Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục đạo đức học sinh, xây dựng và phát huy nguồn nhân lực chất lượng cao trong giai đoạn đất nước hội nhập quốc tế

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Hà Thị Kim Sa 
88 
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC 
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH, XÂY DỰNG VÀ PHÁT HUY 
NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO TRONG GIAI ĐOẠN 
ĐẤT NƯỚC HỘI NHẬP QUỐC TẾ 
ENHANCING EFFECTIVENESS OF ETHICS EDUCATION 
FOR STUDENTS, DEVELOPING AND PROMOTING HIGH QUALITY HUMAN 
RESOURCES IN THE INTERNATIONAL INTEGRATION 
HÀ THỊ KIM SA 
 TS. Chủ tịch Hội đồng quản trị, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở - Trung học phổ thông Hồng Hà, 
Thành phố Hồ Chí Minh, minhpham09@yahoo.com, Mã số: TCKH11-19-2018 
TÓM TẮT: , , , , ố số , 
 ố s , , 
 N , 
 ồ ợ ờ kỳ ộ ậ ố . 
Từ khóa: s ; ổ ơ ; phát huy 
 ồ ợ . 
ABSTRACT: Educating virtue, personality, ideology, ethics, lifestyle, etc is an important 
task in educating students comprehensively, promoting the standards and moral qualities of 
the Vietnamese young generation, contributing actively to the developing and promoting 
high quality human resources for the country in the period of international integration. 
Key words: ethics education; ethics education reform; human resource development. 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Triển khai Chương trình hành động 
của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thực hiện 
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04-11-
2013, Hội nghị lần thứ Tám Ban Chấp hành 
Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản 
toàn diện giáo dục và đào tạo; một trong 
những nhiệm vụ luôn được Đảng, Nhà 
nước và ngành giáo dục cùng toàn xã hội 
quan tâm là xây dựng, đào tạo được những 
học sinh hôm nay thành nguồn nhân lực 
chất lượng cao, có đủ phẩm chất, trí tuệ, thể 
lực nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đất 
nước thời kỳ hội nhập quốc tế. 
Trong bối cảnh đất nước phát triển 
mạnh mẽ về công nghệ thông tin, mở rộng 
mối quan hệ giao lưu, hợp tác quốc tế, xã 
hội đổi thay về mọi mặt theo chiều hướng 
hiện đại, tạo nên sắc thái mới trong cuộc 
sống cả về mặt tích cực và những điều đáng 
lo ngại trong quan hệ ứng xử giữa con 
người với nhau, về lối suy nghĩ, nếp sống, 
nhận thức,... Do đó, giáo dục phẩm chất, 
nhân cách, tư tưởng, đạo đức, lối sống vì 
mọi người là nhiệm vụ quan trọng, góp 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 11, Tháng 9 - 2018 
89 
phần tích cực vào mục đích xây dựng và 
phát huy nguồn nhân lực chất lượng cao 
cho đất nước. Đối với ngành giáo dục, 
nhiệm vụ này lại càng cấp thiết hơn, yêu 
cầu người cán bộ quản lý trường học cần 
nhận thức đ ng và đầy đủ về vấn đề trên, 
đổi mới tư duy quản lý, nghiên cứu và xây 
dựng biện pháp nâng cao hiệu quả công tác 
giáo dục phẩm chất, đạo đức học sinh. 
2. NỘI DUNG 
2.1. Căn cứ định hướng 
Theo quan điểm của Đảng, thể hiện 
trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI, 
nguồn nhân lực chất lượng cao là bộ phận 
ưu t nhất của nguồn nhân lực đất nước, 
bao gồm những người tiêu biểu về phẩm 
chất chính trị, đạo đức và lối sống; có trình 
độ học vấn, chuyên môn cao; có sức khỏe 
tốt theo độ tuổi; luôn đi đầu trong lao động, 
sáng tạo khoa học, đóng góp tích cực và 
hiệu quả vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ 
Tổ quốc. 
Đại hội Đảng lần thứ XI xác định: 
“P ể , ợ ồ 
 , ồ 
 ợ ộ ố 
 ị s ể bề 
 ” [1]. 
Nguồn nhân lực chất lượng cao là điều 
kiện cần thiết để đất nước nói chung và 
giáo dục nói riêng hội nhập quốc tế, khẳng 
định vị thế của tri thức và trí tuệ Việt Nam 
trên thế giới. 
Để đào tạo học sinh đáp ứng các tiêu 
chí nguồn nhân lực chất lượng cao, cùng 
với việc cung cấp tri thức khoa học, mỗi 
nhà giáo cần nâng cao hiệu quả giáo dục 
đạo đức học sinh, xây dựng lý tưởng sống 
đ ng, sống đẹp cho thế hệ trẻ: “K ợ 
 ủ ò ủ ã ộ , 
 , ờ , ừ ậ ể ộ , 
 ể ộ ồ 
 ă ờ N 
 ò ê , ý ủ, 
 ô ; , s 
k ỏe, ộ ỏ ; số ă , 
 ĩ ; ố 
chính” [1]. 
2.2. Mục tiêu 
Hình thành, phát triển phẩm chất đạo 
đức, nhân cách thế hệ trẻ Việt Nam xã hội 
chủ nghĩa, tạo nguồn nhân lực chất lượng 
cao phục vụ hiệu quả đất nước thời kỳ hội 
nhập quốc tế. 
3. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP 
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC 
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH 
3.1. T o nh n th c n v t m quan 
tr n c a côn tác iáo dục phẩm chất, 
 o c h c sinh tron iai o n h i 
nh p qu c t 
Bước vào thời kỳ hội nhập quốc tế, đất 
nước Việt Nam đón nhận nhiều luồng gió 
mới về kinh tế, xã hội, Trong đó, giáo 
dục vận hành tích cực theo định hướng đổi 
mới toàn diện nhà trường. 
Trong bối cảnh này, mỗi người cán bộ 
quản lý trường học cần quan tâm xây dựng 
trường học văn hóa, dân chủ, k cương; kết 
hợp nhiệm vụ đổi mới phương pháp giáo 
dục với nhiệm vụ phát huy giáo dục truyền 
thống, giáo dục phẩm chất, tư tưởng đội 
ng nhà giáo và học sinh, góp phần xây 
dựng nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu 
kinh tế, xã hội trong giai đoạn mới. Công 
tác giáo dục tư tưởng chính trị, phẩm chất 
đạo đức, lý tưởng sống phải được đặt đ ng 
tầm quan trọng trong vị trí các hoạt động 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Hà Thị Kim Sa 
90 
giáo dục nhằm mục đích tạo chuyển biến 
tốt, th c đẩy chất lượng giáo dục toàn diện 
của trường học. Tăng cường tuyên truyền 
đến học sinh và các lực lượng tham gia vào 
quá trình giáo dục về mục tiêu giáo dục 
toàn diện học sinh nhằm tạo nên thế hệ trẻ 
có phẩm chất tốt, sống có lý tưởng đ ng 
đắn, có sức khỏe, có tri thức khoa học. 
3. Th c hi n Ch th s 05 - CT/TW c a 
B Chính tr m t cách sán t o, hi u qu 
Để tạo chuyển biến trong tư tưởng, 
nhận thức của đội ng sư phạm và học sinh 
một cách hiệu quả, người cán bộ quản lý 
trường học ch trọng triển khai chủ đề tư 
tưởng “Sống có trách nhiệm” trên nền tảng 
quán triệt, thực hiện tốt việc thực hiện Ch 
thị số 05 – CT/TW của Bộ Chính trị về 
“Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, 
phong cách Hồ Chí Minh”. 
 Đối với đội ng nhà giáo, việc thực 
hiện Ch thị số 05 - CT/TW của Bộ Chính 
trị không ch d ng ở việc học tập và quán 
triệt Ch thị; người cán bộ lãnh đạo trường 
học yêu cầu các nhà giáo xây dựng kế 
hoạch vận dụng tư tưởng, đạo đức, phong 
cách Hồ Chí Minh vào thực hiện nhiệm vụ 
giáo dục một cách cụ thể. Khi triển khai 
thực hiện kế hoạch hành động, mỗi cán bộ 
quản lý, mỗi giáo viên, mỗi nhân viên trong 
nhà trường thể hiện ý chí nâng cao phẩm 
chất chính trị, đạo đức nhà giáo, thể hiện 
tinh thần cộng đồng trách nhiệm và nâng 
cao ý thức trách nhiệm cá nhân, tận tụy 
giáo dục học sinh trong phạm vi nhiệm vụ 
được giao; phấn đấu xây dựng tập thể sư 
phạm đoàn kết, phát triển vững mạnh, phấn 
đấu vì sự phát triển toàn diện của học sinh, 
trong đó, việc nêu gương của đội ng nhà 
giáo tác động mạnh mẽ đến học sinh. Vận 
dụng chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, 
phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh” năm 
2018, mỗi cán bộ quản lý, mỗi thầy cô giáo 
phải nêu gương về đạo đức, về lý tưởng 
sống vì mọi người, thực hiện tiêu chí tận 
tụy vì học sinh thân yêu, lời giảng, lời nói 
phải đi đôi với hành động, việc làm cụ thể 
để thuyết phục được học sinh trong quá 
trình giáo dục phẩm chất, đạo đức các em. 
Đối với học sinh, việc tổ chức thực 
hiện Ch thị số 05 - CT/TW của Bộ Chính 
trị thể hiện ở việc đẩy mạnh giáo dục học 
sinh “Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi 
đồng”, “Năm điều Bác Hồ dạy thanh niên” 
để học sinh nhận thức đ ng và vận dụng 
vào học tập, vào sinh hoạt hằng ngày. 
Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng [2]: 
“Yê Tổ ố , ê ồ b . 
H ậ ố , ộ ố . 
Đ k ố , kỷ ậ ố . 
 s ậ ố . 
K ê ố , ậ , ũ ả ”. 
Năm điều Bác Hồ dạy thanh niên [3]: 
1) Phải luôn luôn nâng cao chí khí cách 
mạng “trung với nước hiếu với dân, nhiệm 
vụ nào c ng hoàn thành, khó khăn nào 
c ng vượt qua, kẻ thù nào c ng đánh 
thắng”. Không sợ gian khổ, hy sinh, hăng 
hái thi đua tăng gia sản xuất và anh d ng 
chiến đấu, xung phong đi đầu trong sự 
nghiệp chống Mỹ cứu nước. 
 2) Phải tin tưởng sâu sắc ở lực lượng 
và trí tuệ của tập thể, của nhân dân. Tăng 
cường đoàn kết và gi p đỡ lẫn nhau. Nâng 
cao ý thức tổ chức và k luật. Kiên quyết 
chống chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tự do. 
 3) Luôn luôn trau dồi đạo đức cách 
mạng, khiêm tốn và giản dị. Chống kiêu 
căng, tự mãn. Chống lãng phí, xa hoa. Thực 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 11, Tháng 9 - 2018 
91 
hành tự phê bình và phê bình nghiêm ch nh 
để gi p nhau cùng tiến bộ mãi. 
 4) Ra sức học tập nâng cao trình độ 
chính trị, văn hoá, khoa học kỹ thuật và 
quân sự để cống hiến ngày càng nhiều cho 
Tổ quốc, cho nhân dân. 
 5) Luôn luôn ch ý dìu dắt và giáo dục 
thiếu niên, nhi đồng, làm gương tốt về mọi 
mặt cho đàn em noi theo. 
Trong quá trình giáo dục, các nhà giáo 
cần thiết kế hoạt động để học sinh trung 
học phổ thông thảo luận, phân tích sâu mỗi 
điều Bác dạy thanh niên và vận dụng linh 
hoạt trong giai đoạn hiện nay. Khi chiến 
tranh đã qua đi, nhân loại ra sức xây dựng 
nền hòa bình trên toàn thế giới, nhiệm vụ 
thanh niên Việt Nam phải xác định lý 
tưởng và bản lĩnh chính trị, luôn cháy bỏng 
lòng yêu nước, có đạo đức, lối sống văn 
hóa, trách nhiệm, tuân thủ pháp luật, có 
hoài bão và khát vọng vươn lên trong học 
tập và ý chí khởi nghiệp. 
Qua mỗi tiết dạy, mỗi hoạt động giáo 
dục, các nhà giáo cần ch trọng giáo dục 
truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống, 
tinh thần yêu nước, chủ đề tư tưởng “Sống 
có trách nhiệm”, giáo dục học sinh ý thức 
học tập, tu dưỡng đạo đức, văn minh ứng 
xử, chấp hành tốt pháp luật, có lý tưởng 
sống đẹp, đạo đức, phẩm chất, nhân cách, 
lối sống đ ng, có trí tuệ, có sức khỏe, xây 
dựng nền tảng gia đình, ý chí phụng sự Tổ 
quốc, phục vụ nhân dân trong học sinh. 
3.3. Đổi mới phươn pháp iáo dục o 
 c h c sinh thôn qua các ho t n 
 iáo dục n o i khóa 
Cùng với hoạt động theo khung 
chương trình giáo dục do Bộ Giáo dục và 
Đào tạo ban hành, các nhà giáo cần tăng 
cường tổ chức các hoạt động giáo dục 
ngoại khóa phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi 
học sinh, đổi mới phương pháp giáo dục 
phẩm chất, đạo đức học sinh. Việc tổ chức 
các câu lạc bộ thể dục thể thao, tổ chức các 
hội thi văn nghệ theo chủ đề ca ngợi tình 
yêu quê hương đất nước, ca ngợi nếp sống 
văn hóa, hoặc tổ chức cho học sinh học tập 
t thiên nhiên, sinh hoạt dã ngoại, hay tham 
gia công tác thiện nguyện,... góp phần tích 
cực vào việc rèn luyện lối sống tích cực của 
học sinh, tăng cường xây dựng mối quan hệ 
thân thiện với môi trường tự nhiên, môi 
trường xã hội, quan hệ giữa người và 
người, xây dựng mối quan hệ thầy - trò 
thân thiện nhưng vẫn duy trì k cương học 
đường, xây dựng mối quan hệ bạn bè trong 
sáng, t ng bước nâng cao chất lượng văn 
hóa học đường, gi p học sinh cảm nhận 
được đến trường là một niềm vui, thu h t 
học sinh hướng đến lối sống lành mạnh, 
văn hoá. Đây là biện pháp hữu hiệu nâng 
cao hiệu quả công tác giáo dục phẩm chất, 
đạo đức học sinh. Bên cạnh đó, các trường 
học cần tăng cường công tác tư vấn học 
đường nhằm tư vấn cho học sinh các vấn đề 
liên quan đến tâm lý lứa tuổi học sinh, xây 
dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an 
toàn, văn hóa góp phần quan trọng trong 
nhiệm vụ phát triển nhân cách học sinh, ổn 
định tư tưởng, nhận thức đ ng đắn của học 
sinh về giá trị sống, về mục đích học tập, 
mục đích sống. 
Công tác giáo dục tư tưởng, phẩm chất, 
đạo đức học sinh đạt mục đích nhanh chóng 
và bền vững khi người cán bộ quản lý quan 
tâm thường xuyên việc nắm bắt di n biến 
tư tưởng, dư luận xã hội trong đội ng học 
sinh, kịp thời phát hiện các sự việc phát 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Hà Thị Kim Sa 
92 
sinh, chủ động điều ch nh, định hướng tư 
tưởng, nhận thức của học sinh để các em 
hình thành và phát huy được niềm tin, lý 
tưởng sống đ ng, phát triển nhân cách tốt 
đẹp, đ ng chuẩn mực của thế hệ thanh 
thiếu niên Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời 
kỳ hội nhập quốc tế. 
3. T n cư n côn tác phổ bi n iáo 
dục pháp lu t 
Đổi mới tư duy quản lý công tác giáo 
dục đạo đức học sinh gắn liền với việc ch 
trọng tăng cường công tác phổ biến, giáo 
dục pháp luật và thực hiện tốt mối quan hệ 
liên nhân cách “dân chủ - k cương - tình 
thương - trách nhiệm”. 
Nguồn nhân lực chất lượng cao của đất 
nước phải tập hợp đội ng những thanh 
niên hiểu đ ng và thực hiện tốt pháp luật. 
Do đó, ngay t khi ngồi trên ghế nhà 
trường, học sinh phải được trang bị kiến 
thức về pháp luật và kỹ năng thực hiện 
đ ng pháp luật. Việc tuyên truyền phổ biến 
giáo dục pháp luật trong trường học được 
tổ chức thực hiện với nhiều hình thức phù 
hợp tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, đưa việc 
quán triệt và vận dụng pháp luật vào đời 
sống, vào hoạt động dạy - học một cách tự 
nhiên, có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, 
chất lượng, tiết kiệm và hiệu quả. Một số 
luật, điều lệ quan trọng liên quan đến học 
sinh được đưa vào nội dung phổ biến giáo 
dục pháp luật trong trường học, có thể tích 
hợp trong nội dung dạy học các bộ môn 
văn hóa như: Luật Giáo dục; Luật Giao 
thông; Luật Trẻ em; Luật Tiếp cận thông 
tin; Luật phòng, chống tham nh ng, thực 
hành tiết kiệm; Luật khiếu nại, tố cáo; Luật 
tiếp công dân; Luật An ninh mạng; Điều lệ 
trường phổ thông; Điều lệ Ban Đại diện 
Cha mẹ học sinh;... 
3.5. h i k t h p môi trư n iáo dục: 
 ia nh, nh trư n , h i tron côn 
tác iáo dục tư tư n , phẩm chất, o c 
h c sinh 
 Giáo dục tư tưởng, phẩm chất, đạo 
đức học sinh là nhiệm vụ chung của toàn xã 
hội. Do đó, sự phối kết hợp chặt chẽ 3 môi 
trường giáo dục: gia đình, nhà trường, xã 
hội tạo sự chuyển biến tích cực về nhân 
cách học sinh. 
 “ b ủ ã ộ . L 
 ô ô ỡ ờ , ô ờ 
 , s 
bả Tổ ố ” [4]. Truyền thống tốt đẹp 
của gia đình Việt Nam, vai trò gương mẫu 
của cha mẹ, ông bà tạo dấu ấn và định hình 
việc thực hành l nghĩa nơi trẻ, đạo lý làm 
người của trẻ. Bên cạnh đó, tác động giáo 
dục của trường học không thể thiếu trong 
quá trình cùng gia đình xây dựng nhân cách 
và phát triển phẩm chất, đạo đức học sinh. 
Tác động của sự mở rộng giao lưu, hội nhập 
quốc tế đã mang đến nhiều thời cơ thuận lợi 
cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất 
nước nhưng c ng đồng thời tạo ra những 
thách thức nhất định về nhận thức, lối sống 
đối với thế hệ trẻ. Khi mỗi gia đình, mỗi 
trường học và toàn xã hội cùng chung 
hướng, chung sức trong nhiệm vụ giáo dục 
nhân cách, phẩm chất, đạo đức thế hệ trẻ sẽ 
nâng cao hiệu quả việc công tác quản lý học 
sinh, đảm bảo an ninh trật tự trường học, 
phòng - chống tội phạm, bạo lực, phòng - 
chống tệ nạn xã hội xâm nhập học đường, 
góp phần tích cực trong mục tiêu phát triển 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 11, Tháng 9 - 2018 
93 
nguồn nhân lực Việt Nam có tri thức và có 
trách nhiệm với cộng đồng xã hội. 
4. KẾT LUẬN 
Để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của 
nhà trường, người cán bộ lãnh đạo, cán bộ 
quản lý trường học cần đổi mới tư duy 
quản lý, ch trọng đ ng mức đến công tác 
giáo dục phẩm chất, đạo đức học sinh, xây 
dựng tập thể sư phạm thống nhất về tư 
tưởng, quan tâm kết hợp việc dạy chữ với 
dạy làm người, tận tâm giáo dục học sinh 
trở thành những công dân có phẩm chất 
trong sáng, có nhận thức đ ng đắn về 
truyền thống, đạo lý của dân tộc để hình 
thành và phát triển lý tưởng sống đ ng, 
sống đẹp, góp phần xây dựng và đào tạo 
nguồn nhân lực cao phục vụ công cuộc xây 
dựng đất nước phát triển vững bền trong 
giai đoạn hội nhập quốc tế. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), ă k Đ ộ b ể ố XI, Nxb 
Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 
[2] Huyền Trang (2015), S ờ ủ 5 ề B Hồ ê , ồ , Trang tin 
điện tử Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Số ngày 30 tháng 5. 
[3] Thái Hà (2012), T ê ậ e 5 ề B , Báo Cao Bằng điện tử, 
Số ngày 12 tháng 9. 
[4] Quốc hội (2000), L ậ Hô (Số 22/2000/QH10 ngày 9 tháng 6), 
Hà Nội. 
Ngày nhận bài: 20-8-2018. Ngày biên tập xong: 22-8-2018. Duyệt đăng: 24-9-2018