Vấn đề hoà hợp quan hệ vợ chồng, nền tảng trong xây dựng gia đình hạnh phúc thời hiện đại

TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 8 - Thaùng 2/2012 
VẤN ĐỀ HOÀ HỢP QUAN HỆ VỢ - CHỒNG, NỀN TẢNG 
TRONG XÂY DỰNG GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC THỜI HIỆN ĐẠI 
NGUYỄN THỊ THU HẰNG (*) 
NGUYỄN VĂN ĐỆ (**) 
TÓM TẮT 
 Xây dựng gia đình hạnh phúc là khát khao, là sự cố gắng chung của các thành viên 
trong gia đình. Đặc biệt, gia đình luôn có sự khác biệt về tâm lí giữa vợ và chồng. Sự khác 
biệt về tâm lí giữa các thành viên trong gia đình có thể sẽ là động lực cho sự phát triển của 
gia đình và cũng có thể sẽ là mầm mống tạo nên những xung đột không đáng có trong cuộc 
sống hôn nhân của mỗi người. Bài báo này, đề cập đến sự khác biệt cơ bản về tâm lí giữa 
vợ và chồng trong đời sống hàng ngày và đề xuất một số nguyên tắc cơ bản để tạo sự hoà 
hợp trong quan hệ vợ - chồng, góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc. 
ABSTRACT 
Making a family happiness is a thirst and a common effort of all members in the 
family. Especially, psychophysiologcal differences between the husband and the wife in 
each family always appear. This can create motivation for the family’s development or be 
seeds of unexpected conflicts in everyone’s married life. This article refers to fundamental 
differences in psychophysiology between the husband and the wife in daily life and it also 
points out some basic principles to establish harmony in the husband - wife relationship to 
contribute to make up a happy family. 
1. GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC PHẢI 
ĐƢỢC XÂY DỰNG TRÊN NỀN 
TẢNG CỦA SỰ HOÀ HỢP TRONG 
QUAN HỆ VỢ - CHỒNG (*) (**) 
Gia đình đƣợc nghiên cứu ở nhiều góc 
độ khác nhau và cũng có nhiều cách hiểu 
khác nhau. Về bản chất, gia đình là một xã 
hội thu nhỏ, các thành viên trong nhóm có 
quan hệ gắn bó về hôn nhân hoặc huyết 
thống, tâm sinh lí, có cùng chung các giá trị 
vật chất và tinh thần ổn định trong các thời 
điểm nhất định. Gia đình cũng chính là nơi 
để các thành viên chia sẻ về tình cảm, là chỗ 
dựa tinh thần cho con ngƣời, là điểm tựa 
cho sự phấn đấu của mỗi cá nhân. Vì những 
(*)
 ThS, Trƣờng Đại học Vinh 
(**)
 TS, Trƣờng Đại học Đồng Tháp 
lẽ đó mà hạnh phúc gia đình là một trong 
những giá trị cơ bản đƣợc lựa chọn trƣớc 
hết của nhiều ngƣời trong xã hội hiện nay. 
Gia đình hạnh phúc đòi hỏi phải đƣợc 
xây dựng từ những tình yêu chân thành. Ở 
đó, ngƣời ta tìm thấy sự hoà hợp cả về mặt 
tâm hồn và thể xác. Gia đình hạnh phúc sẽ 
mang lại cho con ngƣời cảm giác dễ chịu 
khi trở về với gia đình sau những bộn bề 
cuộc sống ở ngoài xã hội. Để có điều kiện 
thụ hƣởng những giá trị đích thực từ hạnh 
phúc gia đình trong xã hội hiện đại, đòi hỏi 
chúng ta phải nhận thức đầy đủ về ý nghĩa 
của gia đình và những nguyên tắc cơ bản 
để xây dựng gia đình hạnh phúc. 
Trong gia đình, quan hệ vợ - chồng là 
mối quan hệ cơ bản, từ đây hình thành các 
quan hệ khác trong gia đình. Đây cũng 
VẤN ĐỀ HOÀ HỢP QUAN HỆ VỢ - CHỒNG, NỀN TẢNG TRONG XÂY DỰNG ... 
chính là nơi con cái tiếp nhận những bài 
học bền vững nhất, giá trị đích thực nhất 
của cuộc sống. Để đạt đƣợc điều này, mỗi 
thành viên phải cố gắng vun đắp cho gia 
đình những giá trị tích cực, trong đó vợ 
chồng phải giữ vai trò tiên phong. 
Hạnh phúc gia đình đƣợc thể hiện qua 
những giá trị đạo đức rất đáng trân trọng 
nhƣ tình yêu, lòng chung thuỷ, tình nghĩa 
vợ chồng, lòng yêu thƣơng, hi sinh cho con 
cái, sự quý trọng, lòng hiếu để của con 
cháu với cha mẹ, ông bà. Những giá trị này 
đƣợc thể hiện qua những việc làm, cách 
ứng xử giữa các thành viên, qua việc tổ 
chức chế độ sinh hoạt của gia đình. 
Để xây dựng gia đình hạnh phúc, cần 
phải có sự hoà hợp giữa vợ và chồng. Sự 
hoà hợp này nằm ngoài định chế, khuôn 
khổ quy định của pháp luật. Sự hoà hợp 
chính là khả năng điều hoà các nhu cầu, sở 
thích của các thành viên trong gia đình cho 
phù hợp điều kiện của gia đình và khả năng 
của các thành viên khác trong gia đình. 
Nhà tâm lí học John Gray cũng cho 
rằng: “Sai lầm lớn nhất của nhiều ngƣời là 
chúng ta tƣởng rằng để có sự hoà hợp, hai 
vợ chồng phải giống nhau. Chúng ta quên 
mất một điều cơ bản là, vợ chồng không 
phải hai ngƣời bạn cùng giới mà là hai 
ngƣời khác giới - ngƣời đàn ông và ngƣời 
đàn bà. Hai ngƣời đó không bao giờ giống 
nhau cả. Chừng nào chúng ta nắm đƣợc đặc 
điểm tâm lí khác nhau của mỗi giới mới có 
thể hi vọng tìm thấy sự hoà hợp lứa đôi. Bởi 
vì hai ngƣời luôn suy nghĩ và hành động 
khác nhau, họ có những thói quen và sở 
thích khác nhau. Mong muốn ngƣời này 
giống ngƣời kia để hoà hợp nhau là ảo 
tƣởng. Tốt hơn hết hãy xem họ khác nhau 
nhƣ thế nào để sống chung với sự khác nhau 
đó. Nghĩa là biết chấp nhận để hoà hợp với 
nhau”[1]. Nhƣ vậy, sự hoà hợp trong gia 
đình đòi hỏi phải có sự cố gắng chung của 
các thành viên, vừa phải hiểu rõ ngƣời bạn 
đời của mình vừa phải điều chỉnh hành vi 
cho phù hợp với sự khác biệt của ngƣời 
khác nhƣ một tất yếu của cuộc sống. 
Các nhà tâm lí học hiện đại đƣa ra hai 
cấp độ của sự hoà hợp trong quan hệ vợ 
chồng. Cấp độ thứ nhất là sự hoà hợp 
tƣơng đồng. Trong cấp độ này, vợ chồng 
có nhiều cái giống nhau. Tuy nhiên, để đạt 
đƣợc điều này, đòi hỏi ngƣời vợ phải tự cải 
biến mình cho giống với chồng. Vì thế kiểu 
hoà hợp này thƣờng chỉ thịnh hành trong 
quá khứ, khi mà đàn ông đóng vai trò gia 
trƣởng và ngƣời vợ cùng với các con phải 
răm rắp nghe theo sự chỉ huy của chồng. 
Ngày nay, trong cuộc sống hiện đại, khó có 
thể tìm thấy những phụ nữ nhƣ vậy, bởi họ 
cũng có vai trò xã hội nhƣ chồng, thậm chí 
hơn chồng. Vì vậy, họ đòi hỏi đƣợc chồng 
yêu thƣơng và tôn trọng, coi họ nhƣ "ngƣời 
bạn" chứ không phải nhƣ một "đứa con" 
trong gia đình. Cấp độ hoà hợp thứ hai, cao 
hơn, là sự hoà hợp tƣơng phản. Đó là sự 
hoà hợp của hai con ngƣời khác nhau, thậm 
chí đối lập nhau, nhƣng họ tìm thấy ở nhau 
cái mà mình không có. 
2. NHỮNG KHÁC BIỆT CƠ BẢN GIỮA 
VỢ VÀ CHỒNG TRONG GIA ĐÌNH 
2.1. Sự khác biệt về thể chất trong 
quan hệ vợ chồng 
Tạo hoá ban tặng cho loài ngƣời hai 
giới tính, hai giống đực, cái khác nhau. Về 
mặt thể chất, ngƣời chồng luôn đƣợc xem 
là đại diện cho phái mạnh, ngƣời vợ đƣợc 
xem là đại diện cho phái đẹp. Cái mạnh và 
cái đẹp không loại trừ lẫn nhau mà hỗ trợ 
cho nhau, là điều kiện cơ bản để con ngƣời 
có điều kiện thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ, 
chăm sóc, khám phá lẫn nhau. Khi đƣợc ở 
bên nhau, con ngƣời mới có điều kiện để 
tận hƣởng những cảm giác hạnh phúc do 
NGUYỄN THỊ THU HẰNG - NGUYỄN VĂN ĐỆ 
sự khác biệt về giới tính mang lại. 
Sự khác biệt về giới tính đòi hỏi có sự 
phân công lao động trong gia đình cũng 
nhƣ ngoài xã hội. Với bản lĩnh đàn ông, 
ngƣời chồng sẽ phù hợp với các công việc 
đòi hỏi nhiều sức lực cơ bắp. Ngƣợc lại, 
ngƣời vợ thích hợp hơn cho những công 
việc đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ. Do vậy, 
trong cuộc sống hàng ngày, ngƣời chồng 
phải giúp vợ làm những công việc nặng 
nhọc. Ngƣợc lại, ngƣời vợ không nên đòi 
hỏi ngƣời chồng phải làm những công việc 
đòi hỏi sự cầu kì, khéo léo, tỉ mỉ. Ngƣời 
xƣa thƣờng có câu: “Đàn ông xây nhà, đàn 
bà xây tổ ấm”. Vì vậy, cho đến nay nhiều 
ngƣời vẫn quan niệm rằng công việc bếp 
núc chỉ dành riêng cho vợ. Sự thoái thác 
này đôi khi làm ngƣời vợ cảm thấy trách 
nhiệm của mình với gia đình quá nặng nề, 
nếu không đƣợc chia sẻ, có thể gây nên sự 
ức chế. 
Chế độ sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe 
bản thân của mỗi ngƣời cũng khác nhau. 
Ngƣời vợ thƣờng quan tâm đến bữa cơm 
gia đình, chăm lo cho sức khỏe của bản 
thân, cố gắng ăn uống đủ chất, ngủ đủ giờ 
để vừa khỏe lại vừa đẹp. Ngƣợc lại, ngƣời 
chồng lại tỏ ra không mấy quan tâm đến 
điều này và đôi khi còn có những biểu hiện 
của sự bê tha trong sinh hoạt hàng ngày. Sự 
bê tha, cẩu thả trong chế độ sinh hoạt hàng 
ngày của ngƣời chồng đôi khi làm ngƣời 
vợ cảm thấy không yên tâm, bất mãn. 
Sự khác biệt về giới tính mà “tạo hoá” 
đã ban tặng loài ngƣời chỉ tạo điều kiện 
cho vợ chồng bổ sung cho nhau, hỗ trợ cho 
nhau, hấp dẫn lẫn nhau khi hai ngƣời tạo 
dựng đƣợc sự hoà hợp. Ngƣợc lại, nếu 
không tạo đƣợc sự hoà hợp trong chế độ 
sinh hoạt hàng ngày thì sẽ là mầm mống 
tạo nên những tình huống xung đột không 
đáng có trong gia đình. 
2.2. Sự khác biệt về mặt tâm lí xã hội 
- Sự khác biệt trong tư tưởng hành 
động: Trong cuộc sống, ngƣời nam thƣờng 
có xu hƣớng hành động bằng cái đầu, chịu 
sự chi phối của bộ não. Ngƣợc lại, ngƣời 
nữ luôn hành động bằng trái tim, tất cả đều 
dành cho tình cảm, tình yêu, gia đình. Hiểu 
đƣợc đặc điểm trên, ngƣời vợ sẽ yên tâm 
hơn và đặt niềm tin ở ngƣời bạn đời của 
mình, tạo điều kiện và giúp đỡ chồng hăng 
say làm việc thay vì ngăn cấm hay sinh ra 
nghĩ ngợi, nghi ngờ, khó chịu. Ngƣời vợ 
cần cảm thông, chia sẻ với chồng và vui 
vẻ, an ủi, khuyến khích chồng. Đồng thời, 
ngƣời chồng không nên bắt vợ phải chiều 
theo những sở thích cá nhân mà cần giữ 
chừng mực trong mọi hoạt động. Đàn ông 
luôn cho rằng mình đúng, đối với ngƣời vợ 
điều này là một sự xúc phạm, bởi ngƣời 
phụ nữ cảm thấy mình bị chồng coi 
thƣờng. Trái lại, ngƣời phụ nữ khi yêu một 
ngƣời đàn ông, họ thƣờng tự cho mình có 
trách nhiệm giúp đỡ anh ta trong việc 
trƣởng thành để sao cho anh ta làm mọi 
việc tốt hơn. Họ thƣờng lập ra một "hệ 
thống quy tắc chuẩn mực'' ở nhà và dĩ 
nhiên ngƣời chồng trở thành đối tƣợng 
chính bị chi phối bởi hệ thống quy tắc này. 
Họ nghĩ rằng, họ đang chăm nom, săn sóc 
chồng, trong khi ngƣời đàn ông lại cảm 
thấy mình bị điều khiển nhƣ đứa trẻ con. 
Nếu không hiểu rõ điều này ngƣời chồng 
có xu hƣớng chống lại các chuẩn mực do 
vợ đặt ra. Đôi khi để tỏ rõ bản lĩnh đàn 
ông, họ làm ngƣợc lại những "chỉ bảo" của 
vợ. Thực ra, đàn ông không thích sự điều 
khiển đó, họ chỉ muốn đƣợc vợ chấp nhận. 
- Sự khác biệt trong cách nhìn nhận 
vấn đề: Ngƣời chồng thƣờng quan tâm đến 
đại sự, không để ý các chi tiết. Ngƣợc lại, 
ngƣời vợ thƣờng nhớ tỉ mỉ hơn, nói dai hay 
nhắc đi nhắc lại lỗi cũ tật xƣa của ngƣời 
VẤN ĐỀ HOÀ HỢP QUAN HỆ VỢ - CHỒNG, NỀN TẢNG TRONG XÂY DỰNG ... 
chồng. Trên thực tế, sự khác biệt này cũng 
là nguyên nhân mang đến cho phụ nữ nhiều 
rắc rối. Một việc nhỏ hoặc sự quên, sót của 
chồng sẽ làm vợ buồn tủi, giận dữ, nghi 
ngờ. Trong tình huống này, ngƣời chồng 
cần để ý đến vợ nhiều hơn và ôn tồn nghe 
vợ giãi bày dù đó là những chuyện nhỏ 
mọn. Hơn nữa, ngƣời chồng cần phải biết 
tận dụng những cơ hội làm cho ngƣời bạn 
đời vui nhƣ: tặng quà sinh nhật, kỉ niệm 
ngày cƣới, một lời khen hay sự quan tâm 
giúp đỡ. 
- Sự khác biệt trong phong cách giao 
tiếp: Trong giao tiếp, ngƣời đàn ông 
thƣờng bị đánh giá là có “cái lƣỡi ngắn”, 
đặc biệt ít nói ở nhà nhƣng thích nói ở 
công sở, quán cà phê. Ngƣợc lại, phụ nữ lại 
đƣợc đánh giá là có “cái tai to” nên thƣờng 
muốn đƣợc nghe lời âu yếm, thích gợi lại 
những kỉ niệm êm đềm trong quá khứ. Sự 
khác biệt này đòi hỏi ngƣời chồng cần tập 
nói những lời yêu thƣơng, hoặc nhắc lại 
những kỉ niệm đẹp ngày trƣớc, vì ngƣời vợ 
vốn thích sống lại quá khứ. 
- Sự khách biệt trong cách thể hiện tình 
yêu dành cho nhau: Mỗi ngƣời có cách 
khác nhau để thể hiện tình yêu dành cho 
ngƣời bạn đời. Đàn ông nói chung mong 
muốn một tình yêu mà trong đó ngƣời phụ 
nữ tin tƣởng, chấp nhận và đánh giá cao về 
họ. Còn trong tiềm thức, phụ nữ lại cần 
một kiểu tình yêu mà trong đó họ đƣợc 
quan tâm. Vì vậy, vợ - chồng phải biết yêu 
thƣơng theo cách mà ngƣời kia cần chứ 
không phải theo cách mà mình muốn. 
Tóm lại, ngay từ khi sinh ra, phái nam 
và phái nữ đã đƣợc mặc định với rất nhiều 
khác biệt. Điều này có thể là trở ngại cho 
đời sống chung, nhƣng cũng là sự bổ sung 
và làm cho đời sống hôn nhân thêm phong 
phú, đáng yêu và lãng mạn hơn. Điều quan 
trọng là trong gia đình, cả chồng và vợ cần 
nhận ra trách nhiệm cũng nhƣ khả năng 
thay đổi chính mình, để cùng nhau xây 
dựng mối quan hệ vợ - chồng ngày càng 
gắn bó; chấp nhận những cá tính của nhau 
thay vì đòi hỏi ngƣời bạn đời phải trở nên 
giống mình, vì sự đồng nhất sẽ làm đời 
sống chung trở nên nghèo nàn, nhàm chán. 
3. NHỮNG NGUYÊN TẮC CƠ BẢN ĐỂ 
TẠO SỰ HOÀ HỢP TRONG QUAN 
HỆ VỢ - CHỒNG GÓP PHẦN XÂY 
DỰNG GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC 
3.1. Cùng thống nhất về định hướng 
giá trị 
Định hƣớng giá trị đƣợc hiểu là 
phƣơng thức chủ thể sử dụng để phân biệt 
sự vật hiện tƣợng theo ý nghĩa của chúng 
đối với chính mình, từ đó hình thành nội 
dung cơ bản của xu hƣớng động cơ hoạt 
động. Định hƣớng giá trị đƣợc hình thành 
trong quá trình cá nhân hoặc nhóm ngƣời 
với tƣ cách chủ thể của hoạt động trên cơ 
sở hƣớng vào các giá trị có ý nghĩa cơ bản 
đối với cá nhân hay nhóm. Quá trình định 
hƣớng giá trị bao giờ cũng chứa đựng các 
yếu tố nhƣ nhận thức, tình cảm và ý chí. 
Định hƣớng giá trị là cơ sở bên trong của 
hành vi, quyết định lối sống của cá nhân. 
Để có một gia đình hạnh phúc, những 
giá trị cơ bản của gia đình nhƣ sự thủy 
chung, lòng tin, sự tự nguyện thƣờng đƣợc 
quan tâm nhiều nhất. Sự thống nhất về định 
hƣớng giá trị là nền tảng đầu tiên để tạo 
nên sự hoà hợp trong quan hệ vợ chồng, 
góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc. 
3.2. Thông cảm, chia sẻ và tôn trọng 
lẫn nhau 
Thông cảm, chia sẻ, tôn trọng lẫn nhau 
là một nguyên tắc không thể thiếu trong 
ứng xử vợ chồng. Trong cuộc sống vợ 
chồng, khó tránh khỏi những lúc ngƣời này 
làm cho ngƣời kia không hài lòng. Điều 
này có thể xuất phát từ khuyết điểm, lỗi 
NGUYỄN THỊ THU HẰNG - NGUYỄN VĂN ĐỆ 
lầm của một trong hai ngƣời, cũng có thể 
chỉ là sự khác biệt về tính cách, hoặc chỉ là 
ngƣời này không làm theo ý ngƣời kia. 
Trong tình huống vợ hoặc chồng có lỗi với 
nhau thì thông cảm và bỏ qua cho nhau là 
biện pháp tốt nhất để tạo nên sự hoà hợp 
trong quan hệ vợ - chồng. Thông cảm và 
bỏ qua là một loại điều hoà thích hợp tâm lí 
của chính mình, thông qua đó hoá giải 
những căng thẳng, mâu thuẫn hoặc xung 
đột có thể xảy ra giữa hai vợ chồng. Để có 
đƣợc sự hoà hợp và thông cảm cho nhau, 
luôn giữ đƣợc hoà khí trong gia đình, đòi 
hỏi cả vợ và chồng cần phải thực hiện các 
nguyên tắc ứng xử chung cụ thể nhƣ sau: 
- Nhìn nhận khuyết điểm của người 
bạn đời một cách chính xác: Trong trƣờng 
hợp nếu thấy vợ hoặc chồng có những việc 
làm cho bạn không vui, không vừa lòng thì 
cần phải xem xét một cách kĩ lƣỡng việc 
làm đó có thực sự là khuyết điểm không. 
Trong đời sống gia đình, khi vợ hoặc 
chồng có lỗi lầm, khuyết điểm thực sự thì 
không nên nổi cáu mà phải nhìn nhận trách 
nhiệm của bản thân trong lỗi lầm đó và 
phải cùng nhau bàn bạc tìm cách khắc phục 
sai lầm khuyết điểm do ngƣời bạn đời đã 
gây ra. Còn trong trƣờng hợp tình huống 
dẫn đến mâu thuẫn không phải là khuyết 
điểm mà chỉ là không làm theo ý muốn chủ 
quan của mình thì phải nhẹ nhàng góp ý để 
vợ chồng hiểu nhau hơn. 
- Luôn biết cách tìm ra những ưu điểm 
của người bạn đời: Cổ vũ và động viên 
ngƣời bạn đời là sự thể hiện cả hai ngƣời 
đang rất hiểu nhau. Vì vậy, vợ chồng nên 
thƣờng xuyên cổ vũ, động viên nhau. Vợ - 
chồng hiểu nhau đƣợc thể hiện trong việc 
biết tìm ra những điểm tích cực của nhau 
và phát huy những ƣu điểm đó để xây 
dựng gia đình hạnh phúc. Trong quan hệ 
vợ - chồng, thật thiếu sót nếu vợ - chồng 
không thể nhìn thấy ƣu điểm của nhau. 
Hôn nhân trong tình trạng này rất khó để 
có đƣợc sự hoà hợp và do vậy gia đình 
không thể hạnh phúc. 
- Vợ chồng phải có lòng khoan dung, 
độ lượng với nhau: Khoan dung, độ lƣợng 
là những phầm chất cần thiết để con ngƣời 
có thể đối xử tốt với nhau. Trong quan hệ 
vợ - chồng, sự khoan dung và độ lƣợng là 
những phẩm chất không thể thiếu. Là con 
ngƣời ai cũng có thể có những sai lầm nhất 
định, những sai lầm đó có thể chỉ diễn ra 
trong quá khứ hoặc ở hiện tại. Sai lầm của 
ngƣời bạn đời có thể xuất phát từ hoàn 
cảnh khách quan, cũng có thể do yếu tố 
chủ quan, nhƣng quan trọng hơn là vợ - 
chồng phải giúp nhau nhìn nhận lỗi lầm, 
thậm chí cùng nhau tìm ra giải pháp để 
khắc phục lỗi lầm, nhƣ thế mới là khoan 
dung, độ lƣợng. Sai lầm có thể chỉ là nhất 
thời, còn tình nghĩa vợ chồng thì gắn với 
nhau mãi mãi. Vì vậy, trong bất kì hoàn 
cảnh nào, vợ - chồng cũng cần phải có sự 
khoan dung, độ lƣợng. 
- Vợ, chồng phải biết học cách “tự giải 
thoát” ra khỏi tình huống xung đột: Là con 
ngƣời, ai cũng có những cá tính nhất định. 
Vì vậy, dù cả vợ - chồng có cố gắng để tạo 
ra sự ăn ý, hoà hợp đi bao nhiêu nữa thì đôi 
lúc vẫn chƣa thể làm hài lòng nhau đƣợc. 
Do đó, học cách giải thoát mình ra khỏi 
tình huống xung đột là thể hiện sự khôn 
ngoan, khéo léo, tế nhị trong quan hệ vợ - 
chồng. Khi con ngƣời biết giải phóng mình 
ra khỏi tình huống xung đột không những 
làm cho quan hệ vợ chồng bớt căng thẳng 
mà trƣớc hết là bảo vệ bản thân mình thoát 
khỏi sự tổn thƣơng không đáng có. 
Chẳng hạn, nếu ngƣời chồng lỡ say 
rƣợu vì quá vui với mấy ngƣời bạn trong 
buổi họp mặt, về nhà ngủ ngáy rất to khiến 
vợ không thể nào ngủ đƣợc, các bà vợ nên 
VẤN ĐỀ HOÀ HỢP QUAN HỆ VỢ - CHỒNG, NỀN TẢNG TRONG XÂY DỰNG ... 
tìm một chỗ khác để ngủ. Thực chất, tự 
giải thoát trong mâu thuẫn của quan hệ vợ 
chồng là làm cho các tình huống trở nên 
“hợp lí hoá”, tìm đƣợc sự an ủi cho lòng 
mình, đồng thời giúp cả hai nhanh chóng 
lấy lại sự cân bằng tâm lí, trở nên bình tĩnh 
và xử lí vấn đề tỉnh táo, thông minh hơn. 
Trong quan hệ vợ -chồng, nếu cả hai không 
sẵn sàng đón nhận sự khác biệt, những tình 
huống ngoài ý muốn và không biết học 
cách để tự giải thoát mình thì rất khó để tạo 
đƣợc sự hoà hợp. 
- Vợ - chồng phải biết bảo vệ cho 
nhau: Đàn ông thuộc về phái mạnh, đàn bà 
thuộc về phái yếu nhƣng trong quan hệ vợ 
chồng thì trong bất kì hoàn cảnh nào, vợ 
chồng cũng phải biết bảo vệ cho nhau, 
không phân biệt mạnh yếu. Bảo vệ cho 
nhau cũng chính là bảo vệ cho sự tồn tại 
của gia đình. Gia đình là nơi để mỗi ngƣời 
chia sẻ tình cảm cho nhau. Trong cuộc 
sống, khi gặp phải niềm vui hay nỗi buồn 
thì gia đình là nơi đầu tiên để ta chia sẻ. 
Cuộc sống đòi hỏi con ngƣời phải luôn 
phải đối mặt với các tình huống khó khăn. 
Đôi khi vợ - chồng tranh cãi là nhằm tìm ra 
điều tốt hơn, để đi đến chỗ hợp nhất, chứ 
không phải để ăn thua nhau hoặc để hạ 
nhục nhau, đi đến chia rẽ xa cách nhau. 
Trong cuộc tranh cãi, đừng vì tự ái mà trở 
nên cố chấp khƣ khƣ bảo vệ sai lầm của 
mình và quan trọng hơn, phải biết bảo vệ 
danh dự cho nhau, không nên vì quá ăn 
thua mà làm ảnh hƣởng đến uy tín và danh 
dự của nhau. 
Quan hệ vợ - chồng không thể tránh 
khỏi những khác biệt. Đây là mầm mống 
cho sự hình thành những mâu thuẫn. 
Những mâu thuẫn gia đình có thể sẽ là 
động lực cho sự phát triển của gia đình 
nhƣng cũng có thể chuyển hoá thành 
những tình huống theo chiều hƣớng xấu. 
Vì vậy, giải quyết những mâu thuẫn trong 
gia đình là một công việc khó khăn, đòi hỏi 
sự cố gắng và thiện chí của cả hai và nó là 
kết quả của một quá trình học hỏi, đúc rút 
kinh nghiệm. Do vậy, ngay từ khi mới 
bƣớc vào cuộc sống hôn nhân và gia đình, 
nếu hai vợ chồng tập thói quen ngồi lại với 
nhau để giải quyết các vấn đề nho nhỏ thì 
sau này sẽ có nhiều kinh nghiệm để giải 
quyết những vấn đề to lớn hơn. Những dịp 
nhƣ thế sẽ giúp hai vợ chồng hiểu nhau 
hơn, đồng thời cũng giúp mỗi ngƣời gọt 
dũa cái “tôi” nhiều tự ái và vị kỉ, để xây 
dựng cuộc sống gia đình đƣợc hài hoà, êm 
ấm và hạnh phúc. 
Nhƣ vậy, để xây dựng gia đình hạnh 
phúc, các cặp vợ chồng phải luôn thông 
cảm, chia sẻ, chăm sóc, giúp đỡ cho nhau. 
4. THAY LỜI KẾT 
Tôn trọng lẫn nhau trong quan hệ vợ 
chồng là điều rất dễ nói nhƣng làm đƣợc 
cũng rất khó. Tôn trọng thể hiện ở việc 
nhìn nhận ra rằng ngƣời mình sống chung 
có cá tính riêng. Khi sống cùng, hai ngƣời 
đều tự điều chỉnh bản thân để xích lại gần, 
để đồng cảm với nhau hơn. Trong quan hệ 
vợ - chồng, không ai có khả năng và cũng 
không có quyền nhào nặn lại vợ hay chồng 
theo ý mình. Mỗi ngƣời hãy nghĩ đến việc 
học cách tôn trọng cá tính, và nếu có thể, 
hãy nên hoà nhập vào thế giới riêng của 
ngƣời bạn đời để cùng khám phá lẫn nhau, 
để hiểu và hoà quyện với nhau về tâm hồn. 
Hôn nhân và sự hoà hợp trong quan hệ vợ - 
chồng không phải là cái sinh ra đã có, bỗng 
dƣng mà thành. Sự hoà hợp là kết quả từ sự 
điều chỉnh của mỗi ngƣời dựa trên nền tảng 
của những yếu tố đã có của hai con ngƣời 
khác nhau, là một chất keo gắn hai cá thể 
vốn xa lạ với nhau. Gia đình hoà hợp thể 
hiện sự cố gắng chung của hai ngƣời trong 
hành trình xây dựng cuộc sống hạnh phúc. 
Chú thích: 
[1].
song-vo chong.htm 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Phan Trọng Ngọ (2003), Các lí thuyết phát triển tâm lí người, Nxb Đại học Sƣ phạm, 
Hà Nội 
2. Phan Minh Tiến (2010), Giáo trình Giáo dục giá trị, Nxb Đại học Sƣ phạm, Hà Nội. 
3. Bùi Văn Vân (2000), Định hướng giá trị tình yêu – hôn nhân – gia đình, Kỉ yếu “Đổi 
mới dạy học, nghiên cứu và ứng dụng Tâm lí học, Giáo dục học phục vụ sự nghiệp 
công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nƣớc”, Khoa Tâm lí – Giáo dục học, Trƣờng Đại 
học Sƣ phạm Hà Nội. 
4. Nguyễn Khắc Viện (1994), Tâm lí gia đình, Nxb Thế giới, Hà Nội.