” của Bác hồ, mà chữ lớn chỉ có một co, nếu sắp đúng câu, 
đủ chữ thì quá khít, nhìn giống như chữ “tây” có dấu. Bàn đi, 
tính lại, cuối cùng thống nhất bỏ chữ “có” và câu nói của Bác 
chỉ còn lại “Không gì quí hơn độc lập tự do”. Tờ báo Ấp Bắc 
Xuân in được 2.500 tờ và phát hành vào ngày 28-1-1973(7).
 IV. BÁO ẤP BẮC GÓP PHẦN ĐẤU TRANH CHỐNG 
ĐỊCH BÌNH ĐỊNH VÀ  TỔNG TIẾN CÔNG NỔI DẬY 
ĐẦU NĂM 1975 (28-1-1973 - 30-4-1975)
ngày 27-1-1973, hiệp định Paris về chấm dứt chiến 
tranh, lập lại hoà bình ở Việt nam được ký kết nhưng 
Mỹ và ngụy với bản chất hiếu chiến vẫn tiếp tục thực hiện 
chiến lược “Việt nam hoá chiến tranh”, nhằm duy trì chủ 
nghĩa thực dân kiểu mới của Mỹ ở niềm nam. Ta và địch 
tiếp tục giằng co quyết liệt. Địch đồng loạt triển khai các 
chiến dịch, ráo riết bắt lính đôn quân, đóng đồn bót nhằm 
xoá thế “da beo” giữa vùng giải phóng và vùng địch tạm 
chiếm; đưa sĩ quan ác ôn về cơ sở để củng cố ngụy quyền 
và các tổ chức phản động; úp bộ nhân dân vào Đảng Dân 
chủ của Thiệu...
(7) Tờ báo Ấp Bắc Xuân phát hành được một tuần, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Mỹ 
Tho phê bình Ban Tuyên huấn trích câu nói của Bác hồ in trên báo thiếu chữ 
“có”. Lãnh đạo Ban Tuyên huấn tỉnh đã nhận khuyết điểm với Ban Thường 
vụ Tỉnh ủy.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 95
Ở chiến trường Mỹ Tho, địch triển khai thực hiện kế 
hoạch lấn đất, giành dân, khống chế không cho tụ tập đông 
người, ra lệnh cấm trại, giới nghiêm 100% trong quân đội 
của chúng và tập trung binh lực đi lấn đất, cắm cờ, giành 
dân, đóng thêm đồn bót xen kẻ ở những khu đông dân nhằm 
ngăn chặn sự tiếp tế của quần chúng đối với lực lượng cách 
mạng. Ở gò Công, địch chiếm hầu hết các ấp đã giải phóng 
trong năm 1972 và một số lõm căn cứ của huyện Chợ gạo.
Trước tình hình đó, Tỉnh ủy Mỹ Tho, gò Công và 
thành phố Mỹ Tho chỉ đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể 
phát huy tinh thần tiến công địch, phát triển phong trào đấu 
tranh, kiên quyết chống lại hành động phá hoại hiệp định của 
địch, tăng gia sản xuất, nâng cao đời sống cho nhân dân.
Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ban Tuyên huấn xây 
dựng kế hoạch hành động, trong đó nhấn mạnh công tác báo 
chí phải quyết tâm xuất bản số báo đặc biệt nói về hiệp 
định Paris, nhiều tin bài đã phản ánh kịp thời sự kiện quan 
trọng này. Tiểu ban Thông tấn – Báo chí phân công phóng 
viên vào vùng giải phóng chụp ảnh, viết bài phản ánh sinh 
hoạt trong vùng giải phóng, tố cáo địch phá hoại hiệp định... 
Báo Ấp Bắc phát hành rộng rãi trên khắp các chiến trường, 
đăng những bài tuyên truyền về quan điểm, đường lối, nội 
dung của hiệp định, nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác, kiên 
quyết đấu tranh buộc địch phải thi hành hiệp định Paris.
Trước tình hình địch trắng trợn vi phạm hiệp định 
Paris, Khu ủy và Ban Tuyên huấn Khu 8 chủ trương: “Làm 
báo trong kháng chiến là để phát động toàn dân đánh thắng 
giặc Mỹ xâm lược. Đối tượng phát động là cán bộ, chiến 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG96
sĩ và quần chúng. Viết sao cho quần chúng dễ hiểu, dễ nhớ, 
dễ làm theo và in dễ đọc. Dù trong kháng chiến nhưng hình 
thức tờ báo phải đẹp, hấp dẫn; kỹ thuật không được thua tờ 
báo ở thành”. 
Thực hiện chủ trương của Khu ủy, Tỉnh ủy Mỹ Tho 
chỉ đạo tờ báo của Đảng bộ phải bám sát chủ trương của 
Tỉnh ủy và tình hình thực tế ở chiến trường. Quán triệt tinh 
thần chỉ đạo của Tỉnh ủy, Tiểu ban Thông tấn - Báo chí xây 
dựng và triển khai kế hoạch viết báo để tuyên truyền chống 
địch vi phạm hiệp định. Đề cương chi tiết được đồng chí 
Trưởng Tiểu ban xây dựng và phân công cán bộ, phóng 
viên đi chiến trường ở các huyện để nắm tình hình, nhất là 
nắm những sự kiện nổi bật về các trận đánh, những gương 
chiến đấu anh dũng của quân và dân ta. Lúc này, trụ sở 
Tiểu ban Thông tấn - Báo chí đóng ở xã Long Tiên, huyện 
Cai Lậy nam(8). 
Trong chiến dịch mùa khô năm 1974, đồng chí hồ 
Văn Thạnh, Phó Trưởng Ban thứ nhất, Ban Tuyên huấn tỉnh 
Mỹ Tho nói với những người làm báo: “Vào chiến dịch này, 
phải ra cho được Báo Ấp Bắc số đặc biệt khi mở màn chiến 
dịch để vừa phát huy khí thế của cuộc tấn công nổi dậy, vừa 
gây hoang mang, dao động trong hàng ngũ địch”. Từ ý kiến 
chỉ đạo của đồng chí hồ Văn Thạnh, bên cạnh lực lượng của 
Báo Ấp Bắc còn có sự cộng tác của các anh em làm báo, văn 
nghệ, nhiếp ảnh, quay phim của Khu 8. 
(8) năm 1974, Tiểu ban Thông tấn – Báo chí dời qua xã Mỹ hạnh Đông, huyện 
Cai Lậy Bắc.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG VPhụ trang
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANGVI Phụ trang
Là
m
 b
áo
 th
ời
 c
hi
ến
.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG VIIPhụ trang
Kh
ôn
g 
ch
ỉ l
à 
ng
ườ
i k
ý 
qu
yế
t đ
ịn
h 
th
àn
h 
lậ
p 
Bá
o 
Ấp
 B
ắc
 sa
u 
30
-4
-1
97
5,
 đ
ồn
g 
ch
í H
uỳ
nh
 V
ăn
 N
iề
m
 cò
n 
th
ườ
ng
 x
uy
ên
 v
iế
t 
xã
 lu
ận
 c
ho
 B
áo
 Ấ
p 
Bắ
c.
 Ả
nh
: M
Ạ
N
H
 T
IẾ
N
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANGVIII Phụ trang
N
hà
 b
áo
 H
ồ 
Vă
n 
Th
ạn
h 
tiế
p 
cá
c 
ph
ón
g 
vi
ên
 q
uố
c 
tế
 n
hữ
ng
 n
gà
y 
sa
u 
gi
ải
 p
hó
ng
.
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 97
Trong chiến tranh, hành trang của người làm báo chỉ 
có cái ba lô, khẩu súng, cây viết và trái lựu đạn gài. nhưng 
với tinh thần sẵn sàng “tìm việc mà viết, tìm giặc mà đánh”, 
cánh nhà báo không thể ngồi chờ bộ đội ta thắng trận trở về 
mới tới hỏi han, ghi chép. Tất cả phải vào trận như người 
lính. Một bài báo viết trên chiến trường có cả chiến công và 
máu của đồng đội mình trong đó. Trong chiến dịch mùa khô 
năm 1974, giới làm báo rất băn khoăn làm sao khi kết thúc 
trận tấn công phải chuyển cho được những tin, bài, hình ảnh 
về Báo Ấp Bắc để được duyệt, lên khuôn in và phát hành 
đúng theo yêu cầu. Chiến thắng Vĩnh Kim (huyện Châu 
Thành) là trận mở màn của chiến dịch vừa giành được, các 
phóng viên trở về căn cứ Báo Ấp Bắc giữa lúc chiến trường 
Mỹ Tho đi vào cao điểm của những trận đánh công đồn, đả 
viện của quân và dân ta. Ban Biên tập Báo Ấp Bắc nhận 
được bài ký “Từ mặt trận Vĩnh Kim” của tác giả Tiền Phong 
và một loạt tin chiến thắng của anh chị em phóng viên Báo 
Ấp Bắc từ chiến trường gởi về đã vội vã duyệt, lên khuôn, 
nhân viên nhà in cố gắng thức in trong đêm để sáng kịp phát 
hành đến trạm giao liên. Các trạm giao liên khi nhận Báo Ấp 
Bắc, dù khó khăn cách mấy cũng phải chuyển đi đến nơi cho 
kịp thời. Đồng bào ở vùng địch tạm chiếm chuyền tay nhau 
xem tờ Báo Ấp Bắc để biết tin chiến sự, biết tình hình khắp 
nơi và hỗ trợ cho cách mạng lúc khó khăn.
Trên các số báo Ấp Bắc và các tờ tin của tỉnh trong 
những năm 1973 - 1975 luôn đảm bảo tính thời sự, bài 
vỡ phong phú, tập trung tuyên truyền chống Mỹ - Thiệu vi 
phạm hiệp định Paris; động viên, cổ vũ nhân dân xuống 
đường, nổi dậy chống địch lấn chiếm, cắm cờ ngụy ở vùng 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG98
giải phóng, nêu cao ý chí quyết tâm và tinh thần tự lực tự 
cường “xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện, tỉnh giải 
phóng tỉnh”; tập trung mọi lực lượng cho chiến dịch hồ Chí 
Minh lịch sử.
Xã hội đã dành cho nhà báo những đặc ân cao quý, 
thậm chí là sự tin tưởng, yêu mến, chỗ dựa của người dân 
lúc đứng trước những khó khăn. Trách nhiệm của người 
cầm bút phải sống và làm việc sao cho xứng đáng với đặc 
ân đó. Tư cách của người cầm bút sẽ quyết định ánh mắt 
của công chúng đối với mình: nể trọng hay xem thường. - 
Báo Ấp Bắc của Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho trong kháng chiến 
chống Mỹ, cứu nước đã thể hiện được điều đó; các cán 
bộ, phóng viên, biên tập viên đã tác nghiệp và thực hiện 
tốt nhiệm vụ, không những định hướng cho quân và dân 
ta trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm mà còn giúp cho 
quần chúng nhân dân tăng thêm lòng tin đối với Đảng trong 
sự nghiệp giải phóng dân tộc. Từ tờ Thông tin Mỹ Tho 
những năm đầu kháng chiến chống Mỹ, được đổi tên thành 
tờ Báo Ấp Bắc của Đảng bộ tỉnh, mặc dù gặp nhiều khó 
khăn trong bom đạn của quân thù, nhưng Báo Ấp Bắc vẫn 
hoạt động đều đặn, báo xuân hàng năm là món quà đầu 
năm cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Lực lượng cán bộ, 
phóng viên, biên tập viên mặc dù đã chiến đấu, hy sinh, 
nhiều đồng chí đã ngã xuống trong khi đang làm nhiệm 
vụ, nhưng những đồng chí còn lại vẫn gánh vác công việc 
với tinh thần trách nhiệm cao, đã làm việc cật lực, cố gắng 
truyền tải hết những chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của 
Đảng, những sự kiện nóng bỏng của chiến trường, những 
tin chiến thắng, những gương chiến đấu dũng cảm, hy sinh 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG 99
của quân và dân ta để động viên cán bộ, chiến sĩ, nhân dân 
chiến đấu và chiến thắng.
những nhà báo trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, 
cứu nước đã trở thành chiến sĩ, họ không sợ khó, không ngại 
khổ, không sợ hy sinh, xông pha trước bom đạn của quân 
thù ở chiến trường, len lỏi cùng sống với nhân dân, với bộ 
đội để tìm hiểu cuộc sống, tinh thần chiến đấu của quân và 
dân ta. Đối với họ, được viết về cuộc chiến đấu của đồng 
bào, chiến sĩ là niềm tự hào và họ sẵn sàng cầm bút ra chiến 
trường. những bài viết thời kỳ này giúp người đọc thấy được 
bằng hình ảnh, nghe được bằng âm thanh và rung động được 
bằng chính những cảm nhận từ con tim mình, thấy được tinh 
thần đấu tranh anh dũng của quân và dân ta trong cuộc kháng 
chiến chống Mỹ, cứu nước. 
Sáng ngày 1-5-1975, Tiểu ban Thông tấn - Báo chí 
vào thị trấn Cai Lậy rộn ràng trong niềm vui chiến thắng, các 
phóng viên, biên tập viên, cán bộ, chiến sĩ đã cống hiến hết 
sức mình cho sự nghiệp cách mạng, cho lý tưởng cao đẹp. 
những người làm báo đã tác nghiệp một cách thầm lặng, đã 
vượt qua bao gian khó, bằng ngòi bút và tư duy của mình đã 
đem lại cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân những bức tranh 
lịch sử sinh động, góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại vào 
mùa Xuân năm 1975 của dân tộc.
Đề tài chiến tranh rất rộng lớn, thực tế cuộc sống vốn 
phong phú, có nhiều vấn đề để viết, để chia sẻ với nhân dân. 
Trong không khí tưng bừng của ngày hội giải phóng miền 
nam, thống nhất Tổ quốc, những người làm báo phát huy 
truyền thống vẻ vang, bất chấp mọi khó khăn gian nguy. 
LỊCH SỬ BÁO ĐẢNG BỘ TỈNH TIỀN GIANG100
Qua các cao trào đấu tranh của quân và dân tỉnh nhà, đội 
ngũ làm báo đã thật sự nâng vị trí, phát huy vai trò của mình 
trong cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ và bọn tay sai. Từ 
thế hệ này đến thế hệ khác, khi đất nước hoà bình độc lập, 
non sông quy về một mối, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đội 
ngũ làm báo tiếp tục cống hiến sức mình, góp phần cho sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt nam xã hội chủ 
nghĩa.
Với những thành tích trong kháng chiến chống Mỹ, 
cứu nước, Báo Ấp Bắc đã được Mặt trận Dân tộc giải phóng 
miền nam Việt nam tặng huy chương giải phóng hạng nhất 
và được các cấp, các ngành tặng nhiều Bằng khen.
Với thành tích trong kháng chiến chống Mỹ, Báo Ấp 
Bắc được Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền 
nam Việt nam tặng thưởng huy chương giải phóng hạng 
nhì và huy chương giải phóng hạng nhất.