Bài giảng Kinh tế môi trường - Chương 4: Nguyên nhân suy thoái môi trường - Giới thiệu chung

Nguyên nhân suy thoái môi
trường: Giới thiệu chung
Bộ môn Kinh tế Môi trường, Nông nghiệp và Tài nguyên
(Department of Environmental, Agricultural, and Resource Economics)
1A Hoàng Diệu, Phú Nhuận, Tp.HCM
Môn học: Kinh tế môi trường
▪ Thất bại thị trường (market failure) 
▪ Thất bại chính sách (policy failure)
▪ Hàm ý cách tiếp cận kiểm soát suy thoái 
môi trường
Nội dung
▪ Tài liệu tham khảo: 
Callan and Thomas. 2004. Environmental 
economics and management: Theory, 
policy and applications. Chapter 3. (Tiếng
Việt)
Field and Olewiler. 2005. Environmental 
economics. McGraw-Hill. Chapters 3 & 4. 
(Tiếng Việt)
Thất bại thị trường
1. Thị trường cạnh tranh hoàn hảo (competitive 
market)
2. Cạnh tranh không hoàn hảo (imperfect 
competition)
3. Thông tin không hoàn hảo (imperfect information)
4. Hàng hóa công (Public goods)/Tài nguyên tự do tiếp 
cận (common-pool resources)
5. Ngoại tác (externality)
6. Quyền sở hữu (property rights)
Thất bại thị trường
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
▪ Điều kiện thị trường cạnh tranh hoàn hảo:
– Nhiều người mua, nhiều người bán
– Thông tin hoàn hảo
– Chi phí giao dịch bằng 0
– Quyền sở hữu được xác lập rõ ràng và có hiệu lực
▪ Tuy nhiên, các đặc tính thông thường của hàng hóa 
môi trường:
– Không tồn tại thị trường
– Quyền sở hữu không được xác định rõ ràng 
=> Ngoại tác
– Hàng hóa công/tài nguyên tự do tiếp cận
– Độc quyền cung cấp hàng hóa môi trường
– Chi phí giao dịch cao
– Không chắc chắn và không thể đảo ngược
Cạnh tranh không hoàn hảo
▪ Cạnh tranh không hoàn hảo: MR < P
▪ Công ty xác định mức sản lượng: MR = MC
▪ Người tiêu dùng: MB = P
▪ Tại điểm cân bằng thị trường: MC = MB
 MC cung cấp dưới mức sản lượng 
tối ưu
▪ Các doanh nghiệp độc quyền: cung cấp điện, nước, 
khí đốt, ...
Thông tin không hoàn hảo
▪ Thông tin không hoàn hảo: Các chủ thể kinh tế 
có các mức độ thông tin khác nhau.
▪ Người tiêu dùng: Thông tin không hoàn hảo về 
chất lượng môi trường tiêu dùng quá mức, 
có xu hướng tiêu dùng hàng hóa không thân 
thiện môi trường.
▪ Nhà sản xuất: Thông tin không hoàn hảo về rủi 
ro biến đổi khí hậu cung cấp bảo hiểm rủi 
ro thời tiết dưới mức hiệu quả.
Hàng hóa công
▪ Hai đặc tính chủ yếu của hàng hóa công:
– Không cạnh tranh (non-rival)
– Không loại trừ (non-excludable)
 Tình trạng free-rider (người ăn theo) không ai 
cung cấp hàng hóa công
Hàng hóa 
công: công 
viên, không 
khí sạch, nước 
sạch v.v.
Tài nguyên tự do tiếp cận
▪ Thiếu quyền sở hữu tài sản
▪ Xem xét một khu vực đánh bắt thủy sản:
– Cá nhân ra quyết định: MB = MPC
MB: lợi ích biên từ đánh bắt thủy sản
MPC: Chi phí biên của việc đánh bắt thủy sản
– Chi phí xã hội biên (MSC):
• Chi phí đánh bắt (MPC)
• Chi phí cơ hội không khai thác được thủy sản sau này 
phần chi phí này được chia cho những người khác.
 MPC < MSC
 MPC = MB < MSC khai thác quá mức (bi kịch của 
cái chung)
Hàm ý chính sách 1
▪ Hàng hóa công: Chính phủ cung cấp (thuế), tư 
nhân đóng góp tự nguyện (cơ chế tạo động cơ 
đóng góp?), cơ chế công tư hợp doanh?
▪ Thông tin không hoàn hảo: Cung cấp thông tin 
(giáo dục, nâng cao nhận thức, nhãn sinh thái 
(eco-labels), công bố thông tin, nghiên cứu và 
phát triển.
▪ Cạnh tranh không hoàn hảo: Giảm độc quyền
▪ Tài nguyên tự do tiếp cận: Xác lập quyền sở hữu