Bài giảng Chính trị học - Bài 4: Đặc trưng và phương hướng xây dựng Chủ nghĩa Xã hội ở Việt Nam

Bài 4
ĐẶC TRƯNG VÀ PHƯƠNG HƯỚNG XÂY DỰNG
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
Kết cấu của bài 
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh
• Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh là những mục tiêu 
không tách rời nhau, bổ sung cho nhau, mục tiêu này làm cơ sở, điều kiện, tiền 
đề cho mục tiêu kia. Là mục tiêu chiến lược vô cùng đẹp đẽ, tất yếu trên con 
đường xây dựng xã hội chủ nghĩa.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
- Do nhân dân lao động làm chủ
Nhà nước ta là Nhà nước của Dân, do Dân và vì Dân: Dân là người chủ đất nước, Nhà nước là 
công cụ quản lý đất nước của Dân, mọi quyền lực Nhà nước đều ở nơi Dân, mọi tài sản của 
Nhà nước đều là của Dân. Đó là bản chất chính trị, bản chất nhân dân cực kỳ quan trọng của 
Nhà nước ta. 
Có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ
sản xuất tiến bộ phù hợp.
Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mà trước mắt là
hoàn thiện thể chế của nó; đẩy mạnh CNH, HĐH gắn với phát triển kinh tế tri
thức, nhằm xây dựng một lực lượng sản xuất hiện đại để có một nền kinh tế phát
triển cao - điều kiện bảo đảm cho sự phát triển bền vững xã hội xã hội chủ nghĩa.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
www.hoaphat.com/anh-nha-may-noi-that-hp.gif
• Có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
• Cần kế thừa và phát huy những giá trị, tinh hoa văn hóa tốt đẹp của cộng đồng
các dân tộc; đồng thời, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và văn hóa thời đại để
phát triển văn hóa Việt Nam thực sự là nền văn hóa vừa tiên tiến, vừa đậm đà
bản sắc dân tộc, thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực và sức
mạnh cho xã hội phát triển.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
• Con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển
toàn diện
• Xã hội xã hội chủ nghĩa chính là nơi: sự phát triển tự do của mỗi người là điều
kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
• Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và
giúp đỡ nhau cùng phát triển
• “Bình đẳng” và “đoàn kết” chính là nền tảng của sự “tôn trọng và giúp nhau
cùng phát triển”. Tôn trọng và giúp nhau không chỉ là tình thương, lòng nhân
đạo, mà thực sự là đòi hỏi, yêu cầu, trách nhiệm và điều kiện thiết yếu cho sự
phát triển của từng cá nhân, cộng đồng, dân tộc; là một tiêu chuẩn quan trọng
của xã hội phát triển. Đoàn kết toàn dân, tôn trọng và giúp đỡ nhau giữa các
dân tộc đã làm nên thành công của cách mạng Việt Nam.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
• Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì
nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo
• Nhà nước pháp quyền XHCN là nhà nước quản lý và điều hành đất nước và xã
hội bằng pháp luật thể hiện quyền lợi và ý chí của nhân dân; vì vậy, là nhà nước
của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
• Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa
các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.
• Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản - đảng mang bản chất, nội dung, thực
hiện mục tiêu và lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
• Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước trên thế giới
• “Hữu nghị”, “hợp tác”, “phát triển” chính là bản chất, là khát vọng hòa đồng
theo bản chất trí tuệ và tình cảm nhân văn cao cả có tính nhân loại của con
người, của loài người; điều thể hiện bản chất cao đẹp nhất của xã hội xã hội chủ
nghĩa.
• Đảng ta vạch ra đường lối đối ngoại: độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát
triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc
tế; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế,
vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh,
văn minh.
1. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam 
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh
tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường
• Công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức, lấy khoa học,
công nghệ, tri thức và nguồn nhân lực chất lượng cao làm động lực chủ yếu.
• Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở
thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
• Cải thiện chất lượng môi trường và điều kiện sống của người dân. Thực hiện xã
hội hóa công tác bảo vệ và xử lý môi trường.
• Phát triển nên kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
• Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được xác định là mô hình kinh
tế tổng quát trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
• Phát triển nhiều thành phần kinh tế, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, cùng
với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế
quốc dân.
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con
người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội
• Đại hội XII của Đảng đề ra nhiệm vụ: Xây dựng nền văn hóa và con người Việt
Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần
dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.
• Đảng ta yêu cầu: quán triệt mục tiêu phát triển là xây dựng con người Việt Nam
phát triển toàn diện. Muốn vậy, phải thực hiện tốt hai nhiệm vụ lớn:
• Một là, giải quyết tốt lao động, việc làm và thu nhập cho người lao động, bảo
đảm an sinh xã hội.
• Hai là, coi trọng chăm sóc sức khỏe nhân dân, công tác dân số kế hoạch hóa gia
đình cải thiện tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, bảo vệ và chăm sóc
sức khỏe bà mẹ, trẻ em; xây dựng gia đình hạnh phúc.
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội
• Xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là hai nhiệm vụ chiến
lược có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đại hội XII đề ra 7 nhiệm vụ:
• Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã
hội là nhiệm vụ trọng yếu.
• Tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh.
• Kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh.
• Có kế sách ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội
• Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh
nhuệ, từng bước hiện đại.
• Tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng
• Nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đối với
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp
tác và phát triển; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế
• Toàn cầu hoá là một xu thế tất yếu khách quan đang lôi cuốn nhiều nước
tham gia.
• Triển khai đồng bộ hoạt động đối ngoại, cả về chính trị, an ninh, quốc phòng,
kinh tế, văn hóa, xã hội
• Đẩy mạnh công tác người Việt Nam ở nước ngoài
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại đoàn kết dân 
tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất
• Đại hội XII của Đảng coi đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược 
của cách mạng nước ta, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và 
bảo vệ Tổ quốc
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân
dân, vì nhân dân
• Hoàn thiện thể chế, chức năng, nhiệm vụ, phương thức và cơ chế vận hành,
nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
• Hoàn thiện tổ chức và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy
nhà nước:
• Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 
• Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh
• đặt nhiệm vụ tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh lên hàng 
đầu, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt.
2. Phương hướng xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam