Thành phần loài thú ở vườn Quốc gia Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Rừng đặc dụng Bắc đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên

Giang được thành lập năm 1986 với diện tích

5.000 ha, sau đó được sát nhập với rừng phòng hộ

đầu nguồn Phú Quốc và năm 2001 được chuyển

thành vườn quốc gia (VQG) Phú Quốc. Tổng

diện tích của vườn là 31.422 ha [13].

VQG Phú Quốc nằm ở phía đông bắc đảo

Phú Quốc, phía bắc và phía đông giáp biển. Vườn

có địa hình đồi núi thấp, độ dốc không lớn với

điểm cao nhất là núi Chúa (603 m). Có nhiều

suối nhưng chủ yếu chỉ có nước vào mùa mưa.

Con sông lớn duy nhất trên đảo là rạch Cửa Cân

chạy về phía nam của vườn và đổ ra bờ biển phía

tây của đảo. Thảm thực vật tự nhiên của vườn là

rừng thường xanh trên núi thấp, có diện tích

12.794 ha, chiếm 86% diện tích của vườn [13].

Rừng giàu chỉ còn trên các đỉnh và sườn đồi cao.

ở vùng thấp, rừng đ\ suy thoái do bị tác động

nhiều. Các kiểu sinh cảnh chính bao gồm: rừng

trên núi đá, rừng cây họ Dầu, rừng ngập mặn,

rừng tràm, trảng cỏ-cây bụi và khu dân cư-đồng

ruộng

 

pdf 6 trang yennguyen 1120
Bạn đang xem tài liệu "Thành phần loài thú ở vườn Quốc gia Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Thành phần loài thú ở vườn Quốc gia Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Thành phần loài thú ở vườn Quốc gia Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang
 20 
29(1): 20-25 Tạp chí Sinh học 3-2007 
Thành phần loài thú ở V−ờn Quốc Gia Phú Quốc, 
tỉnh kiên giang 
Nguyễn Xuân Đặng, Đặng Huy Ph−ơng 
Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật 
Rừng đặc dụng Bắc đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên 
Giang đ−ợc thành lập năm 1986 với diện tích 
5.000 ha, sau đó đ−ợc sát nhập với rừng phòng hộ 
đầu nguồn Phú Quốc và năm 2001 đ−ợc chuyển 
thành v−ờn quốc gia (VQG) Phú Quốc. Tổng 
diện tích của v−ờn là 31.422 ha [13]. 
VQG Phú Quốc nằm ở phía đông bắc đảo 
Phú Quốc, phía bắc và phía đông giáp biển. V−ờn 
có địa hình đồi núi thấp, độ dốc không lớn với 
điểm cao nhất là núi Chúa (603 m). Có nhiều 
suối nh−ng chủ yếu chỉ có n−ớc vào mùa m−a. 
Con sông lớn duy nhất trên đảo là rạch Cửa Cân 
chạy về phía nam của v−ờn và đổ ra bờ biển phía 
tây của đảo. Thảm thực vật tự nhiên của v−ờn là 
rừng th−ờng xanh trên núi thấp, có diện tích 
12.794 ha, chiếm 86% diện tích của v−ờn [13]. 
Rừng giàu chỉ còn trên các đỉnh và s−ờn đồi cao. 
ở vùng thấp, rừng đ\ suy thoái do bị tác động 
nhiều. Các kiểu sinh cảnh chính bao gồm: rừng 
trên núi đá, rừng cây họ Dầu, rừng ngập mặn, 
rừng tràm, trảng cỏ-cây bụi và khu dân c−-đồng 
ruộng. 
Khu hệ thú ở VQG Phú Quốc ch−a đ−ợc 
nghiên cứu đánh giá một cách đầy đủ. Chỉ có 
vài đợt khảo sát ngắn ngày do một số chuyên 
gia trong và ngoài n−ớc thực hiện. Đáng kể nhất 
là “Dự án thành lập và đầu t− phát triển VQG 
Phú Quốc và vùng đệm, huyện Phú Quốc, tỉnh 
Kiên Giang” do Phân viện Điều tra Quy hoạch 
Rừng II, thực hiện năm 2000, đ\ thống kê đ−ợc 
26 loài thú. Tuy nhiên, đây chỉ là những ghi 
nhận sơ bộ ch−a đ−ợc kiểm chứng. Năm 2003, 
Lê Vũ Khôi và Vũ Đình Thống đ\ thống kê 
đ−ợc ở đây có 19 loài dơi nh−ng ch−a công bố. 
Vào hai tháng 11 và 12/2003, Trung tâm nhiệt 
đới Việt Nga có tiến hành một đợt khảo sát về 
khu hệ động vật của VQG Phú Quốc nh−ng 
ch−a công bố kết quả. Chúng tôi đ\ tiến hành 2 
đợt điều tra khảo sát thú tại VQG Phú Quốc vào 
năm 2004 và năm 2005. 
Bài báo này nhằm cập nhật thông tin về 
thành phần loài thú ở VQG Phú Quốc trên cơ sở 
các kết quả khảo sát hiện tr−ờng của chúng tôi 
và tổng hợp phân tích kết quả nghiên cứu của 
các tác giả khác. Chúng tôi chân thành cảm ơn 
Phân Viện Điều tra Quy hoạch rừng II đ\ cấp 
kinh phí cho 2 đợt khảo sát; cảm ơn Ban quản lý 
VQG Phú Quốc đ\ cho phép và giúp đỡ công 
việc khảo sát; cảm ơn GS.TS. Lê Vũ Khôi và 
Ths. Vũ Đình Thống đ\ cung cấp danh sách 19 
loài dơi của VQG Phú Quốc ch−a đ−ợc công bố. 
I. ph−ơng pháp nghiên cứu 
Công việc khảo sát đ−ợc tiến hành thành 2 
đợt: đợt 1 từ ngày 10 đến ngày 16/9/2004 và đợt 
2 từ ngày 15 đến ngày 28/1/2005. Các ph−ơng 
pháp điều tra khảo sát đ\ sử dụng bao gồm: 
1. Khảo sát theo tuyến 
Chúng tôi sử dụng các tuyến đ−ờng mòn 
xuyên qua các dạng sinh cảnh khác nhau của 
VQG làm tuyến điều tra. Trên các tuyến, dùng 
ống nhòm và mắt th−ờng để tìm và quan sát các 
loài thú, cũng nh− các dấu vết hoạt động của 
chúng nh− các dấu chân, phân, hang tổ, vết cào 
trên cây, tiếng kêu.... Chúng tôi đ\ khảo sát 
đ−ợc 5 tuyến chính (cầu Trắng theo đ−ờng Quốc 
phòng lên đỉnh núi Chúa; cầu Trắng xuyên rừng 
đến ấp Đá Chồng; cầu Trắng qua trạm kiểm lâm 
B\i Thơm đến Hòn Một; trạm kiểm lâm B\i 
Thơm đi ấp Rạch Tràm, Hòn Ch\o và núi Hàm 
Rồng; cầu Trắng đi Gành Dầu đến Cửa Cạn; từ 
các tuyến chính, đ\ tiến hành một số tuyến phụ 
sâu vào rừng. Tổng chiều dài tuyến khảo sát 
khoảng 120 km. 
2. Khảo sát ven các suối, rạch 
Các suối, rạch là những nơi thú hay qua lại 
uống n−ớc hoặc kiếm ăn. Do có nền đất mềm 
 21 
nên các dấu vết của chúng th−ờng đ−ợc l−u lại 
khá rõ. Dựa vào các dấu vết, có thể nhận biết 
đ−ợc đến loài hoặc giống của một số loài thú. 
Chúng tôi đ\ ghi nhận đ−ợc dấu vết của một số 
loài thú (xem bảng). 
3. Bẫy bắt thú nhỏ 
Đ\ sử dụng bẫy lồng và bẫy đập Sherman để 
bẫy bắt các loài thú nhỏ nh− gậm nhấm, thú ăn 
sâu bọ.... Các mẫu vật bắt sống đ−ợc định loại và 
thả trở lại hiện tr−ờng, nơi bẫy bắt. Tất cả có 50 
bẫy lồng và 50 bẫy đập victor đ−ợc đặt tại khu 
vực suối Bậc Lở (10o22’775N, 104o00’532E) và 
khu vực gần Hạt kiểm lâm của VQG 
(10o19’417N, 103o58’534E). Tổng số 1.200 ngày 
bẫy đ\ đ−ợc thực hiện. 
4. Phỏng vấn 
Đ\ điều tra phỏng vấn tại 4 cụm dân c− nằm 
trong vùng đệm của VQG (cụm dân c− gần Hạt 
kiểm lâm, cụm gần trạm kiểm lâm B\i Thơm, 
cụm Rạch Tràm và x\ Đá Chồng) và một số 
ng−ời dân tại thị trấn D−ơng Đông. Tổng số 
ng−ời đ−ợc phỏng vấn là 58 ng−ời. Tại các cụm 
dân c− này, đ\ quan sát đ−ợc một số động vật bị 
ng−ời dân bắt từ VQG về nuôi (16 cá thể khỉ 
đuôi dài, 2 cá thể cu ly nhỏ, 5 cá thể sóc đỏ, 1 
cá thể cầy vòi đốm) và một số di vật của thú bị 
săn bắt tr−ớc đây (xem bảng). 
5. Định loại thú 
Dựa vào tài liệu của Van Peenen và cs. 
(1969) [14], Lekagul và cs. (1988) [7]. Định loại 
thú qua dấu chân dựa vào tài liệu của Oy K.
(1997) [9], Phạm Nhật, Nguyễn Xuân Đặng và 
G. Polet (2001) [11]. Trật tự các bậc taxon trong 
danh lục thú và tên khoa học theo Corbet and 
Hill (1992) [2]. 
II. Kết quả nghiên cứu 
1. Thành phần loài thú 
Trong thời gian khảo sát, chúng tôi đ\ nhiều 
lần quan sát đ−ợc các loài sóc cây (Callosciurus 
spp.), đồi (Tupaia belangeri), 2 loài dơi quạ 
(Pteropus spp.), khỉ mặt đỏ (Macaca arctoides), 
khỉ đuôi dài (Macaca fascicularis); một lần 
quan sát đ−ợc voọc bạc (Semnopithecus 
germaini); quan sát đ−ợc 4 loài thú do dân bắt từ 
VQG về nuôi, gồm 16 cá thể khỉ đuôi dài 
(Macaca fascicularis), 2 cá thể cu ly nhỏ 
(Nycticebus pygmaeus), 5 cá thể sóc đỏ phú 
quốc (Callosciurus f. harmandi) và 1 cá thể cầy 
vòi đốm (Paradoxurus hermaphroditus); thu 
đ−ợc 5 mẫu vật của sóc đỏ phú quốc, 2 mẫu vật 
của sóc vằn l−ng (Menetes berdmorei), 9 mẫu 
của chuột bụng trắng (Rattus niviventer), 5 mẫu 
vật của chuột rừng (Rattus koratensis) và 3 mẫu 
vật của chuột cống đảo (Rattus germain); đồng 
thời ghi nhận đ−ợc dấu chân, hang tổ, của mội 
số loài thú khác (xem bảng). 
Trên cơ sở kết hợp các ghi nhận của chúng 
tôi trong đợt khảo sát này và các tài liệu nghiên 
cứu tr−ớc đây của các tác giả khác, chúng tôi đ\ 
xây dựng danh sách thú ở VQG Phú Quốc gồm 
43 loài thuộc 18 họ và 6 bộ (xem bảng). 
Danh sách các loài thú ghi nhận đ−ợc ở VQG Phú Quốc 
STT Tên khoa học Tên phổ thông T− liệu Tình trạng 
1 2 3 4 5 
 I. Scandentia Cambell, 1974 Bộ Nhiều răng 
 1. Tupaiidae Bell, 1839 Họ Đồi 
1 Tupaia belangeri (Wagner, 1841) Đồi QS 
 II. Chiroptera Blumenbach, 1799 Bộ Dơi 
 2. Pteropodidae Gray, 1821 Họ Dơi quạ 
2 Pteropus hypomelanus (Temmick, 1853) 
3 P. lylei Anderson, 1908 Dơi ngựa thái lan QS, TL1 
4 P. vampyrus (Linnaeus, 1758) Dơi ngựa lớn QS, TL1 IIB 
5 Rousettus leschenaulti (Desmarest,1820) Dơi cáo nâu TL3 
6 Cynopterus sphinx (Vahl, 1797) Dơi chó cánh dài TL3 
7 Macroglossus sobrinus Andersen,1911 Dơi ăn mật hoa lớn TL3 
 3. Emballonuridae Gervais, 1856 Họ Dơi bao đuôi 
 22 
1 2 3 4 5 
8 Taphozous melanopogon Temminck, 1841 Dơi bao đuôi nâu đen TL3 
9 T. theobaldi Dobson, 1827 Dơi bao đuôi đen TL3 
10 T. saccolaimus (Temminck, 1837) Dơi bao đuôi răng lớn TL3 
 4. Megadermatidae Allen, 1864 Họ Dơi ma 
11 Megaderma spasma (Linnaeus, 1758) Dơi ma nam TL3 
 5. Rhinolophidae Gray,1825 Họ Dơi lá mũi 
12 Rhinolophus lepidus Blyth, 1844 Dơi lá lê pi TL3 
13 R. pusillus Temminck, 1834 Dơi lá mũi nhỏ TL3 
14 R. malayanus Bonhote, 1903 Dơi lá mũi phẳng TL3 
 6. Hipposideridae Gray, 1866 Họ Dơi nếp mũi 
15 Hipposideros pomona Andersen, 1818 Dơi nếp mũi xinh TL3 
16 H. bicolor (Temminck, 1838) Dơi nếp mũi hai màu TL1 
17 H. fulvus (Gray, 1838) Dơi nếp mũi lớn TL1 
18 H. larvatus (Horsfield, 1823) Dơi nếp mũi xám TL1 
19 H. armiger (Hodgson, 1835) Dơi nếp mũi quạ TL3 
 7. Vespertilionidae Gray, 1821 Họ Dơi muỗi 
20 Scotophilus kuhlii Leach, 1821 Dơi nâu TL3 
21 S. heathii Horsfield, 1831 Dơi nghệ TL3 
22 Pipistrellus javanicus (Gray, 1838) Dơi muỗi xám TL3 
 III. Primates Bộ Linh tr−ởng 
 8. Loricidae Họ Cu ly 
23 Nycticebus pygmaeus Bonhote, 1907 Cu ly nhỏ PV, N VU, V, IB 
 9. Cercopithecidae Họ Khỉ 
24 Macaca arctoides (Geofroy, 1831) Khỉ mặt đỏ QS VU, V, IIB 
25 M. fascicularis (Wroughton, 1815) Khỉ đuôi dài QS, N LRnt, IIB 
26 
Semnopithecus germaini (Milne-
Edwards, 1876) 
Voọc bạc QS DD, IB 
 IV. Carnivora Bộ Ăn thịt 
 10. Canidae Họ Chó 
27 Canis aureus Linnaeus, 1758 Chó rừng TL1 E, IIB 
 11. Mustelidae Họ Chồn 
28 Aonyx cinerea (Illiger, 1815) Rái cá vuốt bé DV LRnt, V, IB 
29 Martes flavigula (Boddaert, 1785) Chồn vàng PV 
 12. Viverridae Họ Cầy 
30 
Paradoxurus hermaphroditus (Pallas, 
1777) 
Cầy vòi đốm PV, N 
31 Viverricula indica (Desmarest, 1817) Cầy h−ơng PV, DV 
 13. Felidae Họ Mèo 
32 Prionailurus bengalensis (Kerr, 1792) Mèo rừng PV, DV IB 
 V. Artiodactyla Bộ Guốc chẵn 
 14. Suidae Họ Lợn 
33 Sus scrofa Linnaeus, 1758 Lợn rừng DV 
 15. Cervidae Họ H−ơu nai 
34 Cervus unicolor Kerr, 1792 Nai DV 
 VI. Rodentia Bộ Gặm nhấm 
 16. Pteromyidae Họ Sóc bay 
 23 
1 2 3 4 5 
35 Hylopetes spadiceus (Blyth, 1847) Sóc bay má đỏ TL2 
36 H. lepidus (Hosfield, 1822) Sóc bay má xám TL2 
 17. Sciuridae Họ Sóc cây 
37 Callosciurus flavimanus (Geofroy, 1831) Sóc chân vàng QS 
38 
C. finlaysoni harmandi (Milne-Edwards, 
1877) 
Sóc đỏ phú quốc M R 
39 Menetes berdmorei (Blyth, 1849) Sóc vằn l−ng M 
40 Ratufa bicolor (Sparrman, 1778) Sóc đen PV 
 18.Muridae Họ Chuột 
41 Rattus koratensis Kloss, 1919 Chuột rừng M 
42 R. niviventer (Hodgson, 1836) Chuột bụng trắng M 
43 R. germain (Milne-Edwards, 1872) Chuột cống đảo M 
Ghi chú: cột 4: QS. quan sát trực tiếp; PV. phỏng vấn; M. mẫu vật; DV. dấu vết; N. vật bị bắt nuôi; TL1. theo 
Đặng Huy Huỳnh và cs. (1994); TL2. theo Cao Văn Sung và Nguyễn Minh Tân (1999, ch−a công bố); TL3. 
theo Lê Vũ Khôi và Vũ Đình Thống (2006, ch−a công bố). Cột 5: E. nguy cấp; V. sẽ nguy cấp; R. hiếm (Sách 
Đỏ Việt Nam, 2000); VU. sẽ nguy cấp; DD. thiếu số liệu xếp hạng; LR/nt. gần bị đe doạ (Danh lục Đỏ IUCN 
-2005); IB. loài nghiêm cấm khai thác, sử dụng; IIB. loài khai thác sử dụng hạn chế và có kiểm soát (Nghị 
định 32/2006/NĐ-CP của chính phủ). 
Đây ch−a phải là danh lục đầy đủ, do các loài 
thú nhỏ (gậm nhấm và dơi) cần đ−ợc điều tra 
thêm. Chúng tôi −ớc tính, nếu đ−ợc điều tra đầy 
đủ thì tổng số loài thú của VQG Phú Quốc phải 
đạt khoảng 50-60 loài. Tuy nhiên, danh lục 43 
loài thú nêu trên đ\ bao gồm tất cả các loài thú 
quan trọng của khu hệ thú ở VQG Phú Quốc. 
Sự có mặt của loài v−ợn tay trắng 
(Hylobates lar pileatus) ở VQG Phú Quốc vẫn 
còn là vấn đề tranh c\i. Năm 1929, Kloss công 
bố ghi nhận loài này ở Phú Quốc dựa vào một 
mẫu vật đ−ợc cho là từ đảo Phú Quốc [6]. 
Fooden, 1996 [4] cho rằng mẫu vật này thực ra 
không phải từ đảo Phú Quốc. Trong đợt khảo sát 
này, chúng tôi không ghi nhận đ−ợc sự hiện 
diện của bất lỳ loài v−ợn nào ở VQG Phú Quốc. 
Phân tích thành phần loài của khu hệ thú ở 
VQG Phú Quốc cho thấy các loài thú nhỏ chiếm 
−u thế (bộ Dơi có 21 loài, bộ Gậm nhấm có 9 
loài). Trong số 3 bộ thú lớn, bộ Linh tr−ởng và 
bộ ăn thịt có số loài t−ơng đ−ơng nhau là 5 loài, 
còn bộ Guốc chẵn chỉ có 2 loài. Nh− vậy, thành 
phần loài thú ở VQG Phú Quốc khá đơn giản, số 
loài cũng không nhiều. Sự đơn giản của thành 
phần loài là đặc điểm chung của khu hệ động 
vật ở các đảo so với các khu hệ động vật trên đất 
liền. Ví dụ: ở VQG Côn Đảo mới ghi nhận đ−ợc 
29 loài thú [12]; ở VQG Cát Bà ghi nhận đ−ợc 
31 loài (Đặng Huy Huỳnh và cs., 1996). 
2. Các loài có ý nghĩa bảo tồn cao 
ở VQG Phú Quốc, đ\ ghi nhận đ−ợc 12 loài 
thú quý hiếm đang bị đe dọa diệt vong ở trong 
n−ớc hoặc trên toàn cầu. Trong đó, có 6 loài 
đ−ợc ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (2000), 6 loài 
đ−ợc ghi trong Danh lục Đỏ của IUCN (2005) 
và 8 loài đ−ợc ghi trong Danh lục của Nghị 
Định 32/2006/NĐCP (2006) (xem bảng). 
Cu ly nhỏ (Nycticebus pygameus) và khỉ 
đuôi dài (Macaca fascicularis) còn khá phổ biến 
trong VQG Phú Quốc. Chúng có thể gặp ở hầu 
hết các sinh cảnh rừng và các khu vực khác 
nhau của v−ờn. Khỉ mặt đỏ (Macaca arctoides), 
hiện còn không nhiều tại VQG, th−ờng gặp 
chúng ở khu vực núi Hòn Chảo và núi Hàm 
Rồng. Một khỉ đuôi dài non đ−ợc bắt nuôi tại 
cụm dân c− gần Hạt kiểm lâm và khoảng 15 cá 
thể khác đ−ợc nuôi tại nhà ông Sáu Khen, x\ Đá 
Chồng. Tại nhà ông Sáu Khen cũng nuôi 2 cu ly 
nhỏ vừa mới đ−ợc thả ra rừng. 
Voọc bạc (Semnopithecus germaini), tên địa 
ph−ơng gọi là “cà khu”, còn khá phổ biến trong 
VQG Phú Quốc. Chúng hoạt động chủ yếu ở 
rừng cây cao trên các đỉnh đồi, th−ờng gặp nhất 
là ở khu vực núi Hòn Chảo và núi Hàm Rồng. 
Đôi khi, chúng cũng xuống thấp kiếm ăn và về 
tới gần khu dân c− (khu vực gần trạm kiểm lâm 
B\i Thơm). Voọc bạc hoạt động theo đàn tới 10 
 24 
cá thể. Khác với voọc bạc ở đất liền, voọc bạc ở 
Phú Quốc có màu lông đen và vùng mặt có phớt 
lông trắng nhạt. Tuy nhiên, con non mới sinh 
cũng có màu lông vàng. Ngày 21/1/2005, vào 
lúc 9h30, đ\ quan sát đ−ợc một đàn gồm 6 cá 
thể tại núi Hàm Rồng. 
Theo dân địa ph−ơng thì hiện nay ở khu vực 
VQG Phú Quốc, chỉ còn một loài rái cá duy 
nhất là rái cá vuốt bé (Aonyx cinerea) và số 
l−ợng cá thể của loài này cùng còn rất ít. Năm 
2004, ng−ời dân có gặp chúng ở lung (rạch) nhà 
ông Việt (10o18’829N, 103o56’218E) và sông 
Cái gần Hạt kiểm lâm. 
Sóc đỏ phú quốc (Callosciurus finlaysoni 
harmandi) đ−ợc Milne-Edwards mô tả năm 
1876. Nh−ng cho đến nay, ng−ời ta vẫn còn biết 
rất ít về phân loài sóc đỏ đặc hữu này. Phân loài 
sóc đỏ phú quốc có màu lông nâu tối, không có 
dải lông đỏ t−ơi trên l−ng nh− th−ờng gặp ở sóc 
đỏ rừng U Minh. Phân loài sóc đỏ ở VQG U 
Minh Th−ợng (C. finlaysoni spp.) có bộ lông 
màu đỏ đậm, bụng nâu cam và có vạch nâu đậm 
chạy từ đầu xuống l−ng [8]. Sóc đỏ phú quốc 
còn khá phổ biến tại VQG Phú Quốc, có thể gặp 
chúng ở hầu hết các khu vực của v−ờn, kể cả 
dọc đ−ờng lớn qua rừng. 
3. Các mối đe dọa đối với khu hệ thú ở VQG 
Phú Quốc 
 VQG Phú Quốc dễ tiếp cận do có nhiều 
đ−ờng giao thông lớn đi qua; dân c− trên đảo 
ngày một tăng, hiện nay có khoảng 100 hộ dân 
đang sinh sống bên trong VQG. Đó là những 
khó khăn lớn cho công tác quản lý VQG Phú 
Quốc và bảo tồn tính đa dạng sinh học của 
v−ờn. Hiện nay, VQG Phú Quốc chỉ có 36 kiểm 
lâm viên, các trang thiết bị cho tuần tra kiểm 
soát rừng và thực thi luật pháp còn thiếu. Tình 
trạng săn bắt, buôn bán động vật hoang d\ và 
khai thác lâm sản vẫn còn xảy ra. Đặc biệt, sự 
phát triển cơ sở hạ tầng (xây dựng đ−ờng giao 
thông, các công trình quốc phòng và dân sự) 
ngay bên trong VQG, đang huỷ hoại rừng, thu 
hẹp đất lâm nghiệp và gây ra sự quấy nhiễu đối 
với đời sống của các loài động vật hoang d\ 
trong v−ờn. áp lực của các hoạt động du lịch 
đối với việc bảo tồn tính đa dạng sinh học của 
v−ờn cũng ngày càng tăng do kế hoạch xây 
dựng đảo Phú Quốc thành một trung tâm du lịch 
lớn của đất n−ớc. 
III. Kết luận 
Khu hệ thú ở VQG Phú Quốc khá đơn giản 
về thành phần loài. Đến nay, mới thống kê đ−ợc 
43 loài thuộc 18 họ và 6 bộ. VQG Phú Quốc có 
12 loài thú quý hiếm có giá trị bảo tồn cao, cùng 
với hệ sinh thái đặc thù trên đảo còn giữ đ−ợc 
khá tốt. Việc phát triển cơ sở hạ tầng và phát 
triển du lịch trên đảo đang gây nên tổn thất và 
áp lực lớn đối với khu hệ thú nói riêng và tính đa 
dạng sinh học nói chung của v−ờn. 
Tài liệu tham khảo 
1. Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi tr−ờng, 
2000: Sách Đỏ Việt Nam, phần động vật. 
Nxb. Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội. 
2. Corbet G. B. and J. E. Hill, 1992: 
Mammals of Indomalayan Region: a 
systematic review. Nat. His. Mus. Publ. 
Oxford University Press. 
3. Đặng Huy Huỳnh và cs., 1994: Danh lục 
các loài thú (Mammalia) Việt Nam. Nxb. 
Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội. 
4. Fooden J., 1996: Intern. Jour. of 
Primatology, 15(7): 845-899. 
5. IUCN, 2005: The IUCN Red List of 
Threatened Species.  
6. Kloss C. B., 1929: Proceeding of the 
Zoological Society of London: 113-127. 
7. Lekagul B. and J. McNeely, 1988: 
Mammals of Thailand. Bangkok. 
8. Nguyễn Xuân Đặng và cs., 2004: Đa dạng 
sinh học v−ờn quốc gia U Minh Th−ợng. 
Nxb. Nông nghiệp, tp. Hồ Chí Minh 
9. Oy Kanjanavanit, 1977: Mammal tracks of 
Thailand. Bangkok. 
10. Phạm Nhật, 2002: Thú Linh tr−ởng Việt 
Nam. Nxb. Nông nghiệp, Hà Nội. 
11. Phạm Nhật, Nguyễn Xuân Đặng, G. 
Polet, 2001: Sổ tay ngoại nghiệp nhận diện 
các loài thú của VQG Cát Tiên. Nxb. tp. Hồ 
Chí Minh. 
12. Phân viện Điều tra Quy hoạch Rừng II, 
2004: Tài nguyên động, thực vật rừng v−ờn 
quốc gia Côn Đảo. Nxb. Nông nghiệp, Hà Nội. 
 25 
13. Tordoff A. W. và cs., 2004: Thông tin về các 
khu bảo vệ hiện có và đề xuất ở Việt Nam (tái 
bản lần 2). Birdlife Intern. Indochina và Bộ 
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hà Nội. 
14. Van Peenen, Ryan Light, 1969: 
Preliminary identification manual for 
mammals of South Vietnam. Smithsonian 
Institution, Washington. 
Species composition of the mammal fauna 
in the PhuQuoc National Park, KienGiang Province 
Nguyen Xuan Dang, Dang Huy Phuong 
Summary 
Two mammal surveys were conducted in September 2004 and January 2005 in the Phuquoc national park, 
Kiengiang province. Based on the survey results and literature reviews, a list of 43 mammal species belonging 
to 18 families and 6 orders was compiled. Among these recorded species, 6 species are listed in the Red Data 
Book of Vietnam (2000), 6 species in the 2005 IUCN Red list and 11 species in the Governmental Decree 
32/2006/ND-CP. Silvered langur (Semnopithecus germaini), slow loris (Nycticebus coucang), pygmy loris 
(Nycticebus pygmaeus), crab-eating macaque (Macaca fascicularis), stump-tailed macaque (Macaca 
arctoides), small-clawed otter (Aonyx cinerea) and fruit bats (Pteropus spp.) are species of the most 
conservation concern. The contruction of infrastructural facilities (roads, houses) and the tourism development 
pose great challenges for the biodiversity conservation in the Park. 
 Ngày nhận bài: 7-3-2006 

File đính kèm:

  • pdfthanh_phan_loai_thu_o_vuon_quoc_gia_phu_quoc_tinh_kien_giang.pdf