Quality assurance and accreditation of distance education programs in Vietnam: Rationale and future directions

VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 
1 
Review Article 
Quality Assurance and Accreditation of Distance Education 
Programs in Vietnam: Rationale and Future Directions 
Nguyen Huu Cuong*, Le My Phong 
Vietnam Education Quality Management Agency, Ministry of Education and Training, 
35 Dai Co Viet, Hai Ba Trung, Hanoi, Vietnam 
Received 03 October 2018 
Revised 15 October 2018; Accepted 19 November 2018 
Abstract: Distance and online education are popular training modes in the era of the 
Fourth Industrial Revolution and open education. Accreditation is one of the approaches 
that many countries across the world have implemented to assure the quality of higher 
education. This paper investigates the rationale and future directions for quality assurance 
and accreditation of distance education programs in Vietnam. First, the paper presents 
concepts of distance education, quality assurance and accreditation of distance education. 
Next, the paper reviews experiences of implementing quality assurance and accreditation 
of distance education from several countries in the world. Third, the paper analyses the 
rationale for conducting accreditation of distance education programs in Vietnam. Finally, 
the paper proposes three groups of recommendations for the national quality assurance 
organizations, accreditation agencies and higher education institutions to successfully 
implement the quality assurance and accreditation of distance education in Vietnam. 
Keywords: Quality assurance, accreditation, distance education, online learning, 
higher education. 
*
_______ 
* Corresponding author. 
 E-mail address: nhcuong@moet.gov.vn 
 https://doi.org/10.25073/2588-1159/vnuer.4176 
VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 
2 
Đảm bảo và kiểm định chất lượng chương trình đào tạo 
đại học từ xa ở Việt Nam: Cơ sở lý luận và hướng triển khai 
Nguyễn Hữu Cương*, Lê Mỹ Phong 
Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, 
35 Đại Cồ Việt, Hai Bà Trưng, Hà Nội, Việt Nam 
Nhận ngày 03 tháng 10 năm 2018 
Chỉnh sửa ngày 15 tháng 10 năm 2018; Chấp nhận đăng ngày 19 tháng 11 năm 2018 
Tóm tắt: Thực hiện đào tạo đại học từ xa và trực tuyến là một hình thức giáo dục phổ 
biến trong kỷ nguyên Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và thời đại giáo dục mở. Kiểm 
định chất lượng là một trong những cách tiếp cận mà nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng 
để đảm bảo chất lượng giáo dục đại học, trong đó có chương trình đào tạo từ xa. Bài viết 
này nghiên cứu về cơ sở lý luận và hướng triển khai đối với đảm bảo và kiểm định chất 
lượng chương trình đào tạo từ xa ở Việt Nam. Trước hết, nghiên cứu trình bày các khái 
niệm về đào tạo từ xa, đảm bảo và kiểm định chất lượng đào tạo từ xa. Thứ hai, nghiên 
cứu tổng hợp kinh nghiệm về đảm bảo và kiểm định chất lượng từ xa của một số quốc gia 
trên thế giới. Tiếp theo, bài viết phân tích cơ sở pháp lý cho việc kiểm định chất lượng 
chương trình đào tạo từ xa ở nước ra. Cuối cùng, bài viết đưa ra ba nhóm khuyến nghị đối 
với cơ quan quản lý nhà nước về đảm bảo chất lượng giáo dục đại học, tổ chức kiểm định 
chất lượng và cơ sở giáo dục để triển khai hiệu quả việc đảm bảo và kiểm định chất lượng 
đào tạo từ xa ở Việt Nam. 
Từ khóa: Đảm bảo chất lượng; Kiểm định chất lượng; Đào tạo từ xa; Đào tạo trực tuyến; 
Giáo dục đại học. 
1. Đặt vấn đề * 
Trong một vài thập kỷ vừa qua, đào tạo từ 
xa, hay giáo dục từ xa - distance education, là 
một hình thức tiên phong của giáo dục mở, đã 
bùng nổ ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt 
trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. 
Hình thức đào tạo từ xa đã thu hút sự quan tâm 
_______ 
* Tác giả liên hệ. 
 Địa chỉ email: nhcuong@moet.gov.vn 
 https://doi.org/10.25073/2588-1159/vnuer.4176 
của nhiều cơ sở giáo dục đại học, các chuyên 
gia nghiên cứu và các nhà hoạch định chính 
sách giáo dục. Ở nước ta, giáo dục từ xa đã phát 
triển được trên 20 năm và có những đóng góp 
đáng kể trong việc đào tạo nguồn nhân lực, đáp 
ứng nhu cầu học tập cho mọi thành phần, khẳng 
định các quan niệm về học tập suốt đời và giáo 
dục cho mọi người [1]. 
Cũng như những chương trình đào tạo theo 
hình thức truyền thống (đào tạo tập trung), vấn 
đề quản lý chất lượng và đảm bảo chất lượng 
các chương trình đào tạo từ xa cũng đặc biệt 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 3 
được quan tâm. Một trong những cách thức 
được hầu hết các hệ thống giáo dục đại học trên 
thế giới sử dụng là thực hiện kiểm định chất 
lượng các chương trình đào tạo từ xa. Bài viết 
này phân tích cơ sở khoa học đối với đảm bảo 
và kiểm đinh chất lượng đào tạo từ xa qua thực 
tiễn và kinh nghiệm của một số quốc gia trên 
thế giới. Từ đó, bài viết thảo luận hướng triển 
khai thực hiện đối với các chương trình đào tạo 
từ xa ở nước ta. 
2. Khái niệm về đào tạo từ xa và kiểm định 
chất lượng chương trình đào tạo từ xa 
2.1. Các khái niệm về đào tạo từ xa 
Có nhiều khái niệm và định nghĩa về đào 
tạo từ xa hay giáo dục từ xa. Theo Tổ chức 
Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp 
quốc (UNESCO), thì “học tập mở (open 
learning) hay giáo dục từ xa (distance 
education) là hình thức đào tạo trọng tâm vào 
cách tiếp cận mở đối với giáo dục và đào tạo, 
giải phóng người học khỏi những hạn chế về 
thời gian và địa điểm, và cung cấp cơ hội học 
tập linh hoạt cho các cá nhân và nhóm người 
học” [2]. 
Dự án Tác động của giáo dục từ xa đối với 
học tập của người lớn do Chương trình học tập 
suốt đời của Liên minh Châu Âu tài trợ định 
nghĩa “giáo dục từ xa là một thuật ngữ chung 
chỉ các hình thức tổ chức giáo dục khác nhau 
trong đó giáo viên và học viên bị chia cắt bởi 
thời gian và không gian. giáo dục từ xa bao 
gồm giáo dục trực tuyến (≥ 80% nội dung 
chương trình được thực hiện trực tuyến) và giáo 
dục bán trực tuyến (30-79% nội dung chương 
trình được thực hiện trực tuyến), cũng như là 
các hình thức giáo dục khác được thực hiện với 
các tài liệu in ấn được chuyển phát qua đường 
bưu điện và/hoặc các công cụ khác để kết nối 
khoảng cách” [3]. 
Mạng lưới giáo dục Australia cho rằng đặc 
điểm chính của đào tạo từ xa là không yêu cầu 
người học phải có mặt tại lớp học và điều này 
cho phép họ tự do học tập ở bất cứ đâu và bất 
cứ khi nào họ muốn. Qua thời gian, đã có nhiều 
cách thức thực hiện với đào tạo trực tuyến, bao 
gồm việc sử dụng tài liệu bằng văn bản, video, 
băng tiếng và đĩa CD. Gần đây là việc sử dụng 
thư điện tử và Internet, và bây giờ nhiều 
chương trình từ xa được gọi là học trực 
tuyến [4]. 
Ở Việt Nam, giáo dục từ xa đã được quy 
định trong các văn bản quy phạm pháp luật. 
Quy chế về tổ chức đào tạo, thi, kiểm tra, cấp 
chứng chỉ, văn bằng tốt nghiệp theo hình thức 
giáo dục từ xa được ban hành kèm theo Quyết 
định số 40/2003/QĐ-BGDĐT ngày 08/8/2003 
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo 
định nghĩa “giáo dục từ xa là một quá trình giáo 
dục, trong đó phần lớn có sự gián cách giữa 
người dạy và người học về mặt thời gian và 
không gian. Người học theo hình thức giáo dục 
từ xa chủ yếu là tự học qua học liệu như giáo 
trình, băng hình, băng tiếng, đĩa CD-ROM, 
phần mềm vi tính, bằng việc sử dụng các 
phương tiện nghe nhìn cá nhân, phát thanh, 
truyền hình, các tổ hợp truyền thông đa phương 
tiện, mạng Internet dưới sự tổ chức, trợ giúp 
của nhà trường giáo dục từ xa lấy tự học là 
chính, đòi hỏi người học phải tự giác, kiên trì 
và quyết tâm cao để hoàn thành chương trình 
học tập của mình” (Điều 1). 
2.2. Đảm bảo và kiểm định chất lượng chương 
trình đào tạo từ xa 
Đảm bảo chất lượng đào tạo từ xa được 
hiểu chung là một hệ thống các chính sách, 
hành động, quy trình và tiêu chuẩn được xây 
dựng để giám sát và/hoặc nâng cao chất lượng 
các chương trình đào tạo từ xa. Tuy nhiên, các 
nhà nghiên cứu chỉ ra rằng việc đảm bảo chất 
lượng và kiểm đinh chất lượng chương trình 
đào tạo từ xa khá phức tạp và thách thức. Lý do 
chính là chất lượng của loại hình đào tạo này 
khó định nghĩa và chuẩn hóa. giáo dục từ xa 
liên quan đến nhiều đối tượng, bao gồm nhiều 
mối quan hệ như giảng viên, người xây dựng 
học liệu, người học, nhà quản lý, nhà cung cấp 
phương tiện cho đào tạo từ xa, nhà tuyển dụng 
lao động, chính phủ và các bên liên quan 
khác [5]. 
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng việc thực 
hiện đảm bảo chất lượng và kiểm đinh chất 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 
4 
lượng liên quan đến đào tạo từ xa là một hiện 
tượng tương đối mới. Điều này xuất phát từ nhu 
cầu cần được cung cấp thông tin minh bạch và 
hiệu quả chi phí về loại hình đào tạo này của 
các bên liên quan. Cụ thể là chất lượng của các 
cơ sở đào tạo, chương trình đào tạo và chuẩn 
đầu ra của đào tạo từ xa so với đào tạo truyền 
thống [6]. 
Đã có nhiều cơ quan quản lý, tổ chức kiểm 
đinh chất lượng và các học giả đưa ra các bộ 
tiêu chuẩn đánh giá, bộ quy tắc, hướng dẫn, đối 
sánh để thực hiện đảm bảo và kiểm đinh chất 
lượng chương trình đào tạo từ xa. Mặc dù có 
nhiều quy định khác nhau, nhưng các bộ tiêu 
chuẩn đều trọng tâm vào năm nhóm vấn đề sau: 
(1) cam kết mạnh mẽ của cơ sở giáo dục về chất 
lượng của các chương trình đào tạo từ xa; (2) 
chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy 
phù hợp với đào tạo từ xa; (3) sự hỗ trợ đầy đủ 
của đội ngũ giảng viên và cố vấn học tập; (4) 
hình thức hỗ trợ sinh viên phong phú; và (5) 
phương pháp đánh giá kết quả học tập phù hợp 
[7]. Ngoài ra, khi triển khai đánh giá các 
chương trình đào tạo từ xa cần đặc biệt chú ý 
đến cơ sở hạ tầng kỹ thuật và công nghệ phục 
vụ cho chương trình đào tạo. Các đánh giá viên 
hoặc kiểm định viên (KĐV) có thể cần thêm 
nhiều bước để đảm bảo chương trình đáp ứng 
được các nhu cầu cụ thể của người học từ xa. 
Ví dụ, họ cần xem xét xem người học và giảng 
viên tương tác thế nào trong các lớp học trực 
tuyến, hoặc dịch vụ hỗ trợ sinh viên thực hiện 
chức năng như thế nào đối với người học từ xa 
[8]. Phần tiếp theo chúng tôi sẽ trình bày cụ thể 
kinh nghiệm và cách triển khai của một số nước 
trên thế giới. 
3. Kinh nghiệm thế giới về đảm bảo chất 
lượng và kiểm định chất lượng chương trình 
và cơ sở đào tạo từ xa 
Trong phần này chúng tôi tổng hợp kinh 
nghiệm triển khai đảm bảo và kiểm định chất 
lượng chương trình và cơ sở đào tạo từ xa của 
Hoa Kỳ, Australia, một số quốc gia ở Châu Âu 
và Châu Á. 
3.1. Đảm bảo và kiểm định chất lượng đào tạo 
từ xa ở Hoa Kỳ 
Là quốc gia đầu tiên trên thế giới tiến hành 
kiểm định chất lượng giáo dục nên Hoa Kỳ 
cũng có bề dày lịch sử về kiểm định chất lượng 
chương trình và cơ sở đào tạo từ xa. Hội đồng 
kiểm định chất lượng giáo dục từ xa (DEAC), 
thành lập năm 1926 và được Bộ Giáo dục Hoa 
Kỳ và Hội đồng kiểm định đại học (CHEA) 
công nhận hoạt động; DEAC kiểm định các cơ 
sở giáo dục sau phổ thông ở Hoa Kỳ và trên 
toàn thế giới thực hiện đào tạo từ 51% chương 
trình từ xa trở lên. Ngoài DEAC, các tổ chức 
kiểm định quốc gia và kiểm định vùng của Hoa 
Kỳ cũng thực hiện kiểm định cơ sở đào tạo 
từ xa1. 
Việc kiểm định các chương trình đào tạo từ 
xa do các tổ chức kiểm định chương trình được 
Bộ Giáo dục Hoa Kỳ và CHEA công nhận hoạt 
động (trong năm 2017 có 47 tổ chức kiểm định 
chương trình được công nhận). Ngoài việc kiểm 
định các chương trình đào tạo tập trung, để có 
thể thực hiện kiểm định các chương trình đào 
tạo từ xa, các tổ chức này phải đăng ký với Bộ 
Giáo dục Hoa Kỳ và CHEA. Mỗi tổ chức có 
một cách thức riêng đối với kiểm định chương 
trình từ xa. Một số tổ chức xây dựng bộ tiêu 
chuẩn kiểm định từ xa riêng như Hội đồng kiểm 
định giáo dục điều dưỡng (ACEN), một số tổ 
chức bổ sung tiêu chí vào bộ tiêu chuẩn kiểm 
định chương trình đào tạo tập trung để kiểm 
định chương trình đào tạo từ xa như Hiệp hội 
Phát triển giảng dạy doanh thương bậc đại học 
(AACSB); một số tổ chức sử dụng nguyên quy 
trình và bộ tiêu chuẩn kiểm định chương trình 
đào tạo tập trung để kiểm định chương trình đào 
tạo từ xa như Hội đồng Kiểm định Kỹ thuật và 
Công nghệ (ABET) [9]. 
3.2. Đảm bảo và kiểm định chất lượng đào tạo 
từ xa ở Australia 
_______ 
1 Trong năm 2017, Hoa Kỳ có 6 tổ chức kiểm định vùng 
và 6 tổ chức kiểm định quốc gia, 47 tổ chức kiểm đinh 
chương trình được CHEA công nhận. 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 5 
Hầu hết các trường đại học của Australia 
đều có các chương trình đào tạo từ xa, trong đó 
có trường có tới 85% chương trình từ xa thu hút 
hơn 23.000 sinh viên. Do đó, vấn đề đảm bảo 
chất lượng và kiểm định chất lượng đào tạo từ 
xa cũng được Australia đặc biệt quan tâm. 
Trước năm 2012, việc đảm bảo chất lượng cho 
hệ thống giáo dục đại học Australia bao gồm cả 
đào tạo từ xa do Tổ chức chất lượng các trường 
đại học Australia (AUQA) thực hiện. Từ năm 
2012 trở đi, Tổ chức tiêu chuẩn và chất lượng 
giáo dục đại học (TEQSA) được thành lập trên 
cơ sở của AUQA, đảm nhận nhiệm vụ này. 
Theo quy định của Australia thì các trường đại 
học được trao quyền tự kiểm định các chương 
trình đào tạo của mình. Tuy nhiên, tất cả các 
chương trình và cơ sở giáo dục đại học phải 
thực hiện việc đăng ký quốc gia và cập nhật 
trên website của TEQSA. Tùy theo chất lượng 
và trình độ chương trình đào tạo mà các chương 
trình đó phải thực hiện đăng ký lại theo một 
khoảng thời gian nhất định (ví dụ 5 năm) [6]. 
Để hỗ trợ việc đảm bảo và nâng cao chất 
lượng đào tạo từ xa, Hội đồng giáo dục mở, từ 
xa và trực tuyến Australia (ACODE) đã ban 
hành Bộ công cụ đối sánh sử dụng công nghệ 
nâng cao chất lượng học tập. Bộ công cụ đối 
sánh này có 8 tiêu chuẩn, bao gồm: Tiêu chuẩn 
1. Chính sách và quản trị của toàn bộ cơ sở giáo 
dục đối với công nghệ nâng cao chất lượng học 
tập; Tiêu chuẩn 2. Kế hoạch của toàn bộ cơ sở 
giáo dục để nâng cao chất lượng công nghệ 
phục vụ học tập; Tiêu chuẩn 3. Hệ thống công 
nghệ thông tin, dịch vụ và hỗ trợ việc sử dụng 
công nghệ nâng cao chất lượng học tập; Tiêu 
chuẩn 4. Áp dụng các dịch vụ công nghệ nâng 
cao chất lượng học tập; Tiêu chuẩn 5. Bồi 
dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, 
nhân viên để sử dụng hiệu quả công nghệ nâng 
cao chất lượng học tập; Tiêu chuẩn 6. Hỗ trợ 
đội ngũ cán bộ, nhân viên để sử dụng công 
nghệ nâng cao chất lượng học tập; Tiêu chuẩn 
7. Đào tạo sinh viên để sử dụng hiệu quả công 
nghệ nâng cao chất lượng học tập; Tiêu chuẩn 
8. Hỗ trợ sinh viên để sử dụng hiệu quả công 
nghệ nâng cao chất lượng học tập [10]. 
3.3. Đảm bảo và kiểm định chất lượng đào tạo 
từ xa ở Châu Âu 
Đào tạo từ xa và trực tuyến khá phổ biến ở 
Châu Âu. Theo thống kê trong năm 2015 có 
1759 chương trình đào tạo trực tuyến được triển 
khai ở châu lục này. Một số quốc gia có số 
lượng chương trình trực tuyến lớn như Tây Ban 
Nha (474 chương trình), Vương quốc Anh 
(425 chương trình), và Pháp (267 chương trình) 
[11]. Tuy nhiên, theo một kết quả khảo sát về 
vấn đề đảm bảo và kiểm định chất lượng đào 
tạo từ xa được Hiệp hội các trường đại học 
Ch ... i học Mở Hà Nội và Trường Đại 
học Mở Thành phố Hồ Chí Minh được Chính 
phủ giao nhiệm vụ đào tạo cử nhân hệ giáo dục 
từ xa. Cho đến nay cả nước đã có 144 chương 
trình đào tạo từ xa do 21 trường đại học tiến 
hành đào tạo. Tuy nhiên, quy mô đào tạo từ xa 
ở nước ta đã giảm sút trong vòng ba năm gần 
đây. Theo thống kê tại thời điểm tháng 10/2012, 
cả nước có 161.047 sinh viên theo học các 
chương trình đào tạo từ xa (chiếm 6% so với 
tổng số sinh viên cả nước) thì đến tháng 
10/2016 chỉ có 70.425 sinh viên (chiếm dưới 
5% so với tổng số sinh viên cả nước) và chỉ có 
17 trong số 21 trường đại học được phép tiến 
hành đào tạo từ xa tuyển sinh được. Tỉ lệ sinh 
viên theo học các nhóm ngành cụ như kinh 
doanh - quản lý: 36%, khoa học xã hội: 41%, 
giáo dục: 15%, kỹ thuật - công nghệ: 9% 
[16, 17]. 
Các chuyên gia về giáo dục cho rằng một 
trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự 
giảm sút quy mô tuyển sinh đào tạo từ xa là do 
chất lượng của loại hình đào tạo này chưa được 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 7 
xã hội thừa nhận. Mà lý do căn bản là từ phía 
các trường đại học. Nhiều trường chưa thực sự 
đầu tư nhân lực, công sức, tài chính để xây 
dựng học liệu, phát triển công nghệ đào tạo từ 
xa. Do đó, không ít trường đã dùng nguyên tài 
liệu, giáo trình đào tạo chính quy tập trung để 
giảng dạy từ xa. Ngoài ra, phần lớn đội ngũ 
giảng viên cơ hữu tham gia đào tạo từ xa chưa 
được đào tạo bài bản, chưa có nghiệp vụ và 
phương pháp giảng dạy phù hợp với loại hình 
này. Phương pháp kiểm tra đánh giá không phù 
hợp với loại hình đào tạo từ xa, việc tổ chức thi 
còn chưa nghiêm túc, khách quan cũng là các 
nguyên nhân khiến nhiều nhà tuyển dụng lao 
động không tuyển dụng những người tốt nghiệp 
các chương trình đào tạo từ xa [18]. 
Để xã hội, người tuyển dụng lao động tin 
tưởng vào chất lượng của loại hình đào tạo từ 
xa thì cơ quan quản lý nhà nước cần triển khai 
các biện pháp nhằm khắc phục những hạn chế, 
bất cập và chấn chỉnh, xử lý những hiện tượng 
tiêu cực. Một trong những giải pháp mà nhiều 
chuyên gia đề xuất là Bộ Giáo dục và Đào tạo 
cần ban hành văn bản cụ thể về đảm bảo chất 
lượng đào tạo từ xa, đồng thời tiến hành kiểm 
định chất lượng tất cả các chương trình đào tạo 
từ xa trên cả nước. 
4.2. Quy định và triển khai kiểm định chất 
lượng giáo dục đại học ở Việt Nam 
Đảm bảo và kiểm định chất lượng giáo dục 
đại học đã chính thức được triển khai ở nước ta 
từ năm 2004 với việc Bộ trưởng Bộ Giáo dục 
và Đào tạo ban hành Quy định tạm thời về kiểm 
định chất lượng trường đại học (Quyết định số 
38/QĐ-BGDĐT ngày 02/12/2014). kiểm định 
chất lượng ở Việt Nam là bắt buộc đối với tất cả 
các cơ sở giáo dục và chương trình đào tạo đại 
học (Luật Giáo dục đại học, Điều 49 khoản 2). 
Để triển khai các quy định của Quốc hội và 
Chính phủ về kiểm định chất lượng giáo dục, 
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành các văn 
bản về quy trình và chu kỳ kiểm định chất 
lượng cơ sở giáo dục đại học và chương trình 
đào tạo, các bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng 
trường đại học và chương trình đào tạo các 
trình độ của giáo dục đại học, quy định về tổ 
chức kiểm định chất lượng giáo dục và kiểm 
định viên kiểm định chất lượng giáo dục [19]. 
Cho đến hết tháng 8/2016, kết quả triển 
khai kiểm định chất lượng giáo dục đại học theo 
tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo đạt 
được cụ thể là: có 218 trường đại học, học viện 
hoàn thành báo cáo tự đánh giá; 124 trường 
được các tổ chức kiểm định chất lượng đánh giá 
ngoài, trong đó 117 trường được công nhận đạt 
tiêu chuẩn chất lượng. Về kiểm định chất lượng 
chương trình đào tạo, đã có 12 chương trình 
được đánh giá ngoài (trong đó 10 chương trình 
đã được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng). 
Ngoài ra còn có 06 trường đại học và 107 
chương trình đào tạo được đánh giá hoặc kiểm 
định theo tiêu chuẩn của khu vực, quốc tế 
[20, 21]. 
Về đảm bảo và kiểm định chất lượng đào 
tạo từ xa, Đề án “Phát triển đào tạo từ xa giai 
đoạn 2015-2020” được Thủ tướng Chính phủ 
phê duyệt theo Quyết định số 1559/QĐ-TTg 
ngày 10/9/2015 đã đặt ra mục tiêu cụ thể đến 
năm 2020 phải tiến hành kiểm định tất cả các 
chương trình đào tạo từ xa cấp văn bằng đã 
được cấp phép. Các trường thực hiện đào tạo từ 
xa cũng được khuyến khích tham gia kiểm định 
bởi các tổ chức quốc tế có uy tín. Để triển khai 
Đề án này, ngày 22/6/2016, Bộ Giáo dục và 
Đào tạo đã ban hành Kế hoạch số 431/KH-
BGDĐT thực hiện Đề án “Phát triển đào tạo từ 
xa giai đoạn 2015-2020”, trong đó giao Cục 
Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục (nay 
là Cục Quản lý Chất lượng) chủ trì, phối hợp 
với các đơn vị liên quan xây dựng Thông tư ban 
hành bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng chương 
trình đào tạo từ xa và các văn bản hướng dẫn 
triển khai. Ngoài ra, Quy chế đào tạo từ xa trình 
độ đại học được ban hành kèm theo Thông tư 
số 10/2017/TT-BGDĐT ngày 28/4/2017 của Bộ 
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nêu rõ 
phải triển khai tự đánh giá chương tình đào tạo 
từ xa, đăng ký tham gia kiểm định chất lượng 
chương trình đào tạo từ xa theo quy định hiện 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 
8 
hành với tổ chức kiểm định chất lượng (Điều 
11, khoản 7). 
5. Một số khuyến nghị 
Theo như phân tích ở trên thì việc kiểm 
định chất lượng đào tạo từ xa là bắt buộc ở 
nước ta và đến hết năm 2020 tất cả các chương 
trình đào tạo từ xa phải được kiểm định chất 
lượng. Trong ba cách thức kiểm định chương 
trình đào tạo từ xa mà thế giới đang thực hiện 
là: (1) sử dụng nguyên bộ tiêu chuẩn đánh giá 
chất lượng chương trình đào tạo tập trung, (2) 
thêm một số tiêu chí vào bộ tiêu chuẩn đánh giá 
chất lượng chương trình đào tạo tập trung, và 
(3) xây dựng một bộ tiêu chuẩn riêng biệt, thì 
Việt Nam chọn cách thức thứ 3 - xây dựng một 
bộ tiêu chuẩn mới để kiểm định chất lượng các 
chương trình đào tạo từ xa. Trong phần này, 
chúng tôi sẽ trình bày một số khuyến nghị đối 
với việc xây dựng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất 
lượng và triển khai kiểm định chất lượng 
chương trình đào tạo từ xa trong thời gian tới. 
Ba nhóm khuyến nghị được đưa ra đối với cấp 
quản lý nhà nước về đảm bảo và kiểm định chất 
lượng, tổ chức kiểm định chất lượng và cơ sở 
giáo dục có đào tạo từ xa. 
5.1. Đối với cơ quan quản lý nhà nước 
Đối với cơ quản quản lý nhà nước về đảm 
bảo và kiểm định chất lượng giáo dục, mà cụ 
thể là Bộ Giáo dục và Đào tạo thì điều quan 
trọng nhất là phải tiến hành xây dựng và ban 
hành bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng chương 
trình đào tạo từ xa. Bộ tiêu chuẩn này cần đảm 
bảo những tiêu chí thể hiện sự quản lý nhà nước 
về giáo dục từ xa, đồng thời phải có những tiêu 
chí tiếp cận với xu thế khu vực và quốc tế. Ban 
soạn thảo có thể tham khảo các bộ tiêu chuẩn 
kiểm định từ xa của các nước phát triển trên thế 
giới như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và 
Australia. Trong đó, bộ công cụ đảm bảo chất 
lượng đào tạo trực tuyến do TEQSA, Australia 
biên soạn để áp dụng cho các nền kinh tế APEC 
là nguồn tham khảo có giá trị. Bộ tiêu chuẩn 
đánh giá chất lượng chương trình đào tạo từ xa 
của Việt Nam cần có những tiêu chí đặc thù của 
đào tạo từ xa như hạ tầng công nghệ thông tin, 
nguồn học liệu phục vụ đào tạo từ xa, năng lực 
của giảng viên và cán bộ hỗ trợ đào tạo từ xa, 
tương tác giữa giảng viên và học viên, hỗ trợ 
sinh viên, và phương pháp đánh giá phù hợp. 
Ngoài việc ban hành bộ tiêu chuẩn đánh giá 
chất lượng chương trình đào tạo từ xa, Bộ Giáo 
dục và Đào tạo cũng cần xây dựng tài liệu 
hướng dẫn sử dụng bộ tiêu chuẩn này, chi tiết 
tới từng chỉ báo và minh chứng để các cơ sở 
giáo dục có chương trình đào tạo từ xa, các tổ 
chức kiểm định chất lượng giáo dục và các 
kiểm định viên kiểm định chất lượng thống nhất 
thực hiện. Bên cạnh đó, cần ban hành văn bản 
chỉ đạo việc tổ chức và giám sát các hoạt động 
đảm bảo chất lượng bên trong của các cơ sở 
giáo dục về đào tạo từ xa để đảm bảo rằng hoạt 
động kiểm định chất lượng mang tính quá trình, 
chứ không phải hoạt động kiểm định chất lượng 
mang tính tổng kết như hiện nay. 
5.2. Đối với các tổ chức kiểm định chất lượng 
giáo dục 
Để thực hiện tốt việc đánh giá các chương 
trình đào tạo từ xa, các tổ chức kiểm định chất 
lượng giáo dục cần chú ý đến năng lực chuyên 
môn của đội ngũ kiểm định viên. Cần tổ chức 
các khóa tập huấn để trang bị kiến thức, kỹ 
năng cho các kiểm định viên sẽ tham gia đánh 
giá ngoài các chương trình đào tạo từ xa. Để 
tham gia đánh giá chương trình đào tạo từ xa, 
các kiểm định viên ngoài kinh nghiệm đánh giá 
chương trình đào tạo truyền thống, cần thực sự 
am hiểu về đào tạo từ xa. Vì kiểm định đào tạo 
từ xa hoàn toàn mới mẻ ở nước ta, nên các kiểm 
định viên cần phải được trang bị những kỹ thuật 
và phương pháp để đánh giá chuẩn xác chất 
lượng các chương trình đào tạo từ xa. 
5.3. Đối với các cơ sở giáo dục có thực hiện 
chương trình đào tạo từ xa 
Cơ sở giáo dục có thực hiện chương trình 
đào tạo từ xa cần chuẩn bị nhân lực và vật lực 
để thực hiện tốt các bước trong quy trình kiểm 
định chất lượng chương trình đào tạo. Trước hết 
cần tổ chức tập huấn cho toàn bộ cán bộ quản 
lý, giảng viên, cán bộ hỗ trợ, nhân viên, và sinh 
viên cốt cán về tầm quan trọng và quy trình 
kiểm định chất lượng. Ngay khi bộ tiêu chuẩn 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 9 
đánh giá chất lượng chương trình đào tạo từ xa 
được ban hành, cần thành lập Hội đồng tự đánh 
giá và tiến hành tự đánh giá, viết báo cáo tự 
đánh giá các chương trình từ xa mà trường tổ 
chức đào tạo. Tiếp đó, tổ chức rà soát, bổ sung 
và hoàn thiện các chỉ báo còn chưa hoàn thiện 
thông qua các hoạt động đảm bảo chất lượng 
bên trong, sau đó mớithực hiện đăng ký đánh 
giá ngoài với một tổ chức kiểm định chất lượng 
được Bộ Giáo dục và Đào tạo cấp phép2. Các 
trường cũng được khuyến khích thực hiện đánh 
giá hoặc kiểm định với một tổ chức nước ngoài 
có uy tín được Bộ Giáo dục và Đào tạo 
công nhận. 
6. Kết luận 
Đào tạo từ xa, đào tạo trực tuyến ngày càng 
trở nên phổ biến trong các hệ thống giáo đại 
học trên thế giới. Hình thức đào tạo này được 
coi là một công cụ hữu hiệu phục vụ việc học 
tập suốt đời. Đào tạo từ xa với việc áp dụng 
công nghệ thông tin là phương thức giáo dục 
hiện đại, phổ biến đến mức độ chủ đạo trong kỷ 
nguyên giáo dục mở và cách mạng công nghiệp 
4.0. Để giáo dục từ xa phát huy được những thế 
mạnh, nhằm đào tạo ra đội ngũ lao động vừa 
làm vừa học có tri thức, kỹ năng thì cần có các 
biện pháp để đảm bảo và nâng cao chất lượng 
hình thức đào tạo này. 
Được sử dụng bởi nhiều quốc gia trên thế 
giới qua nhiều thập kỷ, kiểm định chất lượng đã 
chứng tỏ là một cách tiếp cận đảm bảo chất 
lượng có hiệu quả đối với giáo dục đại học nói 
chung và giáo dục từ xa nói riêng. Với quy định 
kiểm định chất lượng bắt buộc các cơ sở giáo 
dục và chương trình đào tạo đại học, đặc biệt là 
kiểm định xong tất cả các chương trình đào tạo 
từ xa đến năm 2020, cho thấy Việt Nam đang 
thể hiện quyết tâm để đảm bảo chất lượng 
phương thức đào tạo này. Với một hệ thống 
kiểm định chất lượng còn khá non trẻ, chúng ta 
cần nỗ lực và cố gắng nhiều hơn nữa để có thể 
thực hiện được mục tiêu này. Cụ thể là cấp 
quản lý nhà nước cần sớm ban hành bộ tiêu 
_______ 
2 Đến 9/2018 Việt Nam đã có 05 tổ chức kiểm định chất 
lượng giáo dục được thành lập, trong đó có 04 tổ chức 
được cấp phép hoạt động. 
chuẩn đánh giá chất lượng chương trình đào tạo 
từ xa và hướng dẫn phù hợp, các tổ chức kiểm 
định chất lượng cần trang bị kiến thức và kỹ 
năng chuyên biệt về kiểm định từ xa cho đội 
ngũ kiểm định viên, và các cơ sở giáo dục cần 
chuẩn bị các nguồn lực cần thiết để tiến hành 
kiểm định chất lượng các chương trình đào tạo 
từ xa đang thực hiện đào tạo. 
Tài liệu tham khảo 
[1] UNESCO, Distance education in Asia and the 
Pacific: country papers, Volume III (Singapore - 
Vietnam), 2009. www.unesco.org/education/pdf/53-
23c.pdf. 
[2] UNESCO, Open and distance learning: trends, 
policy and strategy considerations, 2002. 
63e.pdf. 
[3] Owusu-Boampong, A. & Holmberg, C., Distance 
education in European higher education – the 
potential, UNESCO Institute for Lifelong 
Learning, International Council for Open and 
Distance Education and Study Portals B.V, 2015. 
[4] Australian University, Distance learning Australia, 
2018.
e-learning/. 
[5] O. Darojat, M. Nilson, D. Kaufman, Quality 
assurance in Asian open and distance learning: 
policies and implementation, Journal of Learning 
for Development. Vol. 2, No. 2 (2015) 1. 
[6] I. Jung, C. Latchem, Quality assurance and 
accreditation in distance education and e-learning: 
models, policies and research, Routledge, 
London, 2012. 
[7] Wang, Qi., Quality assurance - best practices for 
assessing online programs, International Journal 
on Elearning. Vol. 5, No. 2 (2006) 265. 
[8] J. Friedman, 10 facts about accreditation in online 
degree programs, U.S.News & World Report, 
February 9, 2017. https://www.usnews.com. 
[9] U.S. Department of Education., Accrediting 
agencies recognized for distance education and 
correspondence education, 2018. 
https://www2.ed.gov. 
[10] The Australasian Council on Open, Distance and 
e-learning (ACODE), Benchmarks for technology 
enhanced learning, ACODE, Canberra, 2014. 
[11] L. Bollaert, NVAO’s accreditation of online 
education in a nutshell, https://www.nvao.net, 2015. 
[12] P. Henderikx, G. Ubachs, Quality assurance and 
accreditation of online and distance higher 
education, https://www.unic.ac.cy, 2017. 
N.H. Cuong, L.M. Phong / VNU Journal of Science: Education Research, Vol. 35, No. 1 (2019) 1-10 
10 
[13] A. Stella, A. Gnanam, Quality assurance in 
distance education: The challenges to be 
addressed, Higher Education. Vol. 47, No. 2 
(2004) 143. 
[14] Malaysian Qualification Agency (MQA), Code of 
practices for open and distance learning, MQA, 
Kuala Lumpur, 2013. 
[15] COL, DEMP & UNESCO, Quality assurance 
toolkit for distance higher education institutions 
and programmes, COL, Vancouver, 2009. 
[16] Vietnamnet, Mở đào tạo từ xa sẽ không cần cấp 
phép,  2017. 
[17] Tertiary Education Quality and Standards Agency 
(TEQSA), Quality assurance of online learning: 
discussion paper, TEQSA, Melbourne, 2017. 
[18] Nhân dân Điện tử, Phát triển đào tạo từ xa đúng 
hướng,  2017. 
[19] Nguyễn Hữu Cương, Một số kết quả đạt được của 
kiểm định chất lượng giáo dục đại học Việt Nam 
và hướng triển khai trong tương lai, Tạp chí Quản 
lý Giáo dục. Tập 9 Số 8 (2017) 7. 
[20] Cục Quản lý Chất lượng - Bộ Giáo dục và Đào 
tạo, Danh sách các cơ sở giáo dục đại học; các 
trường cao đẳng, trung cấp sư phạm, đã hoàn 
thành báo cáo tự đánh giá, được kiểm định, 2018 
(dữ liệu cập nhật đến ngày 31/8/2018). 
[21] Cục Quản lý Chất lượng - Bộ Giáo dục và Đào 
tạo, Danh sách các chương trình đào tạo được 
đánh giá/công nhận, 2018 (dữ liệu cập nhật đến 
ngày 31/8/2018).