Bài giảng Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp

TỔ CHỨC 
CÔNG TÁC KẾ TOÁN 
TRONG 
DOANH NGHIỆP
Lớp Kế toán doanh nghiệp
1
MỤC TIÊU:
Cung cấp kiến thức về nội dung và phương
pháp luận tổ chức công tác kế toán trong
doanh nghiệp, trên cơ sở đó vận dụng tổ
chức công tác kế toán cho phù hợp với từng
trường hợp cụ thể trong thực tế.
2
TÀI LIỆU:
• Luật kế toán Việt Nam (Số 03/2003/QH11
ngày 11/6/2003)
• Thông tư số 200/2014/TT-BTC
• VAS 01-Chuẩn mực chung
3
NỘI DUNG:
9.1. SỰ CẦN THIẾT
9.2. NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
4
9.1. SỰ CẦN THIẾT
• Doanh nghiệp phải tổ chức bộ phận kế toán
để thực hiện chức năng là một công cụ
quản lý có hiệu lực nhằm tối đa hóa lợi
nhuận.
• Bộ phận kế toán hoạt động trên cơ sở các
yếu tố: con người, phương tiện và các quy
định (yếu tố pháp lý).
• Tổ chức công tác kế toán là thiết lập các
yếu tố để thực hiện công tác kế toán.
5
9.2. NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
9.2.1. Lựa chọn hình thức tổ chức công tác kế
toán và tổ chức bộ máy kế toán
9.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ và lưu chuyển
chứng từ khoa học, hợp lý
9.2.3. Vận dụng hệ thống tài khoản kế toán
9.2.4. Lựa chọn áp dụng hình thức sổ kế toán
9.2.5. Tổ chức cung cấp thông tin
9.2.6. Tổ chức phân tích hoạt động kinh doanh
9.2.7. Tổ chức kiểm tra công tác kế toán
9.2.8. Tổ chức trang bị phương tiện tính toán,
phương tiện thông tin phục vụ công tác kế toán
6
9.2.1. Lựa chọn hình thức tổ chức công tác kế 
toán và tổ chức bộ máy kế toán
- Hình thức tổ chức tập trung là hình thức
tổ chức mà toàn bộ công tác kế toán từ xử lý
chứng từ đến ghi sổ chi tiết, tổng hợp và lập
báo cáo theo quy định của nhà nước, đều
được thực hiện tập trung ở phòng kế toán
đơn vị, các đơn vị trực thuộc không tiến hành
công tác kế toán.
Hình thức này phù hợp với doanh nghiệp có
quy mô nhỏ và vừa, hoạt động trên địa bàn
tập trung. 
7
Hình thức tổ chức tập trung
8
- Hình thức tổ chức phân tán là hình thức
tổ chức mà công tác kế toán được tiến hành
đồng thời ở phòng kế toán doanh nghiệp và
bộ phận kế toán ở các đơn vị trực thuộc của
doanh nghiệp.
Hình thức này phù hợp với doanh nghiệp quy
mô lớn, hoạt động trên địa bàn phân tán.
9
Hình thức tổ chức phân tán
10
- Hình thức tổ chức vừa tập trung vừa
phân tán là hình thức tổ chức mà công tác
kế toán trong doanh nghiệp, có một số đơn vị
trực thuộc được tổ chức bộ phận kế toán
riêng, một số đơn vị trực thuộc khác không tổ
chức bộ phận kế toán.
Hình thức này phù hợp với doanh nghiệp quy
mô lớn, hoạt động trên địa bàn vừa tập trung
vừa phân tán.
11
12
- Chủ động xây dựng, thiết kế biểu mẫu 
phù hợp với đặc điểm hoạt động và yêu 
cầu quản lý => nhưng phải đáp ứng yêu 
cầu của Luật kế toán và đảm bảo nguyên 
tắc rõ ràng, minh bạch, kịp thời, dễ kiểm 
tra, kiểm soát và đối chiếu
- Tham khảo TT 200 (nếu cần)
Chứng từ kế toán
9.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ và
lưu chuyển chứng từ khoa học, hợp lý
12
9.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ và
lưu chuyển chứng từ khoa học, hợp lý
• KTT quy định các mẫu chứng từ cần thiết,
hướng dẫn ghi chép và tổ chức lưu chuyển
chứng từ khoa học, hợp lý.
• Mẫu chứng từ gồm: mẫu chứng từ do doanh
nghiệp tự thiết kế phù hợp với đặc điểm hoạt
động và yêu cầu quản lý của đơn vị, hoặc
tham khảo mẫu chứng từ theo Thông tư số:
200/2014/TT-BTC
• Tổ chức lưu chuyển chứng từ gồm việc quy
định trách nhiệm ghi chép trên chứng từ, quy
định đường đi và thời gian lưu chuyển của
chứng từ, từ bộ phận này đến bộ phận khác.
13
9.2.3. Vận dụng hệ thống tài khoản kế toán
doanh nghiệp
KTT căn cứ vào danh mục hệ thống tài
khoản kế toán doanh nghiệp do Bộ Tài chính
ban hành (hiện nay theo thông tư số
200/2014/TT-BTC) và đặc điểm hoạt động
của doanh nghiệp để quy định hệ thống tài
khoản kế toán.
14
15
- Được tự xây dựng 
 Biểu mẫu sổ kế toán
 Hình thức ghi sổ kế toán
=> nhưng phải đảm bảo cung cấp thông tin về 
giao dịch kinh tế minh bạch, đầy đủ, dễ kiểm tra, 
dễ kiểm soát và dễ đối chiếu. 
- Tham khảo TT 200 (nếu cần)
Sổ kế toán & hình thức KT
15
9.2.4. Lựa chọn áp dụng hình thức sổ kế toán 
9.2.4. Lựa chọn áp dụng hình thức sổ kế toán
Sổ kế toán dùng để ghi chép, hệ thống và lưu
giữ toàn bộ nghiệp vụ kinh tế đã phát sinh.
Hình thức sổ kế toán là hệ thống sổ với trình
tự ghi chép và quan hệ đối chiếu giữa các sổ
trong hệ thống.
16
9.2.4.1. Hình thức nhật ký sổ cái
9.2.4.2. Hình thức nhật ký chung
9.2.4.3. Hình thức chứng từ ghi sổ
9.2.4.4. Hình thức nhật ký chứng từ
9.2.4.5. Hình thức kế toán trên máy vi tính
17
Giới thiệu tham khảo hình thức sổ KT theo TT 200
TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC KẾ TOÁN 
NHẬT KÝ- SỔ CÁI 
Ghi chú : : ghi hàng ngày 
 : đối chiếu 
 : ghi cuối kỳ kế toán 
Chứng từ 
kế toán 
Sổ quỹ Nhật ký sổ cái Sổ chi tiết 
Bảng tổng hợp 
chi tiết 
Báo cáo tài chính 
18
TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC KẾ TOÁN 
 NHẬT KÝ CHUNG 
Ghi chú : : ghi hàng ngày 
 : đối chiếu 
 : ghi cuối kỳ kế toán 
Chứng từ kế 
toán 
Sổ quỹ 
Nhật ký 
đặc biệt 
Nhật ký 
chung 
sổ chi tiết 
Sổ cái 
Bảng tổng 
hợp 
chi tiết 
Bảng cân đối 
Số phát sinh 
Báo cáo tài 
chính 
19
20
21
22
9.2.5. Tổ chức cung cấp thông tin
Mục tiêu của kế toán là cung cấp thông tin về
tình hình kinh tế, tài chính của doanh nghiệp
cho các đối tượng bên trong và bên ngoài
doanh nghiệp.
Vì vậy KTT phải thực hiện lập và công khai
báo cáo tài chính theo quy định của Nhà
nước và tổ chức hệ thống báo cáo quản trị
phù hợp với nội dung và yêu cầu quản lý cụ
thể của doanh nghiệp.
23
9.2.6. Tổ chức phân tích hoạt động kinh doanh
Phân tích hoạt động kinh doanh là cơ sở
quan trọng để nhà quản trị ra các quyết định.
Phần lớn tài liệu sử dụng trong phân tích là
do kế toán cung cấp nên KTT là người tổ
chức thực hiện phân tích hoạt động kinh
doanh.
24
9.2.7. Tổ chức kiểm tra công tác kế toán
• Mục tiêu của kiểm tra công tác kế toán:
- Xem xét sự trung thực, đáng tin cậy của
thông tin cung cấp
- Kiểm tra việc tuân thủ các quy định trong
công tác kế toán
25
9.2.8. Tổ chức trang bị phương tiện tính toán, 
phương tiện thông tin
Sử dụng các phương tiện tính toán và
phương tiện thông tin hiện đại, phù hợp giúp
cho công tác kế toán bớt nặng nhọc và thông
tin được chính xác kịp thời.
26
TÓM TẮT:
• Tổ chức công tác kế toán là điều kiện tiên quyết để tiến
hành công tác kế toán trong doanh nghiệp. Tổ chức công
tác kế toán khoa học sẽ góp phần nâng cao chất lượng
công tác kế toán, phát huy vai trò “công cụ quản lý có hiệu
lực” của kế toán.
• Để tổ chức công tác kế toán một cách khoa học, cần phải
căn cứ vào các quy định pháp lý về kế toán do Nhà nước
ban hành và đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và yêu
cấu quản lý của đơn vị mà vận dụng cho phù hợp.
• KTT là người chịu trách nhiệm tổ chức công tác kế toán.
• Nội dung tổ chức công tác kế toán: tổ chức bộ máy kế
toán, tổ chức hệ thống chứng từ, tổ chức hệ thống tài
khoản, tổ chức hệ thống sổ kế toán, tổ chức cung cấp
thông tin, tổ chức phân tích hoạt động kinh doanh, tổ
chức kiểm tra công tác kế toán và tổ chức trang bị
phương tiện tính toán, phương tiện thông tin.
27