Siêu âm trong chẩn đoán một số bệnh lý nhiễm trùng bào thai - Ngô Thị Kim Loan

SIÊU ÂM TRONG CHẨN ĐOÁN MỘT SỐ 
BỆNH LÝ NHIỄM TRÙNG BÀO THAI
Báo cáo viên: Ths.Bs. NGÔ THỊ KIM LOAN
GIỚI THIỆU
• Nhiễm trùng chu sinh: 2-3% các bất thường bẩm sinh
• TORCH: là một số nhiễm trùng bào thai bất thường bẩm sinh
• Điều trị cho mẹ: thường không thay đổi kết cục cho thai
Hậu quả 
cho con
Tác hại 
cho mẹ
TORCH
GIỚI THIỆU
TORCH?
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
• Là bệnh gây ra do nhiễm KST Toxoplama gondii
• Thể hoạt động: phóng thích ra và tiêu diệt tế bào
thai nhi
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
Nhiễm trùng Toxo bào thai chỉ xảy ra ở mẹ nhiễm nguyên phát
Khi mẹ bị nhiễm:
• 50% thai nhi bị nhiễm:
o 75% không có biểu hiện
o 10% có tổn thương nặng: Nhiễm ở quý 1, quý 2 thai kỳ +++
Tiên lượng:
Phần lớn các TH nhiễm trùng không có triệu chứng nhưng vẫn có
nguy cơ xuất hiện muộn :
• Chậm phát triển tâm thần
• Điếc
• Những bất thường của mắt
Tổn thương nặng:
• 80% bất thường ở mắt và hệ TKTW
• 12% thai lưu
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
Đục thủy tinh thể
Thủy tinh thể bình thường
Nốt vôi hóa rải rác trong não
Dấu hiệu trên thai nhi:
Siêu âm:
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
Đầu nhỏ
Dãn não thất
Tràn dịch đa màng hoặc đơn lẻ
Ruột echo dày
Gan lách to, vùng echo dày
trong gan
Dấu hiệu trên thai nhi
Siêu âm:
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
Siêu âm:
• Lượng ối: Nếu có đa ối, thường kèm với phù thai
• Bánh nhau: Bánh nhau dày
• Các số đo sinh học: Có thể có IUGR
• Thời điểm biểu hiện: thường ở quý 2 thai kỳ
NHIỄM TRÙNG 
TOXOPLASMA BẨM SINH
•Là bệnh gây ra do mẹ nhiễm virus Rubella nguyên phát
•Virus Rubella là loại VR chứa ARN trong nhân
NHIỄM VIRUS 
RUBELLA BẨM SINH
Đốm xuất huyết Đục thủy tinh thể
Dị tật tim
PDA
Nhiễm Rubella bẩm sinh, đặc trưng bởi:
• Đục thủy tinh thể
• Bất thường tim
• Điếc
Những biểu hiện khác:
• Chậm phát triển tâm thần
• Ban xuất huyết
• Gan lách to
• Khiếm khuyết hệ TKTW=> chậm phát triển tâm thần
NHIỄM VIRUS 
RUBELLA BẨM SINH
Nhiễm Rubella cấp tính trong thai kỳ:
• Trong 12 tuần đầu: > 90% nhiễm trùng cho bào thai
• Từ 13-17 tuần: 60%
• Từ 18-24 tuần: 25%
• Từ 36 tuần: gần 100%
Tiên lượng:
• Thai lưu trong tử cung
• Bất thường tim: khiếm khuyết vách 
• Bất thường mắt: Đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc
• Bất thường hệ thần kinh: đầu nhỏ, bất thường cấu trúc => Chậm 
phát triển tâm thần
• Điếc
Kiểm soát: CDTK đặt ra cho thai nhiễm ở quý 1
Theo dõi sát tăng trưởng và cấu trúc thai nhi
NHIỄM VIRUS 
RUBELLA BẨM SINH
NHIỄM VIRUS 
RUBELLA BẨM SINH
Đục thủy tinh thểThủy tinh thể nhỏ Hốc mắt nhỏ
SIÊU ÂM:
ASD VSD
•Là bệnh gây ra do mẹ nhiễm virus CMV
•CMV là loại VR mụn rộp lớn, DNA trong nhân có vỏ bọc
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Nhiễm CMV ở người lớn thường không nặng nhưng ở thai
nhi có thể gây tổn thương nghiêm trọng:
• 20% có biểu hiện nặng trong thai kỳ hoặc lúc sinh
• 17% có biểu hiện nặng lúc 1 tuổi
• Mẹ nhiễm nguyên phát: 30% thai sẽ bị nhiễm 
• Mẹ nhiễm ở quý 1 thai kỳ: thai nguy cơ cao bất thường nặng
Lưu ý:
• 95% trẻ sơ sinh bị nhiễm không triệu chứng lúc sinh
• Những trẻ có triệu chứng:
o 80% bất thường TKTW
o 30% chết
• Những trẻ không triệu chứng vẫn có thể điếc và bất thường TK 
trong quá trình phát triển sau đó
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Vôi hóa
Ở ruột
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Vôi hóa
Ở gan
Ở não:
CMV+++ 
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Vôi hóa và xuất huyết
vùng germinal matrix
quanh não thất bên
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Xuất huyết diện rộng
vùng germinal matrix
quanh não thất bên
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Xuất huyết diện rộng
vùng germinal matrix
quanh não thất bên
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Phù thai do thiếu máu,
gan lách to, 
không do miễn dịch,
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
Dãn não thất
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Nước ối: Thiểu ối với IUGR+++, IUGR thường xuất hiện 
sớm
Đa ối thường kèm phù thai
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
Siêu âm:
Bánh nhau: dày +/- kèm phù thai
NHIỄM CYTOMEGALOVIRUS 
BẨM SINH
• Là bệnh gây ra do mẹ nhiễm Parvovirus, dòng B19+++
• PV là loại VR có chuỗi đơn DNA trong nhân
•
•
Hồng ban đặc hiệu( slapped cheek)
NHIỄM PARVO VIRUS 
BẨM SINH 
Nhiễm PV ở người lớn và TE gây bệnh hồng ban nhiễm
trùng (fifth disease)
• Có thể nhẹ hoặc không triệu chứng
• Thai nhi: gây thiếu máu và phù thai nghiêm trọng không do 
MD
• Nguy cơ lây nhiễm từ mẹ: 10%- 20%
Nhiễm PV bào thai, có thể gây thiếu máu bào thai nghiêm 
trọng:
• Phù thai: 10%
• Thai lưu: 17% nếu nhiễm sau 20 tuần
• Chết chu sinh
NHIỄM PARVO VIRUS 
BẨM SINH 
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
•Tràn dịch màng bụng thường hiện diện
•Các dấu hiệu của phù thai: TDMP, TDMB, da dày
•Tim to và giảm động trong trường hợp nặng
•Gan lách to
•Dãn não thất, vôi hóa nội sọ và trong gan
•PSV động mạch não giữa tăng cao ở thai thiếu máu
TB và nặng
Lượng ối: thường là bình thường
Bánh nhau: bánh nhau dày
Tăng trưởng: thường là bình thường
NHIỄM PARVO VIRUS 
BẨM SINH 
Siêu âm:
NHIỄM PARVO VIRUS 
BẨM SINH 
Siêu âm:
NHIỄM PARVO VIRUS 
BẨM SINH 
Siêu âm:
NHIỄM PARVO VIRUS 
BẨM SINH 
• Là bệnh gây ra do mẹ nhiễm xoắn khuẩnTreponema Pallidum
• Bệnh lây tryền qua đường tình dục và đường máu
•
•
NHIỄM TRÙNG GIANG MAI
BẨM SINH
Siêu âm:
Dấu hiệu trên thai nhi:
•Những TH nặng có thể có các dấu hiệu của phù
thai: TDMP, TDMB, TD màng ngoài tim và da dày
•Gan lách to: thường là dấu chứng duy nhất
Lượng ối: đa ối ít gặp, nếu có thường xuất hiện trễ
Bánh nhau: bánh nhau dày, to ít gặp
Tăng trưởng: thường là bình thường
Thời điểm phát hiện: Có dấu hiệu được phát 
hiện lần đầu thường khoảng 24 tuần
NHIỄM TRÙNG GIANG MAI
BẨM SINH