Bài giảng Hệ thống Báo cáo tài chính - Chương 8: Phân tích triển vọng - Bùi Ngọc Toản

PHÂN TÍCH TRIỂN VỌNG
CHƯƠNG 8
Khoa Tài chính – Ngân hàng, Trường ĐH CN Tp.HCM
Email: buitoan.hui@gmail.com
NỘI DUNG
Dự báo tài chính1
Định giá doanh nghiệp2
2
DỰ BÁO TÀI CHÍNH
 Dự báo tài chính là gì ?
 Mục đích của dự báo tài chính
 Phương pháp dự báo tài chính
1
 Dự báo tài chính là dự báo các chỉ tiêu trên báo cáo tài
chính và xác định nhu cầu vốn bổ sung cho hoạt động
kinh doanh.
 Mục đích: Nhìn trước về tương lai của DN, chủ động
trong kế hoạch tài chính (tìm nguồn huy động vốn, tìm
địa chỉ sử dụng vốn)
 Phương pháp: Xác định theo tỷ lệ % so với doanh thu.
DỰ BÁO TÀI CHÍNH
Bước 1: Xác định các chỉ tiêu biến
đổi theo doanh thu
 Dựa vào BCTC của các kỳ trước
 Ví dụ: Nợ phải thu ở khách hàng có tỷ lệ trung bình
khoảng 10% doanh thu
 Các chỉ tiêu không biến đổi theo doanh thu cần
được dự báo bằng các phương pháp khác.
 Ví dụ: Giá trị TS cố định
Ví dụ: Công ty ABC
 Năm 2013 công ty dự định đầu tư TSCĐ mới 
với chi phí 43 triệu đồng.
 Chi phí khấu hao TSCĐ năm 2013 dự kiến là 50 
triệu đồng.
 Trong số vốn vay dài hạn có 80 triệu đồng đến 
hạn trả năm 2013.
 Chính sách chi trả cổ tức là 50% lợi nhuận sau
thuế.
Bảng cân đối kế toán
Tại ngày 31.12
(triệu đồng)
TÀI SẢN 2009 2010 2011 2012
Tài sản ngắn hạn 3.147 3.728 4.685 5.583
 Tiền 671 551 644 412
 Phải thu ở khách hàng 1.343 1.789 2.094 2.886
 Hàng tồn kho 1.119 1.376 1.932 2.267
TSNH khác 14 12 15 18
Tài sản dài hạn 128 124 295 287
 TSCĐ hữu hình 128 124 295 287
Tổng tài sản 3.275 3.852 4.980 5.870
NGUỒN VỐN
Nợ phải trả
 Nợ ngắn hạn 1.122 1.550 2.536 3.380
 Vay ngắn hạn 50 50 50 50
 Phải trả người bán 1.007 1.443 2.426 3.212
 Nợ dài hạn đến hạn trả 60 50 50 100
 Phải trả CNV 5 7 10 18
 Nợ dài hạn 960 910 860 760
 Vay dài hạn 960 910 860 760
Vốn chủ sở hữu
 Vốn cổ phần 150 150 150 150
 LN chưa phân phối 1.043 1.242 1.434 1.580
Tổng nguồn vốn 3.275 3.852 4.980 5.870
Báo cáo kết quả kinh doanh
Cho năm tài chính kết thúc ngày 31.12
(triệu đồng)
Chỉ tiêu 2009 2010 2011 2012
Doanh thu thuần 11.190 13.764 16.104 20.613
Giá vốn hàng bán 9.400 11.699 13.688 17.727
Lợi nhuận gộp 1.790 2.065 2.416 2.886
Chi phí lãi vay 100 103 110 90
Chi phí BH & QLDN 1.019 1.239 1.610 2.267
Lợi nhuận trước thuế 671 723 696 529
Thuế TNDN 302 325 313 238
Lợi nhuận sau thuế 369 398 383 291
Công ty ABC
Chỉ tiêu 2009 2010 2011 2012 2013
Giá vốn hàng bán 84,00 85,00 85,00 86,00
CPBH&QLDN 9,11 9,00 10,00 11,00
Tiền 6,00 4,00 4,00 2,00
Phải thu ở khách hàng 12,00 13,00 13,00 14,00
Hàng tồn kho 10,00 10,00 12,00 11,00
Phải trả người bán 9,00 10,48 15,06 15,58
TỶ LỆ % SO VỚI DOANH THU
Bước 2: Dự báo doanh thu
 Là cơ sở để có được các chỉ tiêu tài chính dự
báo hợp lý
 Căn cứ vào nghiên cứu thị trường, kế hoạch
hoạt động của DN
11
Công ty ABC
Tû lÖ t¨ng doanh thu
2010 2011 2012 2013
23% 17% 28%
Bước 3: Dự báo các chỉ tiêu cụ thể trên báo
cáo tài chính
 Doanh thu năm 2013 công ty XYZ dự kiến đạt 10 tỷ
đồng
 Nợ phải thu ở khách hàng chiếm tỷ lệ 10% doanh thu
Nợ phải thu ở khách hàng trên BCĐKT 31/12/2013
công ty XYZ được dự báo là 1 tỷ đồng (10 tỷ x 10%)
BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH DỰ BÁO
Chỉ tiêu tỉ lệ % triệu đồng
1. Doanh thu
2. Giá vốn hàng bán
3. Lợi nhuận gộp
4. Chi phí lãi vay
5. Chi phí bán hàng & QLDN
6. Lợi nhuận trước thuế
7. Thuế TNDN
8. Lợi nhuận sau thuế
NĂM 2013
Bước 3: Dự báo các chỉ tiêu cụ thể trên báo
cáo tài chính
TÀI SẢN
Tỉ lệ %/ 
Doanh thu triệu đồng NGUỒN VỐN
Tỉ lệ %/ 
Doanh thu triệu đồng
A. Tài sản ngắn hạn A. Nợ phải trả
1. Tiền I. Nợ ngắn hạn
2. Phải thu khách hàng 1. Phải trả người bán
3. Hàng tồn kho 2. Nợ dài hạn đến hạn trả
4. TSNH khác 3. Phải trả CNV
B. Tài sản dài hạn II. Nợ dài hạn
1. TSCĐ hữu hình 1. Vay dài hạn
B. Vốn chủ sở hữu
1. Vốn cổ phần 
2. Lợi nhuận chưa phân phối
Tổng nợ phải trả & VCSH
Nhu cầu vốn bổ sung
TỔNG TÀI SẢN TỔNG NGUỒN VỐN
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN DỰ BÁO
31/12/2013
Bước 3: Dự báo các chỉ tiêu cụ thể trên báo
cáo tài chính
I. Lưu chuyển tiền từ HĐKD triệu đồng
1. Lợi nhuận trước thuế
2. Điều chỉnh cho các khoản:
 - Khấu hao TSCĐ
- CP lãi vay
 - Biến động Nợ phải thu KH
 - Biến đông HTK
 - Biến động TSNH khác
 - Biến động phải trả người bán
 - Biến động phải trả CNV
3. Chi nộp thuế TNDN
4. Chi trả lãi vay
Lưu chuyển tiền thuần từ HĐKD
II. Lưu chuyển tiền từ HĐ đầu tư
1. Chi mua TSCĐ mới
Lưu chuyển tiền thuần từ HĐ ĐT
III. Lưu chuyển tiền từ HĐ Tài chính
1. Tiền thu từ đi vay
2. Tiền chi trả cổ tức
Lưu chuyển tiền thuần từ HĐ TC
IV. Tổng lưu chuyển tiền thuần trong kỳ
V. Tiền tồn đầu kì
VI. Tiền tồn cuối kì
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN DỰ BÁO
NĂM 2013
Những điểm cần lưu ý
 Những khoản mục chiếm tỷ trọng rất nhỏ, không
cần dự báo chính xác (ví dụ: TSNH khác)
 Vay ngắn hạn khởi điểm sẽ dự báo = 0, sau đó
căn cứ vào việc xác định nhu cầu vốn bổ sung 
để xác định mức vốn vay hợp lý.
 Chi phí lãi vay không thể dự báo chính xác
trước khi xác định nhu cầu vốn bổ sung >< Nhu
cầu vốn bổ sung được xác định dựa vào chí phí
lãi vay.
Bước 4: Xác định nhu cầu vốn bổ sung
Nhu cầu vốn
bổ sung =
Tổng tài
sản dự báo
Tổng nợ
dự báo
+
Vốn chủ sở
hữu dự báo-
Điều chỉnh báo cáo tài chính dự báo
Nếu nhu cầu vốn bổ sung quá lớn, công ty
không muốn vay nhiều quá,
 Cần:
 Thắt chặt chính sách quản lý nợ phải thu
 Trì hoãn trả nợ cho nhà cung cấp
 Ảnh hưởng tới:
 mức doanh thu dự báo
 CPBH&CPQLDN
ĐỊNH GIÁ DOANH NGHIỆP
 Giá trị doanh nghiệp là gì ?
 Mục đích của định giá DN
 Phương pháp định giá DN
2 GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP
 Là giá trị của tất cả các khoản thu nhập mà doanh
nghiệp có thể mang lại cho các nhà đầu tư vốn vào DN
trong quá trình hoạt động kinh doanh.
 Giá trị DN & Giá trị VCSH: Giống nhau hay khác nhau?
 Giá trị hoạt động liên tục hay giá trị thanh lý?
MỤC ĐÍCH CỦA ĐỊNH GIÁ DOANH NGIỆP
 Cơ sở cho các quyết định kinh doanh
 Mua, bán DN
 Cổ phần hoá DNNN
 Mua, bán cổ phiếu
 Các dự án đầu tư
CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH GIÁ DOANH NGHIỆP
 PP dựa vào Bảng cân đối kế toán
 PP dựa vào kết quả kiểm kê và đánh giá lại tài sản
 PP chiết khấu dòng tiền
 PP chiết khấu dòng lợi nhuận thặng dư
 PP so sánh giá thị trường
PHƯƠNG PHÁP DỰA VÀO BẢNG 
CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
 Giá trị doanh nghiệp = Giá trị TS trên BCĐKT
 Ưu điểm ?
 Nhược điểm ?
 Giá trị doanh nghiệp = Giá trị TS theo kết quả
đánh giá lại theo giá thị trường
 Ưu điểm?
 Nhược điểm?
PHƯƠNG PHÁP DỰA VÀO KẾT QUẢ
KIỂM KÊ & ĐÁNH GIÁ LẠI TÀI SẢN
 Giá trị doanh nghiệp = PV {dòng tiền tự do trong
tương lai cho chủ sở hữu và chủ nợ} = PV{FCFF}
 Ưu điểm ?
 Nhược điểm ?
PHƯƠNG PHÁP CHIẾT KHẤU DÒNG TIỀN
26
Dòng tiền tự do trong tương lai (FCFF)
Ví dụ - FCFF Công ty ABC năm 2013
 Dự báo lợi nhuận sau thuế năm 2013: 15 tỷ đồng
 Thuế suất thuế TNDN: 25%
 Chi phí lãi vay năm 2013: 200 triệu đồng
 Khấu hao TSCĐnăm 2013: 100 triệu đồng
 Chi mua sắm trang thiết bị mới năm 2013: 120 triệu đồng
 Vốn hoạt động thuần 31/12/2012: 150 triệu đồng
 Vốn hoạt động thuần 31/12/2013: 195 triệu đồng
Giá trị DN – Phương pháp chiết khấu dòng tiền
Giá trị doanh nghiệp = PV {FCFF1→∞}
Giá trị DN =
FCFF1
1+r
FCFF2
(1+r)2
+
FCFF∞
(1+r) ∞
++ 
r: chi phí vốn bình quân của DN
Giá trị DN – Phương pháp chiết khấu dòng tiền
Giá trị doanh nghiệp = PV {FCFF1→n+ TVn}
Giá trị cuối cùng
Giả định: DN phát triển qua 2 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (năm 1 đến năm n): DN hoạt động
không ổn định, với các dòng tiền không đều.
- Giai đoạn 2 (năm n +1 đến ∞): DN phát triển
bền vững với dòng tiền ổn định hoặc tăng trưởng đều.
Giá trị DN – Phương pháp chiết khấu dòng tiền
Giá trị DN =
FCFF1
1+r
FCFF2
(1+r)2
+
FCFFn
(1+r)n
+
TVn
(1+r)n
++ 
TVn =
FCFF n+1
1+r
FCFF n+2
(1+r)2
+
FCFF ∞
(1+r) ∞
++ 
Giá trị cuối cùng (TVn)
•Trường hợp 1: Giả định dòng tiền giai đoạn 2 (từ
năm n +1) là dòng tiền không tăng trưởng (đều đăn) 
và kéo dài vô tận.
•Trường hợp 2: Giả định dòng tiền giai đoạn 2 (từ
năm n +1) là dòng tiền tăng trưởng và kéo dài vô tận.
Giá trị cuối cùng –
Trường hợp 1: FCFFn+1 = FCFFn+2 =  = FCFF∞ = FCFF
TVn =
FCFF
1+r
FCFF
(1+r)2
+
FCFF
(1+r) ∞
++ 
Gọi a =
FCFF
1+r
; x =
1
1+r
TVn = a + ax + ax2 + 
xTVn = ax + ax2 + ax3 + 
-
TVn (1 – x) = a
TVn =
a
1 - x
Giá trị cuối cùng –
Trường hợp 2: FCFFn+2 = FCFFn+1 (1 + g); 
g: Tốc độ tăng trưởng dòng tiền hàng năm
r: Chi phí vốn của DN
34
Ví dụ - Giá trị công ty ABC ngày 31/12/2012
(Đơn vị tính: triệu đồng)
Chỉ tiêu 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Lợi nhuận trước thuế và
lãi vay (EBIT)
1130 1150 1380 1590 1700 1770
Khấu hao TSCĐ 350 370 380 400 430 440
Chi mua sắm TSDH 280 300 400 430 450 470
Tăng vốn hoạt động thuần (100) 20 230 210 110 110
Thuế suất thuế TNDN 25%
Chi phí vốn bình quân 10%
Xác định giá trị công ty ABC ngày 31/12/2012 trong 2 trường hợp:
1. Từ năm 2018 công ty phát triển ổn định với dòng tiền đều đặn hàng năm.
2. Từ năm 2018 công ty phát triển ổn định với tốc độ tăng trưởng 4%/ năm.
35
Ví dụ - Giá trị công ty ABC ngày 31/12/2012
(Đơn vị tính: triệu đồng)
Chỉ tiêu 2013 2014 2015 2016 2017 2018
1. EBIT(1-25%)
2. Khấu hao TSCĐ
3. Chi tiêu vốn
4. Chênh lệch vốn hoạt động thuần
5. FCFF
6. TV2017
7. Hệ số chiết khấu (r = 10%)
8. PV {FCFF2013→2017}
9. PV {TV2017}
10. Giá trị doanh nghiệp
P.P chiết khấu dòng lợi nhuận thặng dư
 Lợi nhuận thực tế ( Actual Income)?
 Lợi nhuận yêu cầu tối thiểu (Required Income) ?
 Lợi nhuận thặng dư (Residual Income)?
P.P chiết khấu dòng lợi nhuận thặng dư
Lợi nhuận yêu cầu tối thiểu = 
Tỷ lệ sinh lời mong muốn của CSH X Giá trị trên sổ của VCSH = rE X BE
Lợi nhuận thặng dư = Lợi nhuận thực tế - Lợi nhuận yêu cầu tối thiểu
Vì sao có sự khác biệt giữa Lợi nhuận thực tế và lợi 
nhuận yêu cầu tối thiểu?
Lợi nhuận thông thường là lợi nhuận mà các chủ sở hữu mong muốn 
có được khi đầu tư vào DN. 
Các chủ sở hữu đầu tư 2 tỷ đồng vào công ty X và mong muốn có được 
tỷ lệ sinh lời (rE) là 15%. Lợi nhuận yêu cầu tối thiểu là bao nhiêu ?
P.P chiết khấu dòng lợi nhuận thặng dư
39
P.P chiết khấu dòng lợi nhuận thặng dư
Lợi nhuận thặng dư = Lợi nhuận - rE X BE đầu kỳ
ME = BE + PV{Lợi nhuận thặng dư}
Giá trị DN = ME + MD
ME: Giá trị thực sự của VCSH
BE: Giá trị sổ sách của VCSH
MD: Giá trị Nợ phải trả
 Chiết khấu dòng lợi nhuận theo chi 
phí vốn của chủ sở hữu (rE), không
phải chi phí vốn bình quân của DN 
(WACC).
 Xác định giá trị cuối cùng tương tự
pp chiết khấu dòng tiền.
40
Ví dụ - Giá trị VCSH công ty ABC ngày 31/12/2012
(Đơn vị tính: triệu đồng)
Chỉ tiêu 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Lợi nhuận sau thuế 609 628 639 702 773 773
VCSH đầu kỳ 2917 3169 3364 3633 3928 4253
Chi phí vốn chủ sở hữu 13%
Xác định giá trị VCSH công ty ABC ngày 31/12/2012 trong 2 trường hợp:
1. Từ năm 2018 công ty phát triển ổn định với dòng tiền đều đặn hàng năm.
2. Từ năm 2018 công ty phát triển ổn định với tốc độ tăng trưởng 3,5 %/ năm.
41
Ví dụ - Giá trị VCSH công ty ABC ngày 31/12/20112
(Đơn vị tính: triệu đồng)
Chỉ tiêu 2013 2014 2015 2016 2017 2018
1. BE đầu kỳ
2. Lợi nhuận thông thường (rE=
13%)
3. Lợi nhuận dự báo
4. Lợi nhuận khác thường
5. Giá trị cuối cùng (TV2017)
6. Hệ số chiết khấu (rE = 13%)
7. PV {Lợi nhuận khác 
thường2013→2017}
8. PV {Giá trị cuối cùng2017}
9. ME
Phương pháp định giá
 trên cơ sở so sánh giá thị trường
 PP này dựa vào thị trường để đánh giá về
triển vọng phát triển và khả năng sinh lời của 
các DN tương đồng.
 Ưu điểm ?
 Nhược điểm ?
43
Ví dụ
Chỉ tiêu A B C D E Trung bình
(B, C, D & E)
1. Tỷ lệ tăng doanh thu (%) 4 10 13 2 6 7,75
2. Tỷ lệ tăng EPS (%) 5 5 3 8 6 5,5
3. Hệ số sinh lời của lãi vay 9 6 5 30 14 13,75
4. Hệ số nợ 0,6 0,6 0,4 0,3 0,5 0,45
5. Tổng tài sản (tỉ đồng) 1.000 6.000 600 150 2.200 2237,50
6. Hệ số P/E 23 14 16 25 19,5
7. Hệ số giá thị trường 
VCSH/Doanh thu (ME/R)
1,6 1,2 0,6 2,1 1,375
8. Hệ số giá thị trường/giá trị sổ
sách VCSH (ME/BE)
3,7 2,4 1,8 3,1 2,75
Trích Báo cáo tài chính công ty A
Lợi nhuận sau thuế (tỉ đồng) 650
Doanh thu (tỉ đồng) 10.000
Vốn chủ sở hữu (tỉ đồng) 400
Kết thúc chương 8