Bài giảng Kế toán tài chính 3 - Chương 6: Kế toán doanh thu dịch vụ

CHƢƠNG 6 
KẾ TOÁN DOANH THU DỊCH VỤ 
6.1- Doanh thu dịch vụ và nhiệm vụ kế toán 
6.2- Kế toán doanh thu dịch vụ 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
MỤC TIÊU 
 Sau khi học xong chương này sinh viên có khả năng: 
 - Nắm bắt được khái niệm và phân loại doanh thu 
dịch vụ 
 - Nắm vững nguyên tắc kế toán trong kế toán nghiệp 
vụ doanh thu dịch vụ 
- Nắm vững phương pháp kế toán và vận dụng kế toán 
các tình huống liên quan đến nghiệp doanh thu dịch 
vụ trong DNDV 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.1 Doanh thu dịch vụ và nhiệm vụ kế toán 
6.1.1 Doanh thu dịch vụ 
* Khái niệm 
Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh 
nghiệp thu đƣợc trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt 
động sản xuất, kinh doanh thông thƣờng của doanh 
nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. 
* Phân loại DTDV 
- Căn cứ vào nội dung dịch vụ 
+ Doanh thu dịch vụ vận tải 
+ Doanh thu dịch vụ khách sạn 
+ Doanh thu dịch vụ du lịch 
+ Doanh thu dịch vụ viễn thông 
+ Doanh thu dịch vụ khoa học, công nghệ và nghiên cứu 
+ Doanh thu dịch vụ y tế 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.1 Doanh thu dịch vụ và nhiệm vụ kế toán 
6.1.1 Doanh thu dịch vụ 
* Phân loại DTDV 
- Căn cứ vào phương thức thanh toán 
+ Doanh thu dịch vụ nhận trƣớc 
+ Doanh thu dịch vụ thanh toán theo mức độ hoàn thành 
+ Doanh thu dịch vụ thanh toán theo từng kỳ 
- Căn cứ theo mối quan hệ với khu vực địa lý 
+ Doanh thu dịch vụ cung ứng trong nƣớc 
+ Doanh thu dịch vụ cung ứng ra nƣớc ngoài 
6.1.2 Nhiệm vụ kế toán ( Đọc tài liệu) 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2- Kế toán doanh thu dịch vụ 
6.2.1 Qui ®Þnh kÕ to¸n doanh thu dịch vụ 
C¸c ®Þnh nghÜa: 
 Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh 
nghiệp thu đƣợc trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt 
động sản xuất, kinh doanh thông thƣờng của doanh 
nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. 
 Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp 
bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua dịch vụ với số 
lƣợng lớn. 
 Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho khách 
hàng do dịch vụ kém chất lƣợng, sai qui trình... 
 Chiết khấu thanh toán: Là khoản tiền ngƣời bán 
giảm trừ cho ngƣời mua, do ngƣời mua thanh toán tiền 
mua hàng trƣớc thời hạn theo hợp đồng. 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2.1 Qui ®Þnh kÕ to¸n doanh thu dịch vụ 
X¸c ®Þnh doanh thu 
 - Doanh thu đƣợc xác định theo giá trị hợp lý của 
các khoản đã thu hoặc sẽ thu đƣợc. 
 - Doanh thu phát sinh từ giao dịch đƣợc xác định 
bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên 
sử dụng dịch vụ. Nó đƣợc xác định bằng giá trị hợp lý của 
các khoản đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc sau khi trừ (-) các 
khoản chiết khấu thƣơng mại, giảm giá dịch vụ đã thực 
hiện. 
 - Đối với các khoản tiền hoặc tƣơng đƣơng tiền 
không đƣợc nhận ngay thì doanh thu đƣợc xác định bằng 
cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu đƣợc 
trong tƣơng lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận 
doanh thu theo tỷ lệ lãi suất hiện hành. 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2.1 Qui ®Þnh kÕ to¸n doanh thu dịch vụ 
X¸c ®Þnh doanh thu 
 - Khi dịch vụ đƣợc trao đổi để lấy dịch vụ tƣơng tự 
về bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không đƣợc coi 
là một giao dịch tạo ra doanh thu. 
 - Khi dịch vụ đƣợc trao đổi để lấy dịch vụ khác 
không tƣơng tự thì việc trao đổi đó đƣợc coi là một giao 
dịch tạo ra doanh thu. 
 Trƣờng hợp này doanh thu đƣợc xác định bằng 
 - Giá trị hợp lý của dịch vụ nhận về, sau khi điều chỉnh 
các khoản tiền hoặc tƣơng đƣơng tiền trả thêm hoặc thu 
thêm. 
 -Giá trị hợp lý của dịch vụ đem trao đổi, sau khi điều 
chỉnh các khoản tiền hoặc tƣơng đƣơng tiền trả thêm 
hoặc thu thêm. 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2.1 Qui ®Þnh kÕ to¸n doanh thu dịch vụ 
Ghi nhËn doanh thu: 
 - Doanh thu cña giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô ®îc 
ghi nhËn khi kÕt qu¶ cña giao dÞch ®ã ®îc x¸c ®Þnh mét 
c¸ch ®¸ng tin cËy. Trêng hîp giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô 
liªn quan ®Õn nhiÒu kú th× doanh thu ®îc ghi nhËn trong kú 
theo kÕt qu¶ phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµo ngµy lËp 
B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n cña kú ®ã. KÕt qu¶ cña giao dÞch 
cung cÊp dÞch vô ®îc x¸c ®Þnh khi tháa m·n tÊt c¶ bèn (4) 
®iÒu kiÖn sau: 
 (a) Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n; 
 (b) Cã kh¶ n¨ng thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch 
cung cÊp dÞch vô ®ã; 
 (c) X¸c ®Þnh ®îc phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµo 
ngµy lËp B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n; 
 (d) X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ ph¸t sinh cho giao dÞch vµ 
chi phÝ ®Ó hoµn thµnh giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2.2 . Phương pháp kế toán doanh thu dịch vụ 
6.2.2.1 Chøng tõ sö dông: 
- Hãa ®¬n GTGT (Hãa ®¬n b¸n hµng) 
- PhiÕu thu, b¸o cã 
- Hãa ®¬n gi¶m gi¸, chiÕt khÊu  
6.2.2.2 TK sö dông: 
* TK 5113 “Doanh thu cung cÊp dÞch vô” 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2.2 . Phương pháp kế toán doanh thu dịch vụ 
Vận dụng tài khoản kế toán 
 Nghiệp vụ phát sinh Xử lý kế toán 
1. Khi phát sinh doanh thu DV thanh 
toán ngay, trả chậm 
2. Khi phát sinh doanh thu DV trả 
trƣớc 
3. Phân bổ doanh thu DV trả trƣớc vào 
doanh thu DV trong kỳ 
4. Khi phát sinh các khoản giảm trừ 
doanh thu DV 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
6.2.2 . Phương pháp kế toán doanh thu dịch vụ 
• 6.2.2.3-Sổ kế toán 
• Mở sổ tổng hợp của TK 511 để theo dõi 
toàn bộ doanh thu của hoạt động SXKD 
• Mở sổ kế toán chi tiết cho TK 5113 theo dõi 
doanh thu dịch vụ 
• Mở sổ kế toán chi tiết theo dõi doanh thu 
theo từng loại dịch vụ 
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU
DH
TM
_T
MU