Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học các môn Lí luận chính trị ở các trường đại học, cao đẳng hiện nay

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 296-301 
296 
Email: hungbvu@gmail.com 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC 
CÁC MÔN LÍ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG HIỆN NAY 
Võ Minh Hùng, Trường Đại học Bà Rịa - Vũng Tàu 
Ngày nhận bài: 03/5/2019; ngày chỉnh sửa: 20/5/2019; ngày duyệt đăng: 25/5/2019. 
Abstract: Innovating teaching methods of subjects Political Theory in universities and colleges in 
Vietnam is now a difficult problem, not only for generations of teachers but also for concerns of 
ministries and departments. The article proposes a number of measures to improve the quality of 
teaching Political Reasoning subjects at universities and colleges today, based on analyzing the 
current situation of this issue. 
Keywords: Measures, quality, political reasoning, university, college. 
1. Mở đầu 
Giáo dục lí luận chính trị là một nhiệm vụ trọng yếu 
trong công tác tư tưởng của Đảng nhằm trang bị cho 
người học tri thức lí luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí 
Minh và đường lối của Đảng một cách cơ bản, có hệ 
thống, giúp cho người học xây dựng thế giới quan và 
phương pháp (PP) luận khoa học, nâng cao trình độ tư 
duy lí luận, nâng cao năng lực lãnh đạo, bản lĩnh chính 
trị và phẩm chất đạo đức cách mạng. Đại hội lần thứ X 
của Đảng xác định: “Coi trọng bồi dưỡng cho học sinh, 
sinh viên (SV) khát vọng mãnh liệt xây dựng đất nước 
giàu mạnh, gắn liền lập nghiệp bản thân với tương lai 
của cộng đồng, của dân tộc, trau dồi cho học sinh, SV 
bản lĩnh, phẩm chất và lối sống của thế hệ trẻ Việt Nam 
hiện đại” [1; tr 207]. 
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quán triệt tư tưởng đối với 
cán bộ đi học lí luận chính trị, Bác căn dặn: Việc học tập 
lí luận chính trị không phải nhằm biến các đồng chí 
thành những người lí luận suông mà nhằm làm thế nào 
cho công tác của các đồng chí được tốt hơn, nghĩa là các 
đồng chí phải học tập tinh thần của chủ nghĩa Mác-Lênin 
để áp dụng lập trường, quan điểm và PP ấy mà giải quyết 
cho tốt những vấn đề thực tế trong cách mạng của chúng 
ta. Như thế học tập lí luận cốt để áp dụng vào thực tế [2]. 
Tuy nhiên, trong thực tế, việc giảng dạy các môn lí luận 
chính trị ở nước ta hiện nay thực hiện vẫn chưa hiệu quả. 
Nhiều giảng viên (GV) vẫn đang sử dụng những PP 
truyền thụ một chiều “thầy đọc trò chép”, truyền thụ 
những sự kiện mang tính khô khan và cứng nhắc, dẫn đến 
SV cảm thấy nhàm chán môn học, thậm chí có những SV 
có tâm lí sợ môn học. Trong Nghị quyết số 37-NQ/TW 
“về công tác lí luận và định hướng nghiên cứu đến năm 
2030” đã chỉ rõ: “công tác lí luận còn những hạn chế, 
khuyết điểm công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi 
dưỡng lí luận chính trị còn hạn chế về chất lượng, trùng 
lặp về nội dung, chương trình giáo trình; chậm đổi mới 
về PP”[3; tr 2]. 
Ngoài ra, xu thế toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc 
tế đã và đang mở ra những cánh cửa cho sự giao lưu, hợp 
tác, trao đổi, học hỏi; mở ra sự năng động, sáng tạo cho 
SV có thể phát huy tối đa năng lực của mình. Nhưng bên 
cạnh đó cũng khó tránh khỏi những luồng gió độc đang 
len lỏi từng ngày, từng giờ vào trong tâm trí của SV, làm 
cho một bộ phận SV nảy sinh tâm lí sùng bái đồng tiền, 
bất chấp đạo lí, coi thường các giá trị nhân văn, đi ngược 
lại luân thường đạo lí của dân tộc ta Và nguy hiểm 
hơn, đó là bị các thế lực thù địch lôi kéo, tác động, làm 
cho các em ngày càng có những biểu hiện xa rời lí tưởng 
cách mạng, giảm sút niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng. 
Đồng thời, cuộc cách mạng khoa học - công nghệ 4.0 
đang bùng nổ như vũ bảo đã phần nào đưa SV đến với 
lối sống ảo, lối sống vô cảm, thiếu tôn trọng người khác; 
SV đứng trước sự nhiễu loạn thông tin, thiếu kĩ năng xử 
lí thông tin, vì vậy dẫn đến nhiều hành vi sai trái 
Vì vậy, trong lúc này và hơn bao giờ hết, chúng ta 
phải nhanh chóng đổi mới PPDH và đẩy mạnh công tác 
giáo dục lí luận chính trị cho SV để giúp SV ngày càng 
có hứng thú với môn học. Qua đó, chúng ta có thể định 
hướng cho SV có lối sống tích cực, lành mạnh, có niềm 
tin vào Đảng; và việc đổi mới này cũng hoàn toàn phù 
hợp với chính sách, chủ trương của Đảng, Chính phủ, của 
xã hội, của thực trạng giảng dạy trong nhà trường cũng 
như phù hợp với xu thế của thời đại như Kết luận số 
94-KL/TW ngày 28/3/2014 của Ban Bí thư về tiếp tục 
đổi mới việc học tập lí luận chính trị trong hệ thống giáo 
dục quốc dân: “Đổi mới việc học tập lí luận chính trị 
trong hệ thống giáo dục quốc dân nhằm tạo bước tiến 
mới, có kết quả, chất lượng cao hơn, góp phần làm cho 
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường 
lối, quan điểm của Đảng giữ vai trò chủ đạo trong đời 
sống xã hội” [4]. 
Theo chúng tôi, để nâng cao chất lượng giảng dạy và 
học tập những môn học này, trước hết, phải đổi mới 
PPDH; thứ hai, phải quán triệt quan điểm giáo dục lí luận 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 296-301 
297 
chính trị phải biết gắn lí luận với thực tiễn cuộc sống, “Lí 
luận đi đôi với thực tiễn”, “Lí luận kết hợp với thực 
hành”, “Lí luận và thực hành phải luôn luôn đi đôi với 
nhau”, “Lí luận phải liên hệ với thực tế”. 
2. Nội dung nghiên cứu 
2.1. Thực trạng giảng dạy các môn lí luận chính trị ở 
nước ta hiện nay 
Hiện nay, ở nước ta, việc nâng cao chất lượng và hiệu 
quả cũng như đổi mới PPDH các môn lí luận chính trị 
nhằm thu hút SV có thái độ yêu thích đối với các môn 
học này đang là vấn đề đặt ra cho các trường đại học, cao 
đẳng trong cả nước. Khi nghe đến môn học lí luận chính 
trị là hầu như SV đều tỏ thái độ không mặn mà. Thái độ 
đó một phần do GV tạo ra. Hiện nay, từ thực tế dạy học, 
chúng tôi được biết, vẫn còn rất nhiều giờ giảng, GV hầu 
như chỉ cắm cúi vào giáo trình, nhắc lại những điều đã 
có, đã được ghi chép một cách đầy đủ, rõ ràng trong sách 
vở, tài liệu. Nhiều giờ học trôi qua trong sự nhàm chán, 
nặng nề bởi GV hầu như chỉ biết có lí thuyết suông, chỉ 
sử dụng một PP thuyết trình hết sức đơn điệu “thầy đọc, 
trò chép”... dẫn đến bài giảng thiếu sức sống, sức hấp 
dẫn, sức thuyết phục, không sinh động, không tạo ra 
được cảm hứng trong giờ học. Đây là một hiện tượng khá 
phổ biến tại các trường đại học, cao đẳng, các cơ sở đào 
tạo chính trị hiện nay của nước ta. Hệ quả tất yếu kéo 
theo đó là chất lượng, hiệu quả của công tác đào tạo, 
giảng dạy yếu kém, thậm chí đôi khi còn phản tác dụng 
và tạo ra tâm lí ức chế, khiên cưỡng, gò ép cho người 
học. Từ đó nhiều người nhầm lẫn mà cho rằng, chính trị 
dường như là một lĩnh vực khô khan, thiếu sức sống, 
thiếu sức truyền cảm... Xuất phát từ quan niệm sai lầm 
này mà trong thực tế nhiều SV đã đến với các bài học, 
bài thi các môn chính trị bằng một tâm lí “đối phó”, chỉ 
chú trọng “học vẹt”, học “thuộc lòng”, học để qua được 
các kì thi, còn bản chất vấn đề thì hầu như không hiểu 
hoặc không cần hiểu; niềm đam mê hứng thú hầu như 
không có, không biết cách vận dụng lí thuyết vào thực 
tiễn. Với những quan niệm và tâm lí xuất phát điểm như 
vậy dẫn đến chất lượng, hiệu quả dạy học môn học đáng 
được báo động [5]. Và đây cũng là một trong những 
nguyên nhân khiến nhiều SV có tâm lí chán nản, dẫn đến 
việc bỏ học. 
Vậy, những nguyên nhân cơ bản nào dẫn đến những 
hạn chế nêu trên? Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi đề 
cập những nguyên nhân được xem là cơ bản nhất, đó là: 
Thứ nhất, do đặc thù của bộ môn lí luận chính trị đã 
là rất khô khan, cứng nhắc, hết sức trừu tượng, khó tiếp 
thu, lại thường được xếp vào chương trình học các năm 
thứ nhất, thứ hai - khi mà SV đang còn chập chững bước 
vào trường, tâm lí chưa ổn định, chưa quen với các PP 
học ở đại học vì vậy, khiến cho công tác giảng dạy của 
GV cũng như việc học của SV gặp nhiều khó khăn, gây 
ra tâm lí chán nản của SV đối với các môn học. 
Thứ hai, hiện nay, đội ngũ GV trẻ giảng dạy các môn 
lí luận chính trị chiếm đa số. Bên cạnh những ưu điểm của 
GV trẻ là năng động, biết ứng dụng công nghệ thông tin 
trong dạy học thì nội dung bài giảng lại thiếu những dẫn 
chứng mang tính trải nghiệm lịch sử, thiếu những ví dụ 
lịch sử mang tính sinh động, thiếu đi cái “hơi thở” thực sự 
của đời sống kinh tế - chính trị - xã hội đã và đang diễn ra 
hàng ngày, hàng giờ xung quanh những quan điểm lí luận 
mà GV đó trình bày. Đối với một số GV lớn tuổi, từng trải 
hơn, già dặn hơn trong nghề thì có thể vốn sống, kinh 
nghiệm sống sẽ dồi dào hơn. Qua đó hàm lượng thực tiễn 
trong bài giảng, trong giáo án của họ có thể tăng lên và nhờ 
vậy giờ giảng của những GV này sẽ phần nào thuyết phục 
hơn, có sức sống hơn. Tuy nhiên, ở đây, chúng ta dễ bắt 
gặp một tình trạng cũng rất đáng lo ngại, có thể gọi tình 
trạng đó bằng cụm từ “xơ cứng”. Sự xơ cứng ở đây thể 
hiện ở chỗ các ví dụ thể hiện sự minh hoạ cho tính thực 
tiễn thường bị lặp đi lặp lại, thường ít được đổi mới. Một 
tình huống thực tiễn có thể được sử dụng cho nhiều bài 
giảng, minh hoạ cho nhiều nội dung. Điều này sẽ gây ra sự 
nhàm chán, đôi lúc còn vô tình hạ thấp, làm tầm thường 
hoá những quan điểm lí luận sâu xa. Mặt khác, GV lớn 
tuổi thường không sử dụng những phần mềm công nghệ 
thông tin trong dạy học, làm giảm đi sự hấp dẫn và hứng 
thú của SV. Đồng thời, một biểu hiện của sự hạn chế nữa 
đó là GV bộ môn chính trị còn tỏ ra không theo kịp tốc độ 
biến đổi hàng ngày, hàng giờ của đời sống thực tiễn nước 
ta hiện nay [5]. 
Thứ ba, một nguyên nhân khác khá quan trọng khiến 
cho việc giảng dạy lí luận chính trị kém phần hấp dẫn là 
sự lựa chọn và chắt lọc thông tin để đưa vào bài giảng 
của GV chưa thật sự hiệu quả, thiếu tính thời sự... Trong 
đời sống thực tiễn của thời đại hội nhập quốc tế hiện nay 
có muôn vàn sự kiện, hiện tượng đang diễn ra hàng ngày 
hàng giờ. Trong đó có biết bao thứ bộn bề hỗn độn, đặc 
biệt là trong cái thực tiễn tạm gọi là rất “thô ráp” đó còn 
lẫn lộn biết bao thứ thật giả, phải trái, tốt xấu, trắng đen. 
Cái nào đúng, cái nào sai, cái nào là chân giá trị, cái nào 
là giả dối, cái nào nên dùng, cái nào nên vứt bỏ, đâu là 
cái mới, cái tiến bộ, hợp quy luật, đâu là những thứ “bọt 
bèo, rác rưởi” cần phải sàng lọc, gạt qua một bên, thậm 
chí phải vứt bỏ hoàn toàn? Hàng trăm hàng nghìn câu hỏi 
hóc búa được đặt ra, có biết bao nhiêu vấn đề phải lựa 
chọn, sàng lọc để có được một hình ảnh thực tiễn vừa hấp 
dẫn, sinh động, vừa đúng đắn, phù hợp với quan điểm 
đường lối của Đảng. Điều này đòi hỏi chúng ta phải biết 
lựa chọn, sàng lọc, phải biết “rút tỉa” từ trong thực tiễn 
những gì là tinh tuý nhất, những gì là bản chất nhất để rồi 
tiếp tục sàng lọc, hoà quyện một cách tự nhiên, hài hoà 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 296-301 
298 
với những quan điểm lí luận vốn khô khan và trừu tượng. 
Đây là một việc làm vô cùng khó, phức tạp, đòi hỏi GV 
chính trị không chỉ có sự cần cù, chăm chỉ, chịu khó, tích 
cực học hỏi, lượm lặt mà còn phải đòi hỏi có sự nhạy 
cảm, thông minh, vận dụng sáng tạo, khiếu quan sát nhạy 
bén và trên hết là một khả năng tổng hợp, phân tích, khái 
quát hoá, trừu tượng hoá rất cao. Tuy nhiên, GV chính trị 
nào cũng được đào tạo để có đủ khả năng hoàn thành 
công việc này, nhưng trong thực tế không phải ai cũng 
làm được. Và do không làm được, lại sẵn tâm lí ngại 
“đụng chạm”, ngại “nói sai” nên nhiều GV đã áp dụng 
luôn cái khuôn khổ “biết thì thưa thốt, không biết thì im 
lặng bỏ qua. Tốt nhất là cứ lí thuyết suông mà diễn giải”. 
Do đó, bài giảng đã nặng nề lại càng thêm nặng nề hơn, 
nhàm chán lại càng nhàm chán hơn, khô khan lại càng 
khô khan hơn [5]. 
Để nâng cao hiệu quả cho việc giảng dạy các môn lí 
luận chính trị ở các trường đại học, cao đẳng ở nước ta 
hiện nay, cần có một số biện pháp phù hợp. 
2.2. Một số biện pháp nhằm khắc phục những hạn chế 
và nâng cao chất lượng giảng dạy các môn lí luận 
chính trị ở nước ta hiện nay 
Thứ nhất, bài giảng phải bám sát giáo trình, đường lối, 
chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời, 
bám sát thực tiễn về tình hình chính trị, KT-XH của thế 
giới nói chung và của đất nước nói riêng để bài giảng đạt 
được hiệu quả tốt nhất. Vì vậy, GV giảng dạy lí luận chính 
trị phải luôn luôn cập nhật, lượm lặt thông tin và biết chắt 
lọc thông tin một cách chính xác, đầy đủ và mang tính thời 
sự nhất. Đây là một nhiệm 
vụ vô cùng khó khăn mà 
buộc tất cả các GV giảng 
dạy các môn lí luận chính 
trị phải cần cù, chăm chỉ, 
chịu khó và đầu tư công sức 
của mình khi giảng dạy 
những môn này. 
Ví dụ, giảng bài 
chương VIII: Đường lối 
đối ngoại của học phần 
Đường lối cách mạng của 
Đảng Cộng sản Việt Nam, 
GV muốn dạy tốt học phần 
này, GV phải nắm vững chính sách, đường lối đối ngoại 
của nước ta qua từng kì Đại hội; nắm vững kiến thức về 
hoàn cảnh lịch sử trong nước cũng như quốc tế; và phải 
thường xuyên cập nhật, chắt lọc thông tin một cách chính 
xác và đầy đủ để cho bài giảng phù hợp với thực tế cũng 
như thu hút sự quan tâm, chú ý của SV, giúp SV giảm 
đi sự nhàm chán, tăng sự thích thú khi học những môn 
này [6; tr 178-201). 
Thứ hai, GV cần chú ý việc đưa thực tiễn vào bài học 
sao cho hợp lí. Tính hợp lí ở đây là những yếu tố thực 
tiễn phải là những yếu tố điển hình, nổi bật, các sự kiện 
phải mang tính thời sự, phải có thực, không thêm bớt, 
liên hệ với thực tiễn phải sát và phù hợp với những vấn 
đề lí luận mà GV muốn chứng minh. Mỗi vấn đề thực 
tiễn đưa ra, GV cần phải phân tích để người học thấy 
được nội dung thực tiễn này nó gắn với vấn đề lí luận như 
thế nào. Tuy nhiên, không phải nội dung lí luận nào cũng 
phải có liên hệ thực tế mà chỉ nội dung nào quan trọng, 
cần thiết hay muốn tăng thêm tính thuyết phục. Bởi lẽ 
nếu trong các bài giảng của các môn lí luận chính trị, nội 
dung nào cũng buộc phải liên hệ thực tiễn thì không thể 
đảm bảo về mặt thời gian do dung lượng kiến thức lí luận 
quá nhiều. Mặt khác, nếu tập trung nhiều quá những vấn 
đề thực tiễn, bài giảng có thể biến thành buổi nói chuyện 
thời sự. 
Ví dụ, khi dạy môn Tư tưởng Hồ Chí Minh, GV cần 
đưa hình ảnh, phim tư liệu, thơ văn, những câu chuyện đời 
thường của Bác vào trong bài giảng; đặc biệt, ở phần 
những phẩm chất đạo đức của Hồ Chí Minh, GV có thể 
đưa bộ phim tư liệu “Hồ Chí Minh, chân dung một con 
người” vào cho SV xem. Từ đó, làm cho bài giảng có sức 
hấp dẫn cũng như thu hút SV khi học môn học này [7]. 
Sau đây là kết quả do chúng tôi khảo sát về việc GV 
kết hợp giữa lí thuyết và thực tiễn sau khi đổi mới PPDH 
với 164 SV chọn mẫu ngẫu nhiên (năm học 2015-2016), 
kết quả thu được như sau (xem biểu đồ 1): 
Thứ ba, trong khi giảng dạy các môn lí luận chính trị, 
GV cần phải cho SV đi tham quan thực tế các di tích lịch 
sử cũng như các cơ sở kinh tế để các em có thể so sánh, 
đối chiếu kiến thức đã học trong sách vở với thực tiễn. 
Ví dụ, ở Trường Đại học Bà Rịa - Vũng Tàu, mỗi học 
kì đều tổ chức một chuyến đi tham quan thực tế cho SV tại 
các địa điểm như đối với môn Đường lối Đảng Cộng sản 
Việt Nam và Tư tưởng Hồ Chí Minh. Chúng tôi thường tổ 
0
10
20
30
40
50
60
Hoàn toàn 
không đồng ý
Không đồng 
ý
Không có ý 
kiến
Đồng ý Hoàn toàn 
đồng ý
Biểu đồ 1. Ý kiến SV về việc “GV kết hợp giữa lí thuyết và thực tiễn” 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 296-301 
299 
chức cho SV tham quan: Bảo tàng Vũ khí cổ Vũng Tàu (ở 
TP. Vũng Tàu), Đền thờ chị Võ Thị Sáu và Địa đạo Long 
Phước (ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), Bến Nhà Rồng - Địa 
đạo Củ Chi - Dinh Độc lập - Bảo tàng chứng tích chiến 
tranh Việt Nam (ở TP. Hồ Chí Minh), Trường Dục Thanh 
(ở Phan Thiết). Đối với môn Những Nguyên lí cơ bản của 
chủ nghĩa Mác - Lênin, chúng tôi tổ chức cho SV tham 
quan các cơ sở sản xuất, nhà máy như Nhà máy Vedan, 
Nhà máy Phân bón Đạm Phú Mỹ, Nhà máy Thép China 
Steel  (ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). 
Hình thức này không phải áp dụng đối với tất cả SV mà 
là có sự chọn lọc. Điều kiện để được đưa vào danh sách đi 
tham quan đó là những em có thành tích cao trong kì thi giữa 
học kì của các lớp, những SV có nhiều đóng góp trong quá 
trình học trên lớp như hay phát biểu, thảo luận... Kế hoạch này 
phải phổ biến cho SV ngay trong những buổi học đầu tiên để 
tạo hứng thú, động lực cho các em học tập và phấn đấu. Thực 
tế, khi áp dụng biện pháp này đã giúp cho SV có hứng thú 
hơn trong học tập, tạo ra được tính cạnh tranh giữa các em và 
không chỉ dừng lại ở đó mà sau mỗi chuyến đi thực tế đó đã 
có rất nhiều SV viết thư thể hiện những cảm xúc, suy nghĩ của 
mình về môn học, cảm thấy thích thú môn học này. Điều đó 
chứng tỏ môn học này vẫn có thể thu hút được SV nếu chúng 
ta áp dụng đúng PP trong khi dạy. 
Sau đây là kết quả do chúng tôi tiến hành khảo sát về 
việc đưa SV đi tham quan thực tế với 164 SV chọn mẫu 
ngẫu nhiên, kết quả thu được như sau (xem biểu đồ 2 và 3): 
Thứ tư, ngoài PPDH truyền thống, GV cần kết hợp với 
các PPDH tích cực như thảo luận nhóm, PP nêu vấn đề, PP 
kể chuyện, PP đóng vai, PP dự án, chiếu phim tư liệu... Bởi lẽ 
đây là những PPDH theo hướng lấy người học làm trung tâm, 
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. 
Ví dụ, như chúng ta biết, phương pháp thảo luận nhóm 
(PPTLN) là một trong những PP có sự tham gia tích cực 
của SV. Thảo luận nhóm còn là phương tiện học hỏi có 
tính chất dân chủ, mọi cá nhân được tự do bày tỏ quan 
điểm, tạo thói quen sinh hoạt bình đẳng, biết đón nhận 
quan điểm bất đồng, hình thành quan điểm cá nhân giúp 
học sinh rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề khó khăn. Để 
thực hiện PP này, các công đoạn tiến hành như sau: + 
Công việc đầu tiên của GV là phải chia lớp học theo từng 
nhóm, mỗi nhóm khoảng 4-6 SV các nhóm được phân 
theo tự nhiên hay chủ định tùy từng GV; + Mỗi nhóm bầu 
một nhóm trưởng; + GV phải chuẩn bị đề tài, câu hỏi cho 
các nhóm thảo luận, có thể cùng một đề tài hoặc nhiều đề 
tài khác nhau...; + GV cho các nhóm một khoảng thời gian 
nhất định để SV nghiên cứu vấn đề cần thảo luận; + Sau 
khi nghiên cứu kĩ, các nhóm lần lượt trình bày vấn đề mà 
nhóm mình chịu trách nhiệm; + Thảo luận chung của cả 
lớp; + GV đánh giá, tổng kết vấn đề. Thành công của bài 
học phụ thuộc vào sự nhiệt tình tham gia của mọi thành 
viên, vì vậy PP này còn gọi là PP cùng tham gia. Tuy 
nhiên, PP này bị hạn chế bởi không gian chật hẹp của lớp 
học, bởi thời gian hạn định của tiết học, cho nên GV phải 
Biểu đồ 2. Ý kiến SV về “mức độ cần thiết đưa chương trình ngoại khóa vào môn học” 
Biểu đồ 3. Ý kiến SV về “tỉ lệ dạy học lí thuyết và hoạt động ngoại khóa” 
(70% lí thuyết, 30% ngoại khóa) 
0
20
40
60
80
100
120
Cần thiết Không cần thiết Ý kiến khác
0
20
40
60
Hoàn toàn 
không đồng ý
Không đồng ý Không có ý 
kiến 
Đồng ý Hoàn toàn 
đồng ý
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 296-301 
300 
biết tổ chức hợp lí và SV đã khá quen với PP này thì mới 
có kết quả... Chúng tôi nhận thấy rằng, quá trình áp dụng 
PP này trong dạy học các môn lí luận chính trị đã giúp cho 
SV chủ động, tích cực, hăng say hơn trong học tập, làm 
cho tiết học trở nên sôi động, thu hút SV tham gia. 
Sau đây là kết quả do chúng tôi tiến hành khảo sát về 
việc đổi mới PPDH của GV với 164 SV chọn mẫu ngẫu 
nhiên, kết quả thu được như sau (xem biểu đồ 4). 
Thứ năm, để tạo hứng thú cho SV khi học các môn 
này, có thể tổ chức trò chơi như Đường lên đỉnh 
Olympia, Chiếc nón kì diệu, Rung chuông vàng, cho 
SV vào các những tiết ôn tập giữa kì và cuối kì. 
Chúng tôi đã thực hiện vấn đề này trong những năm 
qua, đó là: mỗi lớp chọn 4 đội, mỗi đội chọn 4 SV tham 
dự cuộc thi. Nội dung cuộc thi gồm có 4 phần: phần thứ 
nhất, khởi động (gồm những câu hỏi trắc nghiệm và tự 
luận); phần thứ hai, nhận diện lịch sử (xem hình và đoán 
nội dung); phần thứ ba, vượt chướng ngại vật (gồm 
những câu hỏi tự luận); phần thứ 4, tiếp sức về nguồn 
(gồm những câu hỏi trắc nghiệm). Nội dung cuộc thi 
bao gồm những kiến thức đã học, thông qua trò chơi 
này có thể vừa chơi vừa ôn tập cho các em. Đội nào 
thắng sẽ có phần thưởng và đội vô địch sẽ được chọn 
và đi thi với các lớp khác trong trường. Khi chúng tôi 
áp dụng PP này, nhìn chung, tất cả SV đều thích thú, 
háo hức và không khí lớp học đã trở nên sôi nổi hẳn lên. 
Tuy nhiên, để làm được điều này đòi hỏi GV phải thật 
sự tâm huyết, am hiểu về công nghệ thông tin và cần có 
nhiều thời gian để chuẩn bị. 
Thứ sáu, đa dạng hoá phương tiện giáo dục. Bài giảng 
lí luận chính trị cần soạn theo giáo án điện tử, sử dụng hình 
ảnh sinh động kết hợp với các đoạn video minh họa... Cần 
có các phương tiện phục vụ cho thảo luận, đóng vai, ít nhất 
bài giảng cũng phải có những số liệu minh chứng rõ ràng, 
cụ thể và thực tiễn... Phòng học cần trang bị bàn ghế dễ di 
chuyển để có thể thảo luận nhóm, các phương tiện nghe 
nhìn, máy chiếu đa năng (Projector), máy vi tính nối mạng 
đến lớp học để có điều kiện thu - phát thông tin nhanh 
chóng, kịp thời cho GV và SV. 
Sau đây là kết quả khảo sát về việc áp dụng công nghệ 
thông tin vào dạy học của GV với 164 SV chọn mẫu ngẫu 
nhiên, kết quả như sau (xem biểu đồ 5). 
Thứ bảy, khi giảng dạy các môn học này, GV nên 
giảm áp lực đối với SV về việc kiểm tra và thi cử, có thể 
cho SV làm tiểu luận nộp bài thay vì thi. Cũng có thể cho 
điểm ngay trên lớp nếu các em hay xung phong phát biểu, 
sau đó, cho thi bằng hình thức trắc nghiệm khách quan; 
rồi ra đề thi theo hình thức đề mở... Theo đó, tâm lí của 
Biểu đồ 4. Ý kiến SV về việc “GV có PP truyền đạt rõ ràng, dễ hiểu” 
Biểu đồ 5. Ý kiến SV về việc “GV sử dụng các thiết bị công nghệ để hỗ trợ giảng dạy” 
0
10
20
30
40
50
60
Hoàn toàn không 
đồng ý
Không đồng ý Không có ý kiến Đồng ý Hoàn toàn đồng ý
0
10
20
30
40
50
Hoàn toàn 
không đồng ý
Không đồng ý Không có ý 
kiến
Đồng ý Hoàn toàn 
đồng ý
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 296-301 
301 
các em cũng nhẹ nhàng và không bị áp lực nhiều khi học 
những môn học này. 
3. Kết luận 
Nâng cao chất lượng dạy và học các học phần lí luận 
chính trị của các trường đại học, cao đẳng ở nước ta hiện 
nay là vấn đề trăn trở và nhức nhối của nhiều GV đại học 
trong cả nước. Theo chúng tôi, để nâng cao chất lượng dạy 
học, chúng ta cần phải tích cực đổi mới PPDH, đó là kết hợp 
PPDH truyền thống với các PPDH tích cực lấy người học 
làm trung tâm và cần kết hợp với việc áp dụng công nghệ 
thông tin vào dạy học. Ngoài ra, cần phải quán triệt quan 
điểm giáo dục lí luận chính trị phải biết gắn lí luận với thực 
tiễn cuộc sống “Lí luận đi đôi với thực tiễn”, “Lí luận kết 
hợp với thực hành”, “Lí luận và thực hành phải luôn luôn 
đi đôi với nhau”, “Lí luận phải liên hệ với thực tế” để tạo 
động lực, kích thích hứng thú người học khi học các môn Lí 
luận chính trị. Hi vọng, bài viết sẽ góp một phần kinh 
nghiệm nhỏ bé vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy các 
môn học này ở các trường đại học, cao đẳng hiện nay. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam (2009). Văn kiện Đại hội 
đại biểu toàn quốc lần thứ X. NXB Chính trị Quốc 
gia - Sự thật. 
[2] Lê Anh Xuân. Nâng cao tính thực tiễn trong giảng 
dạy lí luận chính trị. 
(
aspx?_Article_ID=313), truy cập ngày 20/3/2019. 
[3] Ban Chấp hành Trung ương (2014). Nghị quyết số 
37-NQ/TW ngày 9/10/2014 về công tác lí luận và 
định hướng nghiên cứu đến năm 2030. 
[4] Ban Bí thư (2014). Kết luận số 94-KL/TW ngày 
28/3/2014 của Ban Bí thư về việc tiếp tục đổi mới 
việc học tập lí luận chính trị trong hệ thống giáo dục 
quốc dân. 
[5] Nguyễn Thái Sơn (2019). Vài suy nghĩ về việc gắn lí 
luận với thực tiễn trong giảng dạy chính trị hiện nay. 
( 
_Article_ID=299), truy cập ngày 20/3/2019. 
[6] Bộ GD-ĐT (2016). Giáo trình Đường lối cách mạng 
Đảng Cộng sản Việt Nam dành cho sinh viên đại 
học, cao đẳng khối không chuyên ngành Mác - 
Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. NXB Chính trị Quốc 
gia - Sự thật. 
[7] Bộ GD-ĐT (2018). Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí 
Minh dành cho sinh viên đại học, cao đẳng khối 
không chuyên ngành Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí 
Minh. NXB. Chính trị Quốc gia - Sự thật. 
[8] Ban Bí thư (1995). Hồ Chí Minh toàn tập (tập 2). 
NXB Chính trị quốc gia - Sự thật. 
NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG 
(Tiếp theo trang 304) 
3. Kết luận 
Theo lí luận dạy học hiện đại, sử dụng phương pháp 
dạy học nêu vấn đề trong môn NNLCB của chủ nghĩa 
Mác - Lênin hoàn toàn phù hợp với xu thế hiện nay. Đổi 
mới phương pháp dạy học không chỉ hướng đến mục tiêu 
giúp người học tiếp cận được hệ thống tri thức chuyên 
môn hiện đại mà quan trọng hơn là trang bị cho người 
học hệ thống các kĩ năng, kĩ xảo cần thiết để họ tự giải 
quyết những tình huống có vấn đề trong tư duy cũng như 
những vấn đề phức tạp do cuộc sống đặt ra. Lí luận khoa 
học bắt nguồn từ thực tiễn, nhưng chỉ thực sự phát huy 
tác dụng và trở thành chân lí khi được vận dụng vào thực 
tiễn cuộc sống. Do vậy, để lí luận của chủ nghĩa Mác 
- Lênin có sức sống trường tồn, đúng bản chất khoa học, 
cách mạng và nhân văn vốn có thì sử dụng các phương 
pháp dạy học hiện đại, trong đó có phương pháp dạy học 
nêu vấn đề là việc làm cần thiết hiện nay. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Bộ GD-ĐT (2015). Giáo trình Những nguyên lí cơ bản 
của chủ nghĩa Mác - Lênin. NXB Giáo dục Việt Nam. 
[2] Nguyễn Ngọc Bảo (2005). Một số phương pháp 
nghiên cứu Giáo dục học (Tài liệu dành cho sinh 
viên sư phạm). NXB Đại học Sư phạm. 
[3] Bùi Minh Đức (2006). Dạy học nêu vấn đề kiểu dạy 
học hiện đại, tích cực. Tạp chí Dạy và Học ngày nay, 
số 4, tr 15-18. 
[4] Trần Thị Mai Phương (2013). Phương pháp dạy học 
Kinh tế chính trị theo hướng tích cực. NXB Đại học 
Sư phạm. 
[5] Nguyễn Hữu Vui (2002). Đổi mới phương pháp 
giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin ở Việt 
Nam - Những vấn đề chung. NXB Đại học Sư phạm. 
[6] Phùng Văn Bộ (2001). Một số vấn đề về phương pháp 
giảng dạy và nghiên cứu Triết học. NXB Giáo dục. 
[7] I.Ia. Lecnen (1976). Dạy học nêu vấn đề. NXB Giáo 
dục. 
[8] V.O. Kon (1976). Những cơ sở dạy học nêu vấn đề. 
NXB Giáo dục. 
[9] Bernd Meier - Nguyễn Văn Cường (2014). Lí luận 
dạy học hiện đại. NXB Đại học Sư phạm.