Tài liệu Mũi khâu thời gian
Thời trang là trung tâm của ngành công nghiệp dệt may. Các mẫu vải mới được tạo ra cho mọi
mùa. Trong số các công cụ sở hữu trí tuệ, bảo hộ kiểu dáng công nghiệp (sau đây gọi tắt là "kiểu
dáng") được xem là phù hợp nhất đối với ngành công nghiệp thời trang. Đăng ký kiểu dáng cho
phép chủ sở hữu ngăn cấm tất cả người khác khai thác các yếu tố trang trí hoặc thẩm mỹ mới
hoặc nguyên gốc, đó có thể là các kiểu dáng ba chiều, ví dụ, các hình dạng bắt mắt, hoặc các
kiểu dáng hai chiều, ví dụ, các họa tiết nghệ thuật ưa nhìn in trên sản phẩm dệt may.
Ngành công nghiệp thời trang và may mặc đầu tư một nguồn lực rất lớn vào việc sáng tạo ra các
kiểu dáng mới và độc đáo cho từng mùa trong năm. Mặc dù có đầu tư lớn như vậy, pháp luật kiểu
dáng quốc gia và/hoặc khu vực vẫn chưa được sử dụng nhiều cho việc đăng ký và bảo hộ những
kiểu dáng này. Ở một số nước, những kiểu dáng đó có thể được bảo hộ một cách thỏa đáng như
tác phẩm mỹ thuật ứng dụng theo pháp luật quyền tác giả. Tuy nhiên, lời giải thích thường được
viện dẫn cho việc không đăng ký kiểu dáng là vòng đời sản phẩm ngắn không đủ bù đắp chi phí
về thời gian và tài chính có liên quan. Trên thực tế, các lý lẽ về đăng ký kiểu dáng mới cần phải
được xem xét trong từng trường hợp cụ thể. Việc đăng ký kiểu dáng sẽ giúp ngăn cấm người khác
sao chép kiểu dáng đó và đặc biệt là chống lại các đối thủ cạnh tranh vô lương tâm khỏi việc sao
chép đó.
Hơn nữa, bảo hộ kiểu dáng không phải lúc nào cũng là gánh nặng tài chính. Một số nước và khu
vực, như Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU), cho phép bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
mà không cần đăng ký trong một thời hạn tương đối ngắn. Việc bảo hộ kiểu dáng không đăng ký,
nếu có, sẽ rất có lợi cho các nhà thiết kế thời trang hoặc các doanh nghiệp nhỏ với nguồn ngân
sách hạn chế, và cho cả những người muốn thăm dò thị trường cho các kiểu dáng mới trước khi đưa ra
quyết định đăng ký. Kiểu dáng cộng đồng không cần đăng ký của EU được bảo hộ trong thời hạn tối
đa là ba năm, kể từ ngày kiểu dáng được công bố công khai ở một trong số 25 nước thành viên của EU
Tóm tắt nội dung tài liệu: Tài liệu Mũi khâu thời gian
TỔ CHỨC SỞ HỮU TRÍ TUỆ THẾ GIỚI MŨI KHÂU THỜI GIAN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SỞ HỮU TRÍ TUỆ DÀNH CHO DOANH NGHIỆP DỆT MAY Chịu trách nhiệm xuất bản TRẦN VIỆT HÙNG Biên tập và dịch thuật PHẠM PHI ANH MAI VĂN SƠN TRẦN VĂN HIỆP Giới hạn trách nhiệm: Thông tin trong Tài liệu hướng dẫn này không nhằm thay thế ý kiến tư vấn pháp lý chuyên nghiệp. Mục đích chính của Tài liệu này chỉ là cung cấp thông tin cơ bản về sở hữu trí tuệ. Ấn phẩm được dịch và xuất bản với sự cho phép của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), chủ sở hữu quyền tác giả đối với bản gốc (tiếng Anh) của ấn phẩm. (Ấn phẩm có tại địa chỉ: www.wipo.int/sme/en/documents/guides). Do vậy, WIPO không có nghĩa vụ hay trách nhiệm gì liên quan đến sự chính xác của bản dịch này, mà nghĩa vụ và trách nhiệm đó thuộc về Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Quyền tác giả đối với bản tiếng Việt thuộc Cục Sở hữu trí tuệ (2009). WIPO sở hữu quyền tác giả đối với bản gốc bằng tiếng Anh (2005). Nghiêm cấm việc tái bản hoặc truyền tải nội dung bất kỳ của Ấn phẩm dưới bất kỳ hình thức hoặc phương tiện nào, dù là bằng phương tiện điện tử hay cơ học, nếu không được sự cho phép bằng văn bản của chủ sở hữu, trừ trường hợp được pháp luật cho phép. TỔ CHỨC SỞ HỮU TRÍ TUỆ THẾ GIỚI MŨI KHÂU THỜI GIAN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SỞ HỮU TRÍ TUỆ DÀNH CHO DOANH NGHIỆP DỆT MAY Sự sáng tạo trong công nghiệp dệt may đã tạo ra cuộc cách mạng trong ba lĩnh vực chính - may mặc, dệt may gia đình và dệt may công nghiệp - trong vòng 50 năm trở lại đây. Vải thun Lycra đã làm thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp thời trang phụ nữ và trang phục năng động. Áo khoác làm bằng vải bông được xử lý bằng chất chống cháy Proban và mũ trùm đầu được Nomex sản xuất bằng một loại vải chống cháy đã cứu mạng sống của nhiều nhân viên cứu hoả trên toàn thế giới. Việc sử dụng loại vải mới này cũng giúp cho đồ đạc trở nên bền hơn, tiện nghi hơn và hấp dẫn hơn. Không còn nghi ngờ về giá trị to lớn của nguồn lực trí tuệ trong công nghiệp dệt may. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) trong ngành này vẫn ít chú ý đến việc bảo vệ tài sản trí tuệ của họ. Trong môi trường kinh doanh hiện tại, lợi thế cạnh tranh của mọi doanh nghiệp đều bắt nguồn từ sự đổi mới và các hình thức thể hiện sáng tạo gốc độc đáo. Các nhà quản lý doanh nghiệp cần phải nhận ra các tài sản vô hình có giá trị này một cách kịp thời, xác định tầm quan trọng của tài sản đó đối với hoạt động kinh doanh, phân tích chi phí - lợi ích để quyết định tài sản vô hình nào cần được bảo hộ và củng cố thông qua việc sử dụng các công cụ sở hữu trí tuệ. Tài liệu này nghiên cứu việc quản lý và sử dụng chiến lược quyền sở hữu trí tuệ nhằm giảm đến mức tối thiểu rủi ro, xây dựng quan hệ kinh doanh và nâng cao khả năng cạnh tranh của tất cả các loại hình doanh nghiệp trong ngành công nghiệp dệt may. SỞ HỮU TRÍ TUỆ TRONG CÔNG NGHIỆP DỆT MAY "Trong lĩnh vực quan sát, cơ hội chỉ đến với những ý tưởng đã được chuẩn bị". Louis Pasteur, người đã "tình cờ" tìm ra vải sau này được gọi là tơ nhân tạo khi nghiên cứu để tìm ra lụa nhân tạo. "Các doanh nghiệp [vừa và nhỏ trong ngành dệt may] đang bị đóng cửa là những doanh nghiệp thiếu khả năng sáng tạo và đổi mới. Một trong số ít những giải pháp để nâng cao khả năng cạnh tranh (từ châu Á) là công nghệ, bí quyết kỹ thuật (known-how), dây chuyền cung ứng nhanh hơn, việc quản lý sở hữu trí tuệ tốt hơn và khả năng phản ứng nhanh nhạy hơn". Silvia Grandi, Đièu phối viên Dự án FP6 Fashion Net (Đổi mới của châu Âu tháng 7/ 2005) "Hãy quan sát các sự vật bình thường bằng đôi mắt khám phá." Vico Magistretti, một trong những nhà thiết kế nội thất nổi tiếng nhất của Italia. 2 DESIGNSKIỂU DÁNG Thời trang là trung tâm của ngành công nghiệp dệt may. Các mẫu vải mới được tạo ra cho mọi mùa. Trong số các công cụ sở hữu trí tuệ, bảo hộ kiểu dáng công nghiệp (sau đây gọi tắt là "kiểu dáng") được xem là phù hợp nhất đối với ngành công nghiệp thời trang. Đăng ký kiểu dáng cho phép chủ sở hữu ngăn cấm tất cả người khác khai thác các yếu tố trang trí hoặc thẩm mỹ mới hoặc nguyên gốc, đó có thể là các kiểu dáng ba chiều, ví dụ, các hình dạng bắt mắt, hoặc các kiểu dáng hai chiều, ví dụ, các họa tiết nghệ thuật ưa nhìn in trên sản phẩm dệt may. Ngành công nghiệp thời trang và may mặc đầu tư một nguồn lực rất lớn vào việc sáng tạo ra các kiểu dáng mới và độc đáo cho từng mùa trong năm. Mặc dù có đầu tư lớn như vậy, pháp luật kiểu dáng quốc gia và/hoặc khu vực vẫn chưa được sử dụng nhiều cho việc đăng ký và bảo hộ những kiểu dáng này. Ở một số nước, những kiểu dáng đó có thể được bảo hộ một cách thỏa đáng như tác phẩm mỹ thuật ứng dụng theo pháp luật quyền tác giả. Tuy nhiên, lời giải thích thường được viện dẫn cho việc không đăng ký kiểu dáng là vòng đời sản phẩm ngắn không đủ bù đắp chi phí về thời gian và tài chính có liên quan. Trên thực tế, các lý lẽ về đăng ký kiểu dáng mới cần phải được xem xét trong từng trường hợp cụ thể. Việc đăng ký kiểu dáng sẽ giúp ngăn cấm người khác sao chép kiểu dáng đó và đặc biệt là chống lại các đối thủ cạnh tranh vô lương tâm khỏi việc sao chép đó. Hơn nữa, bảo hộ kiểu dáng không phải lúc nào cũng là gánh nặng tài chính. Một số nước và khu vực, như Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU), cho phép bảo hộ kiểu dáng công nghiệp mà không cần đăng ký trong một thời hạn tương đối ngắn. Việc bảo hộ kiểu dáng không đăng ký, nếu có, sẽ rất có lợi cho các nhà thiết kế thời trang hoặc các doanh nghiệp nhỏ với nguồn ngân sách hạn chế, và cho cả những người muốn thăm dò thị trường cho các kiểu dáng mới trước khi đưa ra quyết định đăng ký. Kiểu dáng cộng đồng không cần đăng ký của EU được bảo hộ trong thời hạn tối đa là ba năm, kể từ ngày kiểu dáng được công bố công khai ở một trong số 25 nước thành viên của EU. "Trái với quan điểm cho rằng đăng ký kiểu dáng là một quá trình phức tạp và tốn kém, khi đăng ký chúng tôi nhận thấy rằng không phải là như vậy". Ông T.J. Singh, Công ty House of Valaya - Công ty đầu tiên của Ấn Độ bảo hộ họa tiết kiểu dáng của "Valaya Diasun" dưới cả hình thức nhãn hiệu và tác phẩm nghệ thuật. 3 4DESIGNS Cũng cần lưu ý rằng nhiều nước cho phép đăng ký một số lượng lớn các kiểu dáng khác nhau (10, 20 hoặc thậm chí là 100 kiểu dáng) trong một đơn duy nhất với điều kiện tất cả các kiểu dáng đó phải liên quan đến một sản phẩm hoặc một "nhóm" sản phẩm. KIỂU DÁNG THỜI TRANG THÀNH CÔNG Ở NAM PHI Tuần lễ thời trang Nam Phi – một chỉ số biểu thị sự giàu có về các tài năng thời trang bị lãng quên tại đất nước này đã bước sang năm thứ chín. Thành công vang dội của Tuần lễ thời trang 2005 cho thấy ngành công nghiệp thời trang đã có những bước tiến vượt bậc trong việc phát triển thời trang thành một ngành kinh doanh quan trọng, tạo ra sự thịnh vượng dựa trên kiểu dáng và đưa các nhà thiết kế thời trang Nam Phi có mặt trên thị trường quốc tế. Mục tiêu chính của Tuần lễ thời trang là quảng bá cho công nghiệp thời trang Nam Phi – quần áo, đồ lót, giày dép và hàng dệt may. Ban tổ chức Tuần lễ thời trang đã tổ chức các hội thảo để hợp nhất ngành thời trang với ngành thủ công nghiệp tại các tỉnh nhỏ ở vùng xa. Họ cũng tài trợ cho các cuộc thi tài năng thiết kế thời trang trẻ của Nam Phi – những người được giải sẽ có cơ hội trình diễn bộ sưu tập đầu tay tại Tuần lễ thời trang. Những sắc màu rực rỡ và kiểu dáng mới lạ tạo nên sự khác biệt của thời trang và hàng dệt may của Nam Phi với các nước khác. Nhiều nhà thiết kế thời trang của Nam Phi đã lấy cảm hứng sáng tạo từ các di sản văn hóa của họ. Ngành công nghiệp thời trang của Nam Phi đang tiến về phía trước với niềm tin rằng họ đang được coi trọng. Bộ sưu tập Bongiwe Walaza tại Tuần lễ thời trang Nam Phi 2004 A Ûnh : I va n N au de V ới s ự ch o ph ép c ủa H em é Trong khi các xu hướng thời trang có thể đến và đi trong nháy mắt, thì một số kiểu dáng thời trang lại tồn tại mãi mãi. Với việc sử dụng vải và sợi chất lượng cao, nhiều sản phẩm thời trang đã trở thành các tác phẩm nghệ thuật kinh điển. Khoảng thời gian chờ đợi để có được một chiếc túi xách thời trang cổ điển hiệu “Kelly” do Hãng thời trang Hermès của Pháp sản xuất là một năm (Hãng này trở nên nổi tiếng từ năm 1956 sau khi Công chúa Kelly của Công quốc Monaco xuất hiện trên trang bìa Tạp chí LIFE với chiếc túi của Hãng này). Mỗi chiếc túi được làm theo đơn đặt hàng với màu sắc, chất liệu vải hoặc da cụ thể theo yêu cầu của khách hàng. Một ví dụ khác là mẫu vải len Burberry vẫn rất quyến rũ đối với những khách hàng trẻ tuổi sau nhiều thập kỷ được tạo ra. Hermès là một trong số 10 khách hàng lớn nhất của Hệ thống La Hay về đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp (xem trang 20) với hàng trăm kiểu dáng được đăng ký thông qua Hệ thống này. 5Ả nh : Sa lm an A . M ah m oo d HÃNG THIẾT KẾ THỜI TRANG "BRIMFUL DESIGNS" CỦA PAKISTAN Trong bảy năm qua, Brimful Designs - một hãng thiết kế thời trang có trụ sở tại Lahore, Pakistan, đã tạo ra và tiếp thị thành công một kiểu dáng trang phục bằng vải bông in hoa có chất lượng cao dưới nhãn hiệu Yahsir Waheed Designer Lawn. Nhưng năm 2003, sự sao chép tràn lan đe dọa sự tồn tại của hãng. Hàng nhái mẫu thiết kế bộ sưu tập xuân hè của Yahsir Waheed tràn ngập thị trường dưới nhiều nhãn hiệu khác nhau với giá chỉ bằng một phần ba hàng chính hiệu. Các thương gia đã sử dụng catalog giới thiệu sản phẩm của Yahsir Waheed Designer Lawn để bán hàng nhái kiểu dáng và gây nhầm lẫn cho các khách hàng thường xuyên của Brimful. Phản ứng tiêu cực của khách hàng đã dẫn đến sự sụt giảm thị phần của hãng một cách nhanh chóng. Tại một cuộc hội thảo do Cơ quan Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ Pakistan (SMEDA) tổ chức, Brimful đã tham vấn các chuyên gia và được khuyến nghị đăng kýý bảo hộ kiểu dáng theo Pháp lệnh Kiểu dáng công nghiệp năm 2000 của Pakistan. Brimful đã làm theo lời tư vấn đó và từ năm 2004 đã đăng ký bảo hộ tất cả các kiểu dáng của bộ sưu tập Yahsir Waheed Designer Lawn nhằm ngăn chặn hành vi xâm phạm và tạo cơ sở cho các hành động pháp lýý sau này. Tuy nhiên, cuộc chiến vẫn tiếp tục diễn ra. Những kẻ xâm phạm không còn sao chép y nguyên các kiểu dáng, nhưng các kiểu dáng nhái vẫn tượng tự đến mức đủ để gây nhầm lẫn cho khách hàng. Dịch vụ tư vấn pháp lý sở hữu trí tuệ đã trở nên rất phổ biến tại Pakistan, nhưng vẫn còn rất đắt đỏ; chủ hãng Brimful cho rằng quy trình để nhận được và thi hành lệnh của tòa án vẫn còn mất rất nhiều thời gian. Họ muốn thấy những hành động trừng phạt mạnh mẽ của các cơ quan chức năng chống lại những kẻ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực dệt may nhằm tăng cường hiệu lực pháp luật bảo hộ kiểu dáng và ngăn ngừa việc sao chép tràn lan. (Tạp chí WIPO tháng 5/6 năm 2005) www.yahsirwaheed.com/enter.htm Đối với các sản phẩm thời trang có tuổi thọ dài, việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp là biện pháp tốt nhất để ngăn chặn người khác sử dụng kiểu dáng đó. Ngay tại thời điểm nộp đơn (chứ không được muộn hơn), bạn có thể yêu cầu hoãn công bố đơn đăng ký trong thời hạn tối đa là 30 tháng. Đây là một quy định đặc biệt hữu ích của Hệ thống La Hay, kiểu dáng cộng đồng của châu Âu và nhiều hệ thống pháp luật quốc gia nhằm cho phép người đăng ký giữ bí mật kiểu dáng của họ cho đến khi sản phẩm được tung ra thị trường. Người mẫu Amna Shafaat trong một mẫu thiết kế của Yahsir Waheed bị sao chép. 6PATENTSSÁNG CHẾ Trong dệt may công nghiệp, động lực đổi mới xuất phát sự cạnh tranh gay gắt và yêu cầu của khách hàng – sự ra đời của những chiếc tàu bay và xe hơi mới thường tạo ra làn sóng đổi mới đối với các nhà cung cấp hàng dệt may công nghiệp có liên quan.” Lutz Walter, Tổ chức Dệt may châu Âu - Euratex. Sáng tạo trong các lĩnh vực kỹ thuật – được bảo hộ bởi Bằng độc quyền sáng chế – là một biện pháp để nhà sản xuất hàng dệt may vượt lên trong quá trình cạnh tranh. Kết quả đăng ký sáng chế thể hiện sức mạnh về kỹ thuật của doanh nghiệp, ví dụ, trong việc sáng chế ra loại vải mới không nhàu, mềm hơn, thích nghi với mọi điều kiện thời tiết và có độ co giãn tốt hơn, v.v. Kết quả đăng ký sáng chế giúp thu hút các đối tác kinh doanh và nhà đầu tư. Novozymes - một Công ty công nghệ sinh học của Đan Mạch chuyên về sản xuất enzym và chủng vi sinh (www.novozymes.com), luôn đi đầu trong việc sử dụng enzym để xử lý vải. Mặc dù trước đây không hoạt động trong ngành công nghiệp dệt may, nhưng năm 1987, Công ty đã phát triển và đăng ký bảo hộ độc quyền sáng chế cho công nghệ xử lý trang phục quần bò may bằng vải bông chéo theo kiểu bò mài (“stone washed”). Công nghệ này dựa trên một enzym được gọi là "xenlulaza" có khả năng loại bỏ thuốc nhuộm chàm (indigo) từ vải bò làm từ bông sợi để có được vải bò mài. Trong vòng ba năm, hầu như toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất vải bông chéo sử dụng xelulaza theo hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng (li-xăng) với Novozymes. Ngày nay, công nghệ của Novozymes được sử dụng để cải tiến các phương pháp sản xuất và vải bông chéo đã được li-xăng trên toàn thế giới. Công ty này sở hữu hơ ... hỉ trong 30 ngày. Trong khi đó, hầu hết các đối thủ cạnh tranh phải mất từ 4 đến 12 tháng. Công ty nhận được rất nhiều thư điện tử từ những nhà quản lý cửa hàng thông báo về các xu hướng, các loại vải và kiểu may mới, từ đó những nhà thiết kế nhanh chóng chuẩn bị các mốt mới. Loại vải mới được lựa chọn nhanh chóng được may trên các thiết bị tự động và chuyển đến những cửa hàng. Một hệ thống phân phối công nghệ cao, với khoảng 200km đường tàu điện ngầm và hơn 400 điểm giao hàng để bảo đảm rằng các sản phẩm hoàn thiện được vận chuyển và đến cửa hàng trong vòng 48 giờ. Các công ty thời trang khác cũng sử dụng công nghệ thông tin để chỉnh sửa các sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu của từng khách hàng. Ví dụ, hãng Shirtsdotnet (www.shirtsdotnet.com) đặt mục đích tái cơ cấu ngành công nghiệp may mặc truyền thống bằng cách duy trì quá trình ra quyết định và áp dụng mô hình kinh doanh dựa trên đơn đặt hàng. Shirtsdotnet là một doanh nghiệp cung ứng dịch vụ phần mềm may mặc theo mô hình kinh doanh thương mại điện tử (business to business), cung cấp các giải pháp may đo, chỉnh sửa trang phục cho các công ty đặt hàng qua thư. Khách hàng có thể thiết kế và đặt hàng trực tiếp thông qua cửa hàng trực tuyến. Công ty dựa vào phần mềm độc quyền được bảo hộ làm bí mật thương mại và theo pháp luật về quyền tác giả. Như đã trình bày tại các ví dụ nêu trong Tài liệu này, nguồn lực và hoạt động trí tuệ là chìa khóa cho sự thành công của các doanh nghiệp trong ngành dệt may. Việc bảo hộ nguồn lực tồn tại dưới hình thức những tài sản trí tuệ sẽ nâng cao thu nhập thông qua việc bán, li-xăng và thương mại hóa các sản phẩm mới khác nhau, nâng cao thị phần, tăng lợi nhuận biên và giảm nguy cơ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác. Việc quản lý tốt tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp hoặc trong chiến lược tiếp thị sẽ giúp nâng cao giá trị của doanh nghiệp trong mắt của nhà đầu tư và các tổ chức tài chính. BÍ MẬT THƯƠNG MẠI VÀ MÔ HÌNH KINH DOANH MỚI 16 PROTECTINBẢO HỘ SỞ HỮU TRÍ TUỆ CÁCH THỨC BẢO HỘ KIỂU DÁNG CÔNG NGHIỆP Ở hầu hết các nước, kiểu dáng công nghiệp phải đăng ký để được bảo hộ theo pháp luật về kiểu dáng công nghiệp. Để đăng ký kiểu dáng công nghiệp, đơn đăng ký phải được nộp tại cơ quan sở hữu trí tuệ của quốc gia muốn nhận được sự bảo hộ. Pháp luật gần đây của một số nước hoặc khu vực kinh tế chung, như Liên minh châu Âu, đã đưa ra các quy định cho phép có được sự bảo hộ hạn chế đối với kiểu dáng không cần đăng ký trong khoảng thời hạn 3 năm để từ ngày kiểu dáng được công bố công khai lần đầu tiên (xem trang 3). CÁCH THỨC ĐĂNG KÝ BẢO HỘ SÁNG CHẾ Đơn đăng ký sáng chế phải được chuẩn bị và nộp cho cơ quan sáng chế quốc gia hoặc khu vực tương ứng. Việc chuẩn bị đơn sáng chế và theo đuổi đơn cho đến khi bằng độc quyền sáng chế được cấp là một công việc phức tạp, điều đó có nghĩa là: thực hiện việc tra cứu tình trạng kỹ thuật để xác định giải pháp kỹ thuật đã biết bất kỳ mà có thể làm cho sáng chế mất khả năng bảo hộ; viết yêu cầu bảo hộ và bản mô tả đầy đủ về sáng chế, gồm cả vấn đề pháp lý và kỹ thuật; liên hệ với cơ quan sáng chế quốc gia hoặc khu vực, đặc biệt là trong thời gian thẩm định nội dung của đơn sáng chế; thực hiện những sửa đổi cần thiết đối với đơn sáng chế theo yêu cầu của cơ quan sáng chế. Đơn đăng ký phải bao gồm bản mô tả đầy đủ về sáng chế, yêu cầu bảo hộ nhằm xác định phạm vi sử dụng của sáng chế, hình vẽ và tóm tắt. Việc chuẩn bị các tài liệu nêu trên đòi hỏi có kiến thức chuyên sâu về pháp luật sáng chế và hoạt động của cơ quan sáng chế. Do vậy, mặc dù không bắt buộc phải có sự hỗ trợ về kỹ thuật và pháp lý, nhứng tốt hơn hết hãy tham vấn ý kiến của chuyên gia sở hữu trí tuệ. Đ ơn đ ăn g ky ù n ha õn hi ệu q uo ác te á th eo H ệ th ốn g M ad rid so á 7 56 05 9 Đ ơn đ ăn g ky ù n ha õn hi ệu q uo ác te á th eo H ệ th ốn g M ad rid so á 4 29 17 7 Đ ơn đ ăn g ky ù n ha õn hi ệu q uo ác te á th eo H ệ th ốn g M ad rid so á 6 59 16 3 VẢI BÔNG AI CẬP HERMÈS RUGMARK 17 G CÁCH THỨC BẢO HỘ NHÃN HIỆU Sự bảo hộ nhãn hiệu có thể đạt được thông qua đăng ký hoặc, ở một số nước việc bảo hộ có thể đạt được thông qua việc sử dụng. Nhưng ngay cả khi nhãn hiệu có thể được bảo hộ thông qua việc sử dụng thì tốt hơn hết hãy đăng ký nhãn hiệu bằng cách nộp đơn đăng ký tại cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia. Việc đăng ký nhãn hiệu sẽ mang lại sự bảo hộ mạnh hơn, đặc biệt là trong trường hợp có tranh chấp với nhãn hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn. Đối với việc đăng ký nhãn hiệu, các dịch vụ của các đại diện sở hữu công nghiệp thường là rất hữu ích và ở một số nước là bắt buộc. Bước đầu tiên là nộp đơn đăng ký nhãn hiệu cho cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia, kể cả thông tin liên lạc của công ty, hình ảnh minh họa cho nhãn hiệu (theo định dạng chuẩn được yêu cầu), bản mô tả về hàng hóa và dịch vụ và/hoặc các nhóm mà doanh nghiệp muốn nhận được sự bảo hộ và nộp khoản phí theo quy định. Thời gian cần thiết để đăng ký nhãn hiệu là rất khác nhau giữa các nước, nhìn chung là khoảng từ 3 tháng đến 2 năm, do vậy đơn đăng ký phải được nộp sớm nhằm bảo đảm đăng ký đúng hạn để sử dụng trong quảng cáo và tiếp thị sản phẩm có liên quan. Trong khi thời hạn bảo hộ là khác nhau, ở nhiều nước nhãn hiệu đã đăng ký được bảo hộ trong thời hạn 10 năm. Đăng ký có thể được gia hạn nhiều lần (thông thường, mỗi lần là 10 năm) với điều kiện phí gia hạn phải được nộp đúng thời hạn. DANH MỤC KIỂM TRA VIỆC LỰA CHỌN NHÃN HIỆU Kiểm tra xem nhãn hiệu có đáp ứng tất cả các điều kiện pháp lý không. Bảo đảm rằng nhãn hiệu không trùng hoặc không tương tự đến mức gây nhầm lẫn với các nhãn hiệu có trước. Bảo đảm rằng nhãn hiệu dễ đọc, viết và nhớ và phù hợp cho tất cả các dạng phương tiện quảng cáo. Bảo đảm rằng nhãn hiệu không có ý nghĩa không mong muốn bất kỳ. Kiểm tra xem tên miền tương ứng đã được đăng ký chưa. 18 PROPERTY BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ Ở NƯỚC NGOÀI – YÊU CẦU HƯỞNG QUYỀN ƯU TIÊN Quyền sở hữu trí tuệ có tính lãnh thổ, nghĩa là sự bảo hộ bị giới hạn ở lãnh thổ một nước hoặc khu vực được đăng ký. Vì vậy, các nhà quản lý doanh nghiệp phải đưa ra một quyết định quan trọng là doanh nghiệp cần đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của mình ở những nước nào. Thời gian là một yếu tố quan trọng trong quyết định này: Ngày nộp đơn của đơn đăng ký sáng chế đầu tiên được gọi là ngày ưu tiên. Bất kỳ đơn đăng ký nào sau đó được nộp ở nước khác trong thời hạn 12 tháng tính từ ngày đó (nghĩa là, trong thời hạn ưu tiên) sẽ được hưởng lợi từ đơn nộp đầu tiên và sẽ có sự ưu tiên hơn so với các đơn do người khác nộp để đăng ký cho cùng sáng chế sau ngày ưu tiên. Tốt hơn hết là hãy nộp đơn đăng ký sáng chế ở nước ngoài trong thời hạn ưu tiên. Sau khi kết thúc thời hạn ưu tiên, và cho đến khi đơn đăng ký sáng chế được cơ quan sáng chế công bố (thường là 18 tháng sau ngày ưu tiên), đơn đăng ký sáng chế vẫn có thể được nộp cho sáng chế đó ở những nước khác, nhưng sẽ không được hưởng quyền ưu tiên của đơn được nộp trước đó. Đối với kiểu dáng công nghiệp, người nộp đơn thường có 6 tháng kể từ ngày đơn đăng ký được nộp ở nước đầu tiên để yêu cầu hưởng quyền ưu tiên khi đăng ký bảo hộ kiểu dáng ở những nước khác. Khi thời hạn này kết thúc, người nộp đơn sẽ không thể đăng ký bảo hộ kiểu dáng ở những nước khác vì kiểu dáng sẽ không được coi là có tính mới. Thời hạn hưởng quyền ưu tiên đối với nhãn hiệu là 6 tháng kể từ ngày nộp đơn đầu tiên. Việc đăng ký nhãn hiệu ở một nước chỉ làm phát sinh hiệu lực ở nước đó trừ khi nhãn hiệu được coi là nổi tiếng. Đ ơn đ ăn g ky ù k ie åu da ùng q uo ác te á so á D M /5 89 77 Đ ơn đ ăn g ky ù k ie åu da ùng q uo ác te á so á D M /5 89 77 Đ ơn đ ăn g ky ù k ie åu da ùng q uo ác te á so á D M /5 89 80 HERMÈS 19 BA CON ĐƯỜNG BẢO HỘ Con đường quốc gia: Con đường khu vực: Một người có thể tìm kiếm sự bảo hộ bằng cách nộp đơn riêng biệt tại cơ quan sở hữu trí tuệ của mỗi quốc gia mà cần phải bảo hộ. Quy trình này có thể là phức tạp và tốn kém. Việc dịch sang ngôn ngữ chính thức của các nước đó là một yêu cầu phổ biến, cũng như phải thanh toán các khoản phí hành chính (và đôi khi cả pháp lý). Một số thỏa thuận khu vực cho phép đăng ký kiểu dáng ở một nhóm các nước là các bên ký kết của thỏa thuận đó. Người nộp đơn muốn nhận được sự bảo hộ ở Các cơ quan sở hữu trí tuệ khu vực về kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu gồm: Tổ chức Sở hữu trí tuệ châu Phi (OAPI) (www.oapi.wipo.net); Tổ chức Sở hữu công nghiệp khu vực châu Phi (ARIPO) (www.aripo.org); Cơ quan Kiểu dáng Benelux (BDO) (www.bbtm-bbdm.org/); Cơ quan Hài hòa hóa thị trường nội khối của Liên minh châu Âu (OHIM) (oami.eu.int/). Các cơ quan sở hữu trí tuệ về sáng chế gồm: Tổ chức Sở hữu trí tuệ châu Phi (OAPI) (www.oapi.wipo.net); Tổ chức Sở hữu công nghiệp khu vực châu Phi (ARIPO) (www.aripo.org); Tổ chức Sáng chế Á - Âu (EAPO) (www.eapo.org); Cơ quan Sáng chế châu Âu (EPO) (www.epo.org); và Cơ quan Sáng chế của Hội đồng hợp tác các nước vùng Vịnh (www.gulf-patent-office.org.sa). 20 Con đường quốc tế: Con đường quốc tế: Con đường quốc tế: kiểu dáng công nghiệp – Các doanh nghiệp muốn đăng ký quốc tế kiểu dáng công nghiệp ở một số nước nhất định có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc bằng cách sử dụng cơ chế được quy định bởi Hệ thống La Hay do WIPO quản lý. Người nộp đơn từ một nước thành viên có thể nộp một đơn quốc tế duy nhất cho WIPO và chỉ định các nước khác mà họ muốn bảo hộ kiểu dáng của mình. Để biết thêm thông tin, hãy xem trên trang web của WIPO tại địa chỉ: www.wipo.int/hague/. sáng chế – Hiệp ước về Hợp tác sáng chế (PCT) do WIPO quản lý cho phép nộp một đơn sáng chế duy nhất để bảo hộ sáng chế ở một số hoặc tất cả các nước thành viên PCT. Để đáp ứng điều kiện sử dụng PCT, các doanh nghiệp phải có cơ sở thương mại hoặc công nghiệp thực thụ và hiệu quả tại một trong số những nước thành viên PCT. Đơn đăng ký có thể được nộp tại cơ quan sáng chế quốc gia hoặc khu vực và/hoặc Phòng nhận đơn PCT ở WIPO. Để biết thêm thông tin, hãy xem trên trang web của WIPO tại địa chỉ: www.wipo.int/patentscope/en/. nhãn hiệu – Hệ thống Madrid cung cấp một quy trình tiết kiệm và hiệu quả liên quan đến việc đăng ký và duy trì nhãn hiệu ở các nước là thành viên của Hệ thống với một đơn đăng ký duy nhất. Để được đăng ký, nước sở tại của người nộp đơn phải là thành viên của Hệ thống Madrid và nhãn hiệu đã được đăng ký hoặc được nộp tại hoặc có hiệu lực ở nước đó. Để biết thêm thông tin, hãy xem trên trang web của WIPO tại địa chỉ: www.wipo.int/madrid/. Đ ơn P C T qu ốc te á So á W O 2 00 4/ 02 82 84 Đ ơn P C T qu ốc te á So á W O 0 2/ 05 57 67 Đ ơn P C T qu ốc te á W O 2 00 5/ 09 94 76 GEOX GRINDI NOVOZYMES CÁC ẤN PHẨM TRONG BỘ SÁCH “SỞ HỮU TRÍ TUỆ DÀNH CHO DOANH NGHIỆP”: TẠO DỰNG NHÃN HIỆU Tài liệu giới thiệu về nhãn hiệu dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ấn phẩm số 900 của WIPO. TẠO DÁNG SẢN PHẨM Tài liệu giới thiệu về kiểu dáng công nghiệp dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ấn phẩm số 498 của WIPO. SÁNG TẠO TƯƠNG LAI Tài liệu giới thiệu về sáng chế dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ấn phẩm số 917 của WIPO. HÌNH THỨC THỂ HIỆN SÁNG TẠO Tài liệu giới thiệu về quyền tác giả dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ấn phẩm số 918 của WIPO. Để biết thêm thông tin, xin liên hệ: Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới Địa chỉ: 34, chemin des Colombettes P.O. Box 18, CH-1211 Geneva 20 Thụy Sỹ Điện thoại: +41 22 338 91 11 Fax: + 41 22 733 54 28 e-mail: wipo.mail@wipo.int hoặc Văn phòng Điều phối tại New York Địa chỉ: 2, United Nations Plaza Suite 2525 New York, N.Y. 10017 Hợp chủng quốc Hoa Kỳ Điện thoai: + 1 212 963 6813 Fax: + 1 212 963 4801 e-mail: wipo@un.org Xem trang web tại: Và đặt mua ấn phẩm tại Hiệu sách điện tử của WIPO tại: hoặc Phòng Doanh nghiệp vừa và nhỏ của WIPO Địa chỉ: 34, chemin des Colombettes P.O. Box 18 CH-1211 Geneva 20 Thụy Sỹ Fax: +41 22 338 87 60 e-mail: sme@wipo.int Xem trang web: hoặc Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam Địa chỉ: 386 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội Điện thoại: +84.4.3858 3069 Fax: +84.4.38588449 E-mail: vietnamipo@noip.gov.vn Website: www.noip.gov.vn Có thể tải miễn phí bản tiếng Việt của ấn phẩm tại: www.noip.gov.vn Để biết thêm thông tin về các ấn phẩm và nội dung sở hữu trí tuệ liên quan đến doanh nghiệp vừa và nhỏ, xin vui lòng xem trang web của Phòng Doanh nghiệp vừa và nhỏ của WIPO tại địa chỉ: www.wipo.int/sme/en. Ngoài ra, bạn cũng có thể đăng ký để nhận bản tin điện tử miễn phí hằng tháng của Phòng Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại địa chỉ: www.wipo.int/sme/en/documents/wipo_sme_newsletter.html. Ấn phẩm được dịch và xuất bản với sự tài trợ của Quỹ tín thác WIPO – USPTO (Cơ quan Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ) và Dự án Việt Nam - Thụy Sỹ về sở hữu trí tuệ (Dự án SVIP). Ấn phẩm của WIPO số 794VN (Vietnamese) Mã số ISBN: 978-92-805-1872-6 Tài liệu được xuất bản theo Giấy phép số 110/GP-CXB do Cục Xuất bản cấp ngày 19/8/2009.
File đính kèm:
- tai_lieu_mui_khau_thoi_gian.pdf